MỞ ĐẦU .1
Chương 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI
ĐỒNG NHÂN DÂN TỈNH.8
1.1. Quan niệm về giám sát và hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân
tỉnh. 8
1.1.1. Nhận thức chung về giám sát.8
1.1.2. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh . 12
1.2. Nội dung hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh. 23
1.2.1. Xem xét báo cáo công tác của Thường trực Hội đồng nhân dân, Uỷ ban
nhân dân, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh. 23
1.2.2. Xem xét việc trả lời chất vấn của Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch
Uỷ ban nhân dân, các thành viên khác của Uỷ ban nhân dân, Thủ trưởng cơ
quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân
dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh. 25
1.2.3. Xem xét văn bản quy phạm pháp luật của Uỷ ban nhân dân tỉnh, nghị
quyết của Hội đồng nhân dân cấp huyện khi phát hiện có dấu hiệu trái với
Hiến pháp, pháp luật. 26
1.2.4. Thành lập Đoàn giám sát khi xét thấy cần thiết . 27
1.2.5. Bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân
bầu. 28
1.3. Các yêu cầu và các yếu tố bảo đảm hoạt động giám sát của Hội đồng
nhân dân tỉnh. 30
1.3.1. Các yêu cầu đối với hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh. 30
1.3.2. Các yếu tố bảo đảm hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh. 35
122 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 17/03/2022 | Lượt xem: 485 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Bình, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
vấn trả lời
chất vấn tại các kỳ họp mang tinh thần cởi mở, thẳng thắn và thiết thực, nhiều
tổ đại biểu, đại biểu HĐND đã thực hiện tốt quyền chất vấn đối với các cơ
quan chuyên môn thuộc UBND về các lĩnh vực Kinh tế xã hội và các chính
sách liên quan đến đời sống người dân, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi, có
chất lượng, nêu ra nhiều vấn đề bức thiết của địa phương cần được giải quyết
để các cơ quan chuyên môn và UBND giải trình, làm rõ tại phiên chất vấn;
chủ tịch UBND trả lời, giải trình và báo cáo để cử tri rõ quá trình giải quyết ý
kiến, kiến nghị cơ bản đã nhận được sự đồng thuận cao. Qua đó cho thấy
trách nhiệm của đại biểu và các cơ quan chuyên môn trước nhân dân ngày
càng được phát huy, cử tri phấn khởi, tin tưởng. Ngoài ra TTHĐND các cấp
tổ chức các hội nghị chuyên đề giữa hai kỳ họp để các Ban HĐND, tổ đại
biểu, đại biểu HĐND chất vấn những nội dung có tính chuyên môn sâu nhằm
giải quyết những vướng mắc trong tổ chức thực hiện phát triển kinh tế - xã
hội tại địa phương hoặc các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài.
Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn là hình thức giám sát quan trọng
của HĐND các cấp nói chung và cấp tỉnh nói riêng. Chất lượng giám sát có
được nâng cao hay không phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động này.
50
Kỳ họp thứ nhất xác nhận tư cách đại biểu và bầu cử chức danh của
HĐND nên không có hoạt động chất vấn. Mỗi phần chất vấn thường có 5 – 10
ý kiến chất vấn. Hoạt động chất vấn của HĐND tỉnh Quảng Bình nhiệm kỳ
này đã sôi nổi hơn nhiệm kỳ trước rất nhiều. Nội dung chất vấn phong phú, đa
dạng; không khí dân chủ, thẳng thắn giữa người chất vấn và đối tượng bị chất
vấn. Các phiên chất vấn tại hội trường được truyền thanh, truyền hình trực
tiếp và đưa tin kịp thời trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh với
thời lượng tối đa nhằm giúp cho cử tri theo dõi sát diễn biến của kỳ họp và
giám sát, đánh giá năng lực hoạt động của các đại biểu.
Tuy nhiên, hoạt động chất vấn mới chỉ dừng lại ở việc chất vấn và trả lời
chất vấn bằng văn bản mà chưa có đối chất cụ thể. Các đại biểu chất vấn trực
tiếp tại Hội trường để làm rõ trách nhiệm của người trả lời chất vấn tuy nhiên
nhiều trường hợp người bị chất vấn tìm cách thoái thác việc trả lời trực tiếp
các nội dung bị chất vấn bằng cách xin trả lời bằng văn bản sau kỳ họp. Việc
chất vấn chỉ tập trung vào một số đại biểu, chất lượng chất vấn và trả lời chất
vấn chưa cao. Câu hỏi chất vấn còn chưa sâu, nhiều câu hỏi mang tính chất
nắm thông tin hơn là quy trách nhiệm pháp lý. Các văn bản trả lời chất vấn
còn chung chung, chưa đi thẳng vào vấn đề, né tránh trách nhiệm, chưa thực
sự đáp ứng được mong muốn của đại biểu và cử tri.
2.2.1.3. iám sát qua việc nghe báo cáo về tổng hợp ý kiến, kiến nghị
của cử tri và tình hình giải quyết khiếu nại tố cáo của cử tri
Điều 22 Quy chế hoạt động HĐND các cấp năm 2005, vấn đề giải quyết
kiến nghị của cử tri và khiếu nại, tố cáo của công dân là vấn đề được đông đảo
cử tri quan tâm. Vì vậy, vấn đề này là một trong những nội dung phải có trong
các kỳ họp định kỳ của HĐND tỉnh và diễn ra trước phần chất vấn. Để giám sát
vấn đề này, HĐND nghe TTHĐND báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử
tri, thông báo kết quả thực hiện chương trình và kế hoạch giám sát; nghe
UBND cùng cấp báo cáo kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri.
51
Qua tổng hợp ý kiến kiến nghị của cử tri đã được TTHĐND tỉnh Quảng
Bình chỉ đạo chặt chẽ có sự phối hợp đồng bộ giữa Tổ đại biểu HĐND tỉnh
với Ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, có sự trao đổi thống nhất
gữa Ban TTHĐND tỉnh với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh.
Vì vậy đã tổng hợp được đầy đủ ý kiến, kiến nghị của cử tri về các lĩnh vực
thuộc thẩm quyền xem xét, giải quyết của chính quyền tỉnh và cơ quan
chuyên môn thuộc UBND tỉnh. Nhưng mặt hạn chế của công tác này là chưa
theo dõi, tổng hợp một cách có hệ thống để đối chiếu với kết quả tiếp thu, giải
quyết của các cơ quan thẩm quyền và biện pháp kiến nghị xem xét, xử lý
những nội dung chưa được cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, giải quyết. Từ đó,
một số kiến nghị của cử tri được lặp đi, lặp lại kéo dài trong nhiều kỳ họp,
làm cử tri giảm lòng tin vào kết quả tiếp thu, giải quyết.
Ngoài ra, tại kỳ họp thường lệ của HĐND tỉnh, UBND tỉnh đều có báo
cáo kết quả tiếp thu, giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri. Các báo cáo đã
phản ánh cụ thể những gì đã làm được và chưa làm được, thể hiện sự nghiêm
túc trong tiếp thu và giải quyết đối với đa số ý kiến, kiến nghị của cử tri đã
được TTHĐND tỉnh tổng hợp báo cáo tại kỳ họp trước. Tại kỳ họp HĐND
tỉnh, việc xem xét, thảo luận đối với báo cáo của UBND tỉnh về kết quả tiếp
thu, giải quyết kiến nghị của cử tri là cơ sở để HĐND tỉnh thực hiện chức
năng giám sát tại kỳ họp. Các báo cáo này đã đề cập đến những nội dung hết
sức cụ thể về trách nhiệm của UBND tỉnh đối với các lĩnh vực quản lý nên đại
biểu HĐND có điều kiện hiểu rõ hơn và thảo luận sâu hơn về những ưu,
khuyết điểm trong hoạt động chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh. Từ đó, tại
các kỳ họp gần đây, nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri đã được đại biểu
HĐND tỉnh chuyển thành nội dung chất vấn đối với UBND tỉnh và các cơ
quan chuyên môn. Phiên họp nghe chất vấn và trả lời chất vấn được truyền
hình trực tiếp nên cử tri hết sức quan tâm theo dõi. Tuy nhiên, tồn tại trong
52
tiếp thu, giải quyết kiến nghị của cử tri là các Báo cáo của UBND tỉnh trong
khi tiếp thu, thẳng thắn thừa nhận khá nhiều thiếu sót, khuyết điểm trong công
tác quản lý, điều hành và có nêu đầy đủ phương hướng, giải pháp khắc phục
nhưng lại không xác định trách nhiệm cụ thể của từng Sở, ngành.
Bên cạnh thiếu sót về mặt nội dung thì một trong những khó khăn của
công tác này là tuy đã được Quy chế hoạt động của HĐND 2005 thể chế hóa
nhưng quy định về công tác này vẫn còn sơ sài. Do đó, tự HĐND tỉnh cần
phải cụ thể hóa hơn về nội dung, quy trình và trách nhiệm để đảm bảo góp
phần nâng cao chất lượng và hiệu quả kỳ họp HĐND tỉnh.
2.2.1.4. iám sát việc lấy phiếu tín nhiệm nh ng ngư i gi chức vụ
do HĐND tỉnh b u
Tại kỳ họp giữa năm 2013 và kỳ họp cuối năm 2014, HĐND các cấp
tiến hành lấy phiếu tín nhiệm những người do HĐND tỉnh bầu hoặc phê
chuẩn đảm bảo quy trình, thủ tục, công khai, minh bạch trên nguyên tắc tập
trung dân chủ, với các tinh thần trách nhiệm cao các đại biểu HĐND cân nhắc
thận trọng, khách quan, công tâm, công bằng khi thể hiện tín nhiệm đối với
người giữ chức vụ do HĐND tỉnh bầu. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm góp phần
để các chức danh do HĐND bầu tự đánh giá và nỗ lực phấn đấu để hoàn
thành ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chức trách được giao.
Thông qua hoạt động bỏ phiếu tín nhiệm các Đại biểu HĐND đã thực
hiện quyền giám sát của mình một cách có hiệu quả. Điều này phản ánh trực
tiếp thông qua số phiếu tín nhiệm đối với mỗi chức danh cụ thể.
Tuy nhiên hiện nay cách thức bỏ phiếu tín nhiệm theo hình thức tín
nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp chưa thể hiện được một cách khách
quan tinh thần của hình thức giám sát này. Bề ngoài thì cách thức này là hoàn
toàn chính xác và đảm bảo khách quan, tuy nhiên với việc đưa ra ba mức tín
nhiệm đã vô tình tạo ra sự không khách quan và không chính xác trong hoạt
động lấy phiếu tín nhiệm bởi vì dù có bỏ phiếu theo cách thức nào thì các
53
chức danh do HĐND bầu vẫn có được sự tín nhiệm, chỉ có khác nhau là tín
nhiệm cao hay thấp.
Hoạt động giám sát thông qua hình thức bỏ phiếu tín nhiệm đối với các
chức danh do HĐND bầu chỉ mới thực hiện lần đầu tiên nên vẫn còn nhiều
tồn tại và hạn chế cần phải khắc phục để tạo tiền đề cho các hoạt động trong
những năm tiếp theo thực hiện tốt hơn, đúng với tinh thần của hoạt động bỏ
phiếu tín nhiệm.
2.2.2. Về hoạt động giám sát giữa hai k họp
Cùng với việc giám sát trực tiếp tại kỳ họp, hoạt động giám sát giữa hai kỳ
họp cũng được HĐND tỉnh quan tâm nhằm đảm bảo hoạt động giám sát của
HĐND tỉnh được diễn ra một cách liên tục, thường xuyên.
Hoạt động giám sát giám sát giữa hai kỳ họp của HĐND tỉnh đã bám sát
các quy định của pháp luật và yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương. Các
cuộc giám sát, kiểm tra, khảo sát của Thường trực và các Ban của HĐND tăng
về số lượng, chất lượng, hiệu quả đảm bảo thực hiện đúng quy trình và đạt được
những kết quả tích cực. Nội dung của các cuộc giám sát, khảo sát có trọng tâm,
trọng điểm; liên quan đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, có
ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến đời sống của đông đảo nhân dân, được cử tri và
dư luận quan tâm. Phương thức giám sát đã có những cải tiến nhất định, kết hợp
nghe báo cáo với xem xét thực tế tại địa phương, cơ sở qua đó thu thập rất nhiều
thông tin phục vụ hoạt động giám sát.
Hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp đã đem lại nhiều kết quả tích cực,
giúp cho các cấp, các ngành kịp thời phát hiện những tồn tại, khó khăn, vướng
mắc trong quá trình thực thi chính sách pháp luật của Nhà nước và nghị quyết
của HĐND tỉnh. Từ đó có những điều chỉnh kịp thời trong chỉ dạo, điều hành,
tổ chức thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều đề xuất, kiến
nghị của Thường trực, HĐND, của các Ban và đại biểu HĐND tỉnh đã giúp
cho các cơ cơ quan, đơn vị, địa phương nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
54
nhà nước, kịp thời đưa ra những giải pháp khắc phục. Mặt khác, thông qua
hoạt động giám sát đã giúp cho HĐND tỉnh có điều kiện nhìn nhận, đánh giá
các quyết sách của mình đã ban hành và cũng là cơ sở, căn cứ thực tiễn để
HĐND tỉnh ban hành các nghị quyết sát đúng với điều kiện thực tiễn của địa
phương và có tính khả thi cao. Trong nhiệm kỳ qua, hoạt động giám sát giữa
hai kỳ họp của HĐND tỉnh Quảng Bình đwọc tiến hành cụ thể như sau:
2.2.2.1. Hoạt động giám sát của Thư ng trực Hội đồng nhân dân tỉnh
Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015 và Quy chế hoạt động
của HĐND quy định chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của HĐND các cấp
một cách cụ thể và có nhiều đổi mới trong hoạt động của TTHĐND. Hiện nay
TTHĐND cấp tỉnh không những có nhiệm vụ đôn đốc, kiểm tra, điều hòa,
phối hợp hoạt động của các ban mà còn là một trong những chủ thể giám sát
quan trọng của Hội đồng nhân dân.
Trên cơ sở các quy định của pháp luật, TTHĐND tỉnh Quảng Bình đã
góp phần tích cực vào hoạt động giám sát của HĐND tỉnh một cách có hiệu
quả thể hiện trước hết ở hoạt động chuẩn bị cho các kỳ họp một cách chu đáo
và nghiêm túc. Chính hoạt động này đã góp phần quan trọng đảm bảo việc
giám sát tại kỳ họp đi vào trọng tâm, dành thời gian cần thiết để giải quyết
những vấn đề nổi cộm của tình hình kinh tế xã hội cũng như ý kiến thắc mắc,
khiếu nại của cử tri đặt ra. Từ đó nâng cao chất lượng hiệu quả giám sát, tránh
được sự tràn lan thiếu hiệu lực, hiệu quả.
Trong nhiệm kỳ 2011- 2016, TTHĐND đã có 11 cuộc giám sát chuyên
đề. Cùng với hoạt động giám sát chuyên đề, TTHĐND còn tổ chức nhiều
cuộc khảo sát về: Tình hình sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp, tình hình phát
triển kinh tế - xã hội một số địa phương, tình hình ô nhiễm môi trường do sự
cố môi trường biển do Công ty TNHH Gang thépHưng nghiệp Phomasa Hà
Tĩnh gây ra và biện pháp khắc phục tại một số cơ sở sản xuất công nghiệp và
bệnh viện, tình hình thiệt hại do rét đậm, rét hại kéo dài.
Ví dụ: Trong năm 2011, thực hiện nghị quyết của HĐND về chương
55
trình hoạt động giám sát năm 2011, TTHĐND đã thành lập Đoàn giám sát
tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về cấp giấy chứng nhận đầu tư, giới
thiệu địa điểm và thuê đất của các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh từ năm 2011
– 2016. Đoàn đã giám sát trực tiếp tại 24 cơ quan, đơn vị địa phương và một
số dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh, đồng thời giám sát qua báo cáo đối với 07
cơ quan, đơn vị, địa phương. Thông qua hoạt động giám sát, đoàn giám sát đã
chỉ ra những ưu điểm, kết quả đã đạt được và những hạn chế vẫn còn tồn tại.
Đoàn giám sát đã chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến những tồn tại hạn chế
trong quá trình thực hiện giám sát trên thực tế và đưa ra những kiến nghị giúp
cho các cơ quan, tổ chức và đơn vị chịu sự giám sát chấn chỉnh lại mọi hoạt
động, đưa mọi hoạt động vào nề nếp nhằm đạt hiệu lực và hiệu quả tốt hơn.
Thường trực HĐND đã chọn những vấn đề nổi lên trong từng thời điểm
để giám sát. Những kiến nghị qua giám sát của TTHĐND có tác động mạnh
mẽ và tạo chuyển biến tốt trong thực tế. Thông qua hoạt động giám sát
Thường trực HĐND đã đã góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các cơ
quan, địa phương và doanh nghiệp, bổ sung cơ chế, chính sách, tạo thuận lợi
cho các cơ quan, địa phương và doanh nghiệp hoạt động tốt hơn. Hoạt động
giám sát của TTHĐND đã góp phần nâng cao trách nhiệm của các cơ quan
nhà nước tại địa phương, tạo sự chuyển biến về ý thức chấp hành pháp luật
trong nhân dân.
Về công tác xem xét, giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân
Thường trực HĐND tổ chức tiếp công dân theo lịch hàng tháng. Xác
định việc tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo phải gắn với hoạt
động giám sát của HĐND. Hoạt động này giúp TTHĐND có điều kiện tìm
hiểu, nghiên cứu nắm bắt bản chất sự việc, góp phần đảm bảo cho công tác xử
lý đơn thư khiếu nại, tố cáo đúng trình tự, thủ tục, thấu tình, đạt lý. Đối với
đơn thư gửi trực tiếp, TTHĐND nghiên cứu kỹ từng vụ việc, chỉ đạo văn
phòng phân loại và có văn bản chuyển cho cơ quan chức năng có thẩm quyền
giải quyết. Những vụ việc phức tạp tổ chức giám sát, xem xét trực tiếp. Qua
giám sát, TTHĐND có cơ sở giải thích cho công dân và kiến nghị những vấn
56
đề cần giải quyết bảo đảm đúng pháp luật. Đối với đơn thư thể hiện bức xúc
của công dân đã gửi nhiều lần, nhiều cơ quan thì giao Văn phòng lập danh
sách đôn đốc, theo dõi kết quả giải quyết của các cơ quan và tổng hợp báo cáo
gửi Thường trực.
Trong nhiệm kỳ 2011- 2016, TTHĐND đã nhận 1120 đơn, thư của công
dân gửi đến HĐND tỉnh gồm: 607 đơn khiếu nại, 212 đơn tố cáo, 301 thư
kiến nghị, phản ánh. Thường trực HĐND đã xử lý theo quy định, đồng thời
tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ quan, địa phương trong việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo của công dân.
Năm 2012 HĐND tỉnh đã tiếp nhận 130 đơn, gồm 63 đơn khiếu nại, 20
đơn tố cáo, 47 đơn kiến nghị phản ánh. Qua nghiên cứu, TTHĐND tỉnh đã có
văn bản yêu cầu các cơ quan chức năng giải quyết theo thẩm quyền 82 đơn,
hướng dẫn cho công dân 17 đơn, số còn lại lưu do nội dung trùng lặp, đơn nặc
danhđồng thời tổ chức giám sát trực tiếp và phân công các ban giám sát
một số vụ việc phức tạp, cử tri đã kiến nghị nhiều lần.
Những năm gần đây, HĐND tỉnh đã có bước cải tiến đưa công tác tiếp
dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo vào nề nếp. HĐND đã ban hành quy chế
tiếp dân công khai, dân chủ; bố trí cán bộ tiếp nhận và xử lý kịp thời đơn thư
của công dân. Công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị đều được cán bộ đón
tiếp, hướng dẫn, giải thích đầy đủ, đúng pháp luật với thái độ nhiệt tình có
trách nhiệm. Đối với những nội dung khiếu nại tố cáo có cơ sở xem xét, tiến
hành tiếp nhận đơn, hồ sơ để chuyển cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết,
đồng thời đôn đốc họ phải sớm trả lời công dân theo quy định pháp luật.
Về hoạt động xem xét văn bản quy phạm pháp luật của UBND cùng cấp,
Nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp, xem xét hoạt động giám sát của
các Ban HĐND.
Đây là hình thức HĐND giám sát tính hợp hiến, hợp pháp của các văn
bản quy phạm pháp luật của UBND cùng cấp và Nghị quyết của HĐND cấp
dưới trực tiếp. Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên, tại các kỳ họp HĐND cũng
như giữa hai kỳ họp, TTHĐND, các ban HĐND và từng đại biểu HĐND
57
thường xuyên thực hiện việc giám sát các văn bản thuộc thẩm quyền của mình
nhằm có những kiến nghị, đề xuất kịp thời.
Đối với hoạt động xem xét văn bản quy phạm pháp luật của UBND cùng
cấp, nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp, chủ yếu do Ban pháp chế thực
hiện với sự tham gia của TTHĐND.
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động giám sát của TTHĐND tỉnh
Quảng Bình thời gian qua vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, yếu kém nhất định
như: Thành viên TTHĐND chỉ có Phó chủ tịch và Ủy viên thường trực hoạt
động chuyên trách, mặc khác Ủy viên thường trực HĐND lại kiêm nhiệm
chức danh trưởng Ban Kinh tế và Ngân sách nên khối lượng công việc quá
lớn không thể đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của thực tế công việc. Hoạt động
giám sát có nội dung chưa sâu, kiểm tra thực hiện các kiến nghị sau giám sát
chưa thường xuyên, nhiều kiến nghị chưa được các cơ quan chức năng thực
hiện nghiêm túc. Việc điều hoà phối hợp giữa các Ban của Thường trực
HĐND trong hoạt động giám sát nhiều khi còn buông lỏng, dẫn đến kết quả
giám sát của HĐND bị hạn chế, hiệu quả chưa cao. Công tác tiếp dân đôn
đốc, kiểm tra việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân chưa duy
trì thường xuyên; có nơi có lúc chưa đúng quy định, cơ sở vật chất cũng như
việc bố trí cán bộ tiếp dân chưa được quan tâm đúng mức; việc tiếp dân vẫn
còn biểu hiện hình thức, vẫn còn hiện tượng đùn đẩy, né tránh. Việc đôn đốc,
kiểm tra đối với UBND tỉnh và các cơ quan nhà nước ở địa phương trong quá
trình thực hiện nghị quyết của HĐND có khi còn thiếu kịp thời nên hiệu quả
chưa cao. Thường trực HĐND tổ chức các đoàn xuống giám sát ở cơ sở còn
quá ít so với yêu cầu; đặc biệt các kiến nghị, đề xuất của Thường trực nhiều
khi chưa được các ngành liên quan xem xét, giải quyết kịp thời song đến nay
vẫn chưa có biện pháp xử lý, làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của
Thường trực HĐND.
2.2.2.2. Hoạt động giám sát của các Ban Hội đồng nhân dân tỉnh
Trong hoạt động giám sát, các Ban của của HĐND có nhiệm vụ giúp
HĐND giám sát hoạt động của UBND, các cơ quan chuyên môn thuộc
58
UBND, hoạt động của TAND và VKSND tỉnh; giúp HĐND giám sát cơ quan
nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và công
dân trong việc thi hành Hiến pháp, luật, các văn bản quy phạm pháp luật của
cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của HĐND tỉnh.
Ban Kinh tế và Ngân sách
Theo quy định của Luật Tổ chức Tổ chức chính quyền địa phương năm
2015: Ban Kinh tế và Ngân sách phụ trách lĩnh vực kinh tế, ngân sách, khoa
học, công nghệ, tài nguyên và môi trường.
Trong nhiệm kỳ 2011 - 2016 Ban kinh tế và Ngân sách đã thực hiện 132
cuộc giám sát, khảo sát thường xuyên tại một số cơ quan, đơn vị địa phương
để nắm tình hình thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về nhiệm vụ phát triển
kinh tế - xã hội, điều hành ngân sách của địa phương. Trong đó Ban đã thực
hiện 06 cuộc giám sát chuyên đề.
Ví dụ: Năm 2015 Ban đã tổ chức giám sát, khảo sát tại một số ban,
ngành, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh về phí, lệ phí (viện phí, học phí và
một số loại phí khác) để nắm rõ tình hình tổ chức thu, nộp, quản lý và sử dụng
phí, lệ phí theo quy định của nhà nước. Qua giám sát, Ban đã có một số đánh
giá, ghi nhận những kết quả mà các đơn vị đã đạt được và chỉ ra những tồn
tại, hạn chế trong công tác tổ chức, quản lý, thực hiện theo quy định của pháp
luật đồng thời đưa ra những kiến nghị để các đơn vị có biện pháp tháo gỡ,
khắc phục khó khăn.
Nhiệm kỳ 2011 – 2016, đến nay Ban Kinh tế và Ngân sách sách đã triển
khai 3 cuộc giám sát chuyên đề, gồm: giám sát về Đầu tư công vào lĩnh vực
nông nghiệp trên địa bàn tỉnh từ năm 2012 đến năm 2013; giám sát về tình
hình chấp hành quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn tỉnh từ năm 2012 đến
tháng 6 năm 2013 và giám sát về tình hình phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh,
giám sát về giám sát Đầu tư công vào lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh
từ năm 2012 đến năm 2015, kết quả giám sát đã được ban Kinh tế và Ngân
sách báo cáo HĐND tỉnh tại kỳ họp, trong đó đã chỉ ra những hạn chế, bất cập
trong cơ chế, chính sách đầu tư, trong quy hoạch ngành nông nghiệp cũng
59
như trong quản lý đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật; chất
lượng, hiệu quả của các công trình, dự án đầu tư đầu tư vào nông nghiệp trên
địa bàn tỉnh trong thời gian qua; đồng thời đưa ra những kiến nghị, đề xuất
nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém, nâng cao chất lượng, hiệu quả của
đầu tư công vào nông nghiệp trong thời gian tới.
Trong năm 2013 Ban Kinh tế và Ngân sách tổ chức 02 cuộc khảo sát,
gồm: Khảo sát trách nhiệm của một số đơn vị được giao làm chủ đầu tư xây
dựng cơ bản thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước và năng lực của một số đơn
vị tư vấn trên địa bàn tỉnh và khảo sát tình hình thu, quản lý, sử dụng các loại
phí, lệ phí trên địa bàn tỉnh từ năm 2011 đến tháng 6/2013. Kết thúc các cuộc
khảo sát, Ban đã có báo cáo kết quả khảo sát gửi TTHĐND tỉnh, UBND tỉnh
và các sở, ngành, địa phương có liên quan; đã kiến nghị, đề xuất với UBND
tỉnh và các sở ngành liên quan khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công
tác đầu tư xây dựng cơ bản và trong công tác thu, quản lý và sử dụng phí, lệ
phí trên địa bàn tỉnh. Trong đó có nhiều nội dung kiến nghị được UBND tỉnh
tiếp thu, kịp thời chỉ đạo các ngành, địa phương, đơn vị thực hiện, góp phần
tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, khắc phục những tồn tại, hạn chế và
nâng cao chất lượng công tác quản lý, tăng cường kỷ cương, pháp luật trong
quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Trong nhiệm kỳ 2011 - 2016, đến nay Ban đã thẩm tra 10 báo cáo, 9 dự
thảo nghị quyết và 13 tờ trình của UBND tỉnh và TTHĐND tỉnh. Từ năm
2011 đến nay, Ban Kinh tế và Ngân sách đã đạt được những kết quả nhất định
trong hoạt động giám sát, tuy nhiên trong hoạt động của Ban vẫn có những
tồn tại, hạn chế nhất định. Mặc dù đã tích cực trong hoạt động tuy nhiên trong
một số nội dung quan trọng Ban chưa tổ chức giám sát. Một số nội dung giám
sát chưa sâu, chưa toàn diện. Các cuộc giám sát phần lớn tập trung cho báo
cáo thẩm tra trước kỳ họp, nội dung giám sát chuyên đề còn ít. Một số kiến
nghị sau khi giám sát vẫn chưa được các cơ quan chức năng quan tâm giải
quyết kịp thời. Cụ thể:
Ban văn hóa- xã hội
60
Theo quy định của Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015:
Ban Văn hóa - xã hội phụ trách lĩnh vực y tế, giáo dục, xã hội, văn hóa, thông
tin, thể thao và chính sách tôn giáo
Nhiệm kỳ 2011 - 2016, Ban Văn hóa - xã hội đã thực hiện 162 cuộc giám
sát, khảo sát tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Nội dung giám sát đề cập
đến các lĩnh vực như: Giáo dục - đào tạo; y tế, dân số, môi trường; văn hóa,
thể thao, thông tin, truyền thông; lao động, thương binh, thực hiện các chính
sách xã hội; công tác dân tộc, tôn giáo.
Ngoài các cuộc giám sát, khảo sát thường lệ chuẩn bị cho các kỳ họp,
Ban đã tổ chức giám sát và khảo sát, chủ trì phối hợp với các cơ quan liên
quan giám sát các chuyên đề.
Ví dụ: Năm 2012, Ban đã tổ chức giám sát tình hình đầu tư xây dựng
thiết chế văn hóa, thông tin đồng bộ và phát triển đời sống văn hóa ở cơ sở tại
các đơn vị Sở Văn hóa, Thông tin và Du lịch, các huyện Quảng Trạch, Bố
Trạch, Lệ thủy, thành phố Đồng Hới và khảo sát tại một số xã, trong đó đã
nêu một số kiến nghị nhằm đẩy mạnh việc xây dựng các thiết chế văn hóa,
thông tin đồng bộ. Ban cũng đã đề nghị Sở Thông tin và Truyền thông tăng
cường công tác quản lý nhà nước về quy hoạch, đầu tư xây dựng các trạm thu
phát sóng mạng di động đảm bảo mỹ quan, an toàn.
Trong nhiệm kỳ 2011 - 2016, đến nay Ban đã triển khai giám sát chuyên
đề về việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người hoạt động kháng chiến
bị nhiễm chất độc hóa học trên địa bàn tỉnh năm 2011. Tại đơn vị giám sát,
Ban đã xem xét báo cáo của UBND các huyện, thành phố và chất vấn làm rõ
một số nội dung liên quan về việc thực hiện các chế độ, chính sách theo quy
định của pháp luật đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc
hóa học.
Năm 2013, Ban đã tiến hành giám sát chuyên đề về tình hình dạy thêm,
học thêm và thu, chi các khoản đóng góp ngoài ngân sách tại các trường học
phổ thông trên địa bàn tỉnh. Đoàn đã trực tiếp giám tại: Sở Giáo dục và Đào
tạo, Ủy ban nhân dân và phòng Giáo dục và Đào tạo của 7 huyện, thành phố;
61
8 trường trung học phổ thông, 9 trường trung học cơ sở, 4 trường tiểu học và
5 trường mầm non. Tại các đơn vị giám sát, Ban đã xem xét báo cáo về thực
trạng công tác dạy thêm trong và ngoài nhà trường; tình hình thu, chi những
khoản đóng góp ngoài quy định của nhà nước; ưu điểm và hạn chế trong việc
thực hiện các văn bản pháp luật quy định về quản lý dạy thêm, học thêm và
thu, chi những khoản đóng góp. Đoàn giám sát đã chất vấn, làm rõ các
nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan.
Nhiệm kỳ 2011 - 2016, Ban đã có 21 báo cáo thẩm tra về tình hình thực
hiện các quy định của pháp luật và nghị quyết của HĐND về nhiệm vụ Kinh
tế - xã hội hàng năm của tỉnh tại các kỳ họp. Trực tiếp thẩm tra dự thảo nghị
quyết của HĐND và đề án xã hội hóa các hoạt động giáo dục - đào tạo, y tế,
văn hóa và thể dục thể thao của UBND tỉnh tại kỳ họp thứ 8; thẩm tra Đề án
đề nghị công nhận thị trấn Ba đồn mở
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_hoat_dong_giam_sat_cua_hoi_dong_nhan_dan_tinh_quang.pdf