Luận văn Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý đơn giá tiền lương các đơn vị sản xuất giấy Tổng công ty Giấy Việt Nam

C. T Giấy Bãi Bằng 14988790 6513635 4693608 1498879 321148 2 C. T Giấy Việt Trì 3327575 1114616 728371 332757 53488 3 N. M Giấy H.V.Thụ 1215173 340247 145320 121517 72910 4 N. M Giấy Vạn Điểm 846610 153103 138958 14145 5 N. M Giấy Hoà Bình 427638 173688 67569 85536 20538 6 C. T Giấy Đồng Nai 2244911 673427 606125 67347 7 C. T Giấy Tân Mai 3422198 1112213 975326 136887 8 N. M Giấy Bình An 717132 157768 134103 23665 9 C. T Giấy Viễn Đông 600134 85218 58813 26405 Tổng cộng 21790161 10323960 7548693 2038689 736578 Sau khi có số liệu bảng trên ta tiến hành xây dựng hệ số phụ cấp tiền lương của từng đơn vị và tính hệ số phụ cấp tiền lương bình quân của Tổng công ty theo bảng sau: Bảng hệ số phụ cấp tiền lương Tổng công ty năm 2000 Bảng 8 Stt Đơn vị Định biên lao động (người) Hệ số phụ cấp tiền lương 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Công ty Giấy Bãi Bằng Công ty Giấy Việt Trì Nhà máy Giấy Hoàng Văn Thụ Nhà máy Giấy Vạn Điểm Nhà máy Giấy Hoà Bình Công ty Giấy Đồng Nai Công ty Giấy Tân Mai Nhà máy Giấy Bình An Công ty Giấy Viễn Đông 3.500 850 430 310 202 1.320 1.050 290 159 0,435 0,335 0,280 0,181 0,406 0,300 0,325 0,220 0,142 Hệ số phụ cấp tiền lương bình quân của Tổng công ty là: 3500 x 0,435 + 850 x 0,335 + 430 x 0,280 + 310 x 0,181 Hpc = ------------------------------------------------------------------------ + 8111 202 x 0,4061320 x 0,3 + 1050 x 0,325+290 x 0,22 +159 x 0,142 + ------------------------------------------------------------------------------ = 8111 =0,356 Như vậy hệ số phụ cấp tiền lương bình quân toàn Tổng công ty năm 2000 là: 0,356. 1.5. Xây dựng định mức lao động tổng hợp. Mức lao động có nhiều dạng và mỗi dạng mang một nội dung, điều kiện tổ chức kỹ thuật- sản xuất nhất định. Mỗi một dạng mức lao động gắn liền với một dạng lao động nhất định trong doanh nghiệp. - Đối với lao động sản xuất đó là mức thời gian và mức sản lượng. + Mức thời gian: đại lượng thời gian cần thiết được qui định để hoàn thành một công việc (bước công việc, sản phẩm, một chức năng) cho một công nhân (nhóm cong nhân) của một nghề nào đó, có trình độ thàh thạo tương ứng với mức độ phức tạp của công việc phải thực hiện trong những điều kiện tổ chức, kỹ thuật, sản xuất nhất định. + Mức sản lượng: số lượng sản phẩm được qui định để một công nhân (hay nhóm công nhân ) có trình độ thành thạo phù hợp với trình độ phức tạp của công việc phải hoàn thành trong một đơn vị thời gian trong những điều kiện tổ chức nhất định. - Đối với lao động phục vụ, phụ trợ có mức phục vụ: là số lượng đối tượng (máy móc, thiết bị, nơi làm việc) được qui định để một công nhân (nhóm công nhân) có trình độ thành thạo tương ứng với trình độ phức tạp của công việc, phải hoàn thành trong một đơn vị thời gian trong những điều kiện tổ chức nhất định. - Đối với lao động quản lý:có mức biên chế (định biên): là số lượng người lao động có trình độ nghiệp vụ thích hợp được qui định chặt chẽ để thực hiện một khối lượng công việc cụ thể trong bộ máy quản lý. Các loại mức nói trên thể hiện mối quan hệ giữa doanh nghiệp với người lao động, nó không thể hiện mối quan hệ quản lý giữa doanh nghiệp với Nhà nước. Vì vậy, trong quản lý tiền lương của Nhà nước đối với doanh nghiệp, cụ thể là quản lý đơn giá tiền lương, người ta tiến hành xây dựng định mức lao động tổng hợp. Định mức lao động tổng hợp được định nghĩa như sau: là lượng lao động cần và đủ mà doanh nghiệp sử dụng để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm (hoặc hoàn thành một khối lượng công việc) theo tiêu chuẩn, chất lượng trong và các điều kiện tổ chức, kỹ thuật nhất định. Như chúng ta đã biết, trong bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng có ba loại lao động chủ yếu: lao động công nghệ trực tiếp sản xuất, kinh doanh; lao động phục vụ, phụ trợ và lao động quản lý. Vì vậy, định mức lao động tổng hợp có kết cấu theo công thức sau: TSP = TCN + TPV + TQL TSP = TSX + TQL Trong đó: TSP : Mức lao động sản phẩm tính cho đơn vị sản phẩm. TSX= TCN + TPV: Mức lao động sản xuất. TCN: Mức lao động công nghệ. TPV: Mức lao động phục vụ và phụ trợ. TQL: Mức lao động quản lý. Đơn vị tính của định mức lao động tổng hợp cho đơn vị sản phẩm là giờ- người/ đơn vị hiện vật. Từ định nghĩa và kết cấu của định mức lao động tổng hợp cho ta thấy định mức lao động tổng hợp có ảnh hưởng vô cùng lớn đến không những đơn giá tiền lương mà còn ảnh hưởng đến năng suất lao động, qui mô, cơ cấu lao động trong doanh nghiệp. Do đó, Bộ lao động- Thương và xã hội đã ban hành Thông tư số 14/ LĐTBXH hướng dẫn phương pháp xây dựng định mức lao động trong các doanh nghiệp Nhà nước. Căn cứ vào hướng dẫn tại Thông tư số 14/ LĐTBXH Tổng công ty Giấy Việt Nam tiến hành xây dựng định mức lao động tổng hợp theo phương pháp số lao động cần thiết với phương pháp tiến hành như sau. Sau khi xác định rõ nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và phương án sản phẩm, cân đối các điều kiện, xác định được thông số kỹ thuật và khối lượng từng loại sản phẩm. Các đơn vị tiến hành chấn chỉnh và cải tiến tổ chức sản xuất, tổ chức lao động theo những kinh nghiệm tiên tiến đối với từng dây truyền hoặc toàn bộ doanh nghiệp. Trên cơ sở đó tính ra số lao động cần thiết tối đa hợp lý cho từng loại lao động, toàn bộ doanh nghiệp và qui ra tổng thời gian định mức. Từ đó phân bổ quỹ thời gian này theo tỷ trọng khối lượng sản phẩm của từng mặt hàng để có định mức lao động tổng hợp cho từng đơn vị sản phẩm. Để thấy rõ hơn cách xây dựng định mức lao động tổng hợp nói trên ta tiến hành xem xét công tác xây dựng định mức lao động ở Công ty Giấy Bãi Bằng năm 2000. Công ty Giấy Bãi Bằng là doanh nghiệp nhà nước xếp hạng I, với công nghệ sản xuất được đánh giá ở trình độ cao, qui mô sản xuất lớn. Sản lượng sản xuất của Công ty Giấy Bãi Bằng luôn chiếm khoảng 40% sản lượng toàn Tổng công ty, năm 2000 sản lượng sản phẩm qui đổi của Công ty đạt 85.778 tấn giấy, chiếm 47% tổng sản lượng sản phẩm qui đổi toàn Tổng công ty. Mặt khác, Công ty Giấy Bãi Bằng luôn đảm bảo các chỉ tiêu tài chính như: lợi nhuận năm sau cao hơn năm trước, các khoản nộp ngân sách cũng luôn được bảo đảm thực hiện đầy đủ theo qui định của pháp luật. Năm 2000 Công ty Giấy Bãi Bằng có mức lợi nhuận là 60.880 (triệu đồng) tăng 35,29% so với thực hiện năm 1999. Với tình hình sản xuất ổn định như vậy, mức thu nhập của người lao động trong Công ty năm sau cao hơn năm trước và đứng đầu so với mức thu nhập toàn Tổng công ty. Năm 2000 mức thu nhập bình quân trên đầu người của Công ty đạt 1.660.000 (đồng/ tháng), tăng 34% so với năm 1999. Để hiểu rõ hơn ta xem bảng so sánh kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty Giấy Bãi Bằng với kết quả sản xuất kinh doanh của Tổng công ty trong 3 năm từ năm 1999 đến năm 2001. Bảng kết quả sản xuất kinh doanh giai đoạn 1999- 2001 so sánh giữa Công ty Giấy Bãi Bằng với Tổng công ty. Bảng 9 Stt Chỉ tiêu ĐV Công ty Giấy Bãi Bằng Tổng công ty 1999 2000 2001 1999 2000 2001 1 Sản lượng SP Tấn 60.000 62.000 66.000 162.911 163.800 178.510 2 SLSP qui đổi Tấn 77.170 85.778 94.139 187.593 201.534 201.335 3 Doanh thu Trđ 584.813 632.081 699.130 1.584.000 1.586.844 1.746.061 4 Nộp NS Trđ 76.040 57.201 67.649 117.926 73.847 83.773 5 Lợi nhuận Trđ 45.000 60.880 52.081 46.176 47.780 53.232 6 Số lao động Ng 3.534 3.500 3.570 8.063 8.111 7.897 7 Thu nhập bq Trđ/ng 1.239 1.660 1.861 1.031 1.325 1.586 Với tình sản xuất kinh doanh và đặc điểm công nghệ ở trên Công ty Giấy Bãi Bằng được xác định là doanh nghiệp “hàng đầu” của Tổng công ty. Do đó, định mức lao động của Công ty là định mức lao động tiên tiến trong Tổng công ty, Tổng công ty lấy định mức lao động của Công ty Giấy Bãi Bằng để xây dựng và giải trình đơn giá tiền lương chung cho toàn Tổng công ty. Định mức lao động của Công ty Giấy Bãi Bằng được dùng làm căn cứ xác định hệ số qui đổi sản phẩm toàn Tổng công ty. Năm 2000 định mức lao động tổng hợp của Công ty Giấy Bãi Bằng được xây dựng như sau: Sản lượng sản phẩm định mức được xây dựng trên cơ sở công suất thiết kế của Công ty là 55.000 (tấn / năm), nhưng để khuyến khích người lao động tăng năng suất lao động Nhà nước qui định mức sản lượng định mức là 50.000 (tấn/năm), bằng 91% công suất thiết kế. Số lao động cần thiết cho các bộ phận sản xuát giấy là 2.855 người tương ứng với 6.966.200 giờ công. Trong đó, công nhân trực tiếp sản xuất có 570 người tương ứng với 1.390.800 giờ công.; lao động phục vụ, phụ trợ có 1.935 người tương ứng với 4.721.400 giờ công; lao động quản lý có 350 người tương ứng với 854.000 giờ công. Vì vậy, định mức lao động tổng hợp cho một tấn sản phẩm sẽ là: 6.966.000 TTH = --------------- = 139,32 (giờ/ tấn sản phẩm). 50.000 1.390.800 TCN= --------------- = 27,816 giờ/ tấn sản phẩm. 50.000 4.721.400 TPV= --------------- = 94,428 giờ/ tấn sản phẩm. 50.000 854.000 TQL= -------------- = 17,08 giờ/ tấn sản phẩm. 50.000 Trong đó:  Số lao động cần thiết cho toàn Công ty năm 2000 là 3.500 lao động nhưng số lao động cần thiết cho sản xuất giấy là 2.855 lao động để bố trí vào các đây truyền sản xuất, công nhân phục vụ và các đối tượng lao động quản lý. Còn lại số lao động chênh lệch là ở các bộ phận như vận tải, sửa chữa ô tô, thuỷ thủ,... là các loại lao động phục vụ cho khâu tiêu thụ sản phẩm chứ không phải là lao động phục vụ sản xuất giấy, vì vậy số lao động này không được tính vào định mức lao động. Căn cứ vào định mức tính được của toàn Công ty, Công ty tiến hành tính định mức cho tất cả các sản phẩm, các mặt hàng. Từ đó xem mặt hàng nào có định mức gần bằng với định mức trung bình toàn Công ty thì lấy mặt hàng đó là mặt hàng “chuẩn” và qui đổi toàn bộ khối lượng các mặt hàng khác về khối lượng mặt hàng chuẩn theo một hệ số qui đổi và được tính theo công thức sau. ĐMLĐ mặt hàng A Hệ số qui đổi = ---------------------------- ĐMLĐ mặt hàng chuẩn Từ đó qui đổi khối lượng mặt hàng A về khối lượng mặt hàng chuẩn của Công ty theo công thức. Khối lượng mặt hàng A = Khối lượng mặt hàng A x Hệ số qui đổi. qui đổi về mặt hàng chuẩn Cụ thể ta lấy ví dụ cách qui đổi sản phẩm của Công ty Giấy Việt Trì năm 2000 như sau. Công ty Giấy Việt Trì sản xuất 4 mặt hàng giấy chính, với khối lượng từng mặt hàng và định mức lao động cho từng mặt hàng như sau: Bảng hệ số qui đổi và định mức lao động năm 2000 Công ty Giấy Việt Trì. Bảng 10 Stt Tên sản phẩm SLSP sản xuất (tấn) ĐMLĐ (giờ/ tấn) Hệ số qui đổi SLSP QĐ (tấn) 1 2 3 4 Giấy in viết Giấy vệ sinh Giấy sóng, bao gói, dulex Giấy bìa, dulex SX thử 7.000 250 1.100 650 300,69 571.31 306,70 198,50 1,00 1,90 1,02 0,66 7.000 475 1122 429 Tổng số 9.000 9.026 Từ bảng trên ta thấy năm 2000 Công ty Giấy Việt Trì lấy giấy in viết là sản phẩm “chuẩn” và lấy định mức định mức lao động sản phẩm giấy in viết là định mức toàn Công ty. Với cách tính như vậy ta tính được định mức lao động và sản lượng sản phẩm toàn Tổng công ty năm 2000 như sau: Bảng tổng hợp định mức lao động sản phẩm giấy qui đổi của các đơn vị sản xuất giấy năm 2000. Bảng 11 Stt Đơn vị SLSP định mức năm 2000 Hệ số qui đổi TCT ĐMLĐ trên tấn sản phẩm qui đổi (giờ/ tấn) TTH Chia ra Sản lượng SL qui đổi TCN TPV TQL 1 Công ty Giấy Bãi Bằng 50.000 68.692 1 139,32 27,82 94,43 17,08 2 Công ty Giấy Việt Trì 7.800 7.788 2,435 339,3 194,85 116 28,35 3 Nhà máy Giấy H. V. Thụ 4.000 3.416 2,295 319,68 192,32 95,84 31,52 4 Nhà máy Giấy Vạn Điểm 3.500 3.453 1,73 241 143 70 28 5 Nhà máy Giấy Hoà Bình 1.700 1.830 1,837 256 132 84 40 6 Công ty Giấy Đồng Nai 17.000 17.978 1,223 170,39 39,94 103,81 26,64 7 Công ty Giấy Tân Mai 44.000 50.969 0,379 52,8 20,07 23,28 9,35 8 Nhà máy Giấy Bình An 5.800 8.497 0,818 113,99 62,08 36,18 15,73 9 Công ty Giấy Viễn Đông 950 842 2,937 409,16 187,58 159,43 62,15 Tổng cộng  134.600 163.456 1 139,32 27,82 94,43 17,08 Như vậy theo cách tính trên định mức lao động của Tổng công ty năm 2000 là 139,32 giờ/ tấn giấy qui đổi. 1.6. Xây dựng đơn giá tiền lương tính trên đơn vị sản phẩm giấy qui đổi. Sau khi tính toán được các thông số: định mức lao động tổng hợp cho một tấn giấy qui đổi, hệ số lương cấp bậc công việc bình quân, hệ số phụ cấp tiền lương bình quân và tiền lương tối thiểu doanh nghiệp áp dụng. Khi đó đơn giá tiền lương trên tấn giấy qui đổi được xác định theo công thức sau: VĐG= VGiờ x TSP Trong đó: VĐG: Đơn giá tiền lương (đơn vị tính đồng/ tấn giấy cuộn nội ISO76). VGiờ: Tiền lương giờ, trên cơ sở lương cấp bậc công việc bình quân, phụ cấp lương bình quân và mức lương tối thiểu của doanh nghiệp. Tiền lương giờ được qui định tại Nghị định 197/CP ngày 31/12/1994 của Chính phủ và được tính theo công thức: TLmindn x ( Hcb+HPC ) VGiờ= ------------------------- 26 x 8 Qua tính toán ở phần trên ta xác định được các thông số: TLmindn= 385.000 (đồng/ tháng); Hcb= 2,77; HPC = 0,356; TSP= 139,39 (giờ/ tấn giấy). Vậy đơn giá tiền lương tính trên tấn giấy cuộn nội Bãi Bằng ISO76 tính theo các thông số trên là: 385.000 x ( 2,77+0,356) VĐG= ------------------------------ x 139,32 = 806.119 (đồng/ tấn). 26 x 8 Vậy đơn giá tiền lương năm 2000 của Tổng công ty theo cách xây dựng là 806.119 (đồng/ tấn giấy qui đổi). 2/ Thực trạng chất lượng công tác xây dựng đơn giá tiền lương ở Tổng công ty Giấy Việt Nam. Sau khi các đơn vị thành viên xây dựng và đăng ký đơn giá tiền lương Tổng công ty tiến hành thẩm định, xây dựng đơn giá tiền lương chung cho toàn Tổng công ty. Năm 2000 sau khi có số liệu đăng ký của các đơn vị thành viên Tổng công ty tiến hành thẩm định, cụ thể các chỉ tiêu lao động để tính đơn giá tiền lương được thẩm định và xác định lại như sau. - Về định mức lao động tổng hợp. Như ta đã biết định mức lao động tổng hợp cho một đơn vị sản phẩm là một yếu tố cấu thành nên đơn giá tiền lương. Định mức lao động tổng hợp tỷ lệ thuận với đơn giá tiền lương, điều đó có nghĩa khi định mức lao động tổng hợp tăng thì đơn giá tiền lương cũng tăng lên. Do đó, có một thực trạng phổ biến, các đơn vị khi xây dựng đơn giá tiền lương thường hay nâng cao định mức lao động tổng hợp của đơn vị mình. Cụ thể ta lấy ví dụ về định mức lao động tổng hợp của Công ty Giấy Bãi Bằng và cũng là định mức lao động tổng hợp làm căn cứ xây dựng đơn giá tiền lương cho toàn Tổng công ty. Năm 2000, sau khi tiến hành thẩm định Tổng công ty xác định được định mức lao động tổng hợp cho một đơn vị tấn giấy quy đổi là: TTH = 126,67 giờ/ tấn sản phẩm. Trong đó:  TCN= 55,68 giờ/ tấn sản phẩm. TPV= 56,78 giờ/ tấn sản phẩm. TQL= 14,21 giờ/ tấn sản phẩm. Như vậy định mức lao động tổng hợp cho một tấn đơn vị sản phẩm sau khi được Tổng công ty thẩm định giảm so với Công ty Giấy Bãi Bằng xây dựng là 10%. Điều này được lý giải như sau. Do trước kia mức sản lượng giao cho Công ty là 50.000 tấn/ năm chỉ bằng 91% so với công suất thiết kế là 55.000 (tấn/ năm). Việc giảm sản lượng định mức so với công suất thiết kế nhằm mục đích khuyến khích tăng năng suất lao động. Nhưng khi đi vào sản xuất thực tế, mức sản lượng thường đạt cao hơn công suất thiết kế và đạt vào khoảng 60.000 (tấn/ năm) tương ứng với định mức lao động tổng hợp thực tế là 116,1 giờ/ tấn. Như vậy đương nhiên định mức ban đầu đã cao hơn so với mức thời gian thực tế là 20% (do số lao động định mức không thay đổi). Do đó, nếu giữ nguyên định mức như cũ ứng với mức sản lượng 50.000 (tấn/ năm) thì Nhà nước sẽ không được lợi gì từ việc tăng năng suất lao động, nên để chia lại một phần lợi ích Nhà nước nâng mức sản lượng định mức lên đúng bằng công suất thiết kế của Công ty là 55.000 (tấn/ năm) khi đó định mức lao động tổng hợp mới cho một tấn đơn vị sản phẩm là: 6.966.000 TTH = --------------- =126,67 giờ/ tấn sản phẩm 55.000 Với cách thẩm định như trên Tổng công ty xác định lại định mức lao động tổng hợp của các đơn vị thành viên năm 2000 như sau: Bảng thẩm định định mức lao động tổng hợp Tổng công ty năm 2000. Bảng12 Stt Đơn vị TTH đơn vị đăng ký TTH TCT thẩm định Chia ra So sánh % TCN TPV TQL 1 Công ty Giấy Bãi Bằng 139,3 126,7 24,47 85,91 16,29 90,92 2 Công ty Giấy Việt Trì 339,3 300,7 171,84 103,8 25,02 88,62 3 N.m Giấy H. Văn Thụ 319,7 319 192 96 31 99,78 4 N.máy Giấy Vạn Điểm 241 237 143 67 27 98,34 5 N. m Giấy Hoà Bình 256 232 120 76 36 90,62 6 C. ty Giấy Đồng Nai 170,4 144,3 48,21 70,24 25,84 84,68 7 Công ty Giấy Tân Mai 52,8 53,18 21,38 23,13 8,67 100,72 8 N. máy Giấy Bình An 114 97,52 54,12 31,42 11,98 85,55 9 C. ty Giấy Viễn Đông 409,2 402 186,93 143,4 71,68 98,23 Qua bảng trên ta thấy hầu hết các đơn vị đều xây dựng định mức lao động cao hơn so với thực tế, chỉ có duy nhất Công ty Giấy Tân Mai xây dựng thấp hơn so với mức Tổng công ty thẩm định nhưng cũng chỉ thấp hơn 0,72%. Trong khi đó các đơn vị xây dựng cao hơn so với định mức lao động Tổng công ty thẩm định gồm có 5 đơn vị cao hơn trên 10%, 3 đơn vị cao hơn khoảng gần 2%. Như vậy sau khi thẩm định Tổng công ty cắt giảm 10% định mức lao động tổng hợp của Tổng công ty là phù hợp. Việc Tổng công ty thẩm định và xác định lại định mức lao động tổng hợp đối với các đơn vị thành viên sẽ dẫn tới sự thay đổi tương ứng hệ số qui đổi sản lượng và tổng khối lượng sản phẩm qui đổi của Tổng công ty. Năm 2000 sau khi thẩm định và xác định lại định mức lao động tổng hợp của các đơn vị thành viên, hệ số qui đổi và tổng khối lượng sản phẩm qui đổi của Tổng công ty được xác định lại như sau: Bảng hệ số qui đổi và tổng khối lượng sản phẩm qui đổi sau khi Tổng công ty thẩm định năm 2000. Bảng 13 Stt Đơn vị SLSP KH 2000 SLSP QĐ Công ty 2000 Hệ số qui đổi TCT SLSPQĐ TCT 2000 1 Công ty Giấy Bãi Bằng 62.000 85.778 1 85.778 2 Công ty Giấy Việt Trì 9.000 21.043 2,374 49.956 3 Nhà máy Giấy H. V. Thụ 4.000 8.607 2,518 21.672 4 Nhà máy Giấy Vạn Điểm 3.350 6.461 1,871 12.080 5 Nhà máy Giấy Hoà Bình 1.700 3.353 1,832 6.143 6 Công ty Giấy Đồng Nai 17.000 20.475 1,139 23.321 7 Công ty Giấy Tân Mai 60.000 29.639 0,42 12.448 8 Nhà máy Giấy Bình An 5.800 7.093 0,77 5.420 9 Công ty Giấy Viễn Đông 950 2.672 3,173 8.478  Tổng cộng 163.800 185.121 225.304 Như vậy sau khi thay đổi định mức lao động tổng hợp dẫn đến thay đổi hệ số qui đổi và làm tăng tổng khối lượng sản phẩm qui đổi kế hoạch năm 2000 thêm 1.151 tấn giấy qui đổi tương ứng làm tăng 0,5% khối lượng sản phẩm qui đổi năm kế hoạch. - Về hệ số phụ cấp lương bình quân: Nhìn chung các đơn thành viên Tổng công ty đều thực hiện nghiêm chỉnh các chế độ phụ cấp lương sau: + Phụ cấp khu vực. + Phụ cấp trách nhiệm tổ trưởng. + Phụ cấp chức vụ. Riêng chế độ phụ cấp ca ba các đơn vị thành viên thường khai tăng số người được hưởng phụ cấp. Cụ thể ở Công ty Giấy Đồng Nai năm 2000 có 1320 lao động nhưng theo Công ty báo cáo có tới 768 người được hưởng chế độ phụ cấp ca ba chiếm 58,18% số lao động của Công ty. Công ty Giấy Đồng Nai là doanh nghiệp hạng I với trình độ công nghệ cao, vì thế đáng ra số lao động làm ca ba phải ít đi. Qua thực tế khảo sát thì số lao động làm ca ba chỉ khoảng 300 người chiếm 23% tổng số lao động của Công ty. Mặt khác, trong bảng tính hệ số phụ cấp tiền lương bình quân năm 2000 của Tổng công ty ta thấy quỹ tiền lương phụ cấp ca ba thường chiếm tỷ trọng rất lớn khoảng trên 70% tổng quỹ phụ cấp các loại của các đơn vị thành viên và của toàn Tổng công ty. Do đó, sau khi thẩm định để phù hợp với điều kiện thực tế Tổng công ty xác định hệ số phụ cấp tiền lương năm 2000 là 0,35 giảm 0,06 đơn vị tính tương ứng giảm 1,7%. - Về hệ số lương cấp bậc công việc bình quân. Qua khảo sát số liệu báo cáo của các đơn vị thành viên, Tổng công ty thấy có những công việc được các đơn vị thành viên qui định cao hơn so với mức cần thiết. Điều này thể hiện rất rõ ràng qua bảng số liệu sau: Bảng hệ số lương cấp bậc công việc bình quân theo từng loại lao động toàn Tổng công ty năm 2000. Bảng 14 Stt Loại lao động Số lao động Hệ số cấp bậc công việc bình quân 1 2 3 Công nhân công nghệ giấy Công nhân phục vụ Lao động quản lý 1.800 5.404 907 2,66 2,76 3,00 Tổng cộng Hệ số bình quân TCT 8111 2,77 Như vậy ta thấy hầu hết số lao động trong Tổng công ty đều hưởng lương ở bậc cao nhất trong nhóm lương của bảng lương A12 (Bảng luơng công nhân sản xuất giấy). Cụ thể, trong loại lao động công nhân công nghệ giấy theo thống kê của các đơn vị thành viên thì có 10% được hưởng lương của bậc 4 nhóm I, 30% được hưởng lương bậc 4,5 nhóm II và 60% được hưởng lương bậc 4,5 của nhóm III. Với thống kê như trên ta thấy 100% công nhân công nghệ giấy Tổng công ty đều được hưởng lương từ bậc 4 trở lên của mỗi nhóm lương. Điều này cho chúng ta thấy sự bất cập trong việc xếp trả lương trong các đơn vị thành viên Tổng công ty, một doanh nghiệp dù có trình độ công nghệ cao thì cũng có những công nghệ giản đơn tương ứng với bậc lương thấp. Do dó, sau khi tiến hành thẩm định Tổng công ty xác định hệ số lương cấp bậc công việc bình quân toàn Tổng công ty là 2,70 giảm 0,07 tương ứng giảm 2,53%. - Đơn giá tiền lương tính lại sau khi Tổng công ty thẩm định các chỉ tiêu lao động. Sau khi Tổng công ty tiến hành thẩm định chỉ tiêu lao động đơn giá tiền lương xác định lại như sau: VĐG= VGiờ x TSP Trong đó: TSP = 126,67 (giờ/ tấn giấy qui đổi). TLmindn x( HCB+ HPC ) VGiờ= ------------------------------ 26 x 8 385.000 x ( 2,7+ 0,35 ) VGiờ= ----------------------------- = 5645,425 đồng/ giờ 26 x 8 Với các chỉ tiêu: HCB = 2,70; HPC = 0,35; TLmindn= 385.000 (đồng/ tháng); VĐG = VGiờ x TSP = 715.106 (đồng/ tấn). Như vậy đơn giá tiền lương sau khi Tổng công ty thẩm định giảm 91.013 (đồng/ tấn) tương ứng giảm 11,29%. Việc giảm đơn giá tiền lương chủ yếu là do các yếu tố lao động. Trong đó định mức lao động tổng hợp cho một tấn giấy giảm 10,52% tương ứng làm giảm 9,2% đơn giá tiền lương; hai nhân tố hệ số lương cấp bậc công việc và hệ số phụ cấp tiền lương bình quân làm giảm 2,09% đơn giá tiền lương. Qua phân tích ở trên ta thấy chất lượng xây dựng đơn giá tiền lương ở các đơn vị thành viên của Tổng công ty là chưa tốt. III/ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐƠN GIÁ TIỀN LƯƠNG Ở TỔNG CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM. 1. Công tác thẩm định đơn giá tiền lương của các cơ quan chức năng Nhà nước đối với Tổng công ty Giấy Việt Nam. Tổng công ty Giấy Việt Nam là Tổng công ty 91 do Chính phủ thành lập, nên trong lĩnh vực lao động tiền lương Tổng công ty chịu sự quản lý trực tiếp của Bộ Lao động -Thương binh và xã hội. Theo cơ chế quản lý tiền lương hiện nay, Nhà nước không trực tiếp quản lý quỹ tiền lương của Tổng công ty, Nhà nước quản lý tiền lương, thu nhập thông qua quản lý đơn giá tiền lương và giao cho Liên Bộ: Bộ Lao động -Thương binh và xã hội, Bộ Tài chính thẩm định và giao đơn giá tiền lương cho Tổng công ty. Quá trình thẩm định đơn giá tiền lương được diễn ra như sau. Sau khi các đơn vị thành viên xây dựng đơn giá tiền lương, Tổng công ty tiến hành thẩm định, xác định lại đơn giá tiền lương chung của Tổng công ty theo những thông số đã thẩm định và đăng ký có giải trình kèm theo tới Bộ lao động -Thương binh và xã hội. Cụ thể năm 2000 sau khi xác định lại đơn giá tiền lương, Tổng công ty trình Bộ Lao động -Thương binh và xã hội đơn giá tiền lương đối với sản phẩm giấy qui đổi là 715.106 (đồng/ tấn) với giải trình như sau: Bảng giải trình xây dựng đơn giá tiền lương trên tấn giấy qui đổi của Tổng công ty Giấy Việt Nam năm 2000. Bảng 15 Stt Chỉ tiêu tính đơn giá ĐVT Số báo cáo năm trước KH 2000 So sánh % KH 1999 TH 2000 KH/TH KH/KH I Chỉ tiêu sản xuất kinh doanh 1 Tổng sản lượng sản phẩm Tấn 165.800 162.990 163.800 98,79 100,49 2 Tổng sản lượng sản phẩm qui đổi Tấn 188.663 187.593 185.121 98,12 98,68 3 Tổng doanh thu Trđ 1.487.937 1.584.862 1.586.844 106,64 100,13 4 Lợi nhuận Trđ 29.278 45.978 46.080 157,38 100,22 5 Tổng các khoản nộp ngân sách Trđ 118.537 117.926 98.425 83,03 83,46 II Đơn giá tiền lương 1 Định mức lao động h/ tấn 126,67 126,67 127 100 100 2 Lao động định biên Ng 8.241 7.352 7.952 96,49 108,16 3 Hệ số lương cấp bậc công việc 2,7 2,7 3 100 100 4 Hệ số phụ cấp lương bình quân 0,36 0,36 0 97,22 97,22 5 Lương tối thiểu TCT áp dụng 1000đ/ng 301,96 301,96 385 127,5 127,5 6 Đơn giá tiền lương đ/ tấn 562.706 562.706 715.106 127,08 127,08 III Tổng quỹ tiền lương tính theo ĐG Trđ 106.162 105.504 132.381 124,69 125,47 1 Tiền lương bình quân tính theo ĐG Trđ/ng 1.073 1.196 1.360 126,74 113,71 2 Năng suất lao động bình quân Trđ/ ng 180,55 215,57 199,55 110,52 92,57 1.1. Thẩm định các chỉ tiêu tài chính. Công tác thẩm định các chỉ tiêu tài chính được thực hiện theo sự phối hợp giữa Bộ lao động -Thương binh và xã hội với Bộ Tài chính (Liên Bộ). Sau khi Tổng công ty Giấy Việt Nam đăng ký đơn giá tiền lương năm 2000, Bộ Lao động -Thương binh và xã hội gửi công văn số 1980/ LĐTB