Luận văn Nâng cao chỉ số cạnh tranh câp tỉnh của tỉnh Hà Tĩnh

nghiệp trong tỉnh. Tổng nguồn vốn huy động đầu tư từ năm 2005 - 2008 đạt 11.500 tỷ đồng, riêng năm 2010 đạt khoảng 6.044 tỷ đồng. 2.1.2.2. Điều kiện về văn hoá - xã hội Về giáo dục - đào tạo Hà Tĩnh hàng năm đạt kết quả khá, Năm học 2009- 2011 xếp thứ 6 toàn quốc và nhất khu vực Bắc Miền trung về tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT (89,85%) và bổ túc THPT (63,2%), là 1 trong 10 tỉnh đứng đầu về số học sinh thi đậu đại học, cao đẳng. Là một trong những tỉnh dẫn đầu và duy trì chất lượng trong phổ cập giáo dục tiểu học, THCS đúng độ tuổi. Phong trào xây dựng gia đình văn hoá, làng khối phố văn hoá, xây dựng cơ quan công sở văn minh được phát triển mạnh, hệ thống các thiết chế hoạt động văn hoá, thể thao từ tỉnh đến cơ sở được duy trì và phát triển. Đến nay có 250/275 xã, phường, thị trấn có bưu điện văn hoá xã, 100% xã, phường có tủ sách pháp luật, 31% xã phường có nhà văn hoá, thư viện, 580 câu lạc bộ văn hoá. Công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá được chú ý hơn, có 67 di tích văn hoá được xếp hạng cấp quốc gia, 132 di tích cấp tỉnh. Các báo, tạp chí, đài phát thanh truyền hình phát triển cả về số lượng và chất lượng, tăng số, tăng kỳ; diện phủ sóng truyền hình đạt 90% lãnh thổ, tỷ lệ dân cư được xem truyền hình đạt 86%, tỷ lệ nghe đài đạt 90%. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 35 Chất lượng dân số được nâng cao, tỷ lệ trẻ em suy dưới 5 tuổi bị dinh dưỡng giảm xuống còn 21,8%, quy mô dân số tương đối ổn định. Các bệnh viện tuyến tỉnh được tập trung đầu tư từ nguồn vốn ngân sách, nguồn trái phiếu Chính phủ và nguồn hỗ trợ ODA: Bệnh viên đa khoa tỉnh đang được đầu tư nâng cấp; bệnh viện y học cổ truyền tỉnh được đầu tư xây dựng tại địa điểm mới quy mô 200 giường sẽ đưa vào hoạt động cuối năm 2012; bệnh viện lao và bệnh phổi tỉnh 100 giường đã đưa vào hoạt động vào năm 2010. Các bệnh viện đa khoa cấp huyện, thị, thành phố đang được đầu tư xây dựng và nâng cấp theo tiêu chuẩn bệnh viện loại 1. Hệ thống các cơ sở dạy nghề phát triển, đến nay đã có 33 cơ sở đào tạo nghề, trong đó 1 trường cao đẳng nghề, 6 trường trung cấp nghề, 1 phân hiệu của Trường cao đẳng nghề cơ điện - luyện kim Thái Nguyên, 3 trường cao đẳng, trung học chuyên nghiệp có đào tạo nghề và 22 trung tâm dạy nghề, xúc tiến việc làm hoạt động trên dịa bàn, từng bước đáp ứng nhu cầu dạy nghề cho nhân dân, bình quân mỗi năm đào tạo nghề cho trên 3 vạn lao động; đã nâng cấp Trường trung học y tế thành Trường cao đẳng y tế, Trường CNKT nghề Việt Đức thành Trường cao đẳng nghề, sẽ nâng cấp các trường công nhân kỹ thuật thành trường trung cấp nghề, thành lập mới 5 cơ sở dạy nghề, trong đó 2 trường dạy nghề tư thục, 1 trung tâm dạy nghề quốc lập và 3 trung tâm dạy nghề tư nhân. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 20,8% năm 2005 lên 26% năm 2008, trong đó đào tạo nghề tăng từ 11,4% năm 2005 lên 20,5% năm 2008, năm 2011 là 35%, trong đó qua đào tạo nghề 23 -25%. Công tác giải quyết việc làm được quan tâm, hỗ trợ bằng nhiều hình thức như cho vay vốn theo dự án, hỗ trợ đào tạo nghề, hỗ trợ vay vốn xuất khẩu lao động; bình quân mỗi năm có trên 3 vạn lao động có việc làm mới, xuất khẩu lao động trên 6.000 người. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 36 - Cải cách hành chính có bước tiến bộ chuyển biến tích cực, từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước gắn liền với phát huy dân chủ cơ sở. Đã tích cực triển khai chương trình hành động thực hiện Nghị quyết TW5( khoá X ) và Quyết định số 93/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện cơ chế "một cửa", "một cửa liên thông" đến cấp xã. Tiến hành thí điểm áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001-2000 trong hoạt động quản lý nhà nước, rà soát và đơn giản thủ tục hành chính tại các sở, ngành cấp tỉnh và huyện, tạo điều kiện thuận lợi, công khai, minh bạch cho các tổ chức, cá nhân đến giao dịch. Kịp thời ban hành các quy định nhằm nâng cao kỷ cương, kỷ luật hành chính, từng bước tăng cường chất lượng đội ngũ cán bộ công chức như: quy định về chính sách khuyến khích đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao; quy định về chế độ trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của nhà nước; chỉ thị về nâng cao chất lượng tham mưu, hiệu quả sử dụng thời gian làm việc của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước. Tổ chức sắp xếp bộ máy cơ quan chuyên môn các cấp kịp thời ổn định. 2.1.3. Những thuận lợi, khó khăn về đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Tĩnh 2.1.3.1. Những thuận lợi - Vị trí địa lý khá thuận lợi, tài nguyên tương đối đa dạng và phong phú. Hà Tĩnh có khả năng trở thành đầu mối giao thông quan trọng và trung tâm thương mại của cả nước và khu vực. - Nguồn nhân lực của Hà Tĩnh khá dồi dào, có truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, thời gian qua đã được quan tâm phát triển. Người lao động ngày càng phát huy ý chí tự lực tự cường, sớm bắt nhịp được với cơ chế thị trường và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Đây là nhân tố quan trọng hàng ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 37 đầu trong việc phát triển kinh tế địa phương và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh nhà. - Điều kiện kinh tế của đất nước và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế cho phép Hà Tĩnh ngày càng thu hút được nhiều nguồn vốn, khoa học công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao trong và ngoài nước để phát triển kinh tế. - Nhiều cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước, của địa phương đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi để kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước yên tâm bỏ vốn đầu tư làm ăn tại Hà Tĩnh. 2.1.3.2. Khó khăn - Điều kiện thời tiết khắc nghiệt, thiên tai thường xuyên, đặc biệt trong những năm gần đây mức độ ảnh hưởng của thiên tai như bão lũ, xói lở bờ sông, xâm thực mặn...ngày càng nghiêm trọng, trận lũ lịch sử vào tháng 10/ 2010 đã làm toàn tỉnh bị ngập nặng, kết cấu hạ tầng bị tàn phá nặng nề, đời sống và sinh hoạt của nhân dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, gây bất ổn về an sinh xã hội. - Đại bộ phận dân cư còn nặng về tập quán tự cung tự cấp, một bộ phận cán bộ và người lao động còn nặng tính bảo thủ trì trệ đã khiến một nguồn lực lớn có năng lực đã tìm cách thoát ly quê hương để làm ăn ở các tỉnh khác. - Hà Tĩnh ở xa trung tâm kinh tế lớn của quốc gia, cơ sở vật chất và kết cấu hạ tầng còn yếu, chưa đồng bộ, giao thông không thuận lợi, chưa có sân bay, ga tàu thì ở xa trung tâmgây khó khăn cho việc thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. - Hà Tĩnh về cơ bản vẫn là một tỉnh nghèo, điểm xuất phát kinh tế của tỉnh rất thấp, GDP bình quân đầu người thấp chỉ bằng ½ thu nhập bình quân đầu người của cả nước, tỷ lệ hộ nghèo còn cao. Thu ngân sách trên địa bàn còn nhỏ bé, phần lớn còn phải dựa vào sự hỗ trợ của ngân sách trung ương. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 38 - Cơ chế quản lý chưa thích ứng với kinh tế thị trường, cải cách hành chính chậm dẫn đến trì trệ trong đổi mới tư duy kinh tế. Trình độ đội ngũ cán bộ chưa theo kịp yêu cầu quản lý kinh tế - xã hội trong tình hình mới. Các chính sách thu hút nhân tài, tạo lập môi trường thông thoáng cho nhà đầu tư chưa được chú trọng, quan tâm đúng mức. 2.2 THỰC TRẠNG XẾP HẠNG CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CẤP TỈNH CỦA TỈNH HÀ TĨNH GIAI ĐOẠN 2006 – 2011 2.2.1. Tổng quan về doanh nghiệp Hà Tĩnh qua khảo sát PCI 2.2.1.1. Tình hình khảo sát doanh nghiệp trên địa bàn Hà Tĩnh Liên tục trong năm năm điều tra của PCI, tỷ lệ phản hồi của Hà Tĩnh luôn ổn định ở mức trên 20% đây là một tỷ lệ phản hồi cao so với mức trung bình cả nước. Năm 2010, có 91 hộ doanh nghiệp Hà Tĩnh tham gia khảo sát PCI chiếm hơn 27%. Trong đó, tỷ lệ phản hồi của các loại hình doanh nghiệp khá đồng đều: công ty cổ phần chiếm 37,78%, doanh nghiệp trách nhiêm hữu hạn chiếm 30%, doanh nghiệp tư nhân chiếm 32,22% (1) Bảng 2.1: Tỷ lệ phản hồi của doanh nghiệp Hà Tĩnh qua 5 năm khảo sát PCI Năm Số lượng doanh nghiệp điều tra Số lượng doanh nghiệp phản hồi Tỷ lệ phản hồi Năm 2010 331 91 27,49% Năm 2009 500 150 30,00% Năm 2007 500 150 30,00% Năm 2006 400 96 24,00% Năm 2005 400 128 32,00% Nguồn: Sở kế hoạch và đầu tư tỉnh Hà Tĩnh Tính tới thời điểm cuối năm 2009, doanh nghiệp Hà Tĩnh phần lớn có quy mô vốn kinh doanh ở mức nhỏ và vừa. Tỷ lệ doanh nghiệp có vốn kinh doanh ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 39 dưới 10 tỷ chiếm tới 77,27% trong đó dưới 1 tỷ chiếm tới 19,32%. Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp có quy mô vừa ở Hà Tĩnh lại cao hơn mức trung bình của cả nước. Quy mô lớn trên 500 tỷ chỉ chiếm 2,27% doanh nghiệp số lượng doanh nghiệp tham gia khảo nhưng đạt mức cao hơn cả nước là 0,40%. (15) Bảng 2.2: Vốn kinh doanh của doanh nghiệp Hà Tĩnh tại thời điểm cuối năm 2009 Vốn kinh doanh Hà Tĩnh Cả nước Dưới 0,5 tỷ đồng 11,36% 12,38% Từ 0,5 – 1 tỷ đồng 7,95% 15,79% Từ 1 – 5 tỷ đồng 43,18% 43,51% Từ 5 – 10 tỷ đồng 14,77% 14,42% Từ 10 – 50 tỷ đồng 19.32% 10,50% Từ 50 – 200 tỷ đồng 1,14% 2,44% Từ 200 – 500 tỷ 0,00% 0,56% Trên 500 tỷ đồng 2,27% 0,40% Tổng cộng 100,00% 100,00% Nguồn: Sở kế hoạch và đầu tư tỉnh Hà Tĩnh Doanh nghiệp trên địa bàn Hà Tĩnh phần lớn hoạt động trong lĩnh vực thương mại nên quy mô lao động các doanh nghiệp của Hà Tĩnh cũng ở mức trung bình thấp. Tỷ lệ doanh nghiệp có quy mô lao động dưới 200 chiếm 96,55% ( tỷ lệ này trung bình cả nước là 94,77%).(15) Tình hình hoạt động của doanh nghiệp Hà Tĩnh trong năm 2010 rất khả quan khi có 81,18% doanh nghiệp cho biết có lãi ở các mức độ khác nhau, cao hơn mức độ trung bình của cả nước là 74,94%. Trong đó, 16,47% doanh nghiệp cho biết đạt mức lãi như kỳ vọng, tỷ lệ này cũng cao hơn mức trung bình cả nước là 12,56%. Chỉ có 9,41% doanh nghiệp cho biết thua lỗ chút ít và không có doanh nghiệp nào thua lỗ lớn.(15) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 40 Bảng 2.3: Số lượng lao động của doanh nghiệp Hà Tĩnh tại thời điểm cuối năm 2010 Số lượng lao động Hà Tĩnh Cả nước Dưới 5 lao động 6.90% 13.74% Từ 5 – 9 lao động 25,29% 23,87% Từ 10 – 49 lao động 41,38% 42,37% Từ 50 – 199 lao động 22,99% 14,80% Từ 200 – 299 lao động 2,30% 2,37% Từ 300 – 499 lao động 1,15% 1,45% Từ 500 –1000 lao động 0,00% 0,84% Trên 1000 lao động 0,00% 0,56% Tổng cộng 100% 100,00% Nguồn: Sở Lao động, thương binh và xã hội Hà Tĩnh Lãi như kì vọng, 016% Thua lỗ lớn, 0 Thua lỗ chút ít, 009% Lãi chút ít, 065% Hòa vốn, 009% Biểu đồ 2.1:Tình hình hoạt động của doanh nghiệp Hà Tĩnh năm 2010 2.2.2.2. Kết quả xếp hạng đánh giá PCI giai đoạn 2006 - 2011 Điểm PCI của Hà Tĩnh có những chuyển biến rõ rệt qua 5 năm nghiên cứu, sau 3 năm liên tục 2006 – 2007 - 2008 Hà Tĩnh nằm trong nhóm Thấp và Tương đối thấp thì sang năm 2009 – 2010 Hà Tĩnh đã chuyển lên nhóm Khá. Điểm số và thứ hạng của Hà Tĩnh cũng có dấu hiệu tăng đều qua các năm từ mức 42,35 điểm đứng ở vị trí thứ 59/64 tỉnh thành năm 2006 lên mức 57,22 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 41 điểm đứng ở vị trí thứ 37/63 tỉnh thành năm 2010. Đặc biệt là trong năm 2011 chỉ số PCI của Hà Tĩnh có sự bứt phá vượt bậc, tăng hơn 30 bậc xếp thứ 7/63 tỉnh thành của cả nước. Điểm đáng nói là trong khi xu hướng chung của các tỉnh thành là giảm điểm thì chỉ số PCI của Hà Tĩnh vẫn duy trì được mức tăng điểm qua các năm. (5) Bảng 2.4: Điểm PCI của Hà Tĩnh qua các năm 2006 - 2010 2006 2007 2008 2009 2010 Hà Tĩnh 42,35 45,56 47,48 55,26 57,22 Thứ hạng 59/64 57/64 49/64 47/63 37/63 Nhóm điều hành Thấp Tương đối thấp Tương đối thấp Khá Khá Cao nhất 76,23 77,20 72,18 75,96 69,77 Trung vị 52,21 55,56 53,52 58,31 58,02 Thấp nhất 36,76 37,96 39,39 45,43 48,91 Nguồn: Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hà Tĩnh Dù đã có sự cải thiện qua các năm nghiên cứu nhưng điểm PCI của Hà Tĩnh trong suốt từ 2006 đến năm 2010 luôn thấp hơn mức trung vị của cả nước. 55.22 55.26 47.4845.5642.35 76.23 77.2 72.18 75.96 69.77 58.0258.31 53.5255.5652.21 48.91 36.76 37.96 39.39 45.43 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 2006 2007 2008 2009 2010 Hà Tĩnh Cao nhất Trung vị Thấp nhất Nguồn: Báo cáo môi trường kinh doanh tỉnh Hà Tĩnh( VCCI) Biểu đồ 2.2: Điểm PCI của Hà Tĩnh qua 5 năm 2006 – 2010 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 42 2.2.2. Phân tích các chỉ số thành phần qua các năm 2008 – 2011 2.2.2.1. Chỉ số tiếp cận đất đai Chỉ số tiếp cận đất đai bao gồm 4 chỉ tiêu thành phần 1) Tỉ lệ diện tích đất trong tỉnh có GCNQSD đất chính thức, 2) DN đánh giá rủi ro bị thu hồi đất ( 1: rất cao đến 5: rất thấp), 3) Nếu bị thu hồi đất, DN sẽ được bồi thường thõa đáng, 4) Tỷ lệ doanh nghiệp nhận định khung giá đất của chính quyền tỉnh đưa ra đúng với giá thực tế trên thị trường. Theo Luật đất đai năm 2006 thì khung giá đất cần phải thường xuyên cập nhật để phản ánh đúng sự biến động trên thị trường bất động sản. Các chỉ tiêu về đất đai thể hiện các kết quả khác nhau. Việc cấp GCNQSD đất nhanh hơn của cơ quan địa chính giúp tỷ lệ các doanh nghiệp có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tăng từ 55% ( năm 2009) lên 77% ( năm 2011). Số liệu từ Bộ tài nguyên và Môi trường cũng cho thấy sự cải thiện tương tự. Năm 2006 chỉ có 63% thửa đất hợp lệ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hiện nay, 80% đất ở tỉnh trung vị có GCNQSD đất, tại Hà Tĩnh tỷ lệ này là 98%. Tiếp cận đất đai và ổn định trong sử dụng đất là chỉ số có thứ hạng năm 2011 xếp thứ 3 toàn quốc, xếp thứ 3 trong 9 chỉ số thành phần của Hà Tĩnh, đồng thời tăng 17 bậc về thứ hạng so với năm 2006. Chỉ số này tăng điểm liên tiếp từ năm 2006 đến nay và là năm chứng kiến ngưỡng điểm cao nhất. Năm 2010 điểm chỉ số này có giảm đi một chút nhưng vẫn ở mức cao so với các năm 2006 – 2008. Chỉ số này năm 2011 của Hà Tĩnh đạt 7,89/ 10 điểm, xếp thứ 3 toàn quốc, chỉ thấp hơn 0,48 điểm so với tỉnh cao nhất là Long An: 8,37 và tỉnh xếp vị trí thấp nhất là Thừa Thiên Huế: 4,34. So với trong khu vực, Hà Tĩnh cũng là tỉnh có mức chỉ số thành phần này khá cao, chỉ số thành phần này cao hơn Đà Nẵng và nhiều tỉnh trong khu vực. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 43 Tiếp cận đất đai là một trong những tiêu chí Hà Tĩnh được phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá cao ( 7,89/10 điểm). Để đạt được kết quả trên, theo lời của ông Võ Tá Đinh – Giám đốc Sở TN và MT là do “ Sở TN và MT đã chỉ đạo các phòng ban chuyên môn tạo điều kiện tối đa, hướng dẫn tận tình cụ thể cho các nhà đầu tư, DN khi họ muốn tìm kiếm thông tin và làm hồ sơ thủ tục. Hàng tuần tổ chức giao ban các phòng để giải quyết những vướng mắc trong quá trình làm hồ sơ, thủ tục” (24) Bảng 2.5: Các chỉ tiêu cụ thể của chỉ số tiếp cận đất đai của Hà Tĩnh năm 2010 Các chỉ tiêu Điểm chỉ tiêu Thứ hạng Kém nhất Trung vị Tốt nhất Tỉ lệ diện tích đất trong tỉnh có GCNQSD đất chính thức 91,47% 11 98,31% 80,71% 27,27% DN đánh giá rủi ro bị thu hồi đất ( 1: rất cao đến 5:rất thấp) 3,09 5 1,91 2,56 3,30 Nếu bị thu hồi đất, DN sẽ được bồi thường thõa đáng (% luôn luôn hoặc thường xuyên) 41,79% 22 19,12% 39,19% 55,38% Sự thay đổi khung giá đất của chính phủ phản ánh sự thay đổi mức giá thị trường (% đồng ý) 77,11% 11 53,91% 72,00% 86,17% Doanh nghiệp không đánh dấu ô nào trong danh mục lựa chọn cản trở về mặt bằng kinh doanh 16,48% 7 8,28% 23,89% 49,00% % DN sở hữu GCNQSD đất 73,58% 29 26,67% 72,88% 95,89% Nguồn: Báo cáo môi trường kinh doanh tỉnh Hà Tĩnh( VCCI) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 44 Tuy nhiên bên cạnh những mặt mang tính kỷ lục về bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư mà chúng ta đã được đánh giá rất cao, thì kết quả khảo sát của nhóm nghiên cứu PCI cũng khẳng định còn không ít doanh nghiệp phàn nàn về các thủ tục hành chính phức tạp khiến họ gặp khó khăn về mặt bằng kinh doanh. Đất đai, mặt bằng kinh doanh tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn một số khó khăn như: thiếu mặt bằng để kinh doanh hay mặt bằng kinh doanh có nhưng hẹp, thiếu đất để xây dựng nhà xưởng. Thiếu quỹ đất sạch. Giải phóng mặt bằng còn vướng, tiến độ chậm. Thiếu thông tin về quy hoạch sử dụng đất của tỉnh. Không tiếp cận được với bản đồ quy hoạch. Cấp GCNQSD đất còn khó khăn. Giá đất chưa sát với thị trường. Từ những khó khăn, hạn chế trên, theo như khảo sát của VCCI đối với các doanh nghiệp, họ gợi ý những vấn đề sau: - Tích cực hơn trong việc tạo quỹ đất sạch - Tạo cơ chế giải phóng mặt bằng linh hoạt giữa chính quyền – doanh nghiệp – người dân. - Hoàn thiện quy hoạch sử dụng đất trên toàn tỉnh. Tạo cơ chế để doanh nghiệp và người dân tham gia vào xây dựng quy hoạch và có thể tiếp cận với văn bản sau khi ban hành. 2.2.2.2. Chi phí gia nhập thị trường Để tham gia thị trường các doanh nghiệp phải bỏ ra chi phí nhất định. Chi phí ấy có thể ở dạng vật chất ( tiền bạc, của cải..) hoặc phi vật chất( sức lực, thời gian..). Trong kinh doanh, thời gian có ý nghĩa sống còn, quyết định cơ hội thành công của DN, nhà đầu tư. Điều đó cũng hàm nghĩa, chi phí thị trường biểu hiện chủ yếu ở dạng hao phí thời gian để một DN cần để đăng ký kinh doanh, xin cấp đất và nhận được mọi loại giấy phép, hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để tiến hành hoạt động kinh doanh, gồm: Thời gian đăng ký kinh ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 45 doanh ( ngày); Thời gian đăng ký kinh doanh bổ sung ( ngày); % DN phải chờ hơn 1 tháng để hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để chính thức hoạt động; % DN phải chờ hơn 3 tháng để hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để chính thức hoạt động; Thời gian chờ đợi để được cấp GCNQSD đất; Số giấy đăng ký, giấy phép kinh doanh cần thiết. Bảng 2.6: Các chỉ tiêu cụ thể của chỉ số chi phí gia nhập thị trường của Hà Tĩnh năm 2010 Các chỉ tiêu Điểm chỉ tiêu Thứ hạng Kém nhất Trung vị Tốt nhất Thời gian đăng ký kinh doanh ( Giá trị trung vị) 12 46 15 10 7 Thời gian đăng ký kinh doanh bổ sung – số ngày 7 19,53 12,50 7 2,5 % DN cần thêm giấy phép kinh doanh khác 20,0% 52% 33% 15% 10% Tổng số giấy đăng ký và giấy phép cần thiết để chính thức hoạt động 2 6,53 4 2 1 Thời gian chờ đợi để được cấp GCNQSD đất 67,5 55 150 30 20 % DN phải chờ hơn một tháng để hoàn tất tất cả các thủ tục để bắt đầu họat động 32,56% 53 39,62% 24,39% 0,00% % DN phải chờ hơn 3 tháng để hoàn thành tất cả các thủ tục để bắt đầu họat động 9,30% 53 18,87% 5,77% 0,00% Nguồn: Báo cáo môi trường kinh doanh tỉnh Hà Tĩnh( VCCI) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 46 Với tỉnh Hà Tĩnh, chỉ số này có sự tăng giảm, điểm không ổn định qua các năm nghiên cứu. Trong đó, đã có lúc tăng liên tục trong các năm từ 2006 – 2008, nhưng sang năm 2009 – 2010 tốc độ giảm điểm còn nhanh hơn mức tăng điểm trước đó. Năm 2010 là năm có thứ hạng thấp nhất với 5,82/10 điểm đứng thứ 54/63, đồng thời có dấu hiệu giảm thứ hạng so với năm 2006. Nếu so sánh với mức điểm cao nhất mà Hà Tĩnh đã đạt được trước năm 2010 là năm 2008 với 8,50 điểm thì chỉ số này đã giảm đi tới gần 3 điểm. Tuy nhiên, năm 2011 là năm đánh dấu sự tăng điểm nhảy vọt của chỉ số này. Là chỉ số thành phần cao nhất trong 9 chỉ số với 8,87 điểm, chỉ đứng sau Lào Cai ( 9,41). 2.2.2.3. Chi phí thời gian Là chỉ tiêu đo lường thời gian mà DN phải bỏ ra khi chấp hành các thủ tục hành chính, mức độ thường xuyên và thời gian DN phải tạm ngừng công việc kinh doanh để thực hiện thanh tra, kiểm tra và cảm nhận về kết quả CCHC, gồm các chỉ số thành phần sau: % DN sử dụng hơn 10% quỹ thời gian để thực hiện quy định nhà nước; Số lần thanh tra trung bình (giờ); Số giờ làm việc với thanh tra thuế ( giờ); % DN tin Cán bộ nhà nước làm việc hiệu quả hơn; % DN cho rằng số lần đi lại lấy con dấu và chữ ký giảm; % DN cho rằng thủ tục giấy tờ giảm; % DN cho rằng các loại phí, lệ phí của nhiều thủ tục giảm. Chi phí thời gian để thực hiện các quy định của nhà nước của Hà Tĩnh hiện nay đứng ở vị trí thứ 5/63 tỉnh thành với điểm số là 7,99/10 điểm, đây cũng là chỉ số thành phần cao của Hà Tĩnh, tăng 26 bậc so với năm 2010. Điều này cho thấy tỉnh đã có những nổ lực trong việc cải thiện chỉ số gia nhập thị trường và đạt được những kết quả nhất định, nhưng vẫn chưa giữ được mức tăng điểm đồng đều qua các năm. Chỉ số này đã có lúc đứng thứ 31/63 tỉnh thành, giảm một lúc 14 bậc. Điều đó cho thấy để duy trì mức tăng điểm qua các năm vẫn còn là một thách thức lớn đối với tỉnh nhà. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 47 Bảng 2.7: Các chỉ tiêu của chỉ số chi phí thời gian của Hà Tĩnh năm 2010 Các chỉ tiêu Điểmchỉ tiêu Thứ Hạng Kém nhất Trung vị Tôt nhất % DN sử dụng hơn 10% quỹ thời gian để thực hiện các quy định của nhà nước 10,70% 6 35,37% 19,00% 8,14% Số cuộc thanh tra trung vị (tất cả các cơ quan) 2 48 – 63 2 1 1 Số giờ trung vị làm việc với cơ quan thuế 5 33 – 34 28 4 1 Cán bộ nhà nước làm việc hiệu quả hơn sau khi thực hiện CCHC công(% có) 47,25% 20 26,00% 44,83% 61,11% Số lần đi xin dấu và chữ ký của doanh nghiệp giảm sau khi thực hiện CCHC (% có) 43,96% 2 17.78% 29,07% 53,16% Thủ tục giấy tờ giảm sau khi thực hiện CCHC(% có) 45,05% 35 30,09% 45,60% 68,75% Các loại phí, lệ phí của nhiều thủ tục giảm sau khi thực hiện CCHC(% có) 25,27% 17 9,80% 21,21% 32,22% Không có bất kỳ sự thay đổi nào sau khi thực hiện CCHC (% có) 20,88% 41 30,00% 17,50% 4,69% Nguồn: Báo cáo môi trường kinh doanh tỉnh Hà Tĩnh( VCCI) Mặc dù trong những năm qua tỉnh Hà Tĩnh đã có những cải cách mạnh mẽ về thủ tục hành chính nhưng hiện nay gánh nặng về thủ tục hành chính vẫn là một trong 3 khó khăn hàng đầu đối với các DN Hà Tĩnh. Nhiều doanh ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 48 nghiệp cho rằng sự phối hợp, hợp tác giữa các sở, ngành, tỉnh và huyện xã chưa tốt, cán bộ Nhà nước ở nhiều nơi còn quan liêu, sách nhiễu, chưa đáp ứng được yêu cầu gây khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệpTheo khảo sát của VCCI tại Hà Tĩnh, nhóm thủ tục phiền hà nhất đối với DN là thuế. Số giờ trung bình làm việc với thanh tra thuế là 5 giờ, 44,59% doanh nghiệp trong diện khảo sát hiện vẫn phải thương lượng với cán bộ thuế trong kinh doanh. Thủ tục thứ hai là về đất đai, xây dựng: DN Hà tĩnh cho rằng khó khăn lớn nhất về mặt bằng kinh doanh là thủ tục hành chính thuê mua đất đai phức tạp. Thứ ba là đăng ký kinh doanh: trên 30% doanh nghiệp phải chi trả chi phí không chính thức khi đăng ký kinh doanh. Theo khảo sát của VCCI thì các doanh nghiệp Hà Tĩnh có những gợi ý cải cách như sau: - Chuẩn hóa hệ thống văn bản cấp huyện/ giữa các huyện - Thực hiện có hiệu quả cơ chế một cửa: Nhận hồ sơ một lần; Kiểm tra và trả kết quả kiểm tra một lần ( tránh tình trạng đi lại nhiều lần). - Nâng cao trình độ cán bộ các cấp: Tập huấn nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ thực hiện các thủ tục hành chính. Đào tạo đội ngũ cán bộ thật “ hồng và chuyên”. Đồng thời chấn chỉnh và kỷ luật nghiêm những hành vi nhũng nhiễu. - Thực hiện tốt chủ trương của tỉnh “Thay đổi nhân sự đào thải những thành phần tha hóa biến chất. Thực hiện triệt để chủ trương chống tham ô, tiêu cực của Nhà nước, của Đảng để tạo môi trường lành mạnh cho các DN và các thành phần kinh tế khác”. 2.2.2.4. Chi phí không chính thức Chi phí không chính thức đo lường các chi phí không chính thức DN phải trả và trở ngại do những chi phí này gây nên đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp gồm: % DN phải trả chi phí không chính thức; % DN chi hơn 10% thu nhập cho các loại chi phí không chính thức; % DN cho ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 49 rằng cán bộ tỉnh sử dụng quy định riêng để trục lợi; % DN cho rằng công việc được giải quyết khi chi trả chi phí không chính thức; % DN trả hoa hồng để có được hợp đồng từ cơ quan nhà nước; % Dn phải trả chi phí không chính thức khi đăng ký kinh doanh. Với Hà Tĩnh chỉ số thành phần này có sự tăng, giảm điểm không đồng đều qua các năm. Năm 2011 đánh dấu sự tăng điểm nhảy vọt của chỉ số này, với 7,01/10 điểm xếp thứ 28/63, tăng 33 bậc so với năm 2010 ( 61/63). Bảng 2.8: Các chỉ tiêu của chỉ số chi phí không chính thức của Hà Tĩnh năm 2010 Các chỉ tiêu Điểm chỉ tiêu Thứ hạng Kém nhất Trung vị Tốt Nhất % DN phải trả chi phí không chính thức 59,04% 34 70,11% 58% 20,78% % DN chi hơn 10% thu nhập cho các loại chi phí không chính thức 16,67% 62 16,92% 6,78% 0,00% % Dn cho rằng cán bộ tỉnh sử dụng quy định riêng để trục lợi 53,95% 42 73,11% 50,00% 22,00% % DN cho rằng công việc được giải quyết khi chi trả chi phí không chính thức 42,47% 60 36,47% 56,32% 71,64% % DN trả hoa hồng để có được hợp đồng từ cơ quan nhà nước 48,15% 49 63,33% 41,43% 21,74% % Dn phải trả chi phí không chính thức khi đăng ký kinh doanh. 30,86% 50 49,44% 22,63% 2,04% Nguồn: Báo cáo môi trường kinh doanh Hà Tĩnh ( VCCI) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 50 2.2.2.5. Tính minh bạch và tiếp cận thông tin Chỉ số này đánh giá khả năng DN có thể tiếp cận được tài liệu kế hoạch của tỉnh và văn bản pháp lý cần thiết cho công việc kinh doanh của mình, sự bình đẳng trong tiếp cận thông tin của các tài liệu này và mức độ phổ biến của trang web tỉnh. Sự minh bạch trong thông tin là yếu tố quan trọng hàng đầu đối với sự quyết định đầu tư của doanh nghiệp. Khi được tiếp cận đầy đủ thông tin về những thay đổi chính sách, phát triển cơ sở hạ tầng, quy hoạch đất đai của tỉnh,