Luận văn Pháp luật về thu bảo hiểm y tế và thực tiễn áp dụng tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh

ổng diện tích tự nhiên là 486 km2, trong đó diện tích đất liền là 343 km2 trong đó đồi núi chiếm 55,4% diện tích. Cẩm Phả có vị trí quan trọng về quốc phòng – an ninh, là tuyến phòng thủ phía Đông Bắc của Tổ quốc, nằm trong vùng động lực phát triển miền Bắc, là cửa ngõ giao thông quan trọng với các 29 tuyến đường bộ, đường thủy, cảng biển huyết mạch thuận tiện cho giao thông. Cẩm Phả có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú (trữ lượng than lớn nhất cả nước, có đá vôi, đất sét, nước khoáng, antimon...) là tiềm năng lớn của Cẩm Phả để phát triển kinh tế. Thành phố Cẩm Phả có nguồn tài nguyên phong phú, trữ lượng lớn để phát triển công nghiệp khai thác than, sản xuất xi măng, nhiệt điện, vật liệu xây dựng, phát triển trồng rừng gắn với chế biến sản xuất gỗ, giấy. Bờ biển trải dài hơn 70km thuận tiện với nhiều cảng biển thuận lợi cho phát triển thương mại, du lịch, nuôi trồng chế biến thủy sản. Ngoài ra, Cẩm Phả có nguồn khoáng nóng địa chất tự nhiên lớn rất phù hợp cho việc phát triển du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh, du lịch sinh thái. Cẩm Phả cũng là vùng đất có nhiều di tích lịch sử như Đền Cửa ông, Vũng Đục là tiềm năng để phát triển du lịch tâm linh Thành phố Cẩm Phả đông dân thứ hai của tỉnh Quảng Ninh (sau Thành phố Hạ long, thủ phủ của tỉnh Quảng Ninh), có số dân 185.966 người (theo số liệu thống kê dân số năm 2017), mật độ dân số 1.210 người/km². (Theo: u-ve-tp-cam-pha-2305328/index.htm). Trong những năm qua, Thành phố Cẩm Phả luôn phát huy được những tiềm năng sẵn có với sự năng động, sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ để phát triển kinh tế - xã hội, “Năm 2017 tốc độ tăng trưởng kinh tế của TP Cẩm Phả đạt 15%. Cơ cấu kinh tế tiếp tục có sự chuyển dịch tích cực theo hướng tăng tỷ trọng dịch vụ. Nông - lâm - thủy sản 1,08%, công nghiệp - xây dựng 63.05%, thương mại - dịch vụ 35,87%. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt 1.306 tỷ đồng, bằng 115,5% kế hoạch tỉnh giao. Thu nhập bình quân đầu người đạt 68,5 triệu đồng/người/năm, cao gần gấp hơn 2,2 lần so với năm 2010. Năm 2018, kinh tế của TP Cẩm Phả tiếp tục tăng trưởng trên tất cả các ngành, lĩnh vực. Giá trị sản xuất công nghiệp và xây dựng tăng 12,6%; nông - lâm - thuỷ sản tăng 10,7%; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 15,2% so với cùng kỳ. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt trên 1.643 tỷ đồng, bằng 108,23% kế hoạch, thu nhập bình quân đầu người đạt 69,6 triệuđồng/người/năm. Công tác quản lý nhà nước về đất đai, quy hoạch, xây dựng, đô thị, cải cách hành chính được tăng 30 cường; văn hóa, giáo dục, y tế, an sinh xã hội được quan tâm chăm lo; an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, đời sống nhân dân ngày càng được nâng lên. Thành phố Cẩm Phả là nơi đầu tiên trong tỉnh Quảng Ninh hoàn thành các quy hoạch trọng điểm chiến lược, quan trọng như phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; quy hoạch xây dựng thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng của thành phố được đẩy nhanh tiến độ và đưa vào sử dụng. Phát huy hiệu quả góp phần thay đổi bộ mặt thành phố khang trang sạch đẹp, nâng cao đời sống nhân dân. 2.1.2. Sự hình thành và phát triển của Bảo hiểm xã hội thành phố Cẩm Phả Ngày 16/2/1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 19/NĐ-CP về việc thành lập BHXH Việt Nam trên cơ sở hợp nhất các tổ chức thực hiện BHXH ở Trung ương và địa phương thuộc hệ thống Lao động Thương binh - xã hội và Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam để giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo công tác quản lý Quỹ BHXH và thực hiện các chế độ, chính sách BHXH theo pháp luật của Nhà nước. BHXH Việt Nam được thành lập là tiền đề để hình thành và phát triển hệ thống BHXH ở các địa phương, BHXH tỉnh Quảng Ninh được thành lập theo Quyết định số 133/QĐ-BHXH ngày 23/8/1995 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Bảo hiểm xã hội thị xã Cẩm Phả (nay là Thành phố Cẩm Phả) được thành lập theo Quyết định số 134/QĐ/TCCB ngày 23/8/1995của Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam và là đơn vị cấp huyện trực thuộc BHXH tỉnh Quảng Ninh. Ngày 24/1/2002, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 20/2002/QĐ-TTg chuyển BHYT Việt Nam sang BHXH Việt Nam. Từ năm 2003, ngoài việc đảm bảo các chế độ BHXH cho người lao động, BHXH Việt Nam đã tiếp nhận thêm tổ chức, nhiệm vụ thực hiện chế độ BHYT cho các đối tượng tham gia BHYT; quản lý thu - chi Quỹ BHYT. BHXH thành phố Cẩm Phả được thành lập theo Quyết định số 134/QĐ-BHXH ngày 23/8/1995 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam,là cơ quan Nhà nước có chức năng tổ chức thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN; tổ chức thu chi BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN, là đơn vị dự toán cấp 3 chịu sự quản lý của BHXH tỉnh, đồng thời chịu sự lãnh đạo về mặt quản lý Nhà 31 nước của Thành uỷ, Hội đồng Nhân dân và Uỷ ban Nhân dân thành phố Cẩm Phả. Sau hơn 22 năm xây dựng và phát triển, đến nay BHXH Thành phố Cẩm Phả là một đơn vị giàu truyền thống, hàng năm luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ thu, chi BHXH, BHYT, BHTN, thực hiện chính sách BHXH, BHYT cho người dân trên địa bàn đảm bảo chính xác, đúng quy định, thường xuyên cải cách hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHXH, BHYT, đơn vị đạt nhiều thành tích và được nhận Cờ thi đua, Bằng khen, Giấy khen của các cấp như: Bảo hiểm xã hội Việt Nam, UBND tỉnh Quảng Ninh, Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh. Tại Báo cáo tổng kết Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh (2018), mặc dù là một năm có nhiều khó khăn thách thức với cả ngành BHXH, nhưng cán bộ chuyên viên BHXH Thành phố Cẩm Phả đã nỗ lực, vượt mọi khó khăn hoàn thành xuất sắc và vượt các chỉ tiêu đề ra. Vì vậy BHXH Cẩm Phả rất vinh dự và tự hào được BHXH Việt Nam tặng cờ thi đua và UBND tỉnh Quảng Ninh tặng bằng khen. 2.1.3.Vị trí, cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ của Bảo hiểm xã hội thành phố Cẩm Phả 2.1.3.1. Vị trí, chức năng Theo Quyết định số 1414/QĐ-BHXH ngày 4/10/2016 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan BHXH các địa phương,BHXH Thành phố Cẩm Phả là cơ quan trực thuộc Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh đặt tại cấp huyện, có chức năng giúp Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh tổ chức thực hiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; quản lý thu, chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế trên địa bàn thành phố theo quy định. Theo quyết định này, việc thu BHYT tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh là trách nhiệm của cơ quan BHXH thành phố Cẩm Phả. BHXH Thành phố Cẩm Phảchịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện của Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh và chịu sự quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn của Ủy ban nhân dân Thành phố Cẩm Phả.BHXH thành phố Cẩm Phả có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản và trụ sở riêng. 2.1.3.2. Nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức Về nhiệm vụ, quyền hạn: BHXH thành phố Cẩm Phả là đơn vị có tư cách pháp nhân và tự chủ toàn diện trên các lĩnh vực được phân cấp. Nhiệm vụ quyền hạn thể hiện ở: 32 - Xây dựng trình Giám đốc BHXH tỉnh phê duyệt kế hoạch phát triển BHXH thành phố trong dài hạn, ngắn hạn và chương trình công tác hàng năm và tổ chức thực hiện kế hoạch, chương trình sau khi đã được Giám đốc BHXH tỉnh phê duyệt. - Thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chế độ, các chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLD -BNN; tổ chức khai thác, đăng ký, quản lý các đối tượng tham gia và hưởng chế độ BHXH, BHYT theo phân cấp. - Thực hiện cấp sổ BHXH, thẻ BHYT theo phân cấp. - Thực hiện thu, chi các chế độ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN theo phân cấp của BHXH tỉnh theo đúng chế độ. - Ký hợp đồng với các tổ chức làm đại lý thu, chi các chế độ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN theo quy định. - Quản lý, sử dụng, hạch toán kế toán các nguồn kinh phí và tài sản của BHXH thành phố theo phân cấp. - Ký tổ chức thực hiện hợp đồng KCB BHYT với các cơ sở khám chữa bệnh có đủ điều kiện, tiêu chuẩn chuyên môn kỹ thuật theo phân cấp. - Kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ, giải quyết khiếu nại tố cáo về BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN trên địa bàn. - Thực hiện chương trình, kế hoạch cải cách hành chính theo chỉ đạo, hướng dẫn của BHXH Tỉnh. Tổ chức triển khai hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động thu BHYT thành phố. - Tiếp nhận, quản lý, lưu trữ hồ sơ về BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN trên địa bàn. - Chủ trì, phối hợp với các cơ quan ban ngành chức năng, đề xuất kiến nghị với các cơ quan nhà nước thanh, kiểm tra tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các chế độ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ –BNN trên địa bàn. - Quản lý viên chức, lao động hợp đồng của BHXH thành phố. - Tham gia nghiên cứu khoa học, thông tin thống kê, thi đua khen thưởng theo phân cấp. - Thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Ninh giao. Về cơ cấu tổ chức: (xem sơ đồ 2.1) 33 Sơ đồ 2.1: Sơ đồ bộ máy bảo hiểm xã hộiThành phố Cẩm Phả (Nguồn: Văn phòng BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, 2019) Tổng số cán bộ viên chức là 30 người,trong đó 28 viên chức, 02 lao động hợp đồng. Ban Giám đốc có 3 đồng chí (01 Giám đốc, 02 Phó giám đốc), có 07 tổ nghiệp vụ gồm: Tổ Thu – khai thác, Sổ thẻ, bộ phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, văn phòng, Tổ giải quyết chế độ BHXH, Tổ giám định BHYT, Tổ kế toán và Tổ công nghệ thông tin. Theo sơ đồ 2.1 có thể thấy mỗi bộ phận đảm nhiệm những chức năng riêng, trong đó: Giám đốc: - Chịu trách nhiệm toàn diện hoạt động của đơn vị trước Giám đốc BHXH Tỉnh, Thành uỷ - UBND thành phố về hoạt động và nghiệp vụ của BHXH thành phố. - Phụ trách công tác tổ chức, quản lý công chức, viên chức, hợp động lao động trong đơn vị, công tác thi đua khen thưởng, chính trị nội bộ. - Phụ trách, chỉ đạo trực tiếp Tổ Kế toán, Tổ Giám định BHYT. - Trực tiếp ký duyệt cấp lại sổ BHXH cho người tham gia BHXH. Phó Giám đốc phụ trách Thu-khai thác, Sổ thẻ, công nghệ thông tin: - Chịu trách nhiệm giúp Giám đốc phụ trách, chỉ đạo nghiệp các vụ thu BHXH, BHYT, BHTN, phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN. GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC Tổ TN và trả kết quả -Văn phòng Tổ chế độ chính sách BHXH Tổ Giám định BHYT Tổ Kế toán Tổ Sổthẻ Tổ Thu Khai thác Tổ Công nghệthông tin 34 - Phụ trách nghiệp vụ cấp mới sổ - chốt sổ BHXH, thẻ BHYT - Phụ trách nghiệp vụ Công nghệ thông tin - Theo dõi, chịu trách nhiệm lập hồ sơ phục vụ việc khởi kiện các đơn vị nợ đọng kéo dài tiền BHXH, BHYT, BHTN ra toà. - Thay mặt Giám đốc giải quyết công việc khi được ủy quyền. Phó Giám đốc phụ trách chính sách, tiếp nhận hồ sơ, văn thư lưu trữ, hành chính văn phòng: Phụ trách điều hành trực tiếp Tổ chế độ BHXH, ký duyệt các hồ sơ giải quyết BHXH 1 lần, hồ sơ thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe; - Phụ trách Tổtiếp nhận và trả kết quả, văn phòng - Phụ trách bộ phận văn thư lưu trữ, công tác tuyên truyền, công tác hành chính văn phòng, phòng chống cháy nổ, bảo vệ trật tự an toàn cơ quan. Tổ thu- Khai thác phát triển đối tượng: - Tổ chức thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến công tác thu BHXH, BHYT, BHTN , đôn đốc thu nợ. - Tuyên truyền, phổ biến các chế độ, các chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLD -BNN; tổ chức khai thác, các đối tượng tham gia BHXH, BHYT theo phân cấp. Tổ Kế toán - Chịu trách nhiệm tham mưu giúp giám đốc xây dựng kế hoạch thu, chi BHXH, BHYT, chi hoạt động cơ quan thường xuyên theo văn bản của ngành và quy định Bộ Tài chính. - Chi trả trực tiếp và thông qua hệ thống hệ thống Bưu điện lương hưu và các khoản trợ cấp BHXH. - Tiếp nhận số tiền thu BHXH, BHYT, BHTN của các đơn vị và đối tượng tham gia nộp qua hệ thống ngân hàng. - Thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với các cơ sở ký hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. - Quản lý phôi sổ BHXH, thẻ BHYT, tờ rời BHXH Tổ cấp Sổ thẻ: 35 - Cấp mới sổ BHXH, thẻ BHYT . - Thẩm định cấp lại sổ do thay đổi thông tin cá nhân, do mất, hỏng, gộp sổ TổChế độ chính sách BHXH: - Quản lý, theo dõi các đối tượng hưởng lương hưu, chế độ BHXHhàng tháng trên địa bàn thành phố. - Giải quyết hồ sơ đề nghị hưởng BHXH 1 lần, hồ sơ ốm đau, hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ thai sản, hồ sơđề nghị hưởng chế độ dưỡng sức phục hồi sức khoẻ của người lao động Tổ Tiếp nhận và trả kết quả, lưu trữ, văn phòng - Tiếp nhận và trả kết quả giải quyết các chế độ thu, chính sách BHXH, BHYT, BHTN của các tổ chức và cá nhân tham gia BHXH, BHYT, BHTN.Tổ chức thực hiện giao dịch hồ sơ điện tử. - Tư vấn các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BHTN. - Lưu trữ, quản lý hồ sơ, tài liệu theo quy định. - Chịu trách nhiệm về thể thức, nội dung và tính hợp pháp của văn bản khi trình Giám đốc ký ban hành. Tổ giám định BHYT - Ký hợp đồng KCB BHYT với các cơ sở khám chữa bệnh có đủ điều kiện theo phân cấp. - Giám định chi phí khám chữa bệnh của người có thẻ bảo hiểm y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh mà cơ quan BHXH đã ký Hợp đồng khám chữa bệnh BHYT. - Tình hình nhân sự của Bảo hiểm xã hội Thành phố Cẩm Phả Tính đến hết năm 2018, BHXH thành phố Cẩm Phả có 30 cán bộ viên chức, trong đó có 24 đảng viên. BHXH thành phố Cẩm Phả sở hữu một đội ngũ cán bộ còn trẻ, có trình độ,có phẩm chất chính trị đạo đức tốt, năng động và nhiệt tình. Trong đó, cán bộ có trình độ thạc sĩ 3 người, chiếm 10% , đại học 25 người chiếm tỷ lệ 83.33%, trung cấp 02 người chiếm tỷ lệ 6,67%. Về trình độ lý luận chính trị có 2 cán bộcó trình độ cao cấp chiếm 6,67%, 9 cán bộ trình độ lý luận trung cấp chiếm tỷ lệ 30%, được thể hiện dưới bảng sau: 36 Bảng 2.1: Cơ cấu cán bộ công chức, viên chức của BHXHthành phố Cẩm Phả Chỉ tiêu Số lượng (người) Tỷ lệ (%) Giới tính: +Nam 10 33.33 + Nữ 20 66.67 Trình độ chuyên môn: +Sau đại học 03 10 + Đại học: 25 83.33 + Cao đẳng: 0 0 + Trung cấp: 2 6.67 Trình độ lý luận: + Cao cấp: 2 6.67 + Trung cấp: 9 30 + Sơ cấp: 0 0 (Nguồn: Tổ Kế toán, BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, 2019) Đối với vấn đề của BHYT là đổi mới trong việc thu BHYT nhằm đáp ứng với yêu cầu đã đề ra. Bởi lẽ vai trò của cơ quan BHXH có vai trò thực hiện chính sách nhà nước trên phương diện về BHYT. Hoạt động lý luận và tổng kết thực tiễn góp phần làm sáng tỏ hơn vai trò của hoạt động thu BHYT của đơn vị hiện tại và trong tương lai. Trong những năm qua công tác thực hiện của đơn vị với những chức năng, nhiệm vụ được giao và khẳng định đây là nhiệm vụ quan trọng. Đây chính là thành tựu quan trọng trong quá trình hoạt động của của đơn vị trong những năm vừa qua. Như vậy, việc đổi mới công tác thu BHYT đã được BHXH thành phố Cẩm Phả xác định rất rõ. 2.2. Thực trạng pháp luật và thi hành pháp luậtvềthubảo hiểm y tếtại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh 2.2.1. Thực trạng đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế tại thành phố Cẩm Phả Theo quy định của pháp luật về thu BHYT, đối tượng tham gia BHYT bắt buộc cũng chính là đối tượng thu (nộp BHYT) tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Các đối tượng thuộc diện thu, nộp BHYT bao gồm nhiều loại đối tượng. Và 37 theo quy định của pháp luật thu BHYT sẽ phải dựa trên số lượng từ các nhóm đối tượng tham gia BHYT. Thành phố Cẩm Phả là đô thị đông dân thứ 2 tại Quảng Ninh, với dân số theo thống kê điều tra năm 2012 là 185.195 người. Vì thế đối tượng để phát triển tham gia BHYT là rất lớn. Cơ cấu dân số của Cẩm Phả tương đối đa dạng, gồm đủ các thành phần và trong độ tuổi lao động chiếm khoảng 57% dân số. Đây là lực lượng chủ yếu tham gia BHYT bắt buộc, ngoài ra còn có các đối tượng khác (xem bảng 2.2): Bảng 2.2: Số người tham gia BHYT từ năm 2015 -2018 theo các loại đối tượng tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh STT Mã Tên 2018 Tỷ lệ TG/ nhóm ĐT (%) 2017 Tỷ lệ TG/ nhóm ĐT (%) 2016 Tỷ lệ TG/ nhóm ĐT (%) 2015 Tỷ lệ TG/ nhóm ĐT (%) 1 XK Hoạt động không chuyên trách xã, phường 157 99 162 98 155 98 152 95 2 CH CQNN, ĐVSN, LLVT, TCCT, TCCT-XH , TCXH khác 1,246 100 1,702 100 1,515 100 1,240 100 3 GD Hộ gia đình 23,485 78 17,230 76 12,172 72 11,667 70 4 HT Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng 27,433 100 26,588 100 25,293 100 23,912 100 5 TC Thân nhân người có công cách mạng, trừ các đối tượng được cấp mã TS 278 100 356 99 342 99 351 99 6 CK Người có công cách mạng khác 724 100 790 99 794 99 788 98 38 8 CN Hộ gia đình cận nghèo 1,120 100 360 98 876 97 961 97 9 BT Hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hàng tháng 1,994 100 1,922 100 1,945 100 1,875 98 10 TE Trẻ em dưới 6 tuổi 21,632 99 21,218 99 21,016 98 20,803 98 11 TN Hưởng trợ cấp thất nghiệp 179 100 391 100 196 100 292 100 12 HC Cán bộ, công chức, viên chức 3,284 100 2,669 100 2,718 100 2,968 100 13 HN Hộ gia đình nghèo 611 100 653 100 376 100 457 100 14 MS Hưởng trợ cấp hàng tháng từ ngân sách nhà nước 66 100 58 100 41 100 16 100 15 CB Cựu chiến binh theo quy định pháp luật về cựu chiến binh 459 100 497 100 490 100 481 99 16 DN DN thành lập, hoạt động theo luật DN, luật đầu tư 53,189 84 60,468 85 57,441 85 53,478 85 17 KC Người tham gia kháng chiến theo quy định pháp luật về người có công với cách mạng 1,044 100 708 100 528 98 266 95 18 GB Hộ gia đình làm nông lâm, ngư nghiệp, diêm 1,275 95 39 nghiệp 19 NN Cơ quan tổ chức nước ngoài hoặc tổ chức quốc tế tại Việt Nam 292 100 396 100 773 100 912 100 20 HS Học sinh 32,513 99 31,088 99 29,723 98 28,396 97 21 CT Người từ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng 305 100 276 100 132 100 22 CC Người có công cách mạng, bà mẹ VN anh hùng, thương bệnh binh mất sức trên 81% 7 100 9 100 10 100 9 100 23 HX Hợp tác xã thành lập và hoạt động theo Luật HTX 15 55 17 22 15 20 17 22 24 HD Đại biểu quốc hội, hội đồng nhân dân 29 100 39 100 31 100 31 100 25 TS Thân nhân người có công cách mạng là cha mẹ đẻ, vợ chồng con liệt sỹ, nuôi dưỡng liệt sỹ 55 100 26 100 25 100 26 SV Sinh viên 136 98 190 97 227 96 294 97 Tổng cộng 171,528 167,813 156,834 149,366 (Nguồn: Tổ Kế toán, BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2015-2018) Dựa vào bảng số liệu có thể thấy số lượng người tham gia BHYT trong giai đoạn từ 2015-2018 đã có sự gia tăng. Cụ thể, năm 2015 là 149.366 người, đến năm 40 2016 là 156.834 người, tăng 7.468 người. Đến năm 2017 số liệu này tăng thêm 10.979 người khi tăng lên 167.813 người, đỉnh điểm năm 2018 tăng lên 3.715 người đã cho thấy sự gia tăng trong nhận thức của người tham gia BHYT trên địa bàn thành phố Cẩm Phả trong giai đoạn trên. Biểu đồ 2.1 cho thấy một cách cô đọng về sự gia tăng số người tham gia thuộc các nhóm đối tượng tham gia BHYT (xem biểu đồ 2.1) Biểu đồ 2.1: Biểu đồ số người tham gia BHYT từ năm 2015- 2018 tại thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh (Nguồn: Tổ Kế toán, BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2015-2018) 2.2.2. Thực trạng các quy định về quy trình thu Bảo hiểm y tế và thực tiễn thực thitại thành phố Cẩm Phả Quy trình thu BHYT đối với đơn vị sử dụng lao động, UBND phường xã đóng cho các đối tượng trẻ em, người có công, người nghèo, cận nghèo, bảo trợ xã hội, cựu chiến binh, người cao tuổi...thể hiện qua Sơ đồ 2.2 dưới đây: 135000 140000 145000 150000 155000 160000 165000 170000 175000 2015 2016 2017 2018 Số người tham gia BHYT 41 Sơ đồ 2.2: Quy trình thu BHYT đối với đơn vị sử dụng lao động, Ủy ban nhân dânphường, xãtại thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh (Nguồn: Văn phòng BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, 2019) Thông qua sơ đồ 2.2 thì quy trình thu được thực hiện như sau: - Tiếp nhận hồ sơ: Tổ tiếp nhận và trả kết quả -cơ quan BHXH tiếp nhận từ đơn vị, UBND xã, Đại lý thu hồ sơ, dữ liệu điện tử (nếu có); kiểm đếm thành phần và số lượng hồ sơ, nếu đúng, đủ thì viết giấy hẹn. Trường hợp hồ sơ chưa đúng, đủ thì ghi rõ lý do và trả lại đơn vị, UBND xã, Đại lý thu. - Tổ tiếp nhận và trả kết quả chuyển hồ sơ đến Tổ Quản lý thu: hồ sơ đăng ký tham gia, điều chỉnh đóng BHYT; tham BHYT trực tiếp tại BHXH huyện; hồ sơ truy thu, hoàn trả kèm theo dữ liệu điện tử (nếu có); các trường hợp thay đổi, cải chính các yếu tố về nhân thân người tham gia; hồ sơ cấp lại, đổi thẻ BHYT có thay đổi thông tin. Tổ Quản lý thu thực hiện cập nhật, lập danh sách tham gia BHYT và chuyển Tổ cấp sổ, thẻ cấp thẻ BHYT. - Tổ tiếp nhận và trả kết quảnhận lại từ Tổ Quản lý thu, Tổ cấp sổ, thẻ hồ sơ các trường hợp không đúng, không đủ để trả đơn vị. - Tổ tiếp nhận và trả kết quả:nhận hồ sơ; thẻ BHYT, Danh sách cấp thẻ BHYT từ Tổ cấp sổ, thẻ để trả cho đơn vị, người lao động:Thẻ BHYT trả cho người lao động theo các phương thức sau: Phối hợp với đơn vị, trả trực tiếp hoặc trả thông qua dịch vụ bưu chính hoặc Trung tâm giới thiệu việc làm.Các hồ sơ còn lại lưu tại cơ quan BHXH. Đơn vị SDLĐ UBND Phưỡng, xã Tổ Sổ Thẻ Tổ TNHS & TKQ Tổ Thu & Khai thác thu nợ Nộp trực tiêp, điệntử Qua Bưu điện 42 * Quy trình thu BHYT tự đóng theo hộ gia đình tại BHXH Thành phố Cẩm Phảđược minh họa cụ thể qua sơ đồ sau: Sơ đồ 2.3: Quy trình thuBHYT tự đóng theo hộ gia đình tại BHXH thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh (Nguồn: Văn phòng BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, 2019) Qua sơ đồ 2.3 về quy trình thu BHYT đối với người tham gia BHYT theo hộ gia đình cho thấy: - Người tham gia BHYT có thể đăng ký mua BHYT tại Tổ tiếp nhận hồ sơ và và trả kết quả tại Trung tâm hành chính công Thành phố hoặc các Đại lý thu tại các phường xã trong thành phố. Nhằm cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân khi tham gia BHYT, BHXH thành phố Cẩm Phả đã bố trí thu BHYT tại Trung tâm Hành chính công thành phố và ký kết hợp đồng với Bưu điện thành phố, ỦBND các phường xã mở nhiều Đại lý thu BHYT tại tất cả các phường xã để thực hiện thu BHYT hộ gia đình. - Tổ tiếp nhận và trả kết quả chuyển hồ sơ đến Tổ Quản lý thu: hồ sơ đăng ký tham gia, điều chỉnh đóng BHYT; tham BHYT trực tiếp tại BHXH huyện; hồ sơ truy thu, hoàn trả kèm theo dữ liệu điện tử (nếu có); các trường hợp thay đổi, cải chính các yếu tố về nhân thân người tham gia; hồ sơ cấp lại, đổi thẻ BHYT có thay đổi thông tin. Tổ Quản lý thu thực hiện cập nhật, lập danh sách tham gia BHYT và chuyển Tổ cấp sổ, thẻ cấp thẻ BHYT. - Tổ tiếp nhận và trả kết quảnhận lại từ Tổ Quản lý thu, Tổ cấp sổ, thẻ hồ sơ các trường hợp không đúng, không đủ để trả người tham gia. Người tham gia Tổ Sổ Thẻ Tổ TNHS & TKQ Tổ Thu & Khai thác thu nợ Đại lý thu Nộp trực tiêp 43 - Tổ tiếp nhận và trả kết quả:nhận hồ sơ; thẻ BHYT, Danh sách cấp thẻ BHYT từ Tổ cấp sổ, thẻ để trả cho người tham gia theo các phương thức trả trực tiếp hoặc trả thông qua dịch vụ bưu chính. Quy trình cấp lại, cấp đổi thẻ BHYT tại BHXH Thành phố Cẩm Phả được thể hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ 2.4: Quy trình cấp lại, cấp đổi thẻ BHYT tại thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh (Nguồn: Văn phòng BHXH Thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, 2019) Qua quy trình thu BHYT tại BHXH thành phố Cẩm Phả ta nhận thấy các thủ tục hành chính đã nghiêm túc thực hiện chế độ 1 cửa, đơn vị và người dân chỉ cần đến trung tâm hành chính công nộp hồ sơ cho Tổ TNHS & TKQ và nhận giấy hẹn sau đó đến nhận kết quả giải quyết tại Tổ TNHS & TKQ. Quy trình thu BHYT tại BHXH thành phố Cẩm Phả đã thực sự đơn giản, gọn nhẹ, tránh phiền hà, nhũng nhiễu nhân dân mang đến sự hài lòng của người dân. Ngoài ra tại BHXH Cẩm phả đã đưa vào áp dụng và đạt tỷ lệ 90 % số đơn vị tham gia giao dịch hồ sơ điện tử, như vậy càng đơn giản hóa các thủ tục giúp các đơn vị nhanh chóng và thuận tiện khi đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN và từ đó giúp cho việc thu BHYT trở nên dễ dàng, nhanh chóng, chính xác. 2.2.3. Thực trạng về thu Bảo hiểm y tế tại thành phố Cẩm Phả Cùng với sự hoàn thiện về chế độ chính sách, hàng năm, BHXH TP chủ động và thường xuyên báo cáo, tham mưu HĐND, UBND TP, trong đó giao chỉ tiêu tỷ lệ tham gia BHYT hàng năm để tiến tới lộ trình BHYT toàn dân trên địa bàn thành phố Người tham gia Đơn vị SDLĐ UBND Phưỡng, xã Tổ Sổ Thẻ Tổ TNHS& TKQ Tổ Thu & Khai thác thu nợ Nộp trực tiêp 44 và chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện chính sách BHXH, BHYT theo tinh thần Nghị quyết số 21/NQ-TW, để việc thu BHYT nhanh, kịp thời, UBND thành phố đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo triển khai công tác thu BHYT, cụ thể: - Năm 2015: Triển khai Quyết định 1161/QĐ-UBND ngày 26/12/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc nâng mức hỗ trợ đóng BHYT cho người thuộc hộ gia đình cận nghèo kể từ năm 2013.Chương trình hành động thực hiện kế hoạch số 1626/UBND-KHngày 31/12/2013 của UBND thành phố Cẩm Phảthực hiện lộ trình tiến tới hoàn thành tỷ lệ bao phủ BHYT 100% giai đoạn 2014- 2020.