Luận văn Quản lý ngân sách nhà nước ở các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội

trực thuộc; quyết định giao nhiệm vụ chi cho ngân sách các phường; quy định nguyên tắc bố trí và chỉ đạo thực hiện dự toán ngân sách thành phố đối với một số lĩnh vực chi được HĐND quyết định. Bảng 2.6: Cân đối thu, chi ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ giai đoạn 2016-2018 Năm Tổng thu (tỷ đồng) Tổng chi (tỷ đồng) Chênh lệch thu - chi (tỷ đồng) Tỷ lệ thu/chi (%) 2016 485,2 350,3 134,9 138,5 2017 734 701,2 32,8 104,7 2018 984,5 675,6 308,9 145,7 Nguồn: Báo cáo Quyết toán NS của Phòng TC-KH Quận Công tác cân đối thu, chi ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ giai đoạn 2016 - 2018 được thực hiện khá tốt. Thu luôn lớn hơn chi. Năm 2017 là năm có chi ngân sách vượt kế hoạch lớn nhất nhưng vẫn không bị vượt quá thu. Đây cũng là một trong những thành công của những người quản lý ngân sách các phường ở Tây Hồ. 2.2.3. Bộ máy quản lý ngân sách nhà nước phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội Cơ cấu bộ máy quản lý ngân sách nhà nước các phường Hiện nay trên toàn quận Tây Hồ có 13 phòng chuyên môn quản lý nhà nước thuộc Ủy ban nhân dân quận, 64 đơn vị sự nghiệp (9 đơn vị phòng, ban; 51 55 trường học), 8 phường thuộc Quận quản lý và thụ hưởng từ ngân sách Quận; trong đó: có 180 cán bộ thực hiện nhiệm vụ quản lý ngân sách, chia ra: quận 28 người; phường 42 người (08 Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường, công chức tài chính kế toán 34); Trường học 110 (Hiệu trưởng 55, kế toán 55). Hình 2.2: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ngân sách các phường quận Tây Hồ Nguồn: Tổng hợp thông tin từ UBND các phường thuộc quận Tây Hồ Việc quản lý ngân sách các phường được thực hiện một cách thống nhất từ trên xuống. 100% các phường đã có Ban Tài chính để thực hiện chức năng quản lý tài chính và ngân sách trên địa bàn. Ban Tài chính phường gồm 3 - 5 người (01 trưởng ban thường là chủ tịch Ủy ban nhân dân, 01 - 02 kế toán, 01 thủ quỹ). Ban Tài chính phường có nhiệm vụ giúp Ủy ban nhân dân phường xây dựng và thực hiện dự toán thu, chi ngân sách phường hàng năm, lập báo cáo ngân sách hàng tháng, hàng quý, quyết toán ngân sách hàng năm, tổ chức quản lý tài chính trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Trưởng Ban Tài chính là Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường đồng thời là chủ tài khoản ngân sách phường. Hội đồng nhân dân UBND, Ban Tài chính Chủ tài khoản (Chủ tịch UBND) Kế toán Thủ quỹ 52 Trình độ của cán bộ quản lý ngân sách các phường Theo thống kê của Phòng Tài chính - Kế hoạch quận Tây Hồ tính đến thời điểm hiện nay, nhiều cán bộ làm công tác quản lý ngân sách tại các phòng, ban, ngành, đơn vị, phường có trình độ Đại học. Cụ thể: 77% Đại học, còn lại 23% Trung cấp. Đội ngũ cán bộ làm công tác Quản lý ngân sách các phường cơ bản nhận thức được đầy đủ về trách nhiệm và quyền hạn của mình trong việc quản lý, điều hành ngân sách theo luật Ngân sách nhà nước. Số cán bộ Quản lý ngân sách các phường có trình độ trung cấp, có thời gian công tác trong ngành phần lớn dưới 5 năm nên còn thiếu kinh nghiệm, chưa chủ động trong công tác tham mưu cho chính quyền địa phương nuôi dưỡng, phát triển và khai thác nguồn thu cũng như huy động đóng góp của nhân dân. Kết quả đánh giá chất lượng cán bộ quản lý ngân sách các phường trên địa bàn quận năm 2018 như sau: Bảng 2.7: Đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách quận Tây Hồ năm 2018 Đơn vị tính: người T T Đơn vị Tổng số Trình độ CM Năm công tác Đại học Trung cấp Dưới 3 năm Từ 3 - 5 năm Trên 5 năm 1 Phòng TC - KH 15 13 02 02 03 10 2 Đơn vị dự toán ngân sách 13 12 01 3 2 8 3 8 phường 42 33 9 12 14 16 4 Trường học 110 55 55 30 65 15 Tổng số 180 113 67 47 84 49 Nguồn:Báo cáo đánh giá chất lượng công chức năm 2018 Phòng Nội vụ quận Hiện nay trên toàn quận có 180 cán bộ thực hiện nhiệm vụ quản lý ngân sách, 113 người có trình độ Đại học/Cao đẳng, 67 người có trình độ Trung cấp. Đội ngũ cán bộ làm công tác QLNS nhận thức được đầy đủ về trách nhiệm và quyền hạn của mình trong việc QLNS. Số cán bộ làm công tác quản 53 lý ngân sách có trình độ Đại học và có thời gian công tác từ 5 năm trở lên đã phát huy tốt kinh nghiệm trong công tác, luôn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đã chủ động tham mưu, điều hành quản lý ngân sách theo dự toán, đúng luật. Số cán bộ QLNS có trình độ Trung cấp và có thời gian công tác dưới 5 năm còn thiếu kinh nghiệm, còn chưa chủ động trong công tác tham mưu cho chính quyền địa phương nuôi dưỡng, phát triển và khai thác nguồn thu cũng như huy động đóng góp của nhân dân. 2.2.4. Thực trạng quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội Nhìn chung, ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ trong những năm gần đây đã có những chuyển biến hết sức tích cực cả về thu, chi, cân đối lẫn quản lý ngân sách. Để tìm hiểu rõ hơn điều này, luận văn sẽ đi sâu vào phân tích các nội dung của công tác quản lý NSNN tại các phường trên địa bàn quận: 2.2.4.1. Thực trạng lập dự toán ngân sách nhà nước các phường Hiện nay, các phường trên địa bàn quận Tây Hồ cũng như các xã/phường khác trên địa bàn cả nước đều căn cứ thực hiện công tác quản lý ngân sách dựa trên các yếu tố: a) Các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội của phường; b) Chính sách, chế độ thu ngân sách nhà nước, cơ chế phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách phường và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia nguồn thu do Hội đồng nhân dân do Thành phố quy định; c) Chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách do cấp có thẩm quyền ban hành; d) Số kiểm tra về dự toán ngân sách phường do Ủy ban nhân dân quận thông báo; 54 đ) Tình hình thực hiện dự toán ngân sách phường năm hiện hành và năm trước; e) Báo cáo dự toán ngân sách của các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách phường. Từ những căn cứ trên, các phường trên địa bàn quận lập dự toán ngân sách theo trình tự sau: Hình 2.4: Lưu đồ lập dự toán NSNN phường trên địa bàn quận Tây Hồ Nguồn: UBND quận Tây Hồ Bước Trách nhiệm Trình tự công việc 1 - Bộ phận tài chính, kế toán - Cơ quan thuế hoặc đội thu thuế 2 Các đơn vị, tổ chức thuộc Ủy ban nhân dân phường 3 Bộ phận tài chính, kế toán phường 4 UBND phường 5 Thường trực Hội đồng nhân dân xã 6 UBND quận và Phòng Tài chính - Kế hoạch quận 7 UBND phường 8 HĐND phường 9 - UBND quận, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận và KBNN lập dự toán chi của đơn vị, tổ chức mình Tính toán các khoản thu NSNN trên địa bàn lập dự toán thu, chi và cân đối ngân sách Phê duyệt ra QĐ dự toán thu, chi và cân đối ngân sách dự toán thu, chi và cân đối ngân sách Hoàn chỉnh DT thu NSNN trên địa bàn quản lý; DT thu, chi NS và phương án phân bổ NS Tổ chức thực hiện DT thu NSNN trên địa bàn quản lý; DT thu, chi NS và phương án phân bổ NS Quyết định 55 Cụ thể: (1) Bộ phận tài chính, kế toán xã phối hợp với cơ quan thuế hoặc đội thu thuế phường tính toán các khoản thu ngân sách nhà nước trên địa bàn (trong phạm vi phân cấp cho xã quản lý); (2) Các đơn vị, tổ chức thuộc Ủy ban nhân dân phường căn cứ vào chức năng nhiệm vụ được giao và chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi lập dự toán chi của đơn vị, tổ chức mình; (3) Bộ phận tài chính, kế toán xã lập dự toán thu, chi và cân đối ngân sách phường trình Ủy ban nhân dân phường báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân phường xem xét, cho ý kiến trước khi gửi Ủy ban nhân dân quận và Phòng Tài chính - Kế hoạch quận tổng hợp. Thời gian báo cáo dự toán ngân sách phường do Ủy ban nhân dân thành phố quy định; (4) Đối với năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận làm việc với Ủy ban nhân dân phường về cân đối thu, chi ngân sách phường thời kỳ ổn định mới theo khả năng bố trí cân đối chung của ngân sách địa phương. Đối với các năm tiếp theo trong thời kỳ ổn định ngân sách, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận chỉ tổ chức làm việc với Ủy ban nhân dân phường về dự toán ngân sách khi có đề nghị của Ủy ban nhân dân phường; (5) Quyết định dự toán ngân sách phường: Sau khi nhận được quyết định giao nhiệm vụ thu, chi ngân sách của Ủy ban nhân dân quận, Ủy ban nhân dân phường hoàn chỉnh dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn được giao quản lý; dự toán thu, chi ngân sách phường và phương án phân bổ ngân sách phường báo cáo Ban Kinh tế - Xã hội xã thẩm tra, Thường trực Hội đồng nhân dân phường xem xét, cho ý kiến, trình Hội đồng nhân dân phường quyết định theo thời hạn do Ủy ban nhân dân thành phố quy định. Sau khi dự toán ngân sách phường được Hội đồng nhân dân phường quyết định, Ủy ban 56 nhân dân phường báo cáo Ủy ban nhân dân quận, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận và cơ quan Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch để tổ chức thực hiện; (6) Phòng Tài chính - Kế hoạch quận có trách nhiệm thẩm định dự toán ngân sách phường, trường hợp có sai sót phải báo cáo Ủy ban nhân dân quận yêu cầu Hội đồng nhân dân phường điều chỉnh dự toán theo đúng quy định, đồng thời gửi Kho bạc Nhà nước cùng cấp làm căn cứ để thực hiện dự toán theo quy định. Ngân sách phường được bố trí mức dự phòng ngân sách hàng năm tương ứng từ 2% đến 4% tổng dự toán chi để đảm bảo các nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, cứu đói; nhiệm vụ quan trọng về trật tự an toàn xã hội và nhiệm vụ cần thiết khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách phường mà chưa được dự toán, Ủy ban nhân dân phường quyết định sử dụng dự phòng ngân sách phường, kết thúc mỗi quý báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân phường và báo cáo Hội đồng nhân dân phường tại kỳ họp gần nhất. Điều chỉnh dự toán ngân sách phường trong các trường hợp có yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp trên để đảm bảo phù hợp với định hướng chung hoặc có biến động lớn về nguồn thu và nhiệm vụ chi. Ủy ban nhân dân phường tiến hành lập dự toán điều chỉnh báo cáo Ban Kinh tế- Xã hội phường, Thường trực Hội đồng nhân dân phường xem xét, cho ý kiến trước khi trình Hội đồng nhân dân phường quyết định và báo cáo Ủy ban nhân dân quận. Phương pháp lập dự toán ngân sách phường trên địa bàn quận Tây Hồ giống như các địa phương khác trong cả nước đó là phương pháp lập dự toán ngân sách theo đầu ra. - Phương pháp lập dự toán thu: Lập dự toán thu là căn cứ quan trọng để phòng Tài chính quận cấp bổ sung cân đối ngân sách cho các phường. Hiện 57 nay, các phường trên địa bàn quận đang áp dụng “Phương pháp tỷ lệ tiến độ thu” để lập dự toán thu: căn cứ vào số đã thu được trong thời kỳ trước để lập ra tỷ lệ cho tiến độ thu trong thời kỳ tới; căn cứ vào chỉ tiêu, kế hoạch của cấp trên giao để có được số thu hợp lý nhất; căn cứ vào phân tích, đánh giá của công chức tài chính - kế toán làm công tác lập dự toán, có sự thu thập thông tin từ bên trong và bên ngoài để có cái nhìn toàn diện về số thu của phường. - Phương pháp lập dự toán chi: Dựa trên cơ sở các ưu tiên của quận, các phường xác định nhiệm vụ, mục tiêu đầu ra, hoạt động và đầu vào của ngân sách phường sao cho đảm bảo rằng nguồn lực mà đơn vị được thụ hưởng sẽ được sử dụng để phục vụ cho các hoạt động của phường. Ngân sách các phường được lập dựa trên kế hoạch thực hiện các hoạt động trong 5 năm. Cuối cùng là sự thống nhất về trách nhiệm thực hiện các hoạt động trong đơn vị thụ hưởng ngân sách phường. Theo báo cáo của quận Tây Hồ chỉ có 60% cán bộ kế toán các phường là rất hiểu biết về công tác lập dự toán ngân sách phường, 22% là biết, còn lại là biết một chút; chỉ có khoảng 78% số cán bộ kế toán là hiểu biết đầy đủ và chính sách thế nào là NSNN cấp phường và vai trò của nó. Đa số các cán bộ tài chính, kế toán ở các phường trên địa bàn quận đều đồng ý lập dự toán ngân sách phường là quan trọng nhưng lại chưa đưa ra được giải thích vì sao. Những hiểu biết về căn cứ lập dự toán nói chung, lập dự toán thu - chi của các cán bộ tài chính cũng chưa được đầy đủ. Có khoảng 30% cho rằng căn cứ lập dự toán là dựa vào số được giao của cấp trên, họ ít quan tâm tới tình hình thực tế của đơn vị mình. Hơn 50% cho rằng lập dự toán thu càng ít càng tốt, lập dự toán chi càng nhiều càng tốt. Chính những điều này dẫn tới việc ngân sách các phường thời gian qua chưa đáp ứng đúng nhu cầu thực tế và mang tính chủ quan của người làm công tác quản lý ngân sách phường. 58 Bảng 2.8: Tổng dự toán thu ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ giai đoạn 2016 - 2018 Đơn vị: tỷ đồng T T Nội dung Dự toán thu năm 2016 Dự toán thu năm 2017 Dự toán thu năm 2018 * Tổng số thu ngân sách 96,233 225,326 219,195 A Thu ngân sách phường đã qua KBNN 58,375 72,076 106,827 I Các khoản thu 100% 49,452 51,500 52,000 1 Lệ phí 9.400 9,800 9,900 2 Thu từ quỹ đất công ích và đất công 19,000 19,800 19,800 3 Thu từ hoạt động kinh tế và sự nghiệp 5,000 5,500 5,500 4 Đóng góp của nhân dân theo quy định 0 0 0 5 Đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước 0 0 0 6 Thu kết dư ngân sách năm trước 0 0 0 7 Thu đền bù đất nông nghiệp 0 0 0 8 Thu khác 16,052 16,400 16,800 II Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ % 8,905 20,571 54,827 Các khoản thu phân chia 8,905 9,850 41,200 1 Thuế thu nhập cá nhân 2,500 3,000 3,200 2 Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 4,600 4,750 4,800 3 Thuế môn bài, giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, Tiêu thụ đặc biệt thu từ cá nhân, hộ kinh doanh 500 550 600 4 Thuế sử dụng đất NN thu từ hộ gia đình 0 0 0 5 Lệ phí trước bạ nhà, đất 1,305 1,550 1,600 6 Thu tiền sử dụng đất 31,000 Các khoản thu phân chia khác do thành phố quy định 10,721 13,627 III Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên 37,876 153,25 112,368 1 Thu bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên 37,876 37,876 37,876 2 Thu bổ sung có mục tiêu từ NS cấp trên 0 115,374 74,492 3 Thu bổ sung khác 0 0 0 IV Viện trợ không hoàn lại trực tiếp cho phường 0 0 0 B Thu ngân sách phường chưa qua KBNN 0 0 0 Nguồn: Phòng Tài chính - Kế hoạch quận Tây Hồ 59 Theo bảng số liệu trên, tổng dự toán thu ngân sách các phường tăng nhanh hàng năm từ hơn 96 tỷ năm 2016 lên hơn 219 tỷ năm 2018 tăng 228%. Số thu từ nguồn bổ sung từ ngân sách cấp trên vẫn là chủ yếu. Nhìn chung, các phường trên địa bàn quận Tây Hồ xây dựng được một quy trình lập dự toán khá toàn diện, thể hiện ở: văn bản căn cứ thực hiện đầy đủ, phương pháp lập dự toán khoa học, mục tiêu lập dự toán xác định rõ ràng, quy trình lập dự toán cơ bản được đảm bảo, số liệu cụ thể, rõ ràng và đầy đủ. Công tác lập dự toán chi NSNN cấp phường trên địa bàn quận được thể hiện qua bảng sau đây: Bảng 2.9: Tổng dự toán chi ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ giai đoạn 2016-2018 Đơn vị: tỷ đồng T T Nội dung Dự toán chi năm 2016 Dự toán chi năm 2017 Dự toán chi năm 2018 Tổng chi ngân sách phường 59,856 163,584 119,673 A Chi NS phường đã qua KBNN 53,318 123,265 119,673 I Chi đầu tư phát triển 19,605 68,341 46,912 1 Chi đầu tư xây dựng cơ bản 19,605 68,341 46,912 2 Chi đầu tư phát triển khác II Chi thường xuyên 33,713 54,924 72,761 1 Chi công tác dân quân tự vệ, an ninh trật tự 9,200 11,000 15,800 2 Chi sự nghiệp giáo dục 500 800 850 3 Chi sự nghiệp y tế 20 25 30 4 Sự nghiệp văn hóa thông tin 1,900 2,600 2,600 5 Sự nghiệp thể dục thể thao 1,500 1,600 2,150 6 Sự nghiệp kinh tế 8,193 11,549 17,766 7 Sự nghiệp xã hội 4,100 7,800 10,550 8 Chi quản lý NN, Đảng, đoàn thể 8,300 19,550 23,015 III Dự phòng 40 55 72 B Chi NS phường chưa qua KBNN 6,538 40,319 0 Nguồn: Phòng Tài chính - Kế hoạch quận Tây Hồ Dự toán chi của các phường lập khá hợp lý, năm 2016 đang trong thời 60 gian khùng hoảng kinh tế, các phường xây dựng dự toán chi thấp hơn năm 2017, các mục chi cho đầu tư phát triển và chi thường xuyên chỉ đáp ứng đủ nhu cầu tối thiểu với thực tế lúc bấy giờ nên tổng dự toán chi năm 2016 là 59,856 tỷ đồng chỉ bằng 36.6% so với năm 2017 là 163.584 tỷ đồng và bằng 50.01% năm 2018 là 119.673 tỷ đồng. Qua theo dõi về công tác lập dự toán cho thấy các phường trên địa bàn quận Tây Hồ đã thực hiện theo đúng quy trình lập dự toán. Tuy nhiên, vẫn còn một số khoản trong dự toán thu và dự toán chi vẫn chưa hợp lý, chưa kế hoạch hóa được tình hình thu, chi tại địa bàn nên trong quá trình điều hành ngân sách các phường thường phải điều chỉnh, chưa kiểm soát hết được nguồn thu. Chính điều này đã dẫn tới tình trạng: dự toán thu thường thấp và dự toán chi thường quá cao, trong khi khả năng cân đối ngân sách của cấp trên còn khá hạn chế. Các định mức phân bổ dự toán còn thiếu linh hoạt, do đó, quá trình thảo luận kế hoạch ngân sách rất khó đi đến thống nhất, thường dẫn đến sự áp đặt số liệu của cơ quan quản lý ngân sách cấp trên, không phát huy hiệu quả sử dụng nguồn ngân sách phường, cụ thể: - Một số phường chưa kiểm soát được hết số nguồn thu nên gây thất thoát nguồn thu ngân sách phường. - Đối với dự toán chi, có những khoản chưa thực hiện đúng định mức phân bổ mà quận quy định, điều này dẫn tới bố trí nguồn lực không phù hợp với nhiệm vụ phải thực hiện. - Khi xây dựng dự toán vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự bao cấp của ngân sách quận, chưa phát huy hết tiềm năng thu của phường. 2.2.4.2. Thực trạng chấp hành dự toán ngân sách nhà nước các phường Sau khi dự toán ngân sách các phường được quận phê duyệt, việc thực hiện ngân sách được triển khai. Đây là một khâu quan trọng trong quản lý ngân sách phường, đòi hỏi phải sử dụng tổng hợp các biện pháp và được tiến 61 hành ở mọi cấp, mọi ngành, mọi lĩnh vực để huy động và sử dụng ngân sách mang lại hiệu quả cao nhất. Việc chấp hành ngân sách phải bám sát vào dự toán được phân bổ, phải tích cực khai thác mọi nguồn thu, xử lý nghiêm minh các trường hợp nợ đọng thuế, giải quyết tốt mối quan hệ giữa khả năng huy động nguồn thu và nhu cầu chi tiêu. Căn cứ dự toán ngân sách phường và phương án phân bổ ngân sách phường cả năm đã được Hội đồng nhân dân phường quyết định, Ủy ban nhân dân phường quyết định phân bổ chi tiết dự toán chi ngân sách phường theo từng bộ phận gửi Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch để nhập dự toán và làm căn cứ kiểm soát, thanh toán các khoản chi; đồng thời gửi Phòng Tài chính - Kế hoạch quận để báo cáo. Chủ tịch UBND phường là chủ tài khoản thu, chi ngân sách phường. Phường có quỹ tiền mặt tại phường để thanh toán các khoản chi có giá trị nhỏ. Thực trạng công tác chấp hành thu ngân sách nhà nước các phường Chủ tịch UBND phường chỉ đạo bộ phận tài chính, kế toán phường có nhiệm vụ phối hợp với cơ quan thuế đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp thời theo quy định của pháp luật; Tổ chức, đơn vị, cá nhân có nghĩa vụ nộp ngân sách, căn cứ vào thông báo thu của UBND phường, thực hiện nộp trực tiếp vào Kho bạc Nhà nước hoặc nộp vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước (bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản) tại ngân hàng thương mại nơi Kho bạc Nhà nước ủy nhiệm thu hoặc phối hợp thu. Đối với các khoản thu ngân sách do Ủy ban nhân dân phường trực tiếp thu, thì định kỳ phải nộp vào Kho bạc Nhà nước theo quy định hoặc làm thủ tục nộp ngân sách theo quy định. Việc kê khai, nộp thuế và các khoản thu khác của ngân sách nhà nước thực hiện theo quy định pháp luật về quản lý thuế; 62 Trường hợp cơ quan có thẩm quyền quyết định phải hoàn trả khoản thu ngân sách phường, thì thủ tục và quyết định hoàn trả thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành; Đối với số thu bổ sung từ ngân sách quận cho ngân sách phường: UBND phường chủ động rút dự toán tại Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch để đảm bảo cân đối ngân sách cấp mình; mức rút tối đa hàng tháng về nguyên tắc không vượt quá 1/12 tổng mức bổ sung cân đối ngân sách cả năm; riêng các tháng trong quý I, căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ chi của ngân sách phường, mức rút dự toán có thể cao hơn, nhưng mức rút 01 tháng không vượt quá 12% dự toán năm và đảm bảo tổng mức rút quý I không vượt quá 30% dự toán năm. Trường hợp đặc biệt cần tăng thêm tiến độ rút dự toán, Ủy ban nhân dân phường có văn bản đề nghị Phòng Tài chính - Kế hoạch quận xem xét, giải quyết. Riêng vốn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách quận cho ngân sách phường (bao gồm cả bổ sung có mục tiêu ngoài dự toán giao đầu năm), căn cứ khả năng nguồn thu và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chi, UBND quận quy định việc rút dự toán của ngân sách phường cho phù hợp thực tế. Công tác chấp hành thu NSNN các phường trên địa bàn quận Tây Hồ được thực hiện theo quy trình sau: Hình 2.6: Quy trình chấp hành thu NSNN cấp phường ở quận Tây Hồ bộ phận tài chính, kế toán phường cơ quan thuế Chủ tịch UBND phường Kho Bạc Nhà nước quận Tây Hồ Tập thể, cá nhân phải nộp Phòng tài chính – kế hoạch quận 63 Trong đó: (1) Chủ tịch UBND phường chỉ đạo bộ phận tài chính, kế toán phường có nhiệm vụ phối hợp với cơ quan thuế lập thông báo thu (2) Thông báo thu đến tập thể, cá nhân phải nộp tiền (3) Tập thể, cá nhân phải nộp vào KBNN (trực tiếp hoặc gián tiếp) (4) Phòng Tài chính - Kế hoạch và KBNN phối hợp trong tổ chức quản lý thu ngân sách. Kết quả chấp hành dự toán thu NSNN cấp phường trên địa bàn quận Tây Hồ trong giai đoạn 2016 - 2018 được thể hiện ở bảng sau: Bảng 2.10: Kết quả thu ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ Đơn vị: tỷ đồng T T Nội dung Tổng thu năm 2016 Tổng thu năm 2017 Tổng thu năm 2018 Tổng số thu ngân sách 96,591 226,892 220,335 A Thu ngân sách phường đã qua KBNN 58,715 72,832 145,241 I Các khoản thu 100% 49,915 51,500 51,600 1 Lệ phí 9,760 10,000 10,050 2 Thu từ quỹ đất công ích và đất công 19,540 19,500 19,800 3 Thu từ hoạt động kinh tế và sự nghiệp 0 0 0 4 Thu khác 20,615 22,000 21,750 II Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ % 8,800 61,711 93,641 Các khoản thu phân chia 8,800 26,600 57,141 1 Thuế thu nhập cá nhân 2,550 3,550 3,900 2 Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 4,780 4,980 5,150 3 Thuế môn bài, GTGT, thu nhập DN,... 500 650 650 4 Thuế sử dụng đất NN thu từ hộ gia đình 0 0 0 5 Lệ phí trước bạ nhà, đất 970 1,870 3,520 6 Thu tiền sử dụng đất 0 15,550 43,921 Khoản thu phân chia khác do TP qđịnh 0 35,111 36,500 III Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên 37,876 154,060 75,049 1 Thu bổ sung cân đối từ NS cấp trên 37,876 37,876 37,876 2 Thu bổ sung có mục tiêu từ NS cấp trên 0 116,184 37,218 3 Thu bổ sung khác 0 0 0 IV Viện trợ không hoàn lại trực tiếp cho phường 0 0 0 B Thu NS phường chưa qua KBNN 0 0 0 Nguồn: Phòng Tài chính - Kế hoạch quận Tây Hồ 64 Theo số liệu ở trên cho thấy thu ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ có sự chênh lệch lớn qua các năm, năm 2016, tổng thu ngân sách các phường là 96,591 tỷ đồng; Năm 2017, tổng thu ngân sách các phường là 226,892 tỷ đồng, tăng 172,17% so với năm 2016; Năm 2018, tổng thu ngân sách các phường trên địa bàn quận là 220,335 tỷ đồng, giảm 2,89% so với năm 2017, tuy nhiên, mức thu này cũng là rất lớn so với năm 2016. Nguyên nhân của sự gia tăng tổng thu NSNN cấp phường trên địa bàn quận trong 02 năm 2017-2018 là do sự tăng trưởng đột biến của các khoản thu phân chia theo tỷ lệ % và khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên mà đặc biệt là sự gia tăng của khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên. Cụ thể, năm 2017, khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên tăng 319,39% so với năm 2016; năm 2018, khoản thu này tại các phường cũng tăng trưởng 214,07% so với năm 2016. Phân tích chi tiết hơn các khoản thu NSNN phường: - Các khoản thu từ đất: Đây là khoản thu chiếm tỷ trọng khá cao so với tổng thu ngân sách phường (trung bình 57%); gồm: thu tiền thuế sử dụng đất nông nghiệp; thu tiền sử dụng đất; thuế nhà đất; thu tiền thuê mặt đất, mặt nước. + Thu tiền sử dụng đất: Là nguồn thu từ hoạt động sử dụng đất cho dân làm nhà ở. Đây là nguồn thu chủ yếu của quận phục vụ cho nhiệm vụ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương, trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2018, số thu năm 2016 là 63,1 triệu đồng; số thu năm 2018 đạt 86,9 triệu đồng. Như vậy, đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng chung của thu ngân sách cấp phường trên địa bàn quận Tây Hồ trong giai đoạn này, nguyên nhân là do đây là giai đoạn hậu khủng hoảng kinh tế, nền kinh tế có sự tăng trưởng tốt trở lại, nhu cầu làm nhà ở trong dân cư tăng lên, giá đất trên địa bàn dần ổn định và hợp lý hơn. Tính bình quân khoản thu từ 65 tiền sử dụng đất qua các năm tăng 74,7%. - Thu bổ sung từ cấp trên: Là các khoản thu từ cấp trên bổ sung nhằm bù đắp cân đối ngân sách phường, các khoản thu từ cấp trên bao gồm các khoản thu cân đối ngân sách phường và các khoản thu chương trình mục tiêu như: Xây dựng nông thôn mới, chương trình mục tiêu về giáo dục; cấp tiền tăng lương theo lộ trình cải cách tiền lương của Chính phủ Với sự tăng trưởng đột biến của khoản thu này như đã được phân tích ở trên đã cho t