Tài liệu HIA

Xác định các yếu tố quyết định sức khỏe có liên quan

Bước đầu tiên trong tiến trình thẩm định là hiểu được các yếu tố quyết định hay những ảnh hưởng nền trên sức khỏe có thể bị tác động do riêng chính sách đang được đánh giá . Điều này được thực hiện như một hoạt động sơ bộ khi sàng lọc HIA, và được thực hiện chi tiết hơn ở bước thẩm định và báo cáo (xem mục những yếu tố quyết định sức khỏe, phần “bạn cần biết những điều gì khác”)

Chúng ta ngày càng chấp nhận rằng sức khỏe của quần thể không phải chủ yếu được quyết định bởi các dịch vụ y tế, nhưng hầu hết là bởi những ảnh hưởng về mặt xã hội, văn hóa, kinh tế và môi trường. Lựa chọn các yếu tố quyết định sức khỏe nên được thực hiện bất kể công cụ thẩm định được chọn.

Bảng 3 liệt kê một loạt các yếu tố quyết định tiềm ẩn của sức khỏe và an sinh. Nó đưa ra một yếu tố quyết định tổng quát và những ví dụ cụ thể dưới mỗi tiêu đề. Chỉ một vài yếu tố trong số đó sẽ liên quan đến chính sách được đánh giá.

Các yếu tố quyết định đặc thù và ví dụ được cung cấp ở đây không tạo ra một danh sách đầy đủ hay danh sách ưu tiên. Sử dụng bảng như một điểm khởi đầu, xác định danh sách của chính bạn các yếu tố quyết định có liên quan mà áp dụng cho chính sách đặc thù đang nghiên cứu. Quá trình này nên được thực hiện bất chấp công cụ thẩm định đã được chọn. Hướng dẫn giúp xác định các yếu tố quyết định mà sẽ được cung cấp sau. Bảng 3, cũng như 2 ví dụ về các yếu tố quyết định liên quan đến một chính sách giao thông công cộng và chính sách cấp bằng bảo hộ phát hiện gen. Nên nhớ rằng các yếu tố quyết định sức khỏe có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe và an sinh

 

pdf37 trang | Chia sẻ: Chử Khang | Ngày: 29/03/2025 | Lượt xem: 26 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tài liệu HIA, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ế hoạch đánh giá có thể được soạn thảo để đưa ra những cột mốc chính và khung thời gian của HIA không? - Các thông số nào để lượng giá HIA? - Ngân sách và các nguồn tài trợ nào cho HIA và những việc liên quan ? - Những phương pháp nào có thể được sử dụng trong HIA? (Xem giai đoạn thẩm định để có câu trả lời ban đầu cho câu hỏi này) - Có những mối liên hệ nào có liên quan đến những thủ tục pháp luật (ví dụ, qui trình chấp thuận về nguồn tài nguyên [phần 32 của Đạo luật quản lý nguồn tài nguyên], phân tích về giới, các thủ tục cần tư vấn, các báo cáo về tác động mang tính pháp lý) Quyết định mức độ HIA Có thể được sử dụng những công cụ HIA khác nhau để kiểm tra chính sách tương đối chi tiết. Những công cụ đó có thể thực hiện từ một lượng giá ngắn gọn đến HIA toàn diện hơn. Trong tài liệu này, hai công cụ được đưa ra : lăng kính sức khỏe và lượng giá sức khỏe. Bạn cần phải đưa ra quyết định về mức độ HIA sử dụng. Hai hệ quả để đi đến quyết định, và các công cụ thẩm định tương ứng như sau: Độ sâu đánh giá công cụ thẩm định tương ứng HIA ngắn gọn Lăng kính sức khỏe HIA toàn diện hơn Công cụ thẩm định sức khỏe Một đánh giá ngắn gọn (lăng kính sức khỏe) được sử dụng khi thời gian và nguồn tài nguyên giới hạn hạn chế khả năng thực hiện một đánh giá sâu hơn. Trong môi trường chính sách, điều này có thể là mức đánh giá thực tế nhất Tuy nhiên, một đánh giá chi tiết hơn (công cụ thẩm định sức khỏe) có thể cung cấp thông tin toàn diện và thuyết phục hơn Bảng sau đây có thể giúp bạn quyết định mức độ HIA nào là thích hợp (và vì thế sẽ sử dụng một trong hai công cụ thẩm định). Bảng sẽ được hoàn tất theo 2 bước: 1 / Trả lời các câu hỏi, sau đó 2 / Xác định mức độ toàn diện thích hợp nhất - hoặc ít toàn diện hoặc toàn diện hơn Điều quan trọng là hãy nhớ rằng mỗi tình huống sẽ khác nhau, tuy nhiên, những trường hợp đặc biệt phải được chú ý đến. Cuối cùng, việc quyết định về mức độ đánh giá tốt nhất trong mỗi tình huống sẽ tùy thuộc vào sự đánh giá và xét đoán qua thực tế Bảng 2: Bảng kiểm xác định phạm vi - chọn lựa mức độ HIA thích hợp Câu hỏi Trả lời Hướng dẫn chọn mức độ công cụ thích hợp Mức độ tòan diện Ít hơn/Nhiều hơn Mức độ của sự thay đổi chính sách theo đề xuất có ý nghĩa không? Mức độ chuyển đổi chính sách càng lớn, công cụ càng toàn diện hơn Có những tác động tiềm tàng quan trọng nào trên sức khỏe do sự thay đổi chính sách? Tầm quan trọng của tác động tiềm tàng trên sức khỏe càng lớn , mức độ không chắc chắn càng cao, công cụ càng toàn diện hơn Cần thay đổi chính sách ở mức độ khẩn Nếu mức độ khẩn cấp tương đối cao, thì hãy cấp nào? chọn một công cụ ít toàn diện hơn Thời gian có quan trọng đối với chính sách/vấn đề khác không? Nếu thời gian có liên quan quan trọng đến phát triển chính sách khác và khung thời gian ngắn, nên chọn một công cụ ít toàn diện hơn Mức độ quan tâm về chính trị? Mức độ quan tâm về chính trị càng cao, công cụ càng toàn diện hơn Có những lý do chính trị nào khác không? Sự thay đổi chính sách càng phức tạp về chính trị, công cụ càng toàn diện hơn Mức độ quan tâm của cộng đồng? Mức độ quan tâm của cộng đồng về sự thay đổi chính sách càng cao, công cụ càng toàn diện hơn Có "cửa sổ cơ hội" cho công việc không? Xem xét có "cửa sổ cơ hội" không (nghĩa là kịp thời, phổ biến, ủng hộ về chính trị. Nếu cửa sổ đóng, hãy chọn công cụ ít toàn diện hơn Mức độ sẵn có của nguồn nhân lực? Nguồn lực càng cao, công cụ càng toàn diện hơn Có ngân quỹ sẵn cho HIA không? Quỹ càng dồi dào, công cụ càng toàn diện hơn Hướng dẫn - Dựa vào các câu trả lời của bạn trong bảng, hãy quyết định công cụ đánh giá nào là thích hợp nhất (lăng kính sức khỏe hay công cụ lượng giá sức khỏe) - Viết ra quyết định và biện hộ cho sự lựa chọn của bạn - Nếu có một loạt lựa chọn chính sách, lặp lại bảng đối với từng chính sách thay thế - Xin lưu ý rằng các hướng dẫn có trong cột thứ ba chỉ là đề xuất hướng dẫn mà thôi, bạn có thể lựa chọn khác theo ý mình - Nếu có những ý tưởng tốt về tác động, cải thiện hoặc giảm nhẹ được nêu ra, hãy ghi nhận để xem xét sau trong giai đoạn thẩm định và báo cáo Bước kế tiếp Tóm lại, xác định phạm vi bao gồm triển khai một kế hoạch đánh giá, quyết định công việc toàn diện mức độ nào, và xác định các yếu tố quyết định sức khỏe có liên quan Các thông tin được thu thập và đưa ra trong giai đoạn xác định phạm vi sẽ được sử dụng trong giai đoạn tiếp theo của HIA - giai đoạn thẩm định và báo cáo, các công cụ thẩm định cung cấp trong gói này bao gồm lăng kính sức khỏe và thẩm định sức khỏe BƯỚC 3: THẨM ĐỊNH VÀ BÁO CÁO Lời tựa Giai đoạn này của HIA tập trung vào việc mô tả những lợi ích và những nguy cơ tiềm tàng đối với sức khỏe, sau đó xác định bản chất và tầm quan trọng của chúng. Để làm được điều này, những yếu tố quyết định sức khỏe có liên quan đến chính sách cần được xác định. Một khi quy mô của các tác động tiềm tàng đến sức khỏe được xác định, cần đánh giá tầm quan trọng hoặc ý nghĩa của những tác động đến sức khỏe. Mục đích là để thẩm định tiềm năng của một đề xuất về chính sách ảnh hưởng đến sức khỏe quần thể khi được thực hiện. Cuối cùng, giai đoạn này cũng xác định những thay đổi thích hợp đối với chính sách để nâng cao, bảo vệ sức khỏe và an sinh Giai đoạn thẩm định có 4 phần riêng biệt: 1) Xác định các yếu tố quyết định sức khỏe liên quan đến chính sách được đánh giá. 2) Sử dụng một công cụ thẩm định để xác định những tác động sức khỏe. 3) Đánh giá tầm quan trọng của những tác động sức khỏe – gọi là giai đoạn đánh giá tác động 4) Báo cáo những thay đổi thích hợp đối với chính sách. Hai công cụ thẩm định được mô tả trong tài liệu này: • Những lăng kính sức khỏe • Công cụ thẩm định sức khỏe Hiểu về chính sách Những khía cạnh quan trọng cần xem xét: Những thành phần về chính sách: • Mục đích và mục tiêu. • Nội dung và thành phần • Những giá trị - rõ ràng hoặc không rõ ràng – và những giả định. • Những ưu tiên/những mục đích • Quần thể/cộng đồng/nhóm đích • Kết quả • Hệ quả dự kiến Những vấn đề ảnh hưởng đến quá trình chính sách: • Sự cân bằng các yếu tố • Hoàn cảnh xã hội, chính trị, chính sách quốc gia/khu vực • Mối quan hệ với những chính sách và chiến lược khác • Những khía cạnh không thể dàn xếp được của chính sách Đánh giá tác động của những chính sách đến sức khỏe đòi hỏi phải thẩm định chính sách ban đầu để xác định các khía cạnh quan trọng mà HIA sẽ cần hướng vào. Điều này có thể dựa vào hay sử dụng các tư liệu sẵn có từ việc phát triển chính sách trước đó. Điều quan trọng là phải có sự đồng thuận rõ ràng về định nghĩa chính sách và các hệ quả tiềm tàng. Luôn luôn có ít nhất 2 lựa chọn về chính sách – duy trì hiện trạng hoặc thay đổi. Như đã nêu ở phần trên, một HIA nên xem xét cả 2 lựa chọn này và so sánh chúng với nhau. Nguồn nhân lực cho HIA Sử dụng nguồn thông tin vượt tầm thông thường của quá trình phát triển chính sách truyền thống là trọng tâm đối với HIA hiệu quả. Các nguồn thông tin từ cộng đồng là một thành phần quan trọng cộng thêm vào các nhóm chuyên gia tham gia nghiên cứu thường lệ, các lĩnh vực chính sách liên minh và các đại lý cung cấp dịch vụ. Nguồn lực từ cộng đồng có thể là những nhóm người hay những cá nhân chủ chốt. Người ta nhờ đến họ để xác định “vị trí” tác động (trong giai đoạn xác định phạm vi), mức độ và tầm quan trọng của nó (XĐ phạm vi và thẩm định) và những cơ hội để làm giảm nhẹ hay tăng cường của chính sách. Có thể tham khảo việc phân loại người tham gia như sau khi chuẩn bị 1 chương trình HIA. • Các tổ chức chính quyền và các cơ quan tư vấn luật pháp. • Những cộng đồng người Hapu, Iwi, Maori. • Các Viện giáo dục đại học hay kiến thức thực hành phổ thông • Các tổ chức chuyên môn. • Những hội đồng, ủy ban. • Các tổ chức phi chính phủ dựa vào cộng đồng Các phương pháp thẩm định Không có một phương pháp HIA nào hoàn hảo. Mỗi phương pháp đều có cả những mặt mạnh và những hạn chế. Tuy nhiên, tất cả các phương pháp đều có khả năng xác định và đo lường những tác động theo cách nào đó cũng như khả năng lý giải những tác động. Lý tưởng nhất, một loạt các phương pháp có thể được sử dụng ở những giai đoạn khác nhau trong tiến trình. Một vài phương pháp như bảng kiểm phù hợp hơn cho các giai đoạn sàng lọc và xác định phạm vi, trong khi đó những phương pháp khác như mô hình hệ thống thì hữu dụng để hiểu được những hệ thống môi trường và các quá trình liên quan đến các thành phần môi trường khác nhau. Việc lựa chọn phải phù hợp với vấn đề chính sách đang nói đến (nghĩa là “ngựa nào đường đua ấy”). Lý tưởng là kết hợp những phương pháp với nhau, nên sử dụng cả hai phương pháp định tính và định lượng nếu có thể. Một vài ví dụ về những phương pháp có thể được sử dụng trong HIA: • Thảo luận nhóm tập trung • Phân tích khu vực và quần thể (hoặc định tính hoặc định lượng). • Đánh giá viễn cảnh (hoặc định tính hoặc định lượng). • Xác định và phân loại những nguy cơ sức khỏe (hoặc định tính hoặc định lượng). • Những hội thảo các bên liên quan • Những viễn cảnh có đề xuất và không đề xuất • Những điều tra • Những cuộc phỏng vấn người cung cấp thông tin quan trọng • Phương pháp vận dụng trí tuệ tập thể để giải quyết vấn đề • Hội thẩm nhân dân (mời những thành viên trong cộng đồng để lắng nghe những bằng chứng từ các chuyên gia và thực hiện đánh giá) • Phương pháp Delphi (nhóm chuyên gia đặc biệt và những người quan trọng cam kết đưa ra quyết định đồng thuận qua đó nhóm quyết định về tầm quan trọng và qui mô qua việc sử dụng một tiến trình lặp đi lặp lại). • Giám sát môi trường (hoặc định tính hoặc định lượng). • Đánh giá nguy cơ, truyền thông nguy cơ và quản lý nguy cơ • Phân tích chi phí-lợi ích • Lượng giá Nên chọn những phương pháp thích hợp để phù hợp với mức độ chi tiết của HIA. Bất kỳ phương pháp nào trong các phương pháp này đều có thể được sử dụng kết hợp với những công cụ được mô tả ở đây. Xác định các yếu tố quyết định sức khỏe có liên quan Bước đầu tiên trong tiến trình thẩm định là hiểu được các yếu tố quyết định hay những ảnh hưởng nền trên sức khỏe có thể bị tác động do riêng chính sách đang được đánh giá . Điều này được thực hiện như một hoạt động sơ bộ khi sàng lọc HIA, và được thực hiện chi tiết hơn ở bước thẩm định và báo cáo (xem mục những yếu tố quyết định sức khỏe, phần “bạn cần biết những điều gì khác”) Chúng ta ngày càng chấp nhận rằng sức khỏe của quần thể không phải chủ yếu được quyết định bởi các dịch vụ y tế, nhưng hầu hết là bởi những ảnh hưởng về mặt xã hội, văn hóa, kinh tế và môi trường. Lựa chọn các yếu tố quyết định sức khỏe nên được thực hiện bất kể công cụ thẩm định được chọn. Bảng 3 liệt kê một loạt các yếu tố quyết định tiềm ẩn của sức khỏe và an sinh. Nó đưa ra một yếu tố quyết định tổng quát và những ví dụ cụ thể dưới mỗi tiêu đề. Chỉ một vài yếu tố trong số đó sẽ liên quan đến chính sách được đánh giá. Các yếu tố quyết định đặc thù và ví dụ được cung cấp ở đây không tạo ra một danh sách đầy đủ hay danh sách ưu tiên. Sử dụng bảng như một điểm khởi đầu, xác định danh sách của chính bạn các yếu tố quyết định có liên quan mà áp dụng cho chính sách đặc thù đang nghiên cứu. Quá trình này nên được thực hiện bất chấp công cụ thẩm định đã được chọn. Hướng dẫn giúp xác định các yếu tố quyết định mà sẽ được cung cấp sau. Bảng 3, cũng như 2 ví dụ về các yếu tố quyết định liên quan đến một chính sách giao thông công cộng và chính sách cấp bằng bảo hộ phát hiện gen. Nên nhớ rằng các yếu tố quyết định sức khỏe có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe và an sinh Bảng 3: Những ví dụ về các yếu tố quyết định sức khỏe Phân loại các yếu tố quyết định sức khỏe Những ví dụ về các yếu tố quyết định sức khỏe cụ thể Các yếu tố xã hội và văn hóa Hỗ trợ xã hội, gắn kết xã hội Sự cô lập về mặt xã hội Sự tham gia vào cộng đồng và các hoạt động công cộng Những kết nối gia đình Sự tham gia về văn hóa và tinh thần Sự biểu hiện các giá trị và thực hành văn hóa Liên kết với Marae hay các nguồn tài nguyên văn hóa khác Phân biệt chủng tộc Phân biệt đối xử Thái độ đối với người khuyết tật Sợ thành kiến Mối liên quan với đất và nước Mức độ và sự sợ tội ác Danh tiếng của cộng đồng / khu vực Nhận thức về sự an toàn Các yếu tố kinh tế Việc tạo và phân bố của cải Mức thu nhập Khả năng chi trả về nhà ở đầy đủ Tính sẵn có và chất lượng của công việc/giáo dục/đào tạo Những cơ hội phát triển kỹ năng Các yếu tố môi trường (bao gồm điều kiện sống và làm việc) Điều kiện và vị trí nhà ở Điều kiện làm việc Chất lượng đất, nước, không khí Xử lý chất thải Năng lượng Thiết kế đô thị Việc sử dụng đất Tính đa dạng sinh học Các địa điểm có giá trị về văn hóa (các địa điểm thiêng liêng hoặc có tính lịch sử) Sự thay đổi trong khí thải nhà kính Mạng lưới giao thông và truyền thông công cộng Tiếng ồn Tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh Các dịch vụ dựa vào cộng đồng Tiếp cận với và chất lượng của: việc làm, các cơ hội về giáo dục, nơi làm việc, nhà ở, phương tiện vận chuyển công cộng, chăm sóc y tế, các dịch vụ dành cho người khuyết tật, các dịch vụ xã hội, chăm sóc trẻ, dịch vụ giải trí, những tiện nghi cơ bản và lập chính sách. Các yếu tố cá nhân/hành vi Hành vi cá nhân (ví dụ, chế độ ăn, hoạt động thể chất, hút thuốc lá, uống rượu) Các kỹ năng sống An toàn cá nhân Niềm tin của con người vào tương lai và ý thức kiểm soát cuộc sống của chính họ Tình trạng việc làm Trình độ học vấn Mức thu nhập và thu nhập còn lại sau khi đã đóng thuế Mức độ căng thẳng Lòng tự trọng và sự tự tin Các yếu tố sinh học Tuổi sinh học Hướng dẫn nhằm giúp xác định các yếu tố quyết định sức khỏe Hỏi những câu hỏi sau nhằm giúp chọn những yếu tố liên quan: • Sử dụng bảng như một gợi ý, các yếu tố chính nào quyết định sức khỏe có thể bị ảnh hưởng bởi chính sách này? • Các yếu tố quyết định nào khác ngoài các yếu tố trong bảng có thể có liên quan? • Danh sách các yếu tố quyết định ban đầu được nhóm lại hoặc được tóm tắt như thế nào để tạo nên một danh sách ngắn gọn các yếu tố quyết định có liên quan nhất trong tình huống này? HIA sẽ không thể bao quát tất cả các yếu tố quyết định sức khỏe được xác định trong giai đoạn thẩm định kế tiếp, vì vậy điều thích hợp là cần phải quyết định nắm bắt trước các yếu tố quyết định sức khỏe. Đưa ra nhận xét những yếu tố nào ảnh hưởng đến hầu hết mọi người, ảnh hưởng đến những nhóm người dễ bị tổn thương một cách không cân đối, ảnh hướng đến người Maori hay là mối quan tâm đối với các bên có liên quan. Chú ý: • Động não/hội thảo để tiếp cận tốt công việc. • Liên quan đến nhiều loại người bên ngoài nhóm phát triển chính sách như các nhà khoa học xã hội, nhân viên cộng đồng

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdftai_lieu_hia.pdf
Tài liệu liên quan