Đánh giá thực trạng pháp luật về trách nhiệm công vụ
của công chức
Thứ nhất, về những kết quả đạt được: Hệ thống văn bản pháp
luật quy định về trách nhiệm công vụ của công chức tương đối phong
phú đã tạo cơ sở pháp lý cho việc điều chỉnh trách nhiệm công vụ của
công chức; Nội dung về sự điều chỉnh pháp luật về trách nhiệm công
vụ của công chức cũng được xác định khá rõ ràng.
Thứ hai, những hạn chế và nguyên nhân
Nội hàm quan niệm về công chức và trách nhiệm công vụ chưa
được làm rõ, xác định công chức theo phạm vi quá rộng, về trách
nhiệm công vụ của công chức chưa thống nhất trong các văn bản pháp
luật;Về trách nhiệm của công chức, nhận thấy pháp luật c n quy định
khá chung chung; Về quyền và nghĩa vụ của công chức, pháp luật có
quy định công chức được giao quyền tương xứng với nhiệm vụ; Về
trách nhiệm công vụ của công chức đối với các CQHCNN, trách
nhiệm xã hội c n chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ; chưa phục vụ
hiệu quả nhu cầu của xã hội; Về các biện pháp bảo đảm trách nhiệm
công vụ của công chức chưa phù hợp.
27 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 08/03/2022 | Lượt xem: 392 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận án Trách nhiệm công vụ của công chức theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn các tỉnh Nam Trung Bộ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
u của luận án là tài liệu tham
khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập tại các cơ sở đào tạo
các chuyên gia pháp luật, hành chính ở nước ta hiện nay về trách
nhiệm công vụ; cho các cơ quan hành chính nhà nước trong việc hoàn
thiện thể chế pháp luật, thực tiễn thực hiện trách nhiệm công vụ của
công chức.
7. Kết cấu của Luận án
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, nội dung Luận án được kết cấu gồm 04 chương như sau:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Chương 2: Những vấn đề lý luận về trách nhiệm công vụ của
công chức
Chương 3: Thực trạng pháp luật và thực trạng thực hiện trách
nhiệm công vụ của công chức tại các tỉnh Nam Trung Bộ
Chương 4: Các giải pháp tăng cường thực hiện trách nhiệm
công vụ của công chức tại các tỉnh Nam Trung Bộ
6
Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến trách
nhiệm công vụ của công chức
1.1.1. Những nghiên cứu lý luận về trách nhiệm công vụ của
công chức
1.1.1.1. Những nghiên cứu liên quan đến khái niệm công chức,
công vụ và trách nhiệm công vụ của công chức
Thứ nhất, các nghiên cứu liên quan đến khái niệm công chức
khẳng định quan niệm công chức phụ thuộc các yếu tố kinh tế, chính
trị, văn hóa, thể chế nhưng đều ghi nhận công chức phải là công dân
nước đó, thực thi trách nhiệm theo chức danh, được nhận tiền lương
do ngân sách chi trả.
Thứ hai, các nghiên cứu liên quan cho rằng khái niệm công vụ
là công việc của công chức, quản lý, điều hành công việc của cơ quan
công quyền và cung cấp các dịch vụ cho cộng đồng, mang tính chất
chính trị - pháp lý, chịu ảnh hưởng bởi chính trị nhưng cũng độc lập
tương đối với chính trị.
Thứ ba, hầu hết các nghiên cứu về trách nhiệm công vụ của
công chức theo khía cạnh thụ động, rất ít nghiên cứu trách nhiệm công
vụ theo khía cạnh chủ động.
1.1.1.2. Những nghiên cứu liên quan đến điều chỉnh pháp luật
đối với trách nhiệm công vụ của công chức
Bao gồm các nghiên cứu về quyền, nghĩa vụ của công chức;
thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức với các CQHCNN, xã
hội; các biện pháp bảo đảm trách nhiệm công vụ của công chức.
7
1.1.1.3. Những nghiên cứu liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng
trách nhiệm công vụ của công chức: môi trường làm việc, trang thiết
bị, việc được thừa nhận và vinh danh trong hoạt động công vụ; cách
ứng xử, giao tiếp dựa trên những chuẩn mực pháp luật, tác động vào
hiệu quả hoạt động của nhà nước; yếu tố thể chế và yếu tố năng lực,
đạo đức tác động đến trách nhiệm của người đứng đầu
1.1.2. Những nghiên cứu về thực trạng pháp luật và thực
trạng thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức
Nhìn chung, các nghiên cứu của các tác giả nước ngoài và trong
nước chỉ tập trung đánh giá các nội dung quản lý công chức hoặc trách
nhiệm của công chức theo khía cạnh thụ động gắn liền với hành vi vi
phạm trong hoạt động công vụ, chưa đi sâu nghiên cứu về trách nhiệm
công vụ theo khía cạnh chủ động và thực hiện trách nhiệm công vụ
trên phạm vi địa phương cụ thể.
1.1.3. Những nghiên cứu về các giải pháp tăng cường thực
hiện trách nhiệm công vụ của công chức
Các nghiên cứu của các tác giả nước ngoài và trong nước đề
xuất các ý tưởng về giải pháp như tăng cường kiến thức và đ i hỏi kỹ
năng về quản trị hiện đại, giữ vững chất lượng đội ngũ quản lý; đề cao
trách nhiệm công vụ của cá nhân; tạo động lực làm việc để hướng đến
các mục tiêu tinh thần của các chủ thể, phối hợp với trách nhiệm xã
hội, trách nhiệm và l ng trung thành đối với công việc, bên cạnh
những giá trị vật chất cũng quan tâm đến các giá trị tinh thần nhằm
nâng cao trách nhiệm trong công việc; xây dựng văn hóa công sở,
khen thưởng và tôn vinh các giá trị nghề nghiệp để tăng cường tính
tích cực của công chức.
8
1.2. Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu
Qua nghiên cứu các công trình khoa học có liên quan đến đề tài
nghiên cứu, tác giả luận án đưa ra một số đánh giá sau:
Thứ nhất, quan niệm về công chức, công vụ của các nước đều
mang tính lịch sử, có một số đặc trưng giống nhau nhưng cũng khác
nhau do kinh tế, chính trị, văn hóa, kỹ thuật lập pháp; chưa đi sâu
nghiên cứu trách nhiệm công vụ dưới góc độ chủ động.
Thứ hai, các công trình về thực trạng các vấn đề liên quan đến
luận án đó là các quy định của pháp luật về trách nhiệm của công chức
khá rõ ràng, chi tiết, việc thực hiện trách nhiệm công vụ chưa hiệu
quả. Đồng thời, các công trình chưa nghiên cứu sâu sắc về trách nhiệm
công vụ của công chức như đạo đức công vụ, quyền, nghĩa vụ.
Thứ ba, các giải pháp được xây dựng trên cơ sở đánh giá thực
trạng; tuy nhiên, tác giả luận án chưa tìm thấy nâng cao trách nhiệm
của công chức trước hết phải bàn đến giải pháp về nhận thức.
Thứ tư, các nghiên cứu trong phạm vi khu vực các tỉnh Nam
Trung Bộ chủ yếu về các vấn đề tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đánh
giá công chức hay thực hiện cải cách hành chính công, chưa có một
nghiên cứu nào trực tiếp về trách nhiệm công vụ của công chức.
1.3. Những vấn đề luận án cần giải quyết
Một là, trong phần lý luận của đề tài luận án, tiếp tục làm sáng
tỏ thêm quan niệm về công chức, công vụ, trách nhiệm công vụ; nội
dung điều chỉnh pháp luật đối với trách nhiệm công vụ của công chức;
các biện pháp bảo đảm trách nhiệm công vụ của công chức và các yếu
tố ảnh hưởng.
Hai là, về thực trạng của đề tài luận án, nghiên cứu trường hợp
đối với những công chức làm đúng nghĩa vụ nhưng hiệu quả không đạt
yêu cầu; làm rõ nội hàm các chuẩn mực đạo đức theo quy định pháp
9
luật, các việc không được làm trong quá trình thực thi công vụ; nghiên
cứu lịch sử và đối chiếu các vấn đề liên quan đến trách nhiệm công vụ
của công chức làm cơ sở khoa học cho kiến nghị giải pháp.
Ba là, trong phần nghiên cứu về giải pháp, tác giả khuyến nghị
một số giải pháp mang tính tổng thể để hoàn thiện pháp luật ở Việt
Nam và tăng cường việc thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức
tại các tỉnh Nam Trung Bộ.
1.4. Giả thuyết và câu hỏi nghiên cứu
Cơ sở lý luận của luận án: Để nghiên cứu các vấn đề của luận
án, tác giả sử dụng một số lý thuyết điển hình như: Lý thuyết trách
nhiệm xã hội của công chức; Lý thuyết về trách nhiệm giải trình của
công chức; Lý thuyết hai nhân tố của Herzberg; Lý thuyết kỳ vọng của
Victor Vroom; Lý thuyết công bằng của J. Stacy Adams.
1.4.1. Giả thuyết nghiên cứu
Trách nhiệm công vụ của công chức đã có nhiều công trình
nghiên cứu nhưng c n nhiều quan điểm khác nhau về công chức, công
vụ, trách nhiệm công vụ; chưa nghiên cứu trách nhiệm công vụ theo
khía cạnh chủ động; các quy định của pháp luật về trách nhiệm công
vụ của công chức chưa đồng bộ, thống nhất, chậm đổi mới, c n nhiều
quy định chung chung; trách nhiệm công vụ của công chức tại các tỉnh
Nam Trung Bộ tuy đã đạt được nhiều kết quả nhưng vẫn chưa đạt hiệu
quả, mong muốn của xã hội và do đó, cần bổ sung các giải pháp để
tăng cường thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức.
1.4.2. Câu hỏi nghiên cứu
Để trả lời câu hỏi nghiên cứu trọng tâm “Làm thế nào để tăng
cường hiệu quả thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức từ thực
tiễn các tỉnh Nam Trung Bộ”, nhiệm vụ của luận án cần tập trung giải
đáp các câu hỏi nghiên cứu như sau:
10
Những vấn đề lý luận về trách nhiệm công vụ của công chức và
sự điều chỉnh pháp luật về trách nhiệm công vụ của công chức được
luận giải như thế nào?
Thực trạng thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức tại các
tỉnh Nam Trung Bộ như thế nào?
Những giải pháp thiết thực nào để hoàn thiện những quy định về
trách nhiệm công vụ của công chức và nâng cao hiệu quả thực hiện
trách nhiệm công vụ của công chức tại các tỉnh Nam Trung Bộ?
Kết luận Chƣơng 1
Qua nghiên cứu tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến
đề tài, tác giả rút ra một số kết luận như: hầu hết các công trình nghiên
cứu về công vụ, thể chế công vụ, trách nhiệm pháp lý của công chức.
Đánh giá các nghiên cứu trong nước và ngoài nước c n định hướng
cho về một ý tưởng nghiên cứu tại khu vực cụ thể để có cách nhìn
chuẩn xác về thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức và vì vậy,
tác giả nghiên cứu đề tài trên phạm vi tại các tỉnh Nam Trung Bộ. Các
vấn đề liên quan về trách nhiệm công vụ của công chức của các nước
đều mang tính lịch sử, phụ thuộc vào chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Chƣơng 2
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRÁCH NHIỆM CÔNG
VỤ CỦA CÔNG CHỨC
2.1. Khái niệm về công chức, công vụ và trách nhiệm công
vụ của công chức
2.1.1. Khái niệm công chức
Khái niệm “Công chức” theo quy định của hầu hết các quốc gia
đều có những đặc trưng giống nhau và cũng có những điểm khác nhau
phụ thuộc vào các yếu tố về lịch sử, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
11
Trên cơ sở phân tích khái niệm “Công chức”, tác giả xây dựng khái
niệm khoa học về “Công chức” đó là “Công chức là những người
được tuyển dụng, bổ nhiệm vào vị trí chức danh chuyên môn trong hệ
thống cơ quan nhà nước để thực thi công vụ trong phạm vi thẩm quyền
do pháp luật quy định và chịu trách nhiệm về hoạt động đó, được
hưởng lương từ ngân sách nhà nước”.
2.1.2. Khái niệm về công vụ
Công vụ là một yếu tố quan trọng của nền hành chính quốc gia.
Qua nghiên cứu về khái niệm công vụ của một số quốc gia và nhà
khoa học, tác giả luận án đề xuất quan niệm khoa học về công vụ theo
nghĩa hẹp đó là“Công vụ là một loại lao động mang tính quyền lực và
tính pháp lý do công chức trong cơ quan nhà nước hoặc những chủ
thể được cơ quan nhà nước ủy quyền thực hiện nhằm đảm bảo thực thi
các chức năng và nhiệm vụ của nhà nước để quản lý xã hội và phục vụ
công dân” và trong phạm vi đề tài, tác giả chỉ đi sâu nghiên cứu công
vụ do công chức trong CQHCNN thực hiện.
2.1.3. Khái niệm, đặc điểm trách nhiệm công vụ
2.1.3.1. Khái niệm trách nhiệm công vụ
Tùy vào mục đích nghiên cứu và trong phạm vi nghiên cứu của
mình, tác giả luận án chỉ tập trung nghiên cứu trách nhiệm công vụ của
công chức theo khía cạnh nghĩa chủ động, do đó, có thể hiểu: Trách
nhiệm công vụ của công chức là sự tự nguyện, tự giác, ý thức của
công chức đối với nhiệm vụ, bổn phận, nghĩa vụ theo quy định của
pháp luật để thực hiện các yêu cầu có hiệu quả và đảm bảo các quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân, xã hội trong quá trình thực thi công
vụ. Khi công chức không thực hiện, hoặc thực hiện không đầy đủ bổn
phận, trách nhiệm của mình hoặc vi phạm pháp luật có thể phải gánh
chịu hậu quả bất lợi về vật chất, hay tinh thần, bị truy cứu trách nhiệm
12
kỷ luật hay trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ, tính chất vi phạm
theo quy định của pháp luật.
2.1.3.2. Đặc điểm trách nhiệm công vụ
Trách nhiệm công vụ của công chức có một số đặc điểm như:
trách nhiệm công vụ của công chức gắn liền việc thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ và hoạt động của các CQHCNN; trách nhiệm công vụ
của công chức gắn liền với chính trị; hướng đến phục vụ lợi ích của
nhân dân và xã hội; được điều chỉnh bằng hệ thống pháp luật; thể hiện
trách nhiệm cá nhân trong hoạt động công vụ.
2.2. Điều chỉnh pháp luật đối với trách nhiệm công vụ của
công chức
2.2.1. Quyền, nghĩa vụ của công chức
Thứ nhất, đối với quyền của công chức là khả năng xử sự, thẩm
quyền được phép sử dụng của công chức để thực thi nghĩa vụ được
giao trong phạm vi được phân công, phân cấp theo quy định của pháp
luật. Quyền của công chức: các quyền lợi về vật chất, tinh thần.
Thứ hai, nghĩa vụ của công chức là những gì nhà nước bắt buộc
công chức phải tuân thủ và cam kết thực hiện các chức năng, nhiệm vụ
của nhà nước nói chung và của công chức nói riêng. Ở các quốc gia
khác nhau, việc quy định cụ thể các nghĩa vụ có sự khác nhau, phụ
thuộc vào chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
2.2.2. Thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức
2.2.2.1. Trách nhiệm công vụ của công chức với cơ quan hành
chính nhà nước
Trách nhiệm công vụ của công chức đối với CQHCNN chính là
thực hiện nhiệm vụ được giao gắn với các quyền và điều kiện đảm bảo
phù hợp với các quy định của chủ thể có thẩm quyền; điều này được
quy định trong Luật Công vụ của các nước. Trong quá trình thực hiện
13
trách nhiệm công vụ của công chức đối với CQHCNN được biểu hiện
qua một số công việc cụ thể như: Tham mưu ban hành văn bản; thực hiện
các nhiệm vụ về quản lý và sử dụng các nguồn lực; thực hiện các nhiệm
vụ liên quan đến cung ứng các dịch vụ công; thực hiện thanh tra, kiểm tra,
giám sát hoạt động công vụ.
2.2.2.2. Trách nhiệm công vụ của công chức đối với xã hội
Xét phạm vi nghiên cứu của đề tài, trách nhiệm công vụ của
công chức đối với xã hội đó là những hoạt động thực hiện chức năng,
nhiệm vụ của nhà nước phù hợp với quy định pháp luật và hướng tới
bảo vệ, tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp
được hưởng tối đa quyền, lợi ích hợp pháp của mình; đồng thời vì sự
phát triển bền vững, tốt đẹp của xã hội. Trên cơ sở quan điểm về trách
nhiệm công vụ của công chức của tác giả luận án theo nghĩa là bổn
phận, nghĩa vụ, sự tự giác thực hiện chức năng, nhiệm vụ và bản chất
nền công vụ ở Việt Nam phụ thuộc vào tính chính trị nên trách nhiệm
công vụ của công chức đối với xã hội bao gồm trách nhiệm chính trị,
trách nhiệm đạo đức, trách nhiệm giải trình.
2.2.3. Các biện pháp bảo đảm trách nhiệm công vụ của công
chức
Trong quá trình thực hiện công vụ, bên cạnh việc quy định các
quyền, nghĩa vụ, lương, phụ cấp, các khoản phúc lợi khác và có thể kể
đến một số biện pháp sau: khen thưởng đối với công chức; sử dụng
công chức; đào tạo và bồi dưỡng công chức. Ngoài ra, tạo môi trường
làm việc, thực hiện việc giải trình, xin lỗi công khai đối với các hoạt
động công vụ cũng là biện pháp bảo đảm trách nhiệm công vụ của
công chức. Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo trật tự, kỷ cương trong hoạt
động công vụ cũng như đề cao trách nhiệm công vụ của công chức,
các quốc gia đều quan tâm đến vấn đề trách nhiệm pháp lý đối với
14
công chức để ph ng ngừa các hành vi vi phạm của công chức cũng
như tạo ra những cưỡng bức buộc công chức phải thực hiện trách
nhiệm nếu không sẽ gánh chịu những hậu quả bất lợi.
2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến trách nhiệm công vụ của
công chức
2.3.1. Năng lực, nhận thức, ý thức của công chức
Công chức phải có ý thức, nhận thức, năng lực, có thể đánh giá
qua việc ban hành ra các quyết sách như thế nào và điều này được
khẳng định“Lãnh đạo, quản lý luôn là một quá trình ra quyết định”.
2.3.2. Đạo đức công vụ của công chức
Đạo đức công vụ của công chức là một bộ phận của đạo đức
công chức, là hệ thống các nguyên tắc, quy tắc hành vi, xử sự trong thi
hành công vụ nhằm điều chỉnh thái độ, hành vi, cách xử sự, chức
trách, bổn phận, nghĩa vụ của công chức trong hoạt động công vụ.
2.3.3. Chính trị, pháp luật
Qua nghiên cứu cho thấy hoạt động công vụ của công chức nói
riêng, nền công vụ của mỗi quốc gia nói chung đều phụ thuộc vào các
yếu tố về chính trị hay pháp luật và những yếu tố này tác động đến
trách nhiệm công vụ của công chức với những mức độ khác nhau có
thể là tích cực hay tiêu cực, trực tiếp hay gián tiếp. Chính điều này làm
ảnh hưởng đến kết quả của công chức theo hướng đạt được mục tiêu
CQHCNN.
2.3.4. Điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội
Các yếu tố điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội cũng là những yếu
tố ảnh hưởng đến việc thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức
với những mức độ khác nhau nên chính sự phát triển của kinh tế, xã
hội sẽ tác động vào thái độ tham gia, kiểm tra của nhân dân vào các
hoạt động của CQHCNN, yêu cầu đối với công chức ngày càng cao và
15
do vậy, công chức phải luôn có thái độ tích cực, tự giác thực hiện trách
nhiệm công vụ.
Kết luận Chƣơng 2
Qua việc nghiên cứu những vấn đề lý luận về trách nhiệm công
vụ của công chức, tác giả luận án rút ra một số kết luận như: về công
chức của các nước đều mang tính lịch sử, phản ánh nét đặc trưng về
nền công vụ của các quốc gia và công chức có những đặc trưng giống
nhau nhưng cũng có một số khác biệt; trách nhiệm công vụ của công
chức là những việc phải làm, nên làm, được làm hoặc không được làm
gắn liền với vị trí việc làm một cách tự nguyện, tự giác để đảm bảo
thực hiện các quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể khác; xác định
điều chỉnh pháp luật về trách nhiệm công vụ của công chức.
Chƣơng 3
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TRẠNG THỰC
HIỆN TRÁCH NHIỆM CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TẠI
CÁC TỈNH NAM TRUNG BỘ
3.1. Thực trạng pháp luật về trách nhiệm công vụ của công
chức ở Việt Nam từ năm 1945 đến nay
3.1.1. Pháp luật về trách nhiệm công vụ của công chức ở Việt
Nam từ năm 1945 đến năm 2008.
3.1.1.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1954, trong giai đoạn
này, chưa có các quy định cụ thể về nghĩa vụ, quyền, đạo đức công vụ,
tiêu chí đánh giá công chức; quy định về khen thưởng; về kỷ luật công
chức như cảnh cáo, khiển trách, hoãn dụ thăng thưởng trong hạn một
hay hai năm, từ chức bắt buộc, cách chức.
16
3.1.1.2. Giai đoạn từ năm 1954 đến năm 1975. Đội ngũ công
chức giai đoạn này được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau; giai
đoạn này hình thành cơ chế tập trung nên hoạt động của công chức
thiếu sự sáng tạo, trì trệ, hiện tượng tham ô, lãng phí ngày càng tăng;
cũng bổ sung một số hình thức về khen thưởng và kỷ luật.
3.1.1.3. Giai đoạn từ năm 1976 đến năm 1986. Giai đoạn này
vẫn sử dụng thuật ngữ công nhân viên chức, có nhiều thay đổi về quan
niệm trách hiệm công vụ nhưng pháp luật chưa có những thay đổi căn
bản về quyền, nghĩa vụ, các biện pháp bảo đảm thực hiện.
3.1.1.4. Giai đoạn từ năm 1986 đến năm 2008
Trong giai đoạn này, thực hiện cuộc cải cách toàn diện kể cả cải
cách đối với hoạt động của công chức, nhà nước ta ban hành hàng loạt
các văn bản để hoàn thiện chế định công chức; tuy nhiên, cũng c n
quy định một số nội dung rất khó hiểu như công vụ, quyền và nghĩa vụ
của công chức, các biện pháp bảo đảm thực hiện vẫn không thay đổi so
với các giai đoạn trước đó đã làm giảm tinh thần tự giác, tự nguyện.
3.1.2. Thực trạng pháp luật về trách nhiệm công vụ của công
chức từ khi có Luật cán bộ, công chức năm 2008 đến nay ở Việt Nam
3.1.2.1. Các quy định về quyền và nghĩa vụ của công chức
Các quyền, nghĩa vụ của công chức trong hoạt động công vụ
được quy định chủ yếu theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008 và
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều, cụ thể:
Quyền của công chức: về tiền lương và các chế độ liên quan đến
tiền lương; về các quyền lợi vật chất; về trang thiết bị và các điều kiện
làm việc khác. Quy định về nghĩa vụ chung của công chức; nghĩa vụ
liên quan đến thể chế chính trị, chế độ nhà nước và nhân dân; cần thực
hiện các quy định về đạo đức công vụ; văn hóa giao tiếp với nhân dân,
ở công sở; những việc công chức không được làm.
17
3.1.2.2. Các quy định về trách nhiệm công vụ của công chức với
cơ quan hành chính nhà nước
Công chức được phân công nhiệm vụ và tiến hành thực hiện
đúng, đầy đủ theo quy định của pháp luật, quy chế hoạt động của
CQHCNN và chịu trách nhiệm đối với kết quả thực hiện; Phải chịu sự
kiểm tra và báo cáo các nhiệm vụ trong quá trình thực hiện chính sách,
pháp luật của cấp trên; tham mưu cho CQHCNN cấp trên ban hành
chính sách, pháp luật và cách thức giải quyết các nhiệm vụ được giao.
3.1.2.3. Các quy định về trách nhiệm công vụ của công chức đối
với xã hội
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ và bản chất nền công vụ, trách
nhiệm xã hội của công chức gắn với các loại hình trách nhiệm: trách
nhiệm chính trị, trách nhiệm đạo đức, trách nhiệm giải trình. Để đánh
giá về trách nhiệm chính trị đó chính là sự bất tín nhiệm và với trường
hợp này có thể từ chức hoặc miễn nhiệm; công chức chịu trách nhiệm
đạo đức là phải trả lời, giải thích các hành vi của mình trước dư luận
xã hội, trước lương tâm của bản thân; phương thức giải trình thông
qua các cuộc họp báo, trả lời báo chí, cơ chế giám sát, giải trình khi có
yêu cầu của công dân và đặc biệt cần chú ý đến cơ chế giải quyết
khiếu nại hành chính, xử lý các kiến nghị của nhân dân.
3.1.2.4. Các quy định về biện pháp bảo đảm trách nhiệm công
vụ của công chức
Thực hiện khen thưởng, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng cần đúng
người, đúng việc nghĩa thì yêu cầu đánh giá công chức trong thi hành
công vụ phải chính xác và thực tế hiện nay, hoạt động đánh giá công
chức vẫn c n hình thức; quy định về các hình thức xử lý công chức vi
phạm như từ chức, miễn nhiệm, trách nhiệm hành chính, trách nhiệm
bồi thường của nhà nước, trách nhiệm hình sự
18
3.1.2.5. Đánh giá thực trạng pháp luật về trách nhiệm công vụ
của công chức
Thứ nhất, về những kết quả đạt được: Hệ thống văn bản pháp
luật quy định về trách nhiệm công vụ của công chức tương đối phong
phú đã tạo cơ sở pháp lý cho việc điều chỉnh trách nhiệm công vụ của
công chức; Nội dung về sự điều chỉnh pháp luật về trách nhiệm công
vụ của công chức cũng được xác định khá rõ ràng.
Thứ hai, những hạn chế và nguyên nhân
Nội hàm quan niệm về công chức và trách nhiệm công vụ chưa
được làm rõ, xác định công chức theo phạm vi quá rộng, về trách
nhiệm công vụ của công chức chưa thống nhất trong các văn bản pháp
luật;Về trách nhiệm của công chức, nhận thấy pháp luật c n quy định
khá chung chung; Về quyền và nghĩa vụ của công chức, pháp luật có
quy định công chức được giao quyền tương xứng với nhiệm vụ; Về
trách nhiệm công vụ của công chức đối với các CQHCNN, trách
nhiệm xã hội c n chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ; chưa phục vụ
hiệu quả nhu cầu của xã hội; Về các biện pháp bảo đảm trách nhiệm
công vụ của công chức chưa phù hợp.
3.2. Những yếu tố ảnh hƣởng đến trách nhiệm công vụ của
công chức tại các tỉnh Nam Trung Bộ
3.2.1. Về chính trị, pháp luật. Chính sách, quan điểm của Đảng
bộ, các quy định cụ thể để triển khai thực hiện đã tạo bước chuyển
biến trong công tác cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ công chức chuyên
nghiệp, năng động, minh bạch và hiệu quả.
3.2.2. Về kinh tế, văn hóa, xã hội . Tất cả các tỉnh thuộc khu
vực Nam Trung Bộ đều giáp biển, kinh tế khu vực này chủ yếu về lĩnh
vực nông nghiệp; tính cách văn hóa nông nghiệp
3.2.3. Về đội ngũ công chức Đảm bảo chất lượng công chức
19
đáp ứng điều kiện thực tiễn của địa phương; tuy nhiên, trong bối cảnh
hiện nay thì các quy định trên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý,
phát triển đội ngũ công chức; chưa phát huy được tính tích cực, sáng
tạo và tự nguyện thực hiện trách nhiệm.
3.2.4. Về công tác cải cách hành chính. Trong công tác cải
cách hành chính (CCHC) đã thực hiện tăng cường chất lượng dịch vụ
công (DVC) do CQHCNN cung cấp; đặc biệt hiện nay, khu vực Nam
Trung Bộ đang phát triển kinh tế du lịch, thu hút đầu tư đ i hỏi phải
tiếp tục đẩy mạnh CCHC
3.3. Thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức tại các
tỉnh Nam Trung Bộ
3.3.1. Kết quả ban hành các quy định về trách nhiệm công vụ
của công chức. Nhìn chung, đã ban hành các quy định của địa phương
khá đầy đủ và rõ ràng, đã tạo cơ sở pháp lý tương đối hoàn chỉnh góp
phần tăng cường hiệu quả trách nhiệm công vụ của công chức, tuy
nhiên các quy định về quyền hạn thường xen lẫn vào các quy định về
nghĩa vụ của công chức và chủ yếu trong các văn bản thường quy định
về nghĩa vụ, trách nhiệm của công chức.
3.3.2. Thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức đối với
cơ quan hành chính nhà nước
Công chức phải tuân thủ tính thứ bậc, kỷ cương và trật tự hành
chính, chấp hành nội quy, quy chế, thực thi nhiệm vụ theo đúng thẩm
quyền được phân cấp; thực hiện quản lý, sử dụng các trang thiết bị
được giao trong hoạt động công vụ; tham mưu cho người có thẩm
quyền ban hành văn bản; giao tiếp lịch sự, giải thích chu đáo khi công
dân liên hệ công việc, có nghĩa vụ trong trường hợp có khó khăn,
vướng mắc cần báo cáo với cấp trên trực tiếp để chỉ đạo giải quyết.
20
3.3.3. Thực hiện trách nhiệm công vụ của công chức đối với
xã hội thực hiện về công khai, minh bạch thông tin để công dân dễ
dàng tiếp cận các DVC; tiếp thu ý kiến đóng góp của Ủy ban Mặt trận
tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia
xây dựng chính quyền; phối hợp tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị
của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính.
3.3.4. Thực hiện các biện pháp bảo đảm trách nhiệm công vụ
của công chức
Bên cạnh việc thực hiện các biện pháp theo quy định của CQNN
có thẩm quyền, các tỉnh Nam Trung Bộ c n có các quy định về biện
pháp khuyến khích, khen thưởng kịp thời đối với những tổ chức và cá
nhân thực hiện tốt kỷ cương, kỷ luật hành chính, sử dụng hiệu quả thời
gian làm việc; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong quá trình
thực thi công vụ.
3.3.5. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế
3.3.5.1. Nguyên nhân về quy định trách nhiệm công vụ của công
chức. Các quy định của địa phương chưa có sự thống nhất về cách xác
định người đứng đầu cơ quan, đơn vị và về công chức lã
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- tom_tat_luan_an_trach_nhiem_cong_vu_cua_cong_chuc_theo_phap.pdf