Tóm tắt Luận văn Kiến trúc trường trung học phổ thông tại Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với xu hướng phát triển mới trong giáo dục

........................................ 58 CHƯƠNG 3 ....................................................................................... 59 GIẢI PHÁP THIẾT KẾ KIẾN TRÚC TRƯỜNG THPT TẠI TP.HCM PHÙ HỢP VỚI XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN MỚI TRONG GIÁO DỤC 3.1 Nguyên tắc chung trong thiết kế kiến trúc trường THPT tại TP.HCM phù hợp với xu hướng phát triển mới trong giáo dục .. 59 3.1.1 Quan điểm vận dụng xu hướng mới trong thiết kế kiến trúc trường học tại Việt Nam .................................................................... 59 3.1.2 Nguyên tắc chung trong thiết kế kiến trúc trường THPT tại TP.HCM ............................................................................................ 62 3.2 Giải pháp quy hoạch tổng mặt bằng kiến trúc trường THPT tại TP.HCM ............................................................................................ 66 3.2.1 Bố cục tổng mặt bằng, sân chơi, cây xanh, mặt nước ................ 66 3.2.2 Bố trí hợp lý các bộ phận kiến trúc trong tổng thể .................... 69 3.2.3 Tổ chức giao thông và sân bãi trong khuôn viên trường ........... 70 3.2.3.1 Tổ chức giao thông ................................................................ 70 3.2.3.2 Tổ chức cảnh quan trong khuôn viên trường ......................... 71 3.3 Giải pháp thiết kế kiến trúc trường THPT tại TP.HCM phù hợp với xu hướng phát triển mới trong giáo dục ........................... 72 3.3.1 Giải pháp áp dụng xu hướng kiến trúc mới .............................. 72 3.3.2 Giải pháp vật lý kiến trúc .......................................................... 74 3.3.3 Giải pháp kiến trúc xanh ............................................................ 74 3.4. Giải pháp ứng dụng cho trường hợp cụ thể .......................... 76 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................... 78 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài: 1.1 Đặt vấn đề Tổng Bí thư Đỗ Mười đã nói nhân dịp khai giảng năm học 1995 - 1996: “Con người là nguồn lực quý báu nhất, đồng thời là mục tiêu cao cả nhất. Tất cả do con người và vì hạnh phúc của con người, trong đó trí tuệ là nguồn tài nguyên lớn nhất của quốc gia. Vì vậy, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng và trọng dụng nhân tài là vấn đề có tầm chiến lược, là yếu tố quyết định tương lai của đất nước”. Do vậy, giáo dục, đào tạo giữ vai trò trọng yếu đối với mỗi quốc gia. 1.2 Tính cấp thiết của đề tài Khi bước vào thời đại công nghệ thông tin, trong lúc các quốc gia liên tục thử nghiệm nhiều phương pháp cải cách giáo dục và không ngừng tìm kiếm những xu hướng mới trong thiết kế trường học, thì ở Việt Nam mọi thứ đều bị ngừng trệ do chiến tranh. Chính vì vậy, việc nghiên cứu :“Kiến trúc trường trung học phổ thông tại Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với xu hướng phát triển mới trong giáo dục" là công việc quan trọng và cần thiết . 2.Tổng quan các nghiên cứu và các tài liệu liên quan đến đề tài: Trần Huê Long (2004), Định hướng phát triển mô hình trường phổ thông năng khiếu TP.HCM, luận văn thạc sỹ trường ĐH Kiến trúc TPHCM. Đặng Mạnh Hùng (2013), Kiến trúc trường trung học phổ thông tại TPHCM, luận văn thạc sỹ trường ĐH Kiến trúc TPHCM. Bùi Hữu Hạnh chủ biên (2003), Thiết kế mẫu nhà lớp học – trường Trung học cơ sở (THCS), Nxb Xây Dựng và Thiết kế mẫu nhà lớp học của Viện Nghiên Cứu Kiến Trúc 2 3. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng kiến trúc trường THPT trên địa bàn TPHCM, một số trường học Việt Nam và một số nước tiên tiến trên thế giới, từ đó rút ra nguyên tắc thiết kế kiến trúc trường THPT phù hợp với điều kiện ở TPHCM Nghiên cứu những xu hướng thiết kế kiến trúc trường học tiến bộ phù hợp với sự phát triển của giáo dục vận dụng vào trường học ở TPHCM. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu : Kiến trúc trường THPT công lập đã và đang xây dựng Phạm vi nghiên cứu : Các nghiên cứu, đề xuất giới hạn trong phạm vi một số trường THPT điển hình trên địa bàn TPHCM. Ngoài ra còn một số trường đạt chuẩn quốc gia ở Việt Nam 5. Phương pháp nghiên cứu Thống kê phân loại kết quả khảo sát kiến trúc trường THPT để quy nạp ra tình hình chung của các trường hiện nay .So sánh phân tích tổng hợp ưu nhược điểm các phương án thiết kế kiến trúc trường học trong nước, tại các nước phát triển trên thế giới CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN KIẾN TRÚC TRƯỜNG THPT TRÊNTHẾ GIỚI VÀ TP.HCM 1.1 Tổng quan phát triển giáo dục THPT trên thế giới 1.1.1 Khái niệm chung:Trường trung học là cơ sở giáo dục bậc trung học - bậc học nối tiếp bậc học tiểu học của hệ thống giáo dục quốc dân nhằm hoàn chỉnh học vấn phổ thông. 1.1.2 Tình hình phát triển chung của nền giáo dục THPT ở các nước tiên tiến trên thế giới :Sự thay đổi của chính sách giáo dục trong khoảng 30 năm cuối thế kỉ XX chịu ảnh hưởng rất nhiều từ những biến chuyển trong môi trường kinh tế xã hội tại các nước công 3 nghiệp phát triển. Giáo dục trung học mang thêm một sứ mệnh mới: cung cấp cho người học một nền tảng kiến thức đủ rộng, bền vững và chất lượng để có thể dễ dàng lĩnh hội được các kĩ năng và kiến thức cần thiết cho những công việc mà mình sẽ đảm trách trong tương lai. 1.1.3 Xu hướng mới trong thiết kế kiến trúc trường học THPT ở các nước tiên tiến 1.1.3.1 Xu hướng kết hợp đa dạng các hình thái kiến trúc Kiến trúc xanh : Thập niên 80 của thế kỷ XX, thế giới phải đối mặt với hiệu ứng nhà kính và hiện tượng sa mạc hóa trầm trọng, lượng khí thải trở nên quá tải, tầng ozone bị xâm hại ảnh hưởng đến bầu khí quyển thì Liên Hợp Quốc đã ngay lập tức đưa ra vấn đề phát triển bền vững, mà trong đó “ kiến trúc xanh” để phát triển bền vững trong xây dựng. Kiến trúc công nghệ cao - High tech :Kiến trúc High tech trong thiết kế trường học không chỉ là hiện thân cho sự thịnh hành của một trào lưu kiến trúc, mà nó còn là ngôn ngữ giáo dục khoa học – công nghệ trực quan trong môi trường giáo dục. Kiến trúc giải toả kết cấu – Deconstruction: Kiến trúc Deconstruction không phải là một phong trào, không phải là một tín điều, mà chỉ là mong muốn tái thẩm định những giá trị của kiến trúc Hiện đại. Bảo tồn di sản kiến trúc :Một số di sản kiến trúc trường học ở Châu Âu, Mỹ được xây dựng vào những năm đầu thế kỷ 20 còn sót lại đến ngày nay cần được cải tạo để phù hợp với phương pháp giáo dục mới – 1.1.3.2 Xu hướng linh hoạt trong bố trí không gian kiến trúc trường học Tính linh hoạt trong bố trí mặt bằng: Ngày nay các trường học thường được thiết kế với tinh thần sẵn sàng cho sự thay đổi như tăng 4 giảm quy mô phòng học, thay đổi chức năng khối nhàDo đó các khối cùng chức năng tập trung chung vị trí, và có tổ hợp hình khối trang trí dễ nhận biết, dồn về một khuôn viên khu đất. Tính linh hoạt trong tổ chức không gian lớp học : Với phương châm giáo dục hiện nay chủ yếu để học sinh sinh viên tự nghiên cứu phát triển, lớp học ngày nay dần thay đổi. Với sự biến đổi này mà hình khối lớp học hoàn toàn có thể sinh động hơn, chứ không còn là những khối hộp vuông vức sắc cạnh bố cục như truyền thống nữa.[9] ( Hình 1- 10,1-11,) 1.1.3.3 Xu hướng phát triển thành môi trường tự nghiên cứu, học tập và làm việc Các thành phần kiến trúc là phương tiện giảng dạy trực quan :Các trường ở các nước tiên tiến hiện nay bố trí rất linh hoạt nhiều không gian học nhóm chung, học ngoài giờ ở trong khuôn viên trường để thuận tiện cho học sinh tham gia trao đổi, đồng thời tạo nhiều môi trường khác nhau cho học sinh lựa chọn phù hợp cho nhiều đối tượng khác nhau [9] ( Hình 1-11). 1.1.3.4 Xu hướng trường học đa chức năng Liên kết giữa các cấp [13] : Hình thức tổ chức nhiều cấp học trong cùng một khuôn viên trường học đang ngày càng được ưa chuộng ở các nước tiên tiến giúp chia sẻ nhiều tiện ích về quản lý và các phòng chức năng : thư viện, hội trường, phòng vi tính, sân bãi, phòng tập thể dục thể thao. Mô hình trường học “mở” [14]: Tùy theo tình hình cụ thể từng nơi như : văn hóa mỗi quốc gia, vùng miền, tình hình luật pháp, trình độ quản lý, quy mô công trình sẽ quyết định mức “mở” của công trình sao cho nhà trường dễ quản lýcác hạng mục công trình như canteen, hội trường, thư viện, phòng lab, multtimedia, sân vườn nhà thi đấu 5 không chỉ phục vụ cho học sinh mà còn người dân khu vực xung quanh. 1.2 Tổng quan phát triển giáo dục cấp THPT tại Việt Nam 1.2.1 Tình hình phát triển chung của giáo dục cấp THPT tại Việt Nam Giáo dục Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.: Cuối thế kỷ XIX, thực dân Pháp xâm chiếm nước ta. Nền giáo dục phong kiến Việt Nam bị thay đổi toàn bộ, từ nội dung chương trình sách giáo khoa đến cách học, cách dạy, cách tổ chức các kỳ thi thay đổi, hệ thống các trường từ sơ cấp, tiểu học, cao đẳng tiểu học, trung học phổ thông đến các trường chuyên nghiệp, đại học dần dần được hình thành, thay thế các trường lớp cả nền giáo dục phong kiến. Giáo dục Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay Năm 1975, đất nước hoàn toàn giải phóng. Nhiệm vụ cấp bách của ngành giáo dục là xây dựng một nền thống nhất theo định hướng XHCN. Trong những năm cuối thập kỷ XX, Giáo dục - Ðào tạo Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu lớn. 1.2.2Những nét mới trong thiết kế kiến trúc trường học ở Việt Nam Kiến trúc trường học ở Việt Nam hiện nay đang dần dần có sự chuyển mình thay đổi vận dụng nhiều xu hướng mới trong thiết kế ví dụ như : Trường THPT Marie [24] ( Hình 1-20), Trường THPT Amsterdam [17] ( Hình 1-21), Trường mầm non Farming Kindergarten [24] ( Hình 1-22). 1.3 Thực trạng về kiến trúc trường học THPT ở TP.HCM 1.3.1 Các tiêu chí đánh giá Một số tiêu chí để đánh giá : 6  Phong cách kiến trúc  Bố cục tổng thể :  Ứng dụng kỹ thuật và vật liệu mới : KT  Hình dáng mặt bằng 1.3.2 Hiện trạng kiến trúc trường THPT ở TP.HCM hiện nay : Thông qua việc lấy mẫu khảo sát ( lấy quận 1, 3, Gò Vấp làm nghiên cứu) để đánh giá hiện trạng kiến trúc trường THPT ở TPHCM. Mẫu 1 - Đoạn đô thị trung tâm (quận 1,3) Đây là một mẫu đại diện để nghiên cứu về trường học từ trước 1975 với những đặc trưng riêng biệt thời đó. Mẫu 2 - Đoạn đô thị đang phát triển (quận Gò Vấp) (Xem bảng 1-1 ) [27] 1.3.3 Đánh giá chung về kiến trúc trường THPT trên địa bàn TP.HCM 1.3.3.1 Giai đoạn Pháp thuộc Bố cục tổng thể :Bố cục phân tán, diện tích dành cho trường học lớn, các phòng chức năng và phòng học đều có hình chữ nhật hay vuông, chạy dài kết nối bởi hành lang bên, tổ chức thành cụm quanh sân chơi. Phong cách kiến trúc: Các công trình trường học đều mang phong cách kiến trúc Pháp.( Hình 1-23, 1-24, 1-25) [22] Tổ chức không gian :Các công trình trường học thời điểm này thường cao hai tầng.Mái dốc lợp ngói, và thường sảnh đón được nhấn cao lên so với các không gian khác. 1.3.3.2 Giai đoạn sau năm 1975 khi đất nước giải phóng : Mặt bằng tổng thể : đa số các trường đều bố cục theo dạng chữ U, L, □, hoặc tạo thành các dãy phòng học chạy theo hình dáng khu đất, Đa phần các trường mật độ cây xanh, thảm cỏ, mặt nước đều không đáp ứng đủ. 7 Phong cách kiến trúc : không có sự thay đổi đáng kể về phong cách kiến trúc vẫn mang đậm dấu ấn của các trường học thời Pháp, có chăng chỉ là sự tiết giảm các chi tiết trang trí và có xu hướng nhại các công trình cổ. Hình (1 – 26, 1- 27)[22]. Tổ chức không gian : Hình dáng mặt bằng thường tạo thành các dãy phòng học dài liên kết với cầu thang và hành lang bên Kiểu bố trí phòng học không có sự khác biệt từ xưa đến nay, với bục giảng, bảng đen, các bàn học sắp xếp theo hàng với giáo viên là trung tâm. 1.4 Kết luận chương Cần có chính sách bảo tồn cho những công trình thời Pháp vì dưới góc độ văn hóa xã hội các công trình di sản hiện hữu trong một xã hội đương đại tạo ra sự cân bằng và hài hòa với thời đại. Kiến trúc trường học được xây mới vẫn còn mang dấu ấn của mô hình giảng dạy truyền thống chưa theo kịp xu hướng giáo dục thế giới và chưa tìm ra hướng đi riêng cho mình. Việc đổi mới thiết kế trường THPT nói riêng và các cấp khác nói chung là điều cần được quan tâm thực hiện nhưng cần phải định hướng rõ ràng. CHƯƠNG 2 CƠ SỞ KHOA HỌC THIẾT KẾ KIẾN TRÚC TRƯỜNG THPT TẠI TP.HCM NHẰM PHÙ HỢP VỚI XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN MỚI CỦA GIÁO DỤC 2.1 Điều kiện tự nhiên vị trí địa lí, khí hậu của TP.HCM 2.1.1 Vị trí địa lí, địa hình, khí hậu của TP.HCM Với vị trí tâm điểm của khu vực Đông Nam Á, TP.HCM là một đầu mối giao thông quan trọng về cả đường bộ, đường thủy và đường không, nối liền các tỉnh trong vùng và còn là một cửa ngõ quốc tế. 8 Trong năm TP.HCM có 2 mùa là biến thể của mùa hè: mùa mưa – khô rõ rệt. Lượng bức xạ dồi dào, trung bình khoảng 140 Kcal/cm²/năm. Số giờ nắng trung bình/tháng 160 – 270 giờ. Ðiều kiện nhiệt độ và ánh sáng thuận lợi cho sự phát triển các chủng loại cây trồng và vật nuôi đạt năng suất sinh học cao; .[7] TP.HCM chịu ảnh hưởng bởi hai hướng gió chính là gió mùa Tây – Tây Nam và Bắc – Ðông Bắc. 2.1.2 Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên khí hậu đến kiến trúc trường THPT ở TP.HCM 2.1.2.1 Nhiệt độ môi trường và thông gió tự nhiên: Giải pháp thông gió tự nhiên là vận dụng sự kết hợp giữa kiến trúc và các đặc tính của gió nằm tạo sự thông thoáng cho công trình, nhanh hạ nhiệt độ phòng, giảm độ ẩm không khí. ( Hình 2-1)[5] 2.1.2.2 Bức xạ mặt trời và chiếu sáng tự nhiên :việc nhận càng nhiều ánh sáng tự nhiên đồng nghĩa công trình nhận năng lượng bức xạ càng lớn. Việc thiết kế công trình công cộng như trường học cần căn cứ theo biểu đồ mặt trời biểu kiến ở Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng (Hình 2-2) [5] . 2.1.2.3 Sự ô nhiễm từ đường phố : trường học thường được thiết kế lùi sâu vào trong khuôn viên trường kết hợp trồng cây xanh để giảm tiếng ồn. 2.2 Cơ sở pháp lý và định hướng phát triển giáo dục THPT ở TP.HCM 2.2.1 Mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2012 – 2020 .[1] Từ nay đến năm 2020, giáo dục Việt Nam phải đạt được các mục tiêu sau: 9 2.2.1.1. Quy mô giáo dục được phát triển hợp lý, chuẩn bị nguồn nhân lực cho đất nước thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tạo cơ hội học tập suốt đời cho mỗi người dân: Giáo dục phổ thông đến năm 2020, 100% số tỉnh, thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục 9 năm đúng độ tuổi, 80% thanh niên Việt Nam trong độ tuổi đạt trình độ học vấn trung học phổ thông và tương đương. 2.2.1.2. Chất lượng và hiệu quả giáo dục được nâng cao, tiếp cận được với chất lượng giáo dục của khu vực và quốc tế: học sinh được trang bị học vấn cơ bản, kỹ năng sống, những hiểu biết ban đầu về công nghệ và nghề phổ thông 2.2.1.3. Các nguồn lực cho giáo dục được huy động đủ, phân bổ và sử dụng có hiệu quả để đảm bảo điều kiện phát triển giáo dục:ngoài ngân sách nhà nước, nguồn lực cho giáo dục sẽ được huy động từ các tổ chức kinh tế-xã hội, các đơn vị sử dụng nhân lực sau đào tạo, được chia sẻ với người học và các hộ gia đình. 2.2.2 Sự phát triển của công nghệ thông tin trong ngành giáo dục Việt Nam Xuất phát từ các văn bản chỉ đạo của Đảng và nhà nước nhất là chỉ thị 58-CT/UW của Bộ Chính Trị ngày 07 tháng 10 năm 2000 về việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ sự nghiệp Công nghiệp hóa và Hiện đại hóa. Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học. 2.2.3 Sự đổi mới và mục tiêu của giáo dục phổ thông trung học 2.2.3.1 Xu thế quốc tế : phát triển chương trình theo hướng tiếp cận năng lực là xu thế chung được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng; 2.2.3.2 Vận dụng vào Việt Nam : cận dụng vào Việt Nam theo nguyên tắc: Học tập một cách sáng tạo và có hệ thống, không rập 10 khuôn máy móc, đáp ứng yêu cầu vừa hiện đại, hội nhập quốc tế; vừa có bản sắc dân tộc và phù hợp với thực tiễn Việt Nam. 2.2.3.3 Mục tiêu của giáo dục phổ thông trung học: tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Mục tiêu phát triển năng lực nhằm khắc phục tình trạng quá chú trọng vào trang bị kiến thức hàn lâm, kinh viện; người học biết nhiều lí thuyết nhưng thực hành, vận dụng kém 2.2.4 Các tiêu chuẩn và thực tiễn áp dụng hệ thống tiêu chuẩn thiết kế trong các công trình giáo dục 2.2.4.1 Các tiêu chuẩn về thiết kế trường học :Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8794:2011 – “Trường trung học – Yêu cầu thiết kế” là tiêu chuẩn chính để thiết kế trường THPT ở Việt Nam.TCVN 4602:2012 “Trường Trung cấp chuyên nghiệp – Tiêu chuẩn thiết kế”, TCVN 9210:2012 “Trường Dạy nghề – Tiêu chuẩn thiết kế”, TCVN 5719:1993 “Phòng học Trường phổ thông cơ sở – Yêu cầu vệ sinh học đường”, được coi như một phần yêu cầu riêng đối với phòng học). 2.2.4.2 Thực tiễn áp dụng hệ thống tiêu chuẩn thiết kế trong các công trình giáo dục: hệ thống tiêu chuẩn thiết kế công trình trường học vẫn còn chưa theo kịp với những thay đổi. Do các tiêu chuẩn thiết kế mang tính sửa đổi, việc soát xét lại không được thực hiện định kỳ, như đã đề cập, tính lạc hậu trong nội dung là khó tránh khỏi. Ở hầu hết các tiêu chuẩn hiện hành chưa căn cứ trên những cơ sở khoa học mà vẫn còn định tính, chủ yếu dựa trên xu hướng do những khó khăn về quỹ đất. Trong các bộ tiêu chuẩn hiện hành còn thiếu những tiêu chuẩn mang tính nâng cao theo xu hướng phát triển tất yếu như trường học xanh, 11 trường học mở hoặc những tiêu chuẩn mang tính xã hội, cộng đồng như những yêu cầu nhằm đảm bảo giáo dục hòa nhập cho người khuyết tật. 2.3 Cơ sở về quy hoạch kiến trúc 2.3.1 Địa điểm xây dựng: dựa theo quyết định 02/2003/QĐ-UB về việc phê duyệt quy hoạch phát triển mạng lưới trường học ngành giáo dục và đào tạo thành phố đến năm 2020 và QCVN 01:2014/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy hoạch xây dựng, 2.3.2 Quy hoạch tầng cao : theo tiêu chuẩn TCVN 8794:2011 điều 4.24 hiện nay các trường học đã được cho xây dựng 4 tầng miễn sao phù hợp với quy hoạch được duyệt của khu vực 2.3.3 Giao thông tiếp cận: các đầu mối giao thông tập trung vào TPHCM này rất cao trong khi cơ sở hạ tầng giao thông lại không thể đáp ứng theo đà phát triển. Kẹt xe là vấn đề TPHCM mắc phải nhiều năm qua và chưa có giải pháp thích hợp. 2.3.4 Xu hướng mới trong phương tiện và phương pháp dạy và học ở các nước tiên tiến trên thế giới 2.3.4.1 Xu hướng mới trong phương tiện dạy và học ở các nước tiên tiến[25]  Con người luôn mong muốn có thể học tập, làm việc và nghiên cứu bất cứ lúc nào, bất cứ nơi nào họ muốn.  Công nghệ ngày nay đang theo xu hướng “điện toán đám mây” và khái niệm công nghệ thông tin hỗ trợ đang dần được phân cấp.  Sự phong phú của các nguồn tri thức và các tương tác xã hội dễ dàng truy cập thông qua Internet đang ngày càng thách thức những người làm giáo dục phải xem xét lại vai trò của mình.  Mô hình giáo dục có sự thay đổi mạnh mẽ, bao gồm e- learning, blended -learning và các mô hình học tập theo nhóm. 12 2.3.4.2 Xu hướng mới trong phương pháp dạy và học ở các nước tiên tiến a. Học sinh là trung tâm [13] b. Học bằng thực tiễn [13] c. Học làm việc theo nhóm [13] d. Học cách tự định hướng học tập và làm việc [13] e. Học bằng công nghệ thông tin hiện đại f. Học kỹ thuật tạo ra ý tưởng [13] 2.4 Mối quan hệ giữa giáo dục và kiến trúc trường THPT 2.4.1 So sánh giữa trường THPT tại Việt Nam và các nước trên thế giới Khái niệm Trường THPT là một loại hình đào tạo chính quy ở Việt Nam, dành cho lứa tuổi trung bình từ 15-18 gồm các khối lớp 10-11- 12. Các trường THPT ở Mỹ, Úc tuổi học từ 13-18 bao gồm 4 hoặc 5 lớp từ 8 đến 12 Các trường THPT ở Nhật, Pháp, Trung Quốc có số tuổi đi học giống Việt Nam. Môn học Chương trình học rất ít linh động vì tất cả mọi học sinh học cùng một chương trình trong cùng một thời gian, không cần biết đến sự khác biệt về sự phát triển về tâm sinh lý của mỗi cá nhân và ở từng lứa tuổi, về hoàn cảnh gia đình, khác biệt về địa phương, v.v Chương trình học tổng quát bậc trung học ở Mỹ không nặng, trẻ em Mỹ cũng không theo một chương trình thống nhất. Ở Mỹ, chương trình học của các trường phổ thông không chỉ khác nhau tuỳ theo các bang mà còn khác nhau tuỳ theo từng vùng, từng quận. Phương thức giảng dạy Vẫn theo cách thức giảng dạy Phương pháp giáo dục Mỹ lấy người học làm trung tâm, chương 13 truyền thống với giáo viên làm trung tâm, thầy đọc trò chép.Học sinh rất ít được tự tìm tòi, suy nghĩ độc lập, chất vấn, thảo luận, phát biểu ý kiến, và khám phá những gì hợp với sở thích của mình. trình học có nhiều môn tự chọn ( 30% của chương trình ),Phương pháp dạy và chương trình học đầy linh động này thích ứng được với sự khác biệt và từ đó phát huy được sự đam mê học và khả năng sáng tạo. Nhận xét: Ở các nước có nền giáo dục phát triển, trường học hoạt động gần như cả năm nhằm tạo điều kiện thời gian cho học sinh chủ động lựa chọn, cũng như các hoạt động ngoại khóa.Vì thế để đáp ứng được mà trường học ngày nay phải có cơ sở vật chất tốt, hoạt động hiệu quả bên cạnh việc tiết kiệm năng lượng thích ứng với điều kiện khí hậu trong suốt một năm. Với xu hướng dạy học mới mà kiến trúc trường học sẽ phải thay đổi nhằm phù hợp hơn. 2.4.2 Ảnh hưởng của sự phát triển giáo dục đến kiến trúc trường học THPT a. Phương pháp học sinh là trung tâm và kỹ thuật tạo ra ý tưởng :các phòng học thường không cố định về kích thước, vật dụng bàn ghế, số lượng học sinh ít, phòng học nhỏ để thuận tiện việc trao đổi và phát biểu. b. Phương pháp học bằng thực nghiệm :Hành lang, sảnh hay hội trường, nhà thi đấu đều có thể thành nơi để trình diễn nghệ thuật, kịch nói, âm nhạc còn cần có sân vườn để thí nghiệm, mô hình, vườn thực vật c. Phương pháp học làm việc theo nhóm :các phòng học đều được lắp đặt hệ thống internet và máy tính, và bàn ghế thường được bố trí 14 theo từng cụm, thuận tiện cho việc thảo luận của học sinh và không gian học làm việc không nhất thiết phải cố định một chỗ d. Phương pháp tự định hướng học tập và làm việc: không gian trường học hình thành nhiều không gian để học sinh lựa chọn Ngoài ra cơ sở vật chất các môn năng khiếu như âm nhạc hội họa, thể thao được đầu tư tăng cường để phát triển nhiều tố chất cho học sinh. e. Phương pháp học bằng công nghệ thông tin hiện đại : Lúc này bảng đen sẽ bị thay thế bằng máy chiếu, màn hình vi tính LCD, tập vở được thay bằng laptop, ipad kiến thức chung đã được có trên internet, thầy giáo chỉ là người hướng dẫn truyền đạt để các em tự nghiên cứu, trao đổi, phản biện 2.4.3 Ảnh hưởng của cơ sở vật chất và công nghệ đến kiến trúc trường học THPT. Khi trường học được xây dựng và phát triển không theo quy hoạch và quy chuẩn chung sẽ dẫn đến tình trạng yếu kém về cơ sở vật chất, các chuẩn phục vụ tiện nghi giáo dục. Đó cũng là lý do nhu cầu liên kết chức năng giữa trường học và chức năng công cộng khác cần được quan tâm đưa vào thực tiễn. Kiến trúc trường học ngày nay cần có sự biến đổi uyển chuyển để đáp ứng được nhiều yêu cầu sử dụng vừa thỏa mãn yêu cầu công nghệ. 2.5 Kết luận chương Phải có sự thay đổi toàn diện từ chính sách, cơ chế, chiến lược phát triển giáo dục đến kiến trúc trường học nói chung và trường THPT nói riêng. Xu hướng thiết kế kiến trúc trường học trong tương lai phụ thuộc vào rất nhiều phương pháp giáo dục tiến bộ. Trường học cũng như bao thể loại công trình kiến trúc khác, cũng cần có ngôn ngữ, sắc thái và bản chất lịch sử của riêng nó [13] . Định hình 15 phong cách kiến trúc phù hợp với văn hóa lịch sử và sự phát triển của xã hội cho trường học là cần thiết. Hiện nay các chế tài pháp lý cần được sửa đổi, cập nhật bổ sung để đáp ứng kịp thời cho công tác thiết kế CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THIẾT KẾ KIẾN TRÚC TRƯỜNG THPT TẠI TP.HCM PHÙ HỢP VỚI XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN MỚI TRONG GIÁO DỤC 3.1 Nguyên tắc chung trong thiết kế kiến trúc trường THPT tại TP.HCM phù hợp với xu hướng phát triển mới trong giáo dục 3.1.1 Quan điểm vận dụng xu hướng mới trong thiết kế kiến trúc trường học tại Việt Nam Kinh tế xã hội gắn liền với hội nhập Thế giới và khu vực :mặc dù đầu tư cho giáo dục Việt Nam cao, nhưng vẫn chưa theo kịp các nước bạn, nhiều trường học vẫn còn thiếu thốn cơ sở vật chất, trang thiết bị cũ, lạc hậu, lớp học vẫn còn đôngVì vậy việc áp dụng phương pháp giáo dục mới ở Việt Nam sẽ là quá trình chuyển biến dần, làm theo từng bước, không thể gấp gáp. Phù hợp với điều kiện khí hậu, tự nhiên :trong bối cảnh gia tăng nhu cầu tiết kiệm năng lượng và sử dụng các nguồn năng lượng tái sinh, việc khai thác các lợi thế và hạn chế những bất lợi của điều kiện khí hậu ở mức độ cao nhất để tạo ra các công trình kiến trúc bền vững và thân thiện với môi trường là hướng đi tất yếu của nền kiến trúc thế giới và Việt Nam. Thể hiện bản sắc văn hóa lịch sử