Tóm tắt Luận văn Quản lý thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư kuin, tỉnh Đắk Lắk

điều hành NSNN có tác động chi phối trực tiếp đến các hoạt động khác trong nền kinh tế. 1.1.2. Khái niệm, vai trò của ngân sách cấp huyện 1.1.2.1. Khái niệm thu ngân sách nhà nước Thu NSNN thực chất là sự phân chia nguồn tài chính quốc gia giữa Nhà nước với các chủ thể trong xã hội dựa trên quyền lực chính trị của Nhà nước nhằm giải quyết hài hoà các mặt lợi ích kinh tế. 1.1.2.2. Vai trò của ngân sách Nhà nước cấp huyện Có thể nhìn nhận vai trò của ngân sách Nhà nước trên hai phương diện: Một là, Nhà nước có nhiều chức năng, nhiệm vụ. Để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ đó Nhà nước cần có lực lượng vật chất nhất định. Một trong đó là Ngân sách nhà nước. 6 Hai là, Ngân sách là một công cụ kinh tế vĩ mô quan trọng tác động vào nền kinh tế. 1.1.3. Thu ngân sách nhà nước Từ bản chất của thu NSNN, có thể rút ra một số đặc điểm của thu NSNN như sau: Một là, thu NSNN dưới bất cứ xã hội nào cũng đều gắn liền với quyền lực chính trị và việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Hai là, các hoạt động thu NSNN được tiến hành trên cơ sở những luật lệ nhất định. Ba là, nguồn tài chính chủ yếu hình thành nên nguồn thu NSNN- một quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của Nhà nước là từ giá trị sản phẩm thặng dư của xã hội và được hình thành chủ yếu qua quá trình phân phối lại mà trong đó thuế là hình thức thu phổ biến. Bốn là, thu NSNN gắn chặt với quy mô và trình độ phát triển của nền kinh tế và sự vận động của các phạm trù giá trị khác như giá cả, thu nhập, lãi suất. Nguồn thu NSNN cấp huyện gồm những khoản thu được quy định tại điều 32 Luật Ngân sách Nhà nước ( Số 01/2002/QH11 thông qua ngày 16 tháng 12 năm 2002) 1.1.4. Vai trò của thu ngân sách nhà nước Thu NSNN đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế- xã hội. Có thể xem xét vai trò quan trọng của thu NSNN trên các giác độ sau: 7 Thứ nhất, thu NSNN có vai trò khai thác, động viên và tập trung các nguồn tài chính cần thiết để tạo lập quỹ NSNN, đáp ứng nhu cầu chi tiêu đã được dự tính cho từng giai đoạn phát triển. Thứ hai, thu NSNN là công cụ điều tiết, điều chỉnh nền kinh tế. Thứ ba, thu NSNN là công cụ góp phần thực hiện chức năng kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước đối với toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của xã hội. 1.2. Quản lý thu ngân sách nhà nước cấp huyện 1.2.1. Nội dung quản lý thu ngân sách nhà nước cấp huyện 1.2.1.1. Nội dung phân cấp nguồn thu và quản lý thu ngân sách nhà nước cấp huyện NSNN có rất nhiều nguồn thu. Căn cứ vào các tiêu chí khác nhau, có thể phân thu NSNN như sau: Căn cứ vào biểu hiện của nguồn thu, ta có thể chia thành nguồn thu trực tiếp và nguồn thu tiềm năng. Căn cứ vào mục đích sử dụng các nguồn thu và tính toán mức bội chi ngân sách, chúng ta có thể phân chia thành nguồn thu trong cân đối và nguồn thu ngoài cân đối ngân sách. - Thuế - Phí và lệ phí - Các khoản thu từ hoạt động kinh tế của nhà nước - Thu từ hoạt động sự nghiệp - Các khoản thu khác 1.2.1.2. Nội dung quản lý chu trình thu ngân sách nhà nước cấp huyện 8 Lập dự toán thu ngân sách nhà nước cấp huyện Yêu cầu và căn cứ của lập dự toán thu ngân sách nhà nước + Yêu cầu của lập dự toán: Các nội dung thu NSNN phải được tổng hợp theo từng lĩnh vực thu, chi tiết các nội dung thu, chi tiết theo các sắc thuế. Dự toán phải được lập đúng theo quy định về biểu mẫu, nội dung và thời hạn đã quy định. Dự toán phải có kèm theo báo cáo thuyết minh cụ thể về cơ sở, căn cứ tính toán các nội dung trong dự toán. + Căn cứ lập dự toán: Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính và Sở Tài chính về việc lập dự toán ngân sách, hướng dẫn của UBND các cấp về lập dự toán ở địa phương. Số kiểm tra về dự toán thu, kết quả phân tích, đánh giá tình hình thực hiện thu ngân sách các năm trước. Quy trình lập dự toán ngân sách nhà nước Quy trình lập dự toán NSNN bao gồm các giai đoạn cụ thể như sau: + Giai đoạn 1: Hướng dẫn lập dự toán NSNN và thông báo số kiểm tra. + Giai đoạn 2: Lập và thảo luận dự toán ngân sách. + Giai đoạn 3: Quyết định, phân bổ, giao dự toán ngân sách nhà nước Chấp hành thu ngân sách nhà nước cấp huyện Yêu cầu của chấp hành thu ngân sách nhà nước Triển khai thực hiện các chỉ tiêu thu trong kế hoạch ngân sách năm từ khả năng, dự kiến thành hiện thực. 9 - Nội dung chấp hành thu ngân sách nhà nước Trên cơ sở nhiệm vụ thu cả năm được giao và nguồn thu dự kiến phát sinh trong quý, cơ quan thu ngân sách lập dự toán thu ngân sách quý chi tiết theo khu vực kinh tế, địa bàn và đối tượng thu chủ yếu. Các khoản thu nội địa như thuế, phí, lệ phí thường do cơ quan Thuế thực hiện, cơ quan Hải quan tổ chức thu từ xuất nhập khẩu, cơ quan Tài chính và các cơ quan thu khác được uỷ quyền thu các khoản thu còn lại của NSNN. Các tổ chức cá nhân có nghĩa vụ nộp đầy đủ, đúng hạn các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác vào NSNN theo quy định của pháp luật. Kế toán, kiểm toán và quyết toán thu ngân sách nhà nước cấp huyện Kế toán và quyết toán thu ngân sách nhà nước Các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến thu NSNN phải tổ chức hạch toán kế toán, báo cáo và quyết toán thu NSNN theo đúng chế độ kế toán nhà nước và quy định của Luật Ngân sách. - Xử lý thu ngân sách nhà nước cuối năm - Yêu cầu của quyết toán thu ngân sách nhà nước - Trình tự lập, xét duyệt, thẩm định và phê chuẩn quyết toán thu ngân sách nhà nước - Kiểm toán thu ngân sách nhà nước 1.2.1.3. Nội dung công tác thanh tra, kiểm tra quản lý thu ngân sách nhà nước cấp huyện - Yêu cầu của thanh tra, kiểm tra ngân sách nhà nước Được tiến hành kịp thời, thường xuyên. Hoạt động này có 10 thể được diễn ra theo định kỳ hoặc đột xuất tùy theo nội dung và hình thức. Bảo đảm dân chủ, công khai, khách quan, đúng pháp luật. Chỉ ra được sự khác biệt giữa hoạt động thực tế so với kế hoạch, nguyên nhân của các sai lệch và đưa tới những hoạt động xử lý kết quả. Phải đưa ra được kết luận kiểm tra, thanh tra. - Nội dung thanh tra, kiểm tra thu ngân sách nhà nước + Thanh tra Việc giao chức năng thanh tra tài chính cho các cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý tài chính do Chính phủ quy định theo đề nghị của Tổng Thanh tra Chính phủ sau khi đã thống nhất với Bộ trưởng Bộ Tài chính. + Kiểm tra Hoạt động kiểm tra nội bộ là hoạt động do thủ trưởng cơ quan tiến hành nhằm mục đích đánh giá tổng thể hoạt động của cơ quan hay những mặt hoạt động nhất định của nó trong quá trình thực hiện các kế hoạch, giúp cho những hoạt động này đi đúng mục tiêu đã đặt ra 1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến thu ngân sách nhà nước cấp huyện 1.2.2.1. Nhóm nhân tố khách quan - Một là, điều kiện tự nhiên - Hai là, thể chế tài chính - Ba là, trình độ phát triển kinh tế và mức thu nhập của dân 1.2.2.2. Nhóm nhân tố chủ quan 11 - Một là, công tác dự báo, phân tích, đánh giá nguồn thu - Hai là, công tác quản lý và thu nợ - Ba là, công tác tuyên truyền các chính sách thuế - Bốn là, công tác phối hợp quản lý thuế giữa các cơ quan thuế và các đơn vị liên quan - Năm là, ý thức chấp hành luật pháp về thu ngân sách - Sáu là, tổ chức bộ máy quản lý thu NSNN 1.3. Kinh nghiệm quản lý ngân sách ở các địa phương 1.3.1. Một số kinh nghiệm 1.3.1.1. Kinh nghiệm huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk 1.3.1.2. Kinh nghiệm huyện Krông Păk tỉnh Đắk Lắk 1.3.1.3. Kinh nghiệm huyện Cư Jut tỉnh Đăk Nông 1.3.2. Những bài học kinh nghiệm Tổ chức hệ thống ngân sách phải phù hợp với hệ thống hành chính, Nhà nước chỉ có một ngân sách, tập hợp tất cả các khoản thu và khoản chi. Mọi khoản thu chi đều được quản lý qua ngân sách, không có tình trạng để ngoài ngân sách. Thực hiện nguyên tắc trung thực, mọi nghiệp vụ phát sinh đều được thể hiện chính xác, đầy đủ, đúng với nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Thực hiện nguyên tắc công khai, chính quyền các cấp đều phải công bố công khai ngân sách trên các phương tiện thông tin đại chúng. 12 Việc phân cấp quản lý ngân sách ở các nước không lồng ghép, ngân sách cấp trên không bao gồm ngân sách cấp dưới, ngân sách chính phủ không bao gồm ngân sách địa phương; mổi cấp chính quyền tự lập, duyệt và thực hiện ngân sách cấp mình Xu hướng chung là các khoản thu lớn được tập trung vào cấp trung ương nhằm tạo ra được “các cú đấm chiến lược” để tác động mạnh vào cơ cấu kinh tế, tạo được các bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội, còn các khoản thu nhỏ để lại cho địa phương. Phân định thẩm quyền quyết định ngân sách Nhà nước giữa các cấp rõ ràng kể từ khâu lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách. Tiểu kết chương 1 Chương 1 đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản nhất về ngân sách nhà nước bao gồm: Khái niệm, bản chất, vai trò thu ngân sách nhà nước, quản lý thu ngân sách nhà nước, phân loại và tính chất, yêu cầu quản lý thu ngân sách nhà nước, Phương thức và công cụ quản lý thu ngân sách nhà nước. Hệ thống hóa các nội dung cơ bản về quản lý thu ngân sách cấp huyện phân cấp nguồn thu ngân sách nhà nước, phân cấp quản lý thu ngân sách nhà nước và tổ chức thực hiện quản lý thu ngân sách nhà nước Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ KUIN, TỈNH ĐẮK LẮK 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến quản lý thu ngân sách tại huyện Cư Kuin, Tỉnh Đắk Lắk 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên 13 - Vị trí địa lý: huyện Cư Kuin nằm ở phía Nam trung tâm tỉnh Đắk Lắk, trung tâm cách thành phố Buôn Ma Thuột 22 km theo Quốc lộ 27. - Tài nguyên đất: diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn là 24.122,7 ha, chiếm 83,67% tổng diện tích tự nhiên; đất phi nông nghiệp là 4.005,5 ha, chiếm 13,89% tổng diện tích tự nhiên; đất chưa sử dụng 701,9 ha, chiếm 2,43%. - Tài nguyên nước: - Tài nguyên rừng - Tài nguyên khoáng sản - Tài nguyên phát triển du lịch - Tài nguyên nhân văn 2.1.2. Tình hình kinh tế - văn hóa- xã hội của huyện Cư Kuin Tỉnh Đắk Lắk Nền kinh tế tăng trưởng khá cao, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân giai đoạn 2014 – 2018, đạt trên 13%. Năm 2018, tổng giá trị sản xuất đạt 6.371,100 tỷ đồng, tăng 38,53% so với năm 2014; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tiến bộ, năm 2014 tỷ trọng ngành nông - lâm - ngư nghiệp chiếm 60,50%, năm 2018 giảm xuống còn 49,99%; ngành công nghiệp - xây dựng từ 17,98% tăng lên 25,49%, ngành thương mại – dịch vụ 21,52%, tăng lên 24,51%. 2.1.3. Kết quả thu ngân sách nhà nước tại huyện Cư kuin giai đoạn 2014 – 2018 14 *Những kết quả cụ thể trong quản lý thu NSNN ở huyện Cư Kuin qua các năm thể hiện trên các nội dung: Giai đoạn 2014 – 2018, công tác quản lý thu NSNN trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk nói chung và trên địa bàn huyện Cư Kuin nói riêng có nhiều tiến bộ vượt bậc. Đối với tỉnh Đăk Lăk dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, ngành thuế đã phối hợp với các sở, ban ngành và các địa phương triển khai thực hiện tốt công tác quản lý thu ngân sách trên địa bàn, cụ thể: “ Kết thúc năm tài chính 2015, tổng thu cân đối ngân sách Nhà nước (NSNN) thực hiện được 3.300 tỷ đồng, đạt 96,8% so với dự toán Trung ương giao; đạt 82,5% dự toán HĐND tỉnh giao; bằng 92,2% so với năm 2012; Năm 2016, tổng thu cân đối ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh đạt hơn 3.495 tỷ đồng (tương đương 126% dự toán Trung ương giao); năm 2017, tổng thu cân đối ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh đạt 5.037,2 tỷ đồng, vượt 25,1% dự toán Trung ương giao, vượt 11,9% dự toán HĐND tỉnh giao.” 2.1.3.1. Thu thuế từ khu vực công thương nghiệp, ngoài quốc doanh 2.1.3.2. Thu từ các khoản lệ phí trước bạ, thuế nhà đất, thu tiền thuê đất và thuế thu nhập cá nhân 2.1.3.3. Thu phí và lệ phí 2.1.3.4. Thu tiền sử dụng đất 2.1.3.5. Các khoản thu ngân sách khác 2.2. Thực trạng quản lý thu NSNN tại huyện Cư Kuin, Tỉnh Đắk Lắk 15 2.2.1. Thực trạng tổ chức bộ máy thu ngân sách nhà nước tại huyện Cư Kuin Chi Cục Thuế huyện Cư Kuin được thành lập theo quyết định số 3654/QĐ-BTC ngày 20/7/2007 của Bộ Tài Chính, có 24 cán bộ công chức đang làm việc trong đơn vị gồm: + Chi Cục trưởng: 01 người + Chi Cục phó: 02 người + Đội trưởng: 03 người + Đội phó: 04 người + Công chức và hợp đồng 68: 14 người Phòng tài chính kế hoạch thuộc UBND huyện: bố trí 01 cán bộ chuyên quản tham mưu giúp UBND cấp huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính. KBNN huyện Cư Kuin 02 cán bộ trực tiếp thu chứng từ NSNN. Các cơ quan khác như đội quản lý thị trường, cảnh sát giao thông, kiểm lâm, đơn vị HCSN được ủy quyền thu các khoản thu còn laị của của NSNN. 2.2.2. Thực trạng phân cấp nguồn thu và quản lý thu ngân sách nhà nước cấp huyện Phân cấp nguồn thu của ngân sách cấp huyện: - Các khoản thu ngân sách cấp huyện hưởng 100%: - Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) giữa các cấp ngân sách: - Thực trạng lập và việc giao dự toán thu cho các ngành và các địa phương trên địa bàn huyện như sau: 16 Thực tế việc lập, giao dự toán tại huyện đã tuân thủ đúng các quy định của Nhà nước. Cụ thể trong quá trình lập dự toán thu hàng năm đã thực hiện đảm bảo từ thông báo số kiểm tra, thảo luận và lập dự toán đến việc giao dự toán cho các đơn vị trực tiếp thực hiện. 2.2.3. Thực trạng quản lý chu trình thu ngân sách nhà nước cấp huyện 2.2.3.1. Lập dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư Kuin Lập dự toán thu hàng năm là khâu đầu tiên và là cơ sở để triển khai thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách cho năm kế hoạch. Thực trạng công tác quản lý lập dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư Kuin được đánh giá cụ thể như sau: - Căn cứ lập dự toán Trên cơ sở Luật Ngân sách, Nghị định số 60/2003/NĐ-CP về quy định và hướng dẫn thi hành Luật Ngân sách; Thông tư số 59/2003/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định 60/2003/NĐ-CP; Quyết định của Bộ Tài chính về việc giao dự toán thu, chi NSNN hàng năm; 2.2.3.2. Quyết toán thu ngân sách Kết quả thực hiện quyết toán thu NSNN Đối với quyết toán thu ngân sách tại địa phương, cuối năm ngân sách cơ quan thu và KBNN đối chiếu số liệu thu thuế trong năm và giải quyết những tồn tại trong tổ chức thu như hoàn trả các khoản thuế, truy thu các khoản thu chưa thực hiện, xử lý các khoản tạm thu, tạm giữ. Cơ quan thu đã lập báo cáo quyết toán gửi cơ quan thu cấp trên và cơ quan tài chính đồng cấp để tổng hợp báo cáo quyết toán thu NSNN. Cơ quan tài chính trên cơ sở báo cáo quyết toán của 17 cơ quan thu, lập báo cáo quyết toán thu gửi UBND đồng cấp và gửi cơ quan tài chính cấp trên; đồng thời UBND trình HĐND phê chuẩn. Sau khi báo cáo được HĐND phê chuẩn, UBND huyện gửi báo cáo bổ sung quyết toán thu ngân sách cho cơ quan tài chính cấp trên. 2.2 .4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong quản lý thu NSNN trên địa bàn huyện Cư Kuin Trong thời gian qua, công tác thanh tra, kiểm tra của toàn ngành Tài chính đã thu nhiều kết quả, đem lại cho NSNN hàng tỷ đồng từ thất thoát trong khâu nộp thuế và gian lận thương mại, lãng phí,... của các tổ chức, cá nhân. - Nhiều kết quả đạt được Nhận định tình hình KT-XH thời gian tới tiếp tục khó khăn, Chính phủ đã chỉ đạo sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Luật thuế theo hướng giảm thuế nhằm hỗ trợ sản xuất kinh doanh. Những điều chỉnh này cũng đã ảnh hưởng lớn đến nguồn thu NSNN của huyện. Do vậy, Chi Cục Thuế huyện theo sự chỉ đạo của Cục Thuế tỉnh đã chủ động triển khai đồng bộ, toàn diện công tác thanh tra, kiểm tra thuế trên địa bàn huyện, góp phần quan trọng vào hoàn thành dự toán thu NSNN. Việc thực hiện thanh tra, kiểm tra thuế theo các chuyên đề chuyên sâu; dựa trên cơ sở phân tích rủi ro, phần nào đã đáp ứng được yêu cầu cải cách của Ngành, công khai minh bạch về chính sách thuế, tạo sự công bằng giữa những người nộp thuế. Qua thanh tra, kiểm tra cũng đã phát hiện nhiều doanh nghiệp trốn thuế để truy thu cho NSNN. - Một số tồn tại trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế Những tồn tại chủ yếu bao gồm: Tiến độ triển khai công tác thanh tra, kiểm tra thuế còn chậm so với kế hoạch đề ra, hiệu quả 18 thanh tra, kiểm tra chưa cao; số thuế xử lý sau thanh tra, kiểm tra chưa được doanh nghiệp nộp kịp thời vào ngân sách nhà nước, - Những thủ đoạn gian lận thuế điển hình + Lợi dụng sự thông thoáng về thủ tục thành lập doanh nghiệp của Luật doanh nghiệp, một số cá nhân sử dụng chứng minh thư nhân dân thất lạc, hoặc thuê, mua chứng minh nhân dân rồi báo mất sau đó thuê người làm giám đốc để thành lập doanh nghiệp nhằm kinh doanh mua bán bất hợp pháp hóa đơn, tiếp tay cho việc chiếm đoạt tiền hoàn thuế từ NSNN. + Tạo chứng từ thanh toán qua ngân hàng cho hàng hóa mua vào từ 20 triệu đồng trở lên để được khấu trừ thuế đầu vào (hoàn thuế) thông qua phương thức nộp tiền mặt vào tài khoản của người mua hóa đơn, sau đó người mua hóa đơn chuyển trả vào tài khoản cho người bán hóa đơn; Hoặc sau khi người mua chuyển khoản thanh toán cho người bán thì lập tức người bán chuyển trả cho người mua qua một tài khoản khác. Hành vi này diễn ra khá phổ biến và song trùng với hành vi mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp đã phát hiện trên địa bàn huyện Cư Kuin. + Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp cùng với ủy nhiệm chi giả để chiếm đoạt tiền thuế: Trường hợp này cơ quan thuế đã phối hợp với công an điều tra vụ trốn thuế xảy ra tại một số công ty về sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để kê khai thuế GTGT đầu vào nhằm chiếm đoạt tiền thuế GTGT. 2.3. Đánh giá chung về quản lý thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk 2.3.1. Những kết quả đạt được 19 Công tác quản lý thu NSNN của huyện luôn sử dụng các biện pháp thích hợp để đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp thời. Chính quyền địa phương đã có sự chỉ đạo các cấp các ngành trong quản lý thu ngân sách của địa phương, trên cơ sở đó Phòng tài chính - Kế hoạch phối hợp với Chi cục thuế tham mưu UBND huyện tổ chức hội nghị triển khai các biện pháp chống thất thu thuế, để từ đó tăng cường phối hợp giữa các ngành với nhau trong việc thực hiện thu ngân sách. Công khai quy trình thu nộp ngân sách, hướng dẫn tận tình cho khách hàng về các nội dung thủ tục nộp ngân sách đảm bảo thuận tiện và nhanh chóng cho các đơn vị quản lý lẫn đối tượng nộp. Tổ chức đội ngũ làm công tác thu đã được củng cố, tăng cường, chất lượng về năng lực và phẩm chất đạo đức ngày càng được nâng lên để đáp ứng được yêu cầu quản lý thu ngày càng đổi mới. Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất để phát hiện các sai phạm về thuế nhằm xử lý và có các biện pháp đổi mới trong quản lý đảm bảo ngăn chặn các hành vi này không để tái diễn và phát triển. Ngành thuế và các ngành có liên quan thường xuyên tham mưu với chính quyền địa phương các cấp để có sự chỉ đạo từ chính quyền địa phương trong công tác thu. 2.3.2. Những hạn chế trong quản lý thu NSNN Dự toán thu chưa sát thực tế, một số khoản thu còn thấp so với dự toán giao. Cơ cấu thu ngân sách còn nhiều bất cập chưa mang tính bền vững. Thất thu thuế còn lớn và xảy ra trong nhiều nội dung thu cho 20 ngân sách đặc biệt là thu thuế CTN-NQD và thu thuế TNCN. Nhiều khoản nợ không thu hồi được ảnh hưởng đến công tác quản lý thu, tính nghiêm minh của pháp luật và thất thu cho NSNN. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, chưa khuyến khích được phát triển sản xuất để bồi dưỡng, tạo mới nguồn thu cho ngân sách, tỷ lệ động viên vào ngân sách so với GDP còn thấp. Tập trung các khoản thu chưa kịp thời vào ngân sách để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của địa phương. Quyết toán chậm và còn mang tính hình thức, chưa đảm bảo được ý nghĩa của công tác quyết toán, báo cáo quyết toán chưa được đánh giá tốt để rút ra các kinh nghiệm cho tổ chức thu các năm tiếp theo. 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế 2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan - Từ phía chính quyền huyện Sự chỉ đạo, điều hành của chính quyền huyện chưa tập trung, hiệu quả còn thấp, chưa có sự quan tâm, sát sao chỉ đạo và chưa có sự hỗ trợ giúp đỡ tận tình cho các cơ quan thu NSNN. - Về phía người nộp thuế Các doanh nghiệp, các hộ sản xuất kinh doanh không có ý thức khai báo hoạt động của mình hoặc có khai báo nhưng không đúng thực tế, một số doanh nghiệp ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng không làm thủ tục phá sản, giải thể theo luật định. 2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan - Môi trường bên ngoài 21 Thu ngân sách hàng năm chịu ảnh hưởng của những biến động kinh tế trong nước, trong khu vực và thế giới. Đặc biệt trong trong xu hướng hội nhập kinh tế thế giới và khu vực hiện nay. - Chế độ, chính sách của nhà nước Các chế tài về quản lý các nguồn thu cho ngân sách mà đặc biệt là các chế tài về thuế chưa đủ sức răn đe về việc vi phạm pháp luật nhà nước về thu, nộp ngân sách. Các chế tài mang nặng tính hình thức, chưa đánh mạnh vào lợi ích kinh tế, lợi ích mà các đối tượng thường quan tâm. Tiểu kết chương 2 Chương 2 đã trình bày tổng quát nhất những yếu tố về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội, đặc điểm về nguồn lực phát trển kinh tế xã hội và tình hình phát triển KTXH giai đoạn 2014-2018 của huyện Cư Kuin, tỉnh Đăk Lăk tác động đến quá trình thu và quản lý thu NSNN trên địa bàn huyện. Chương 3 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ KUIN TỈNH ĐẮK LẮK 3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cưkuin 3.1.1. Định hướng hoàn thiện: Để hoàn thiện công tác quản lý thu thì các cơ quan quản lý thu cần phải dựa vào các định hướng cụ thể như: - Tập trung xây dựng, phát triển, nuôi dưỡng các nguồn thu, khai thác tốt nguồn thu, động viên mọi nguồn lực vào ngân sách, khuyến khích thành phố, huyện, xã phấn đấu tăng thu, đảm bảo thu đúng, thu đủ theo quy định của pháp luật. 22 - Tập trung triển khai và áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lý, khai thác nguồn thu, chống thất thu; tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế. - Tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, các cơ quan thực hiện thu phối hợp với cơ quan thuế. - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách thuế, chính sách giảm, gia hạn nộp đối với một số khoản thu ngân sách theo quy định - Giám sát chặt chẽ việc kê khai nộp thuế hằng tháng, đôn đốc doanh nghiệp kê khai, nộp tờ khai và nộp thuế đúng thời hạn. - Đẩy mạnh phối hợp thu NSNN giữa Kho bạc Nhà nước, các cơ quan thu với hệ thống ngân hàng thương mại thương mại để tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước. Các định hướng hoàn thiện quản lý thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư Kuin. Thứ nhất, tập trung nhanh, tối đa và có hiệu quả các khoản thu của địa phương vào ngân sách phù hợp với trình độ phát triển KT-XH của huyện. Thứ hai, đa dạng hóa bền vững nguồn thu, nâng cao chất lượng nguồn thu, khắc phục tình trạng tập trung quản lý thu vào các lĩnh vực chủ yếu, không khai thác toàn diện các nguồn thu tại địa phương cho ngân sách. Thứ ba, nâng cao hơn nữa công tác chỉ đạo trong quản lý và điều hành thu ngân sách của chính quyền địa phương, coi nhiệm vụ thu ngân sách là một trong những nhiệm vụ tiền đề để thực hiện tốt cho sự phát triển KT-XH đã đề ra đến năm 2020. 23 Thứ tư, phối hợp một cách đồng bộ giữa các cấp, các ngành liên quan trong công tác quản lý thu đảm bảo tính khoa học, chặt chẽ trong quản lý, đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện đối với các đối tượng nộp vào ngân sách. Thứ năm, hoàn thiện công tác quản lý thu ngân sách phải đi liền với hoàn thiện bộ máy, tăng cường chức năng, quyền hạn của bộ máy mà đặc biệt là bộ máy các đơn vị được giao trách nhiệm trực tiếp quản lý thu. Thứ sáu, tổ chức tốt công tác truyền thông về nghĩa vụ nộp ngân sách cho các đối tượng nộp và toàn bộ dân cư trên địa bàn huyện được biết để chấp hành tốt. Thứ bảy, có biện pháp thanh tra, kiểm tra, xử lý có tính răn đe đảm bảo kỹ luật kỷ cương trong thu, nộp NSNN. Thứ tám, đổi mới và nâng cao hiệu quả điều hành ngân sách trên địa bàn; tích cực khai thác mọi nguồn thu cho ngân sách từ các khu vực kinh tế; đảm bảo sự bình đẳng giữa các đối tượng; tập trung cơ cấu lại NSNN theo hướng phân định rõ nguồn thu và nhiệm vụ chi để tăng cường tính chủ động của cấp ngân sách địa phương. 3.1.2. Quan điểm và mục tiêu 3.1.2.1. Các mục tiêu phát triển quản lý thu NSNN 3.1.2.2. Các quan điểm quản lý thu NSNN Tập trung nhanh, tối đa và hiệu quả các nguồn thu của địa phương vào ngân sách phù hợp với trình độ phát triển KT-XH của thị xã; Đa dạng hóa bền vững nguồn thu, nâng cao chất lượng nguồn thu, khắc phục tình trạng tập trung quản lý thu vào các lĩnh 24 vực chủ yếu, không khai thác toàn diện các nguồn thu tại địa phương cho ngân sách; Nâng cao hơn nữa công tác chỉ đạo trong quản lý và điều hành thu ngân sách của chính quyền địa phương; Phối