Tóm tắt Luận văn Tăng cường hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông

trường bảo vệ luận văn thạc sĩ: Học viện Hành chính quốc gia Số: 77 – Đường Nguyễn Chí Thanh – Quận Đống Đa – Thành phố Hà Nội Thời gian: Vào hồi 16h00 giờ 18 tháng 8 năm 2018 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn Giám sát là một trong trong hai chức năng quan trọng của HĐND. Thông qua hoạt động giám sát nhằm mục đích kiểm chứng lại tính đúng đắn, phù hợp về các quy định của pháp luật đã, đang được áp dụng trong cuộc sống và những chủ trương, biện pháp mà HĐND đã quyết nghị. Thông qua hoạt động giám sát đã kịp thời phát hiện vi phạm, tồn tại, hạn chế, thiếu sót của các cơ quan, đơn vị trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được pháp luật quy định.Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được thì hoạt động giám sát của HĐND của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông vẫn còn một số hạn chế nhất định như: Hoạt động giám sát chủ yếu do Thường trực, các Ban HĐND huyện thực hiện; việc tham gia hoạt động giám sát của đại biểu, thành viên các Ban của HĐND còn hạn chế; một số kiến nghị giám sát còn chung chung, chưa chỉ đúng trọng tâm vấn đề; việc thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa nghiêm túc; công tác theo dõi thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa được thực hiện thường xuyên; chế tài xử lý đối với các cơ quan, đơn vị không thực hiện nghiêm túc các kiến nghị sau giám sát chưa rõ ràng, cụ thể, chưa đủ mạnh để các cơ quan, đơn vị nghiêm túc thực hiện các kiến nghị qua giám sát.... Chính vì thế, tôi đã lựa chọn đề tài: " Tăng cường hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song – tỉnh Đăk Nông " làm Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2 Vấn đề tăng cường hoạt động của HĐND nói chung và hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện nói riêng đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc dộ khác nhau. Cụ thể có một số công trình nghiên cứu sau: - Quyền giám sát của HĐND và kỹ năng giám sát cơ bản, TS Phạm Ngọc Kỳ, NXB Tư pháp, Hà Nội, năm 2001. - Một số giải pháp nâng cáo hiệu quả hoạt động của HĐND và UBND các cấp của Nguyễn Quốc Tuấn, tạp chí Tổ chức nhà nước số 6/2002. - Về đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2004-2009, của Đinh Ngọc Giang, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 2/2005. - Luận văn Thạc sĩ luật học của tác giả Trần Thị Liên “Hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh Lạng Sơn hiện nay” năm 2011 - Luận án Tiến sỹ Luật học của tác giả Nguyễn Hải Long “Hoàn thiện pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND” năm 2012 - Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý hành chính công của tác giả Nguyễn Hoàng Lâm “Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk” năm 2013 Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của tác giả Trần Thị Sáu “Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Bình” năm 2017. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn 3 Mục đích của luận văn là nghiên cứu về hoạt động giám sát của HĐND huyện. Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông. Trên cơ sở đó, Luận văn đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm tăng cường hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn Làm rõ thêm các vấn đề lý luận liên quan đến hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện; phân tích các yếu tố tác động đến hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song; thực trạng hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song trong thực tiễn; đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hoạt động giám sát của HĐND trong giai đoạn hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu lý luận về hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện, đánh giá thực trạng hoạt động giám sát đồng thời đề xuất các giải pháp tăng cường hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông. - Phạm vi nghiên cứu: Luận văn giới hạn phạm vi nghiên cứu hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông nhiệm kỳ 2011 đến 2016. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Trong quá trình nghiên cứu, Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, 4 quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về Nhà nước kiểu mới, HĐND, chức năng giám sát của HĐND nhằm đảm bảo tính khoa học và tính thực tiễn của đề tài. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Ngoài phương pháp luận của triết học Mác-Lênin, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, diễn dịch, quy nạp. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn làm sáng tỏ mặt lý luận về hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện như: Khái niệm, đặc điểm hoạt động giám sát, các hình thức hoạt động giám sát, các điều kiện đảm bảo hoạt động giám sát. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Các khuyến nghị khoa học của luận văn có thể được vận dụng vào thực tế hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của đề tài gồm 3 chương: Chƣơng 1 LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN 1.1. Khái niệm, đặc điểm, hình thức hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện 5 1.1.1. Khái niệm về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Trong đó, có rất nhiều định nghĩa giám sát khác nhau được đưa ra tùy theo phạm vi rộng, hẹp của nội dung nghiên cứu cụ thể. Đại từ điển Tiếng Việt, NXB Văn hóa – Thông tin, 1998 do Nguyễn Như Ý Chủ biên lại định nghĩa giám sát là “theo dõi, kiểm tra việc thực thi nhiệm vụ”. Theo định nghĩa tại Từ điển Tiếng việt của nhà xuất bản Khoa học xã hội - Hà nội 1988, thì giám sát là "Theo dõi và kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định không?" Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau nhưng theo một cách chung nhất, có thể thấy giám sát là theo dõi, kiểm tra, phát hiện, đánh giá của cá nhân, tổ chức, cộng đồng người này với cá nhân, tổ chức, cộng đồng người khác trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, trong thực hiện quan điểm, đường lối, nghị quyết của Đảng, Hiến pháp, pháp luật, chính sách của Nhà nước, các quyền lợi, nghĩa vụ của công dân, tổ chức, cá nhân... để kiến nghị phát huy ưu điểm, thành tựu, xử lý đối với tổ chức, cá nhân có hành vi sai trái. 1.1.2. Đặc điểm hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện 6 - Trước hết, giám sát là một chức năng luật định, tức là gắn với quyền hạn và là trách nhiệm của HĐND. - Mục đích của giám sát là nhằm bảo đảm việc thi hành các văn bản pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của HĐND ở địa phương được nghiêm túc, có chất lượng, hiệu quả - Chủ thể thực hiện quyền giám sát: HĐND; Thường trực HĐND; Các Ban của HĐND; Các Tổ đại biểu HĐND; Đại biểu HĐND. - Đối tượng giám sát của HĐND cấp huyện: Thường trực HĐND, UBND, TAND, VKSND huyện; Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND các Ủy viên UBND huyện, Viện trưởng VKSND huyện, Chánh án TAND huyện; Các cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang và công dân ở địa phương. 1.1.3. Hình thức giám sát của Hội đồng nhân dân huyện 1.1.3.1. Xem xét báo cáo của Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân. 1.1.3.2. Xem xét trả lời chất vấn của chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, Ủy viên Ủy ban nhân dân huyện, Chánh án 7 Tòa án nhân dân huyện, Viện trưởng Việm Kiểm sát nhân dân huyện. 1.1.3.3. Xem xét văn bản quy phạm pháp luật của Ủy ban nhân dân huyện khi phát hiện có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, văn bản Quy phạm pháp luật của cơ quan Nhà nước cấp trên và Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện. 1.1.3.4. Thành lập đoàn giám sát chuyên đề 1.1.3.5. Bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân huyện bầu. 1.2. Nội dung giám sát của Hội đồng nhân dân huyện 1.2.1. Giám sát của Thường trực Hội đồng nhân dân huyện 1.2.1.1. Về lĩnh vực kinh tế: Giám sát về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm trên địa bàn huyện 1.2.1.2. Về lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hoá, thông tin, thể dục, thể thao 1.2.1.3. Về lĩnh vực khoa học, công nghệ, tài nguyên và môi trường 1.2.1.4. Về thực hiện nghĩa vụ quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội 8 1.2.1.5. Về thực hiện chính sách dân tộc và chính sách tôn giáo 1.2.1.6. Về thi hành pháp luật 1.2.1.7. Về xây dựng chính quyền địa phương và quản lý địa giới hành chính 1.2.2. Giám sát của Ban Pháp chế 1.2.2.1. Về thực hiện nghĩa vụ quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội 1.2.2.2. Về thi hành pháp luật 1.2.2.3. Về xây dựng chính quyền địa phương và quản lý địa giới hành chính 1.2.3. Giám sát của Ban Kinh tế - Xã hội Ban Kinh tế - Xã hội giám sát các nội dụng thuộc lĩnh vực kinh tế, ngân sách, giáo dục, y tế, văn hoá, thông tin, thể dục thể thao, xã hội và đời sống, khoa học, công nghệ, tài nguyên và môi trường, chính sách dân tộc và chính sách tôn giáo. 1.2.5. Giám sát của đại biểu Hội đồng nhân dân Đa số đại biểu HĐND huyện đã tham dự đầy đủ các kỳ họp của HĐND huyện, đã tập trung nghiên cứu các báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết và báo cáo thẩm tra của các Ban HĐND huyện để có những thông tin cần thiết để tham gia thảo luận và biểu quyết. 9 1.3. Điều kiện đảm bảo để tăng cƣờng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện 1.3.1. Cơ sở pháp lý về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Giám sát phải được tiến hành theo đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật, có nghĩa là: Hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện phải được tiến hành theo những quy trình và quy định do pháp luật định. 1.3.2. Chương trình, kế hoạch hoạt động của Hội đồng nhân dân huyện Việc lập chương trình, kế hoạch cho hoạt động của HĐND giúp cho HDND sắp xếp theo lịch trình, có thời hạn, chia thành các giai đoạn, các bước thời gian thực hiện, giúp phân bổ nguồn lực, ấn định những mục tiêu cụ thể và xác định biện pháp, sự chuẩn bị, triển khai thực hiện nhằm đạt được một mục tiêu, chỉ tiêu đã được đề ra. 1.3.3. Năng lực, trách nhiệm của các Đại biểu Hội đồng nhân dân trong việc giám sát Trình độ hiểu biết và năng lực thực hiện nhiệm vụ đại biểu thể hiện ở trình độ chuyên môn được đào tạo, sự am hiểu chủ chương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thể hiện ở kết quả làm nhiệm vụ. Còn trách nhiệm đại biểu thể hiện việc tham dự đầy đủ các kỳ họp, phiên họp HĐND; tích cực 10 thảo luận và biểu quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND; liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát của cử tri và báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của HĐND. 1.3.4. Điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ cho hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đảm bảo các điều kiện cần thiết, chế độ chính sách hợp lý là một trong những yếu tố quan trọng góp phần mang lại chất lượng, hiệu quả của hoạt động giám sát HĐND huyện. Tiểu kết chƣơng 1 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN ĐẮK SONG, TỈNH ĐẮK NÔNG 2.1. Những yếu tố tác động đến hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên Huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông được thành lập theo Nghị định số 30/2001/NĐ – CP, ngày 21 tháng 6 năm 2001 của Chính phủ, trên cơ sở chia tách các xã: Đắk Mol, Thuận Hạnh, Đắk Song của huyện Đắk Mil và các xã: Đắk N’Drung, Trường Xuân của huyện Đắk Nông cũ để thành lập huyện Đắk Song. 11 2.1.2. Yếu tố kinh tế - xã hội Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ III, nhiệm kỳ 2010 – 2015 và Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ IV, nhiệm kỳ 2015 – 2020 đã xác định cơ cấu kinh tế của huyện là: Nông lâm nghiệp – Công nghiệp – Thương mại và dịch vụ; trong đó nông lâm nghiệp đóng vai trò quan trọng; cây Cà phê và cây Hồ tiêu là hai cây trồng chủ lực của huyện Đắk Song; hiện nay cây Hồ tiêu đã được Cục Sở hữu trí tuệ của Bộ Khoa học – Công nghệ cấp “Nhãn hiệu Hồ tiêu Đắk Song” 2.1.3. Về tổ chức hoạt động của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song từ 2011 đến 2016 2.1.3.1. Cơ cấu của Thường trực Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Thường trực HĐND có 05 thành viên, trong đó có 01 chủ tịch, 02 phó chủ tịch và 02 ủy viên (trưởng các ban của HĐND) + Chuyên trách : Phó chủ tịch HĐND và uỷ viên thường trực HĐND. + Kiêm nhiệm: Chủ tịch HĐND do Phó bí thư Huyện ủy kiêm nhiệm. 2.1.3.2. Cơ cấu hai Ban của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song 12 - Về thực trạng cơ cấu Ban Pháp chế: Có 04 thành viên, 01 Trưởng ban, 01 Phó Trưởng ban và 02 thành viên, tất cả đều hoạt động kiêm nhiệm, cụ thể: + Trưởng ban: Do Trưởng Ban Tổ chức huyện ủy kiêm nhiệm + Phó trưởng ban: Do Ủy viên Ủy Ban kiểm tra kiêm nhiệm + Thành viên ban: Có 02 người gồm các chức danh Bí thư thị trấn Đức An và Chánh Thanh tra huyện. - Về thực trạng cơ cấu Ban Kinh tế - Xã hội: Có 04 thành viên, 01 Trưởng ban hoạt động kiêm nhiệm, 01 Phó Trưởng ban hoạt động chuyên trách và 02 thành viên hoạt động kiêm nhiệm, cụ thể: + Trưởng ban: Do Chánh Văn phòng huyện ủy kiêm nhiệm. + Thành viên ban: Có 02 người gồm các chức danh Bí thư Đoàn TNCSHCM huyện và Bí thư xã Nam Bình. 2.1.3.3. Chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Đại biểu HĐND gồm: công chức nhà nước là 32/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 97,05%.; đại biểu không phải là công chức nhà nước là 01/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 3,03%.; đại biểu hoạt động chuyên trách là 03/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 13 9,09%; đại biểu hoạt động kiêm nhiệm là 30/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 90,90%; đại biểu nữ là 09/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 27,27%; đại biểu dân tộc ít người là 04/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ 12,12%; đại biểu ngoài Đảng, Tôn giáo là 01 đại biểu, chiếm tỷ lệ 3,03%. 2.1.3.4. Về trình độ đại biểu - Về trình độ Văn hóa – Chuyên môn: Việc nâng cao trình độ về học thức và trình độ về kinh nghiệm trong công việc là một việc làm thường xuyên của đại biểu HĐND huyện - Về trình độ chính trị: Với trình độ chính trị vững vàng các ý kiến tham mưu của đại biểu cho lãnh đạo HĐND sẽ đi theo đúng đường lối chính sách của nhà nước, tránh được các ý kiến có quan điểm sai lệch đi ngược lại chủ trương, đường lối. 2.2. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông từ 2011 - 2016 2.2.1. Thực trạng nội dung giám sát của hội đồng nhân dân huyện Đắk Song 2.2.1.1. Về lĩnh vực kinh tế Giai đoạn 2011 – 2016 HĐND huyện Đắk Song đã tổ chức 04 đoàn giám sát về các nội dung gồm: Giám sát hoạt động, việc tổ chức kinh doanh của các hộ kinh doanh cá thể có tổ chức sản xuất, chế biến lâm sản, gia công đồ gỗ mỹ nghệ, chế biến hàng mộc dân dụng trên địa bàn huyện... 14 2.2.1.2. Về lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hoá, thông tin, thể dục, thể thao Giám sát việc quản lý thu, chi trong trường học và việc dạy thêm, học thêm trong và ngoài trường học trên địa bàn huyện Đắk Song; giám sát việc triển khai thực hiện phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá trên địa bàn huyện Đắk Song.. 2.2.1.3. Về lĩnh vực khoa học, công nghệ, tài nguyên và môi trường Giám sát về công tác quản lý, giao đất, giao rừng, cho thuê rừng, bảo vệ và phát triển vốn rừng trên địa bàn huyện. 2.2.1.4. Về thi hành pháp luật Giám sát về các nội dung: Thực hiện cải cách hành chính theo mô hình “một cửa”, “một cửa liên thông” và thực hiện giờ giấc công vụ tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Đắk Song; triển khai thực hiện Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo trên địa bàn huyện Đắk Song... 2.2.2. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tại kỳ họp Thứ nhất, về hoạt động xem xét báo cáo hoạt động của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, UBND và báo cáo công tác Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân huyện. 15 Thứ hai, về hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND huyện. Thứ ba, hoạt động giám sát thông qua hình thức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân bầu. 2.2.3. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song giữa hai kỳ họp giai đoạn 2011 – 2016 Thứ nhất, về hoạt động tổ chức Đoàn giám sát: Trong giai đoạn 2011 – 2016 HĐND huyện Đắk Song đã thực hiện khá tốt hình thức giám sát này, đây là hình thức giám sát chủ yếu của HĐND huyện trong thời gian giữa hai kỳ họp. Thứ hai, xem xét giải quyết việc khiếu nại, tố cáo của công dân. Thứ ba, xem xét văn bản quy phạm pháp luật của UBND cùng cấp, Nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp, xem xét hoạt động giám sát của các Ban HĐND. 2.2.4. Thực trạng hoạt động giám sát của Thường trực Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Thường trực HĐND huyện Đắk Song đã phối hợp chặt chẽ với Ban Thường trực UBMTTQVN huyện Đắk Song và Thường trực HĐND các xã và thị trấn Đức An, tiến hành giám 16 sát toàn diện các lĩnh vực quản lý nhà nước của UBND huyện, các phòng, ban thuộc UBND huyện Đắk Song. 2.2.5. Thực trạng hoạt động giám sát của các Ban Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song 2.2.5.1. Ban Kinh tế - Xã hội Hội đồng nhân dân huyện Công tác giám sát của Ban tập trung vào giám sát hoạt động tại UBND huyện, các phòng, ban và tại các xã, thị trấn Đức An trong việc thực hiện nghị quyết của HĐND huyện về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. 2.2.5.2. Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân huyện Ban Pháp chế tổ chức được cuộc giám sát chuyên đề, cụ thể: giám sát việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, việc thực hiện quy ước, hương ước thôn, bon, bản 2.2.6. Thực trạng hoạt động giám sát của đại biểu Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Giữa hai kỳ họp của HĐND huyện, các đại biểu HĐND đã chủ động giám sát thông qua công việc hàng ngày của người cán bộ, công chức; hoạt động được thể hiện rõ nét ở các đại biểu chuyên trách, các đại biểu là thành viên của 02 Ban HĐND huyện. 2.3. Đánh giá hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song từ 2011 – 2016 17 2.3.1. Ưu điểm trong hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song - Hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, Thường trực HĐND và các Ban HĐND huyện trong nhiệm kỳ 2011 – 2016 đã có nhiều đổi mới và tiến bộ rõ rệt, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác của HĐND huyện. 2.3.2. Hạn chế trong hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân huyện Đắk Song 2.3.2.1. Hạn chế về nội dung giám sát Nội dung giám sát còn dàn trải, một số kiến nghị còn chung chung, chưa chỉ rõ được cơ quan đơn vị chịu trách nhiệm chính, chưa qui định cụ thể thời gian thực hiện kiến nghị, chưa có chế tài đối với các đơn vị không nghiêm túc thực hiện kiến nghị sau giám sát 2.3.2.2. Hạn chế về bộ máy giám sát Cơ quan giám sát chưa có sự tổng kết chuyên đề để rút kinh nghiệm công tác giám sát vì vậy phương pháp giám sát còn nặng về việc xem xét báo cáo 2.3.2.3. Hạn chế về công cụ giám sát Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành chưa xác lập đầy đủ quyền lực của HĐND trong hoạt động giám sát, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức và cách thức tổ chức hoạt động giám sát của HĐND. 18 2.3.2.4. Hạn chế về hình thức giám sát Hình thức xem xét báo cáo tại kỳ họp hiện nay không khoa học, mang tính hình thức là chính, không có sự cải tiến. 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song 2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan Hệ thống pháp luật đã được sửa đổi, bổ sung nhưng chưa thực sự đồng bộ, còn chỗ thiếu thống nhất. 2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan Nhận thức về vai trò giám sát của Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Đại biểu HĐND chưa cao. Tiểu kết chƣơng 2 Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN ĐẮK SONG, TỈNH ĐẮK NÔNG 3.1. Phƣơng hƣớng tăng cƣờng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông 3.1.1. Nhận thức đúng đắn về vai trò hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò, tầm quan trọng của hoạt động giám sát là trách nhiệm, yêu cầu cấp bách không những đối với bản thân HĐND, đại biểu HĐND mà còn là 19 trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức kinh tế và tổ chức xã hội. 3.1.2. Hoạt động của Hội đồng nhân dân phải dựa trên quy định của Hiến pháp, Luật và sự thật khách quan Hoạt động giám sát của HĐND huyện phải dựa trên quy định của HIến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương. 3.1.3. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện phải diễn ra thường xuyên, liên tục, kế hoạch và có hiệu quả Hoạt động giám sát của HĐND huyện cần phải kế hoạch cụ thể, phải được diễn ra thường xuyên, liên tục, ngoài việc giám sát theo kế hoạch được giao tại nghị quyết của HĐND thì có thể tổ chức giám sát đột xuất đối với các nội dung nếu thấy cần thiết và cấp bách và phải cần phải đặt trong mối quan hệ với hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của Đảng, Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan nhà nước khác và của toàn xã hội. 3.2. Giải pháp nhằm tăng cƣờng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông 3.2.1. Nhóm giải pháp chung 3.2.1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động giám sát của HĐND huyện Tăng cường sự lãnh đạo đối với tổ chức của HĐND thông qua việc giới thiệu các đảng viên ứng cử đại biểu 20 HĐND; giảm số lượng đại biểu HĐND là cán bộ lãnh đạo cơ quan chuyên môn thuộc các lĩnh vực của nhà nước. 3.2.1.2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Để thực hiện chức năng giám sát có hiệu quả trước hết cần hoàn thiện các quy định pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND. Bởi lẽ, nếu không có các quy định cụ thể về quyền giám sát của HĐND thì sẽ không có cơ sở pháp lý để thực hiện chức năng giám sát của HĐND. 3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể 3.2.2.1. Tăng cường nội dung giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song 3.2.2.2. Hoàn thiện bộ máy giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Tăng cường sự lãnh đạo đối với tổ chức của HĐND thông qua việc giới thiệu các đảng viên ứng cử đại biểu HĐND; Giảm số lượng đại biểu HĐND là cán bộ lãnh đạo cơ quan chuyên môn thuộc các lĩnh vực của nhà nước. 3.2.2.3. Hoàn thiện công cụ giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Quy định cụ thể về thời gian hoạt động và một số nhiệm vụ cơ bản mà đại biểu HĐND huyện phải hoàn thành; Cần thay đổi cách thức điều hành các kỳ họp của HĐND. 21 3.2.2.4. Hoàn thiện hình thức giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song Nâng cao chất lượng xem xét báo cáo; Nâng cao chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn; Đổi mới hình thức tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của các Đoàn giám sát chuyên đề; Tiểu kết chƣơng 3 KẾT LUẬN Thực hiện công cuộc đổi mới về tổ chức và hoạt động của HĐND đã được đề cập trong các nghị quyết của Đảng, thực tiễn hoạt động giám sát của HĐND đã được coi trọng. Đặc biệt, sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 ra đời, bước đầu đi vào cuộc sống, hoạt động này đã có nhiều chuyển biến tích cực. Hàng năm HĐND huyện đã xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát cụ thể bằng việc ra nghị quyết trên cơ sở yêu cầu của thực tiễn cuộc sống; công tác tổ chức thực hiện giám sát đã diễn ra toàn diện, chủ động và bài bản hơn. Công tác theo dõi, đôn đốc sau giám sát đã được chú ý, thực hiện nghiêm túc hơn, làm tăng lòng tin của nhân dân đối với cơ quan quyền lực, góp phần nâng cao vai trò quản lý nhà nước của chính quyền địa phương trong điều kiện đổi mới ở nước ta. Vì vậy, trên thực tế rất nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức đơn vị đã kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn các hoạt động của 22 mình phù hợp với quy định của Hiến pháp, pháp luật và nghị quyết của HĐND. Tuy nhiên, dù đã có những tiến bộ nhất định, hiệu quả giám sát của HĐND huyện Đắk Song vẫn chưa thực sự đổi mới ngang tầm với vị trí, vai trò còn tồn tại nhiều bất cập hạn chế. Hệ thống pháp luật về giám sát chưa hoàn thiện, một số quy định còn lỏng lẻo thiếu tính khả thi, một số vấn đề pháp lý quan trọng còn "bỏ ngỏ"... Hiệu quả giám sát chưa cao. Đa số các cuộc giám sát chưa đi đến triệt để, chỉ dừng lại ở việc báo cáo các kết quả ghi nhận được bằng các kiến nghị, đề xuất; việc các cơ quan đơn vị có thực hiện kiến nghị đề xuất đó hay không chưa được HĐND đánh giá, tổng kết. Điều này cho thấy các hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song chưa thường xuyên, thiếu chủ động, thiếu kiên quyết... đến nay theo đánh giá chung vẫn còn là một hoạt động mang tính hình thức. Trên cơ sở phân tích, đánh giá thành tựu và hạn chế trong hoạt động gi