Giáo trình Bách khoa hàng hải và đóng tàu

ản và phổ biến nhất,lặn tự do,người lặn nín hơi (apnea) .lặn ở độ sâu không lớn và trong thời gian ngắn.Cần tuân thủ các quy tắc dự phòng để tránh tai biến.Trong lịch sử nghề lặn vo ,người lập kỷ lục đầu tiên là Yorgos Haggi Statti.Ông ta là một ngư dân chuyên mò vớt san hô và được một thuyền trưởng Ý thuê năm 1911 để mò chiếc neo tàu bị trôi.con người nhỏ thó này đang bị viêm phổi nhưng lặn tới độ sâu 77 mét những ba lần và đã hoàn thành nhiệm vụ.Hiện nay kỷ lục lặn vo thuộc về người Pháp Mayol Jacques với cú lặn lịch sử ,lập kỷ lục thế giới do lặn tới độ sâu 100 mét vào năm 1976.tức là đạt tới giới hạn của cơ thể con người khi lặn vo.Hiện nay trên thế giới có cuộc thi lặn vo (Competitive Apnea) ,một dạng thể thao phiêu lưu (extreme sport) do hai tổ chức là AIDA International và CMAS tổ chức với nhiều người vượt qua giới hạn 100 mét . Lặn bằng tàu – là loại hình lặn trong các thiết bị có thành bảo vệ nặng nề như bathyscaphe, bathysphere và tàu ngầm. Có trường hợp dùng bộ dụng cụ cá nhân lặn loại kiên cố (lặn ”đồ đồng” ) ,khiến người lặn bị hạn chế di chuyển ,chỉ là người quan sát dưới biển mà thôi Lặn dùng không khí cấp từ mặt biển –một sợi dây rốn dài (umbilical) từ mặt biển cấp không khí cho người lặn .Các thiết bị sử dụng là chuông lặn ,các habitat hoặc các bộ quần áo lặn kiểu cứng ( rigid-diving suits hay có tiếng lóng là “heavy-footers”). Lặn scuba (scuba diving ) – người lặn mặc áo lặn và dùng bình khí đem theo.Tùy theo thiết bị,có hai loại scuba:loại mạch hở (khí thở ra đi vào nước) và mạch kín (khí thở ra được hít lại). Căn cứ theo hỗn hợp khí sử dụng ,lại chia ra làm lặn khí thường và lặn bão hòa .Lặn bão hòa –Hiện tượng bão hòa xảy ra khi các mô tế bào người lặn đã hấp thụ tất cả các khí nitơ mà nó có thể giữ được tại một độ sâu nhất định .Lăn bão hòa là cần thiết cho các nhà khoa học hay thợ lặn muốn sống hàng tuần hay hàng tháng dưới đáy biển để hoàn tất công việc . Người lặn sống trong các habitat dưới nước tức là các buồng chịu áp lực đặt tới độ sâu 610 mét (2000 feet) . Căn cứ theo trình độ lăn,lại chia làm hai loại:lặn chuyên nghiệp và lặn giải trí.Lặn chuyên nghiệp là lặn có trả công phục vụ cho các mục đích quân sự,cứu hộ,và khoa học .Lặn giải trí thực hiện bởi các ngừơi chơi nghiệp dư ,không đòi hỏi phải huấn luyện đặc biệt,tất nhiên phải qua một lớp cơ bản về scuba.Độ sâu lặn dùng khí nén chỉ giới hạn tới 130 feet để tránh phải dừng giảm áp,và phải có bạn cùng lặn đi kèm. Lặn bão hòa (saturation diving) – một kỹ thuật lặn cho phép người lặn làm việc ở độ sâu lớn trong thời gian dài nhờ vào việc sống dưới áp lực trong một tổ hợp thiết bị đặc biệt ,Kỹ thuật này do Hải Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 287 Quân Mỹ bắt đầu sử dụng từ những năm 50 cho phép thợ lặn ở dưới sâu hàng tuần tới hàng tháng mà không cần phải tiến hành giảm áp ,mất thì giờ. Qua nghiên cứu ta thấy rằng khi một thợ lặn dưới nước trong một thời gian dài,vài ngày tới vài tuần,thời gian cần thiết để giảm áp sẽ đạt tới một điểm tối đa và ổn định. Người thợ lặn sẽ trở thành”bão hòa “ và sẽ không hấp thụ thêm khí phụ như hêli hay ni tơ nữa.Nói một cách khác,thời gian để giảm áp cho một thợ lặn một ngày cũng tương tự như lặn một tuần.Người thợ lặn sẽ làm việc trong trạng thái bão hòa,sống dưới nước,làm việc trong các phương tiện chịu áp như chuông lặn hay habitat. Ví dụ kiểu habitat Aquaris của NOAA dùng tại Key Largo bang Florida hay tại các bồn dầu Biển Bắc .Những thiết bị đó duy trì áp suất của độ sâu mà người thợ lặn sẽ phải làm việc.Cuộc khảo cổ vùng Cù Lao Chàm đã sử dụng kỹ thuật lặn bão hòa là một ví dụ. Người thợ lặn sống dưới áp suất hàng tuần lễ không mất thì giờ cho công việc giảm áp.Trong thời gian đó,các tế bào của người thợ lặn đã trở thành “bão hòa “ với môi trường khí họ thở,trong trường hợp này đó là hỗn hợp hêli và ôxy,gọi tắt là heliox.Họ sống trong buồng cao áp ở trên boong tàu,được đưa xuống độ sâu làm việc cũng như trả lại lên tàu đều bằng chuông lặn.Mọi thứ như khí thở,cáp video,cáp thông tin liên lạc,cáp điện,nước nóng tuần hoàn trong quần áo lặn để chống chết cóngtất cả đều được dẫn từ trên mặt nước qua một chùm ống và cáp,thường gọi là “dây rốn” (umbilical) .Tên gọi đầy hình ảnh này lột tả đúng chức năng của dây:người thợ lặn không thể sống nếu không có dây cung cấp nối với tàu mẹ cũng như thai nhi không thể sống được nếu không có dây rốn nối nó với tử cung người mẹ .Một đội 4 chuyên viên chuyên theo dõi và kiểm tra hệ thống cung ứng qua “dây rốn “ kèm theo 15 kỹ thuật viên phục vụ.Cuối mỗi kỳ sống trong vùng cao áp,thợ lặn phải mất ba ngày giảm áp mới trở lại cuộc sống bình thường trong khí quyển.Bằng cách dùng hai tốp thợ lặn,mỗi tốp làm việc theo ca 12 giờ,công việc khảo sát đã được tiến hành liên tục 24 giờ.Tại trung tâm điều hành trên sà lan ( sử dụng hai chiếc: chiếc sà lan Abex dài 180 feet và chiếc Tropical 388 dài 220 feet bổ sung thêm vào năm 1999),các nhà khảo cổ có thể thông qua điện thoại nối dây với thợ lặn để xác định chiến thuật tiến hành công việc,qua ánh đèn và camera trên mũ của thợ lặn biết được mọi việc đang xẩy ra. Lặn dùng khí từ trên mặt nước (surface supplied diving) –kiểu lặn mà người lặn dùng trang bị cung cấp khí thở qua một dây rốn từ trên mặt nước,có thể là từ tàu hỗ trợ lặn,một kiểu lặn hiện phổ biến ở ta với một hệ thống đơn giản,bao Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 288 gồm một bộ lọc,một máy nén không khí thường chạy bằng động cơ xăng nhỏ,một két chứa ,một ống dẫn tới người lặn và một cụm van điều chỉnh.Trên thực tế,không có những bộ lọc và van điều chỉnh,người thợ lặn trực tiếp nhận không khí từ máy nén,kiểu lặn này bà con gọi là lặn cắn le (tức là miệng cắn ống dẫn không khí ,le từ chữ Pháp air-không khí) . Lanessan De (1843-1919) Lanessan De –tàu nghiên cứu biển của Hải Học Viện Nha Trang,mang tên Toàn Quyền Đông Dương cũng là một bác sĩ Hải Quân Pháp ,tàu bắt đầu hoạt động từ năm 1926.Năm 1927,tàu khảo sát quần đảo Trường Sa. Lăng phun chống cháy (fire hose nozzle;Стволы пожарные)-đầu phun nước chống cháy với nhiều kiểu đầu nối (coupling) khác nhau như coupling kiểu Nakajima,ANSI,MachinoLăng phun có loại một hay hai tác dụng tức là phun dòng nước (jet) hay phun tia nước (spray). Lăng phun một tác dụng (hình trái) và nhiều tác dụng Lãnh hải (territorial waters, 領 海 ; Территориальные воды) - vùng biển ven bờ nằm giữa vùng nước nội thủy(internal water ; 內水 внутренние воды) và các vùng biển thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia (tức vùng đặc quyền kinh tế; EEZ Exclusive Economic Zone; 专 属 经 济 区 ; исключительная экономическая зона viết tắt ИЭЗ). Chủ quyền của quốc gia đối với vùng lãnh hải không phải là tuyệt đối như đối với các vùng nước nội thủy, do có sự thừa nhận quyền qua lại vô hại của tàu thuyền nước ngoài trong lãnh hải. Cũng lưu ý rằng chủ quyền của quốc gia ven biển được mở rộng hoàn toàn và riêng biệt đối với vùng trời trên lãnh hải cũng như đối với đáy biển và lòng đất dưới đáy biển của vùng lãnh hải này. Trong vùng trời phía trên lãnh hải, các quốc gia khác không có quyền tự do qua lại vô hại đối với các phương tiện bay (máy bay chẳng hạn). Đối với đáy biển và lòng đất dưới đáy biển, quốc gia ven biển cũng có toàn quyền định đoạt. Lãnh hải và các vùng theo UNCLOS Luật quốc tế không cho phép mở rộng lãnh hải quá 12 hải lý nhưng một số quốc gia đơn phương quy định lãnh hải Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 289 lớn hơn con số đó như Brasil,Peru,Uragoay ,Sierra Leone ,Equador v.v..Tàu của tất cả các nước có thể sử dụng quyền qua lại vô hại đi qua lãnh hải với điều kiện tuân thủ các điều khỏan của Công Ước Luật Biển (đi qua không ảnh hưởng tới an ninh của quốc gia ven bờ,tàu ngầm phải qua lại ở trạng thái nổi trên mặt nước ).Một số quốc gia quy định tàu chiến nước ngoài chỉ được qua lại lãnh hải và đi vào nội thủy sau khi đã được quốc gia ven bờ cho phép . lao săn cá voi (harpoon)- công cu lao phóng để săn cá voi. Gồm cán lao và đầu lao, trên rãnh ở đầu có gắn 4 cái chân mở ra được ( 2 dài, 2 ngắn). Một lựu đạn hình xuyên dòng được bắt vào đầu lao. Chiều dài của lao kể cả lựu đạn là 1,9m, khối lượng gần 70kg. Cán lao được gắn với tàu săn cá voi bằng dây thừng. Sau khi được phóng ra từ nòng pháo, lao kéo theo dây thừng, khi rơi, lựu đạn nổ trong thân con vật, những chân ở đầu mở ra và giữ chặt lao. Những cái lao cổ xưa có đầu bằng đá, xương hoặc kim loại buộc đai với cán gỗ đã được sử dụng ngay từ thời đại đồ đá Laplace Pierre Simon(1749-1827)- nhà toán học,vật lý,thiên văn người Pháp,có nhiều đóng góp to lớn trong ngành cơ học thiên thể, thiên văn hàng hải,người lãnh đạo Hội Đồng Kinh Độ của nước Pháp. Laplace Simon P. (1749-1827) Lát gỗ /thanh lát (từ tiếng Pháp latte ,tiếng Anh spline/lath) –thanh dài,mỏng,dẻo bằng gỗ hay nhựa ,kim loại đặt cố định tại một số điểm (nhờ cóc chặn, tiếng Anh gọi là lead weight hay duck ) để tạo ra đường cong đi qua những điểm đó ,lát gỗ đó gọi là spline .Trước khi có các phần mềm máy tính ,trong ngành đóng tàu,chế tạo ô tô,máy bay người ta phải dựng các đường cong và bề mặt bằng tay.Lát gỗ spline được sử dụng trên sàn phóng dạng.Độ dẻo của Một kỹ thuật viên đang dùng lát gỗ và các con cóc chặn để vẽ các đường hình dáng vật liệu làm lát kết hợp với sự kìm giữ của các điểm kiểm tra (control points) ,làm cho đường có hình dáng mà không cố sức uốn nó đi qua các điểm cố định và đạt được độ trơn nhẵn cao nhất .Vào năm 1946,các nhà toán học bắt đầu nghiên cứu hình dáng của thanh lát và lập nên hàm số spline hay đường cong spline .Nhà toán học Schoenberg đặt tên hàm là spline vì cơ chế của nó giống như lát gỗ dùng để phóng dạng . Đô đốc Latouche Tréville Latouche-Tréville Louis René Lavassor de (1745-1804) 1.đô đốc ,sinh Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 290 trưởng trong một gia đình vùng Rochefort-sur-mer,một gia đình đã cung cấp cho nước Pháp nhiều sĩ quan hải quân.Vào hải quân năm từ 13 tuổi,đã tham gia nhiều trận đánh chống hải quân Anh trong đó có trận giao chiến với Nelson ,tham gia cuộc chiến tranh giành độc lập tại Bắc Mỹ .Thành Phố Rochefort-sur-mer đã tưởng nhớ tới ông bằng cách tái tạo lại như thật con tàu Hermione ,là con tàu mà ông đã từng chỉ huy tại Bắc Mỹ,trên tàu có La Fayette -người anh hùng của nước Pháp đã góp phần vào nền độc lập của Hoa Kỳ .Ông đã mất vì bệnh ngay trên biển “Một hạnh phúc lớn lao cho một đô đốc là được chết ngay trên con tàu do chính mình chỉ huy ” 2. Tên chiếc tàu hàng của Hãng Chargeurs Réunis,trên đó anh thủy thủ Văn Ba ,tức chủ tịch Hồ Chí Minh sau này ,đã dùng để đi ra nước ngoài . .Tàu có dung tải 5.573 tấn ,được đóng năm 1903 và giải bản phá dỡ vào năm 1929 .Trong chuyến đi lịch sử này ,thuyền trưởng tàu là ông Louis Eduard Michelle .Sáng ngày 5-06-2003 ,tại sân bến Nhà Rồng đã làm lễ khánh thành bức tượng “Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước” .Tượng được đúc bằng đồng,nặng hơn một tấn,cao 3,3 mét theo mẫu của nhà điêu khắc Phạm Mười.Bệ tượng kích thước 2x2 mét,cao 1,4 mét được ốp đá hoa cương 3.tên của một loạt tàu chiến của Pháp ,thuộc nhiều loại khác nhau Tàu L-T trên bưu thiếp,hàng thứ hai,bên phải Khu trục L-T hiện đại Lầu boong (deck house, 甲 板 室 , палубная рубка)- một kết cấu nằm trên mạn giả hay boong thượng tầng không kéo dài từ mạn nọ sang mạn kia của tàu . Lazarev Mikhail Petrovich (Лазарев, Михаил Петрович 1788- 1851) –sĩ quan hải quân,nhà hàng hải,đô đốc. Từ năm 1813-1825 ông đã ba lần thực hiện chuyến đi vòng quanh thế giới kể cả chuyến đi của F.F.Bellinsgauzen,trong đoàn đó ông là chỉ huy con tàu "Mirny".Trong trận Navar đánh quân Thổ (1827) ông chỉ huy tàu "Azov". Trong các năm 1833- 1850 ông là Chỉ Huy Trưởng Hạm đội Baltic và Biển Đen . LCU (viết tắt Landing Craft Utility)-tàu chiến ,có thể vận chuyển lính và xe pháo đổ bộ vào các bến bãi.Có nhiều lớp loại khác nhau : 1/LCU 1610, 1627 và 1646 của Hải quân Mỹ: L x B x T =41,1 x 8,8 x 1,1 mét .Lượng chiếm nước không tải 200 tấn,375 tấn đầy tải ,2 máy Detroit 12V- 71 ,680 CV ,tốc độ 11 nút .2 súng máy 12,7 mm .có trang bị sinh hoạt cho 10 thuyền viên ,chế biến cho nhiều mục đích :cứu hộ,phà chở xe cộCó cả cầu dẫn lên xuống ở mũi và đuôi tàu .Boong thép hàn gia cường chịu tải trọng tới 800 pounds cho một foot vuông .Buồng máy ngăn đôi kín nước để phòng ngừa 1 máy bị hỏng trong chiến đấu 2/ LCU 2000 của Hải quân Mỹ,L x B x T =53 x 12,8 x 2,7 mét ;Lượng chiếm nước không tải 575 tấn,đầy tải 1087 tấn .Có thể chở 30 container 20 ft .Thuyền viên 13 người 3/ LCU Mk10 của Hải quân Anh có thể hoạt động mọi nơi từ Bắc Cực tới xích đạo L x B x T =29,8 x 7,4 x 1,7 mét ,Lượng chiếm nước 236 tấn Trong chiến tranh ,Mỹ đã đưa nhiều tàu loại LCU vào chiến trường Việt Nam và bị chúng ta đánh chìm .Riêng Đoàn 126 Đặc Công Hải Quân ,đơn vị Anh Hùng Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 291 LLVT,trong các năm 67-68 đã đánh chìm đánh hỏng 87 tàu LCU,ngoài ra là hàng chục các loại tàu khác như tàu LST,LCM,LSM LCM (viết tắt Landing Craft Medium)- tàu vận tải chủ yếu phục vụ chuyển hàng và/hoặc người từ tàu-sang –tàu hay tàu- bờ .Loại đầu tiên dài 56 feet ,mở cửa mũi.Từ năm 1959 thay bằng LCM-8 lớn hơn LxB= 22,5x6,4 mét Lượng chiếm nước tải đầy 105 tấn ,2 máy diesel Detroit 12V-71 ,chở được 1 xe tăng M60 hay 200 lính.Được đưa vào chiến trường Việt Nam Lê Bảo (1930-) –kỹ sư đóng tàu,tốt nghiệp Trường đóng tàu Paris,nay thuộc Viện Ensta Paris Pháp,chuyên gia đóng tàu Cục Cơ Khí Bộ GTVT .Sinh quán Nam Định.Tốt nghiệp tú tài trường Chu Văn An Hà Nội (1948),Đại Học Khoa Học Hà Nội (1948-1950) .Trường Đóng Tàu Ensta (1950-1954) .Về miền Bắc qua đường Moskva-Bắc Kinh.Phó phòng Cơ Vụ Cục Đường Thủy (1956) Phó Chủ Nhiệm Khoa Cơ Khí Đại Học Bách Khoa Hà Nội (1956-1961) .Tiểu Ban Cơ Khí Phủ Thủ Tướng (1964) ,Trợ lý Cục Trưởng Cục Cơ Khí Bộ GTVT (1965),Trưởng Phòng Kỹ Thuật Cục Cơ Khí (từ 1975) Le Créyac –tên chiếc tàu chiến mà Đại đội Ký Con giải phóng quân đã chiếm được của Hải Quân Pháp vào tháng 11/1946 và dùng tàu đó từ Hòn Gai tiến ra giải phóng Cô Tô nhưng không thành công. Cho đến cuối năm 1955, thực hiện Hiệp Định Geneva, quân Pháp mới hoàn toàn rút khỏi hòn đảo này. Le Verdon –một tỉnh thuộc miền Thượng Provence (Haute Provence) nước Pháp,một trung tâm thu hút khách du lịch.Con tàu mang tên Le Verdon ,trọng tải 7000 dwt,gắn với lịch sử hoa tiêu Việt Nam.Ngày 20/05/1955,Nguyễn Ý Nết và Lê Văn Chút là hoa tiêu đầu tiên dẫn con tàu này-tàu chở đồng bào từ Sài Gòn chuyến cuối cùng ra Bắc - vào Cảng Hải Phòng sau khi Pháp rút hết khỏi Cảng này vào ngày 13/05/1955 Tài tử Mỹ Mary Lin Moore làm lễ đặt tên tàu chiến Mỹ Impervious năm 1955 Lễ đặt tên cho tàu (ship christening; 船 洗礼仪式; церемония крещения судна )-một tục lệ có từ lâu đời mong cho con tàu khi ra đời đã được chở che ,chống lại mọi thế lực hắc ám,vượt biển an lành.Ngày nay,lễ đặt tên vẫn rất phổ biến ,thường do một phụ nữ phụ trách và người này đập chai sâm banh vào mũi tàu .Nhưng vào thời những người Viking,thay vào rượu là máu của những người bị giết để hiến tế ,còn người cổ La Mã và Hy Lạp thì dùng nước.Nước được phun ,được tắm cho mọi thủy thủ và các quan khách.Cho tới năm 1811,lể đặt tên với việc phóng chai rượu sâm banh vẫn do những thành viên nam giới trong hoàng gia phụ trách.Vua George IV đã phá lệ bằng cách mời một phụ nữ làm lễ đặt tên.Rủi thay,chai sâm banh không phóng vào thân tàu mà làm bị thương một quan khách.Thế là người ta ra sức cải tiến ,sao cho vẫn giữ tục lệ để phụ nữ chủ trì lễ đặt tên còn chai sâm banh được treo sẵn vào tàu như ngày nay ta vẫn làm và chai rượu còn có lưới bọc đề tránh Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 292 vụn thủy tinh văng vào mắt quan khách.Có khi rượu còn được ủ bọc cầu kỳ để giữ nhiệt sao cho có nhiều bọt sủi thật đẹp trong buổi lễ. Nhưng trong suốt một trăm năm qua,xưởng đóng tàu Newport News của Mỹ có hai lần không mời phụ nữ làm lễ mà là hai cậu trẻ quãng 15 tuổi.một lần hạ thủy tàu kéo vào năm 1909,một lần vào lễ cho tàu hàng năm 1916. Ngày 7/10/2006 Tổng Thống Bush đã tới dự lễ đặt tên cho mẫu hạm mang tên người cha của mình George H.W. Bush tại Xưởng Newport News ,con tàu trị giá hơn 6 tỉ USD Lê Đức Toàn (1936-)-tiến sĩ điều khiển tàu biển,nhà quản lý giáo dục hàng hải.Sinh quán thành phố Hải Phòng.Tốt nghiệp đại học OVIMU (1966),bảo vệ học vị tiến sĩ tại Học Viện Hàng Hải Makarov tại Leningrad dưới sự hướng dẫn của giáo sư Черниев Л.Ф. (1969) .Liên tục làm công tác giảng dậy từ năm 1967 tới khi về hưu vào năm 1997.Hiệu Phó Trường Trung Học Hàng Hải (1973);Hiệu Phó Đại Học Hàng Hải (1976);Hiệu Trưởng Đại Học Hàng Hải (1979-1997).Phó Giáo Sư (1990) .Phó Chủ Tịch Hội KHKT Biển Việt Nam Lễ Hội Cá Ông (còn được gọi là lễ tế cá Voi) - lễ hội lớn nhất của ngư dân ở nhiều địa phương nước ta,trong đó có các ngư dân Quảng Nam - Ðà Nẵng.Thờ phụng Cá Ông ở miền đất này không chỉ được xem là sự tôn kính thần linh mà còn gắn liền với sự hưng thịnh của cả làng cá. Lễ hội được diễn ra trong hai ngày vào trung tuần tháng 3 âm lịch. Trong ngày lễ bàn thờ được trang hoàng hết sức rực rỡ, trang nghiêm. Các nhà đều đặt bàn hương án bày đồ lễ cúng. Trên mỗi tàu thuyền đều chăng đèn kết hoa. Lễ cầu an được tổ chức vào đêm đầu tiên tại lăng Cá Ông dưới sự điều khiển của các vị chánh bái, là những vị cao niên, có uy tín lớn trong làng chài.Vị chánh bái dâng đồ tế lễ (thường không dùng hải sản) và đọc văn tế nói lên lòng biết ơn của dân làng đối với công đức Cá Ông và cầu mong mùa đánh bắt bội thu, thuyền bè đi khơi về lộng an toàn.Rạng sáng ngày hôm sau, dân làng đánh trống làm lễ rước trên biển. Tất cả tàu thuyền ra khơi đến một vị trí đã định trước và vị chánh tế tổ chức "xin keo". Ðó là lễ Cá Ông chứng dám lòng thành của ngư dân ngoài biển. Vào nửa đêm hôm đó, dân làng làm lễ chánh tế bao gồm lễ khai mõ, đội học trò dâng hương, dàn nhạc trình diễn, hát bội... Trong suốt ngày hội, các tàu thuyền dù ở xa cũng tập trung về bến để tham gia lễ hội Cá Ông. Lễ Hội Đua Thuyền ở Lý Sơn- lễ hội điển hình cho nhiều địa phương khác nhau trên đất nước ta,một lễ hội bắt đầu từ năm 1826 tại Lý Sơn một huyện đảo , cách cửa biển Sa Kỳ Quảng Ngãi 18 hải lý . Đảo Lớn của Lý Sơn có 2 xã là An Vĩnh và An Hải và mỗi xã đều hình thành 4 thuyền, đủ bộ "tứ linh" (long, ly, qui, phụng). Các thuyền cũng đặt ở nơi am miếu để thờ cúng: ở xã An Vĩnh, thuyền long thờ tại miếu Hoà Lân, thuyền phụng tại lăng Cồn, thuyền ly tại Dinh Chàm, thuyền qui ở lăng Nghĩa Tự. ở xã An Hải, thuyền long thờ ở lăng Cồn, thuyền ly đặt ở Trung Hoà, thuyền qui ở Trung Yên, thuyền phụng ở dinh Tam Toà. Thuyền đua ở Lý Sơn có dáng thon dài, ngang nơi rộng nhất 1,4 mét, dài 9,5 mét; trước kia thuyền được làm bằng khung gỗ, mê tre (tất nhiên có trát dầu rái); sau này mê tre được thay bằng mê nhôm hoặc đuya ra, vừa bảo quản được lâu, vừa đỡ cản nước hơn. Trên thuyền các phần được trang trí công phu hơn ở sự chạm khắc . Khi ghe được đưa đi hạ thuỷ, người ta cũng tổ chức cầu cúng vào đêm trước, sáng sớm trước khi đua và sau khi đua, để tạ ơn tổ tiên và Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 293 các vị thần linh. Hàng năm vào rằm tháng Bảy, cúng tế các vị tiền hiền, người ta cũng tổ chức đua thuyền, nhưng chủ yếu vẫn là đua thuyền vào dịp đầu xuân, kéo dài 4 ngày, từ mồng 4 đến mồng 8 tháng Giêng âm lịch. Mỗi thuyền đua có từ 18 đến 20 người, trong đó có người đập then (còn gọn là lái nhịp) và Tổng lái (đội trưởng). Mỗi thuyền đua ở Lý Sơn đều có một đồng phục riêng tùy thích, nhưng bao giờ các vận động viên cũng chít khăn đỏ trên đầu. Cách tính điểm là thuyền về nhất được 10 điểm, thuyền về thứ nhì được 8 điểm, thuyền về ba 6 điểm, thuyền về cuối cùng 4 điểm. Tổng cộng cả 2 ngày đua tài, thuyền nào có số điểm cao nhất sẽ giành phần thắng và các thuyền khác cũng tuỳ theo số điểm đạt được mà xếp hạng nhì, ba, tư ,thắng bại trong cuộc đua tùy thuộc ở toàn đội, ở sự khoẻ mạnh, dẻo dai của các thành viên trong đội; nhưng ở đây không thể không kể đến người lái nhịp và tổng lái. Người lái nhịp đứng ở giữa thuyền, giữ một trọng trách lớn, là phải dùng then (thanh tre) đánh nhịp rõ to để các thuyền viên bơi đúng theo nhịp. Nhiệm vụ của người đạp then nặng nề ở chỗ, phải đứng ở giữa thuyền, giữ được thăng bằng và phải bằng sức vóc mà liên tục đánh nhịp. Nhịp đánh thưa quá thì thuyền đi chậm, nhặt quá có thể làm các thuyền viên đuối sức, nhịp không đều thì dẫn đến chuệch choạc. Một khi nhịp đã vừa mà có thuyền viên không theo đúng nhịp, gây lực cản thì phải kịp thời phát hiện để thay bằng người khác. Tổng lái là người đứng ở cuối thuyền quan sát đều khắp, đồng thời đảm đương nhiệm vụ lái thuyền. Thuyền đua ở biển có đặc điểm là thủy truờng không êm như ở sông, bởi vậy, tổng lái vừa phải nhắm thẳng đến cột tiêu, đồng thời phải lượn tránh sóng. Đến giáp cọc tiêu rồi phải bẻ lái thế nào đó để không phải mất công vòng rộng, lại không quá gấp thuyền dễ bị chòng chành và nhọc công sức của thuyền viên. Khi cả đội tập luyện, đội trưởng sẽ xem xét mực ghe để có thể thay thuyền viên cho vừa, mực ghe vừa rồi thì tập cho nhịp nhàng và quen tay. Sở dĩ chỉ cần ít ngày tập luyện bởi những người tham gia đua thuyền đều là những người hàng ngày đánh bắt cá trên biển, rất thông thạo với nghề đi biển. Lễ hội làng Quan Lạn –lễ tại Quan Lạn (nay thuộc huyện Vân Đồn) là trung tâm của trấn Vân Đồn xưa. Trấn này đi vào lịch sử cùng với thương cảng nhà Trần, Lê, đặc biệt với chiến thắng quân Nguyên trong trận thuỷ chiến lớn lần đầu tiên mở ra trên mặt biển, do phó tướng Vân Đồn Trần Khánh Dư chỉ huy. Lễ hội làng Quan lạn được tổ chức hàng năm là để tưởng nhớ ông và đội quân thủy chiến anh hùng của ông. Do đó bên cạnh việc dâng hương, tưởng niệm mà ta thường thấy ở các ngôi đền thờ danh tướng hoặc các vị vua hiền khác, ở đây đã diễn ra một hoạt động trở thành trung tâm của lễ hội với nghi lễ tương đương như một hội độc lập, đó là hội bơi trải. Do đó dân gian gọi đơn giản hội bơi và sắp đến tháng 6 âm lịch , người ta thường hỏi: Năm nay có dự hội bơi không? Hội bơi trải diễn ra từ đêm 17 đến hết chiều ngày 18- 6, âm lịch, chia làm ba buổi, rực rỡ tưng bừng nhất vẫn là buổi đầu vào đêm 17- 6. Trong ánh đuốc, những thuyền viên đội nón, mặc quần áo như ở thời Trần, có điều màu sắc sặc sỡ hơn. Tiếng chiêng trống và tiếng hò reo, gợi lên không khí chiến trận làm ta nghĩ đến một thời anh hùng đã diễn ra ở đây. Còn các chi tiết khác về hình thức tổ chức, nhịp điệu tiết tấu, quá trình diễn ra, cách chấm giải đều giống với hội bơi trải ở Đồ Sơn (Hải Phòng), vùng Thiên Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU 294 Trường (Nam Hà) thậm chí cả vùng Thái Bình và đồng bằng Bắc Bộ. Lê Hồng Bang (1954-)-tiến sĩ kỹ sư đóng tàu .giảng viên đại học hàng hải.Sinh quán Bố Trạch Quảng Bình,tốt nghiệp trung học trường phổ thông Bố Trạch (1972),tốt nghiệp Vỏ Tàu khóa 13 Đại Học Hàng Hải (1977).Bảo vệ luận án tiến sĩ về dao động cơ học đàn hồi dưới sự hướng dẫn của giáo sư Đatsenkô A.F.( Даценко А Ф) Đại Học Bách Khoa Ucraina (1995).Công tác tại Đại Học Hàng Hải từ 1977.Phó Chủ Nhiệm Khoa Đóng Tàu Tác phẩm : Lý thuyết thiết kế tàu thủy /cùng Phạm Tiến Tỉnh,Hoàng Văn Oanh (XB GTVT 2006);Giới thiệu Công Ước Quốc Tế trong đóng tàu (XB GTVT 2007) Lê Kế Lâm (1935-)-tiến sĩ quân sự,nhà giáo dục hải quân.Sinh tại thị xã Cửa Lò Nghệ An.Tốt nghiệp trường Văn Hóa Quân Đội ,học nghiệp vụ hải quân ở nước ngoài.Bảo vệ luận án tiến sĩ tại Học Viện Lục Quân Đà Lạt (1994).Là giảng viên và nghiên cứu tại Trường Sĩ Quan Hải Quân,Hiệu Trưởng Giá