Bài giảng Biến chứng nội sọ do tai

BIẾN CHỨNG NỘI SỌ DO TAI ĐẠI CƯƠNG : • BCNS là biến chứng nguy hiểm của viêm tai giữa mạn tính. • BCNS có các đặc điểm : Triệu chứng lâm sàng đa dạng . Diễn biến phức tạp. Điêù trị khó khăn . Tỷ lệ tử vong cao . LỊCH SỬ : – HIPPOCRATE ( 460 trước công nguyên ):” đau tai dữ dôị kèm sốt cao có thể làm bệnh nhân nói sảng và chết “ – MORGAGNI : phát hiện áp xe não do tai đầu tiên. – MORLAND : mổ thành công áp xe não do tai. – VOLTOLINI : mô tả triệu chứng viêm màng não do tai . • HÀNG RÀO BẢO VỆ : • Niêm mạc hòm nhĩ . • Các thành xương. • Sự thành lập mô hạt . • CƠ CHẾ BỆNH SINH : Viêm tắc tĩnh mạch xương. Huỷ xương . Các con đường có sẵn . CÁC YẾU TỐ THUẬN LƠỊ : Độc tố cuả vi khuẩn . Sự điều trị kháng sinh không đúng . Sự đề kháng của cơ thể . Cấu trúc xương chủm . Sự dẫn lưu của tai giữa . Tiền sử chảy mủ tai trước đó . CÁC ĐỊNH LUẬT : – Định luật KORNER : áp xe não do tai thường ở thùy thái dương nông. – Định luật BORRIES : trong diễn tiến của viêm màng não do tai , nếu dịch não tủy khá lên mà lâm sàng của bệnh nhân ngày càng nặng thì phải nghi ngờ có áp xe não tiềm ẩn PHÂN LOAỊ :  Viêm màng não.  Aùp xe đaị não .  Aùp xe tiểu não.  Viêm tắc xoang tĩnh mạch bên.  Aùp xe ngoài màng cứng CHẨN ĐOÁN : HOÄI CHÖÙNG VIEÂM TAI XÖÔNG CHUÛM MAÏN TÍNH HOÂÌ VIEÂM : • Tieàn söû chaûy muû tai töø nhoû. • Gaàn ñaây : soát cao, laïnh run , nhöùc ñaàu . • Muû tai thoái khaém, nhieàu hôn , ít ñi hoaëc ngöng chaûy . • Giaûm thính löïc naëng. • Aán vuøng moûm chuûm ñau choùi . ÁP XE ĐAỊ NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN: • 1/ HÔỊ CHỨNG TĂNG ÁP LỰC NÔỊ SỌ : • 2/ HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG: • 3/ HỘI CHỨNG THẦN KINH KHU TRÚ : TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG : VIÊM MÀNG NÃO: * Sốt cao , rét run , mạch nhanh. * Tam chứng kinh điển : Nhức đầu dữ dôị. Nôn oí . Táo bón . * Dâú màng naõ : _Cổ gượng . _Kernig (+), Brudzinski (+). * Rôí loạn thần kinh :  Cảm giác : tăng cảm giác đau, sợ ánh sáng.  Vận mạch : da đỏ bừng , vạch màng não (+)  Gíac quan : sợ tiếng động .  Tinh thần : trầm uất , mê sảng . ÁP XE ĐAỊ NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN: HÔỊ CHỨNG TĂNG ÁP LỰC NÔỊ SỌ : • nhức đầu vùng thaí dương, đỉnh , chẩm. • Nôn vọt. • Tinh thần trì trệ:lơ mơ, ngủ gà . • Mạch chậm < 60 lần / phút , huyết áp tăng. • Cương tụ võng mạc , phù gai. ÁP XE ĐAỊ NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN: HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG: • sốt cao. • Gầy sút , • Mất nước ÁP XE ĐẠI NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN: 3/ HỘI CHỨNG THẦN KINH KHU TRÚ : • tăng phản xạ gân xương, Babinski (+). • Liệt nưả ngươì bên đôí diện . • Co giật chân tay, động kinh. • Mất ngôn ngữ : mù lơì, điếc lơì : • Mù lời : ( Vernicke ):noí được nhưng quên 1 số từ quen thuộc. • Điếc lơì : ( Broca ) : nghe được nhưng không hiêủ . • Tử vong do : tụt kẹt thuỳ thaí dương vaò khe Bichat. • Tụt kẹt tiểu não vào lỗ chẩm. • Vỡ ổ áp xe vào naõ thất . ÁP XE TIỂU NÃO : Mất thăng bằng. Quá tầm :nghiệm pháp ngón tay chỉ muĩ .  Mất liên động :úp ngưả bàn tay.  Mất đồng vận : đá gót vào mông. Động mắt tự phát đập về bên bệnh.  Nôn oí, chóng mặt, nhức đầu VIÊM TẮC XOANG TĨNH MẠCH BÊN : • * Sốt cao+ lạnh run giống cơn sốt rét. • Biểu đồ nhiệt độ hình tháp chuông nhà thờ . • * Đau vùng bờ sau xương chủm. *Thiếu máu . *Máng cảnh sưng đau. ÁP XE NGOÀI MÀNG CỨNG : • Túi mủ nằm giữa màng cứng và xương sọ . • Không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu • ( nhức đầu, sốt, buồn nôn) CẬN LÂM SÀNG : • 1. COÂNG THÖÙC MAÙU : • Baïch caàu taêng , chuû yeâuù laø ña nhaân trung tính . • 2. DÒCH NAÕO TUÛY : daâuù hieäu ñieån hình cuaû vieâm maøng naoõ : ñaïm taêng, ñöôøng giaûm, baïch caâuø taêng. • 3. XQUANG SCHULLER: hình aûnh Cholesteatome • 4. THÍNH LÖÏC ÑOÀ : ñieác daãn truyeàn ñoä III, thính löïc maát trung bình 48,5 dB. • 5. CTSCAN : CẬN LÂM SÀNG : CTM. Dịch naõ tuỷ. Phim Schuller . Ctcan ĐIÊÙ TRỊ : • NÔỊ KHOA : • Kháng sinh : • Ampi+Genta + Metronidazol • Cephalo III+ Genta +Metronidazol • kháng sinh đồ • *Chống phù naõ , chống tăng áp lực nôị sọ : Manitol 20% hoặc Glucoz 30 % • *Bù nước điện giaỉ. • *Dinh dưỡng . • . NGOAỊ KHOA : • Khoét rỗng đá chủm toàn phần mở rộng. • Giải quyết ổ viêm nhiễm ở xương chủm. • Dẫn lưu ổ áp xe . ÁP XE TIỂU NÃO: TIEÂN LÖÔÏNG : Điều trị sớm có khả năng cưú sống bệnh nhân,  Điều trị muộn tỷ lệ tử vong cao.