Giáo án Ngữ văn 10 Tiết 80: Lập dàn ý bài văn nghị luận

Tiết 80: Lập dàn ý bài văn nghị luận Mục tiêu bài học: Giúp học sinh Kiến thức Hiểu được tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập dàn ý cho bài văn nghị luận. Kĩ năng - Hình thành và phát triển kĩ năng lập dàn ý bài văn nghị luận. - Rèn luyện và phát triển kĩ năng làm việc nhóm. 3. Thái độ - Hình thành ý thức và thói quen lập dàn ý trước khi viết bài văn nghị luận trong nhà trường cũng như ngoài cuộc sống. B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên. - Sách giáo khoa, sách giáo viên Ngữ văn 10, tập 2 - ban cơ bản. - Giáo án giảng dạy. - Bút lông, nam châm, phiếu câu hỏi 2. Học sinh. - Sách giáo khoa, vở soạn, bút, vở ghi C. Phương pháp, phương tiện dạy học: 1. Phương pháp dạy học: sử dụng kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm, nêu vấn đề, tái tạ, làm việc nhóm 2. Phương tiện dạy học: bảng đen, phấn D. Tiến trình bài học 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Vào bài mới: GV hỏi: Sau khi đọc xong đề bài văn nghị luận, các bạn làm gì tiếp theo? GV dẫn vào bài: Một trong những bước quan trọng trước khi bắt đầu viết một bài văn nghị luận mà cô thấy các bạn thường bỏ qua. Đó là bước lập dàn ý bài văn nghị luận. Vậy lập dàn ý là gì? Lập dàn ý cho bài văn nghị luận có tác dụng gì? Và cách thức tiến hành ra sao? Bài học ngày hôm nay - "Lập dàn ý bài văn nghị luận sẽ giúp chúng ta trả lời những câu hỏi đó. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu về tác dụng của việc lập dàn ý -Gọi học sinh đọc phần I (SGK – 89). GV hỏi: Vậy lập dàn ý là gì? GV hỏi: Theo em, chúng ta lập dàn ý để làm gì? Và điều gì sẽ xảy ra nếu ta không lập dàn ý trước mà đi thẳng vào viết văn? Hoạt động 2: Cách lập dàn ý bài văn nghị luận Xét đề bài trong ví dụ trong SGK: Tìm ý cho đề văn nghị luận sau: Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M. Go-rơ-ki có viết: “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”. GV hỏi: Theo em, bước đầu tiên của lập dàn ý là gì? Hãy áp dụng bước đó vào trong đề bài đã cho. GV hỏi: Bước tiếp theo sau khi phân tích đề, theo em sẽ làm gì? Dựa vào SGK em hãy xác định các luận điểm cho đề bài đã cho. -GV cho học sinh làm việc nhóm.Cả lớp chia thành 4 nhóm. Các nhóm sẽ thảo luận trong vòng 7 phút và ghi câu trả lời vào phiếu câu hỏi. + Nhóm 1: Xác định luận cứ cho luận điểm “Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người”? + Nhóm 2: Xác định luận cứ cho luận điểm: “Sách mở rộng những chân trời mới”? + Nhóm 3: Xác định luận cứ cho luận điểm: “Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách”? + Nhóm 4: Kể tên và giới thiệu một số cuốn sách mà em cho rằng bổ ích? GV sửa chữa, bổ sung trên cơ sở bài tập nhóm của học sinh. GV hỏi: Sau khi tìm luận điểm, luận cứ cho lập luận, các em sẽ làm gì? Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tổng kết. -Gọi 1 học sinh đọc lại ghi nhớ trong SGK. GV tổng kết và nhấn mạnh lại những ý chính của bài. Tác dụng của việc lập dàn ý Khái niệm Là việc lựa chọn, sắp xếp những nội dung cơ bản dự định triển khai vào bố cục ba phần của bài văn. Tác dụng - Giúp người viết bao quát được những nội dung chủ yếu cần triển khai, - Bao quát được phạm vi, mức độ nghị luận; tránh được tình trạng xa đề, lạc đề, lặp ý, bỏ sót hoặc ý không cân xứng. - Phân phối thời gian hợp lí khi làm bài. II. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận Bước 1: Phân tích đề + Đề nghị luận xã hội + Thao tác lập luận: giải thích, bình luận + Phạm vi dẫn chứng: Trong đời sống của con người Bước 2: Lập dàn ý Xác định các luận điểm. Tìm ý cho luận điểm +Luận điểm 1 : Sách là sản phẩm kì diệu của con người. Sách là sản phẩm tinh thần của con người. Sách là kho tàng tri thức,phản ánh những thành tựu khoa học,kinh nghiệm sống của nhân loại. Sách là phương tiện giúp ta vượt thời gian,không gian. +Luận điểm 2 : Sách mở rộng cho tôi những chân trời mới. Sách giúp ta hiểu biết thêm về mọi lĩnh vực. Sách là người bạn tâm tình gần gũi,giúp con người hoàn thiện về nhân cách. +Luận điểm 3 : Cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách. Tạo thói quen lựa chọn sách,hứng thú đọc và học theo những sách có nội dung tốt. Học điều hay trong sách bên cạnh việc học trong thực tế. Kiểm tra lại, sắp xếp luận điểm, luận cứ sao cho phù hợp với lập luận. III.Tổng kết: Ghi nhớ – SGK E. Củng cố, dặn dò - Làm các bài tập trong phần luyện tập trong SGK. - Chuẩn bị bài “Truyện Kiều (Phần 1 – Tác giả)” F. Rút kinh nghiệm ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................