Giáo án số 6 - Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán

Giáo án lớp 11 Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán Phạm Thị Mai Lan K56A- CNTT- ĐHSPHN 1 Giáo án số 6: Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán. I.Mục đích, yêu cầu:  Học sinh nắm được các khái niệm: phép toán, biểu thức số học, hàm số học chuẩn, biểu thức quan hệ, biểu thức lôgic.  Giúp học sinh hiểu và viết được lệnh gán.  Học sinh viết được các biểu thức số học và lôgic với các phép toán thông dụng. II. Phương pháp, phương tiện. 1. Phương pháp:  Kết hợp các phương pháp dạy học như thuyết trình, vấn đáp…  Kết hợp giữa các phép toán, biểu thức trong tin học và toán học … 2. Phương tiện:  Sách giáo khoa Tin học lớp 11.  Vở ghi lý thuyết.  Giáo án đã soạn sẵn.  Sách tham khảo (nếu có). III. Tiến trình lên lớp và nội dung bài giảng. 1. Ổn định lớp ( 1’) Yêu cầu lớp trưởng ổn định lớp và báo cáo sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ và gợi động cơ. a. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Biến là gì? Cách khai báo biến trong ngôn ngữ lập trình Pascal? Trả lời: Biến là đại lượng được đặt tên, dùng để lưu trữ giá trị và giá trị có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình. Trong Pascal, khai báo biến bắt đầu bằng từ khóa var có dạng: var :; Giáo án lớp 11 Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán Phạm Thị Mai Lan K56A- CNTT- ĐHSPHN 2 trong đó: - Danh sách biến là một hoặc nhiều tên biến, các tên biến được viết cách nhau bởi dấu phẩy (,). - Kiểu dữ liệu thường là một trong cá c kiểu chuẩn hoặc kiểu dữ liệu do người lập trình tự định nghĩa. - Sau từ khóa var có thể khai báo nhiều danh sách biến khác nhau. b. Gợi động cơ: Ở bài trước chúng ta đã được học cách khai báo biến nhưng chúng ta chưa được tác động đến từng biến và chưa thấy được mối liên quan nào giữa các biến. Để thấy được điều đó chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài ngày hôm nay, bài phép toán, biểu thức, câu lệnh gán. III. Nội dung của bài học. STT Nội dung Hoạt động của thày và trò Thời gian 1 Phép toán. Phép toán Trong toán học Trong tin học Các phép toán số học với số nguyên +, - , x, div(phần nguyên), mod(phần dư) +, - , *, div, mod  Thuyết trình: Tương tự như toán học, trong các ngôn ngữ lập trình đều có những phép toán số học như cộng, trừ , nhân, chia trên các đại lượng thực, các phép toán chia nguyên và lấy phần dư, các phép toán quan hệ…  Hỏi: Hãy giải thích rõ các phép toán div, mod, not, and, or.  Trả lời: - div là phép chia 2 số nguyên cho nhau, kết quả trả về là phần nguyên của kết Giáo án lớp 11 Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán Phạm Thị Mai Lan K56A- CNTT- ĐHSPHN 3 Các phép toán số học với số thực +, - , x, : +, - , *, / Các phép toán quan hệ , ≥, =, # , >=, =, Các phép toán lôgic Phủ định,hoặc, và Not, or, and quả nhận được. VD: 5 div 2= 2. - mod là phép chia 2 số nguyên cho nhau, kết quả trả về là phần dư của kết quả nhận được. VD: 5 mod 2 = 1. - not là phép toán phủ định, or là phép hoặc, and là phép và, kết quả trả về đều là kiểu boolean( true hoặc false).  Chú ý: Thứ tự thực hiện các phép toán như sau: - Thực hiện các phép toán trong ngoặc trước. - Trong dãy các phép toán không chứa ngoặc thì ta phải thực hiện từ trái sang phải theo thứ tự nhân, chia, chia nguyên, chia lấy phần dư, cộng, trừ. VD: (7+5)/2*3=18 (7+5)/(2*3)=2 2 Biểu thức số học  Là một biểu thức kiểu số hoặc một hằng số hoặc các biến kiểu số và các hằng số liên kết với nhau bởi một số hữu hạn các phép toán số học, các dấu ngoặc tròn tạo thành Thuyết trình: Thứ tự thực hiện các phép toán trong biểu thức số học như đã nêu trong phần 1. Giáo án lớp 11 Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán Phạm Thị Mai Lan K56A- CNTT- ĐHSPHN 4 một biểu thức có dạng tương tự như viết trong toán học. VD: 3*a+5 19*b+(c/6-2*a)  Các quy tắc viết biểu thức số học: - Chỉ dùng dấu ngoặc khi ta xác định trình tự thực hiện phép toán trong trường hợp cần thiết. - Viết lần lượt từ trái qua phải. - Không được bỏ dấu (*) trong tích. 3 Hàm số học chuẩn  Trong các ngôn ngữ lập trình, luôn có thư viện chứa một số chương trình giá trị những hàm số học thường dùng. Các chương trình số học như vậy gọi là các hàm số học chuẩn.  Mỗi hàm chuẩn có tên chuẩn riêng.  Tên chuẩn= Tên hàm( đối số).  Các hàm chuẩn thường dùng là: (xem trên giấy mô phỏng giáo viên chuẩn bị).  Thuyết trình: Khác với toán học thì ở trong ngôn ngữ lập trình luôn có những hàm số học chuẩn để cho sẵn kết quả những hàm số học thường dùng.  Giáo viên chuẩn bị sẵn bảng các hàm số học chuẩn trên khổ giấy lớn.  Hỏi: Hãy biểu diễn biểu thức sau dưới dạng hàm chuẩn trong Pascal. e2+5sin (2a+7) - |3a+b|  Trả lời: exp( 2)+5sin(2*a+7) – asb(3*a+b). 4 Các loại biểu thức 1. Biểu thức quan hệ.  Hai biểu thức cùng kiểu liên kết với nhau bởi phép toán quan hệ cho ta một biểu thức quan hệ.  Biểu thức quan hệ có dạng:  Hỏi: Đưa ra một biểu thức quan hệ và phân tích biểu thức đó. Giáo án lớp 11 Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán Phạm Thị Mai Lan K56A- CNTT- ĐHSPHN 5 <biểu thức 2> Trong đó biểu thức 1 hoặc biểu thức 2 cùng là xâu hoặc cùng là biểu thức số học. Ví dụ: x>=4 3*a5  Biểu thức quan hệ được thực hiện theo trình tự: - Tính giá trị các biểu thức. - Thực hiện phép toán quan hệ. 2. Biểu thức lôgic.  Là các biểu thức quan hệ liên kết với nhau bởi phép toán lôgic VD: (x=1)  Hỏi: Đưa ra một biểu thức lôgic và phân tích biểu thức đó. 5 Câu lệnh gán  Lệnh gán là một trong những lệnh cơ bản nhất của ngôn ngữ lập trình.  Trong Pascal lệnh gán có dạng: :=; VD: x:=2; tức là gán cho x giá trị bằng 2.  Lệnh gán có chức năng gán giá trị cho một biến, nghĩa là thay giá trị cũ trong ô nhớ( tương ứng với biến) bởi giá trị mới. Giá trị mới là giá trị của một biểu thức.  Chú ý: - Trong Pascal, bên trái lệnh gán là tên biến, bên phải là biểu thức đã xác định. - Phải viết đúng kí hiệu lệnh gán. - Biểu thức bên phải cần được xác định trước khi gán, nghĩa là mọi biến trong biểu thức đã được xác định giá trị và các  Hỏi: Hãy cho biết giá trị của biến x : a:=2; b:=5; x:=(a+b*2)/4; Giáo án lớp 11 Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán Phạm Thị Mai Lan K56A- CNTT- ĐHSPHN 6 phép toán trong biểu thức có thể thực hiện được trong miền giá trị của biến. - Kiểu của giá trị biểu thức bên phải dấu gán phải phù hợp với kiểu dữ liệu của biến. IV. Củng cố bài học(1’) Qua bài này chúng ta đã biết thêm được về các phép toán, biểu thức và câu lệnh gán trong ngôn ngữ Pascal. Yêu cầu các em hiểu rõ câu lệnh gán và biết cách vận dụng chính xác trong khi lập trình. V. Bài tập về nhà và câu hỏi ôn tập(1’)  Làm bài tập từ bài 2.10 đến 2.17 trong sách bài tập.  Nghiên cứu bài học tiếp theo. VI. Nhận xét và những đóng góp của giáo viên trong giờ giảng: Nhận xét, đánh giá của giáo viên hướng dẫn: