Luận án Biện pháp hạn chế rủi ro của giao dịch trên trang thương mại điện tử oto.com.vn của đại việt group

án." Nội dung chính của dự thảo thông tư xoay quanh các yêu cầu về dịch vụ và kỹ thuật đối với công ty chứng khoán khi tổ chức giao dịch chứng khoán trực tuyến, đồng thời quy định chi tiết thủ tục đăng ký cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến. Tuy nhiên, còn một số vấn đề khá then chốt đối với giao dịch điện tử trong hoạt động chứng khoán như bảo mật thông tin, biện pháp xác thực người giao dịch, v.v... chưa được đề cập đến trong dự thảo thông tư. Theo ý kiến của đại diện các công ty chứng khoán, dự thảo cần có thêm quy định chi tiết về tiêu chuẩn giao dịch trực tuyến, tiêu chuẩn mã hoá, tiêu chuẩn kết nối của các tổ chức cung cấp dịch vụ để đảm bảo hoạt động thông suốt của thị trường giao dịch chứng khoán trực tuyến trong tương lai. 28 CHƢƠNG 2: THỰC TRANG RỦI RO KHI GIAO DỊCH TRÊN TRANG THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ OTO.COM.VN 2.1. Tình hình hoạt động giao dịch trên Oto.com.vn 2.1.1. Giới thiệu về trang Oto.com.vn Trang thương mại điện tử Oto.com.vn cũng được coi là một sàn thương mại điện tử, gọi tắt là sàn Oto.com.vn. Ra đời năm 2015, Oto.com.vn được xây dựng và phát triển bởi Đại Việt Group – Một tập đoàn công nghệ và truyền thông tại Việt Nam. Sau 5 năm, Oto.com.vn đã có những bước phát triển vượt bậc và gặt hái không ít các thành tựu ấn tượng để vươn lên top đầu thị trường xe hơi trong nước. Hiện nay, Oto.com.vn đang có 22 triệu lượt xem trang, 6 triệu lượt truy cập, 32.000 tin rao cùng tổng cộng 1.200 tài khoản người dùng mới hàng tháng; lớn gấp 2,4 – 12 lần và tương đương mức tăng trưởng 20-200% so với thời điểm ban đầu. Oto.com.vn sở hữu một giao diện thân thiện và liên tục đổi mới, bộ lọc thông tin trực quan tích hợp nhiều tính năng, tiện ích tối ưu cho người dùng. Website là kênh tin tức ô tô cập nhật nhanh, đa chiều tất cả các sự kiện xe hơi nóng hổi trong ngoài nước để gửi đến độc giả và các bạn yêu xe. Nhờ công nghệ tối ưu mới, tin rao của khách hàng luôn hiển thị ở những thứ hạng đầu tiên trên các mạng tìm kiếm. Oto.com.vn là kênh ô tô đầu tiên trong nước ứng dụng công nghệ 3D Scanning hiện đại giúp người dùng có trải nghiệm thật hơn về các mẫu xe rao bán trên website. Cộng thêm công cụ tìm kiếm thông minh, hệ thống phân loại tối ưu cùng kho tin rao khổng lồ, Oto.com.vn sẽ giúp rút ngắn thời gian và kết nối nhanh chóng người bán - người mua trên con đường tậu bốn bánh. Bên cạnh đó, website liên tục cập nhật mọi thông tin về các dòng xe, diễn biến của thị trường xe hơi; thông số kỹ thuật, giá cả; những thông tin đánh giá và so sánh xe từ các chuyên gia trong ngành Song song với việc cập nhật tin tức nhanh chóng và đầy đủ, website còn là điểm đến cho các nhu cầu mua bán, quảng cáo ô tô với các tin rao được cập nhật mỗi ngày. Mục tiêu mà Oto.com.vn hướng tới là trở thành kênh thông tin kết nối người bán và người mua một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. 29 Oto.com.vn cũng là một trong rất ít website tiên phong về việc kết nối những đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ với người dùng có nhu cầu mua xe, bao gồm hệ thống các đại lý – salon ô tô, các trung tâm dịch vụ - garage uy tín về chăm sóc và bảo dưỡng xe hơi, các ngân hàng hỗ trợ vay mua xe, các công ty tư vấn bảo hiểm Với phương châm "Tìm là có - Đăng là bán", Oto.com.vn luôn không ngừng nỗ lực để phát triển và bứt phá, đặc biệt là trong giai đoạn thức thời công nghiệp 4.0. Kết hợp các ứng dụng và công nghệ tiên tiến, thông minh, đây sẽ là đòn bẩy giúp Oto.com.vn giữ vững vị thế kênh thông tin số 1 về ô tô tại Việt Nam và sớm vươn tầm ra khu vực. 2.1.2. Đối tượng giao dịch Đối tượng giao dịch trên Oto.com.vn là xe ô tô cũ và mới. Thông qua sàn giao dịch, người bán sẽ mô tả mặt hàng của mình về thương hiệu xe, mẫu mã, năm sản xuất, giá cả, tình trạng, màu sắc, loại động cơ, loại hộp số, hiện trạng sử dụng. Thông qua các yếu tố này, người mua sẽ có một cái nhìn khái quát về những chiếc xe được đăng bán, loại nào phù hợp với chất lượng, mục đích sử dụng và khả năng chi trả của mình. Xét về mặt hàng ô tô, các thương hiệu xe phổ biến tại Việt Nam bao gồm Toyota, Honda, Hyundai, Mitsubishi, Ford, Isuzu, Các dòng xe xuất xứ từ Nhật được ưa chuộng nhiều hơn nhờ sự bền bỉ, mẫu mã đa dạng và giá cả hợp lý. Đời xe càng mới càng có nhiều cập nhật về công nghệ, được trang bị thêm nhiều chức năng hiện đại, độ an toàn cao. Ngoài ra, các xe mới thường đi kèm với chính sách bảo hành được cung cấp trực tiếp từ các người bán uy tín. Một nhược điểm duy nhất khi mua xe mới đó là giá thành thường khá cao và khấu hao lớn. Đó cũng chính là lý do thị trường mua bán xe cũ rất sôi động tại Việt Nam lúc này, khi mà người có mức thu nhập không cần quá cáo cũng muốn sở hữu một chiếc ô tô. Khi mua xe ô tô cũ, số tiền chi ra sẽ thấp hơn so với việc đầu tư một chiếc ô tô mới do qua thời gian sử dụng giá trị xe sẽ giảm. Bên cạnh đó, các khoản thuế phí khi mua ô tô cũ cũng thấp hơn nhiều so với khi mua một chiếc xe mới. Ví dụ: Khi làm thủ tục sang tên xe, chi phí sang tên trước bạ chỉ 2% (khi mua xe mới là 10%). Trên Oto.com.vn, người mua hoàn toàn có thể tùy chọn mức ngân sách để lọc ra danh sách các xe vừa túi tiền. 30 Có 2 mục đích sử dụng chính cho ô tô, đó là chở người hoặc chở hàng hóa. Để chở hàng, người mua hoàn toàn có thể lựa chọn các dáng xe tải hoặc bán tải khi một phần không gian của xe dành riêng cho xếp hàng như Isuzu Dmax, Mitsubishi Fuso, Thaco Trường Hải.... Nếu nhằm mục đích vận tải hành khách, người mua có thể tham khảo đa dạng hơn các xe với số lượng chỗ dao động từ 2 (dáng thể thao) đến 60 chỗ (dáng van). 2.1.3. Đối tượng tham gia giao dịch Đối tượng tham gia giao dịch trên Oto.com.vn bao gồm những người có nhu cầu mua và bán xe ô tô cùng các dịch vụ đi kèm (nếu có). Người bán sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký thành viên sẽ được phép đăng tin trên sàn giao dịch Oto.com.vn và trở thành đối tượng tham gia giao dịch trện Oto.com.vn. Thủ tục đăng ký thành viên trên Oto.com.vn hiện trải qua 4 bước:  Bước 1: Người đăng tin truy cập vào website theo địa chỉ https://oto.com.vn  Bước 2: Điền đầy đủ thông tin trong form đăng ký thành viên trên website  Bước 3: Sau khi hoàn tất quá trình đăng ký tài khoản, nếu đăng ký thành công, hệ thống sẽ gửi thông báo và hướng dẫn kích hoạt qua email  Bước 4: Đăng nhập hòm mail cá nhân để xác nhận và kích hoạt tài khoản đã đăng ký Không khó để đăng ký thành viên song về đối tượng tham gia giao dịch, Oto.com.vn có một số quy định nghiêm ngặt. Đó là người tham gia giao dịch phải là các tổ chức, cá nhân hoạt động một cách hợp pháp, phải đăng ký kê khai thông tin cá nhân theo quy định của Oto.com.vn và của pháp luật., hải đảm bảo có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, tuân theo các điều khoản về việc sử dụng dịch vụ của Oto.com.vn. Toàn bộ thông tin cung cấp cho Oto.com.vn là thông tin cá nhân của Người đăng tin, chính xác, đầy đủ, đúng sự thật và cập nhật đầy đủ, kịp thời ngay sau khi có thay đổi. Người đăng tin có trách nhiệm bảo vệ mật khẩu đăng nhập và giám sát các thông tin liên quan đến tài khoản, đồng ý chịu hoàn toàn trách nhiệm trong trường hợp tài khoản được sử dụng bởi bất cứ ai mà Người đăng tin cho phép truy cập sử dụng. 31 2.1.4. Nguyên tắc hoạt động Oto.com.vn là đơn vị trung gian trong việc quảng cáo, tiếp thị sản phẩm của người đăng tin đối với những đối tượng có nhu cầu về sản phẩm. Oto.com.vn không chịu trách nhiệm về tính chuẩn xác, hợp pháp của các sản phẩm được đăng tin và quảng cáo trên trang. Tuy nhiên Ban quản lý Oto.com.vn sẵn sàng hỗ trợ nhanh nhất và tốt nhất khi nhận được các phản hồi, khiếu nại về việc tin đăng, quảng cáo của Người đăng tin không chuẩn xác, sai sự thật Trường hợp nhận được khiếu nại từ người mua, Ban quản lý Oto.com.vn sẽ xác nhận lại thông tin, nếu đúng như phản ánh thì tùy theo mức độ, Oto.com.vn sẽ có những biện pháp xử lý phù hợp, kịp thời. Oto.com.vn tôn trọng và nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Vì vậy, Người đăng tin rao bán ô tô, dịch vụ phải cung cấp đầy đủ, chính xác, trung thực và chi tiết các thông tin liên quan đến sản phẩm, dịch vụ. Mọi hành vi lừa đảo, gian lận trong kinh doanh đều bị lên án và phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật. Việc thanh toán đơn hàng giữa người đăng tin và người mua do hai bên tự trao đổi, thỏa thuận. Oto.com.vn không tham gia vào quá trình cũng như nội dung thỏa thuận mua bán giữa hai bên tuy nhiên luôn khuyến khích người đăng tin và người mua thực hiện thanh toán sau giao dịch qua các hình thức đảm bảo như chuyển khoản, và phải có hóa đơn chứng từ làm cơ sở cho việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại nếu có sau này. 2.1.4.1. Quy trình giải quyết tranh chấp, khiếu nại Nguyên tắc giải quyết tranh chấp, khiếu nại là các bên liên quan bao gồm người đăng tin và người mua đều có vai trò và trách nhiệm tích cực trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh. Người mua có thể gửi khiếu nại trực tiếp đến người đăng tin hoặc thông qua ban quản lý Oto.com.vn. Sau khi tiếp nhận phản hồi, Oto.com.vn sẽ sẽ chuyển ngay khiếu nại đó đến người đăng tin bằng các phương thức nhanh nhất. Người đăng tin phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa, dịch vụ đăng tải trên Oto.com.vn. Trường hợp có khiếu nại phát sinh, Người đăng tin có trách nhiệm cung cấp văn bản giấy tờ chứng thực thông tin liên quan đến sự việc đang gây mâu thuẫn cho người mua. Trong mọi trường hợp, 32 Người đăng tin phải có trách nhiệm giải quyết mọi khiếu nại của người mua liên quan đến chất lượng của hàng hóa, dịch vụ cung cấp. Trong trường hợp phát sinh tranh chấp, khiếu nại giữa Người đăng tin và người mua, các bên sẽ ưu tiên giải quyết bằng biện pháp thương lượng, hòa giải. Nếu thông qua hình thức thương lượng, hòa giải mà vẫn không thể giải quyết được mâu thuẫn phát sinh, thì một trong 2 bên có quyền gửi đơn đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp nhằm đảm bảo lợi ích hợp pháp của các bên. Trong trường hợp khách hàng đồng ý với phương án giải quyết khiếu nại, quy trình kết thúc. Trong trường hợp khách hàng không đồng ý với phương án giải quyết khiếu nại và yêu cầu giải quyết lại khiếu nại, yêu cầu giải quyết lại khiếu nại sẽ được Bộ phận Chăm sóc khách hàng tiếp nhận và xử lý. Nếu khách hàng vẫn không đồng ý với phương án giải quyết khiếu nại mà Bộ phận Chăm sóc khách hàng đưa ra, khách hàng có quyền khởi kiện tại tòa án hoặc trọng tài theo các quy định của pháp luật. 2.1.4.2. Quyền và nghĩa vụ của Oto.com.vn Oto.com.vn có toàn quyền thay đổi hay chỉnh sửa, thêm hoặc bớt Quy định sử dụng các dịch vụ bằng cách cập nhật lên Oto.com.vn vào bất kỳ thời điểm nào mà không cần thông báo. Người dùng bị ràng buộc theo tất cả những thay đổi, chỉnh sửa, thêm hoặc bớt như vậy. Ban quản trị website có toàn quyền chỉnh sửa, biên tập lại hay xóa bỏ những thông tin vi phạm xét theo mức độ cụ thể mà sẽ không cần giải thích lý do, không cần phải báo trước. Nếu tái phạm, các thông tin vi phạm cũng như tài khoản thành viên đều sẽ bị xóa hoặc xử lý kỷ luật theo quy định. Oto.com.vn có thể chấm dứt hoặc tạm thời khóa quyền truy cập của thành viên đến tất cả hay một tiện ích bất kỳ nào của Oto.com.vn mà không thông báo với thành viên khi Oto.com.vn có cơ sở tin là thành viên vi phạm Điều khoản của Quy chế này hoặc vi phạm mọi chính sách hay nguyên tắc chỉ đạo mà Oto.com.vn đã ban hành, hoặc với các hành động khác có hại đến Oto.com.vn và những người sử dụng khác. 33 Oto.com.vn có thể chấm dứt ngay quyền sử dụng dịch vụ và quyền thành viên của thành viên nếu Oto.com.vn phát hiện thành viên đã phá sản, bị kết án hoặc đang trong thời gian thụ án, trong trường hợp thành viên tiếp tục hoạt động có thể gây cho Oto.com.vn trách nhiệm pháp lý như có những hoạt động lừa đảo, giả mạo, gây rối loạn thị trường, gây mất đoàn kết đối với các thành viên khác của Oto.com.vn, hoạt động vi phạm pháp luật hiện hành của Việt Nam. Trong trường hợp chấm dứt quyền thành viên và quyền sử dụng dịch vụ thì tất cả các chứng nhận, các quyền của thành viên được cấp sẽ mặc nhiên hết giá trị và bị chấm dứt. Oto.com.vn giữ bản quyền sử dụng dịch vụ và các nội dung trên Sàn giao dịch Oto.com.vn theo các quy định của pháp luật về bảo hộ sở hữu trí tuệ tại Việt Nam. Tất cả các biểu tượng, nội dung theo các ngôn ngữ khác nhau đều thuộc quyền sở hữu của Oto.com.vn và nghiêm cấm mọi hành vi sao chép, sử dụng và phổ biến bất hợp pháp các quyền sở hữu trên. Oto.com.vn giữ quyền được thay đổi bảng, biểu giá dịch vụ và phương thức thanh toán trong thời gian cung cấp dịch vụ cho thành viên theo nhu cầu và điều kiện khả năng của Oto.com.vn và sẽ báo trước cho thành viên thời hạn là một tháng. Oto.com.vn mong muốn tạo điều kiện cho những người mua, bán ô tô nói chung có thể đến với nhau và tìm được những khách hàng phù hợp nhất cho các tài sản của mình. Oto.com.vn luôn cố gắng giữ cho những thông tin được đăng trên trang Oto.com.vn phong phú và chính xác nhất có thể với mong muốn xây dựng một kênh thông tin kết nối người bán và người mua một cách nhanh chóng và hiệu quả, luôn nỗ lực tối đa và nghiêm túc loại bỏ những thông tin không trung thực hoặc hàng hóa giả. Cụ thể, loại bỏ những thông tin bán hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh và hàng hóa hạn chế kinh doanh theo quy định của pháp luật, những thông tin bán hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Nếu hàng hóa thuộc đối tượng kinh doanh có điều kiện, Ban quản lý có trách nhiệm yêu cầu người bán cung cấp các giấy tờ liên quan. Do thị trường ô tô rất phong phú và đa dạng, Oto.com.vn không thể bảo đảm hoàn toàn tính chính xác của các thông tin, cũng như mô tả của các loại tin đăng trên Oto.com.vn. Hơn nữa, người rao bán có thể chủ quan khi mô tả sản phẩm của 34 họ. Tuy nhiên, Ban quản lý có nghĩa vụ tiếp nhận những phản ánh từ phía người dùng, khách hàng mua, khách hàng bán. Sàn giao dịch Oto.com.vn sẽ tiến hành các hoạt động xúc tiến, quảng bá ra thị trường nước ngoài trong phạm vi và điều kiện cho phép, góp phần mở rộng, kết nối đáp ứng các nhu cầu tìm kiếm bạn hàng và phát triển thị trường nước ngoài của các thành viên tham gia Sàn giao dịch Oto.com.vn. Sàn giao dịch Oto.com.vn sẽ cố gắng đến mức cao nhất trong phạm vi và điều kiện có thể để duy trì hoạt động bình thường của Sàn giao dịch Oto.com.vn và khắc phục các sự cố như: sự cố kỹ thuật về máy móc, lỗi phần mềm, hệ thống đường truyền internet, nhân sự, các biến động xã hội, thiên tai, mất điện, các quyết định của cơ quan nhà nước hay một tổ chức liên quan thứ ba. Tuy nhiên nếu những sự cố trên xẩy ra nằm ngoài khả năng kiểm soát, là những trường hợp bất khả kháng mà gây thiệt hại cho thành viên thì Sàn giao dịch Oto.com.vn không phải chịu trách nhiệm liên đới. 2.1.4.3. Quyền và trách nhiệm thành viên tham gia Sàn giao dịch Oto.com.vn Các thành viên có tài khoản trên Oto.com.vn có quyền sử dụng mọi dịch vụ/tiện ích được cung cấp trên website theo đúng chức năng, quyền hạn được phân cấp. Thành viên sẽ được nhân viên của Sàn giao dịch Oto.com.vn hướng dẫn sử dụng các công cụ, tính năng phục vụ cho việc mua hàng hoặc đăng tin rao vặt và sử dụng các dịch vụ tiện ích trên Sàn giao dịch Oto.com.vn. Thành viên được quyền yêu cầu Ban quản lý hỗ trợ khi gặp phải những vẫn đề liên quan kỹ thuật khi sử dụng dịch vụ đăng tin, tìm kiếm... trên Sàn giao dịch Oto.com.vn, có quyền gửi phản hồi, thắc mắc về chất lượng dịch vụ tới Ban quản lý sàn giao dịch. Thành viên được hưởng các chính sách ưu đãi do Sàn giao dịch Oto.com.vn hay các đối tác thứ ba cung cấp trên website Oto.com.vn. Các chính sách này dược đăng tải trực tiếp hoặc gửi đến email cho từng thành viên của Sàn giao dịch Oto.com.vn. Thành viên sẽ tự chịu trách nhiệm về bảo mật và lưu giữ và mọi hoạt động sử dụng dịch vụ dưới tên đăng ký, mật khẩu và hộp thư điện tử của mình, phải thông 35 báo kịp thời cho Sàn giao dịch Oto.com.vn về những hành vi sử dụng trái phép, lạm dụng, vi phạm bảo mật, lưu giữ tên đăng ký và mật khẩu của mình để hai bên cùng hợp tác xử lý. Thành viên phải cam kết những thông tin cung cấp cho Sàn giao dịch Oto.com.vn và những thông tin đang tải lên Sàn giao dịch Oto.com.vn là chính xác, tự chịu trách nhiệm về nội dung, hình ảnh của thông tin Doanh nghiệp và các thông tin khác cũng như toàn bộ quá trình giao dịch với các đối tác trên Sàn giao dịch Oto.com.vn. Thành viên không được sử dụng dịch vụ của Sàn giao dịch Oto.com.vn vào những mục đích bất hợp pháp, không hợp lý, lừa đảo, đe doạ, thăm dò thông tin, phá hoại, tạo ra và phát tán virus gây hư hại tới hệ thống, cấu hình, truyền tải thông tin của Sàn giao dịch Oto.com.vn hay sử dụng dịch vụ của mình vào mục đích đầu cơ, lũng đoạn thị trường tạo những đơn đặt hàng, chào hàng giả, kể cả phục vụ cho việc phán đoán nhu cầu thị trường. Trong trường hợp vi phạm thì thành viên phải chịu trách nhiệm về các hành vi của mình trước pháp luật. Thành viên cam kết không được thay đổi, chỉnh sửa, sao chép, truyền bá, phân phối, cung cấp và tạo những công cụ tương tự của dịch vụ do Sàn giao dịch Oto.com.vn cung cấp cho một bên thứ ba nếu không được sự đồng ý của Sàn giao dịch Oto.com.vn trong Quy định này. Thành viên không được hành động gây mất uy tín của Sàn giao dịch Oto.com.vn dưới mọi hình thức như gây mất đoàn kết giữa các thành viên bằng cách sử dụng tên đăng ký thứ hai, thông qua một bên thứ ba hoặc tuyên truyền, phổ biến những thông tin không có lợi cho uy tín của Sàn giao dịch Oto.com.vn. 2.1.5. Tình hình sử dụng dịch vụ của khách hàng Người dùng trên Oto.com.vn không chỉ bao gồm những người có nhu cầu bán xe và mua xe mà còn có cộng đồng những cá nhân mong muốn sở hữu xe trong tương lai. Không dừng lại ở đó, Oto.com.vn cũng tạo ra môi trường cho các nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ vay mua, sửa chữa, bảo hiểm xe có cơ hội tiếp cận với các khách hàng tiềm năng của họ. 36 Tính đến tháng 5 năm 2020, Oto.com.vn sở hữu hơn 20,000 tài khoản bán hàng trong đó có 1,050 khách hàng là salon lớn nhỏ trên cả nước. Mỗi ngày, Oto.com.vn thu về hàng chục ngàn lượt truy cập đến từ các công cụ tìm kiếm, truy cập trực tiếp mạng xã hội, diễn đàn, hỏi đáp. Biểu đồ dưới đây sẽ thể hiện lưu lượng truy cập đến Oto.com.vn theo từng tháng, tính trong nửa năm từ tháng 11 năm 2019 đến tháng 4 năm 2020. Biểu đồ 2.1. Lƣu lƣợng truy cập Website Oto.com.vn 6 tháng vừa qua Nguồn: Website Performance by Similarweb Với 90% truy cập đến từ tìm kiếm và trực tiếp, chứng tỏ một nỗ lực rất lớn của sàn giao dịch Oto.com.vn trong việc tối ưu website và nâng cao uy tín của mình với cộng đồng người yêu xe và mua bán xe tại Việt Nam. 2.2. Rủi ro trên trang thƣơng mại điện tử Oto.com.vn 2.2.1. Rủi ro đánh cắp dữ liệu cá nhân 2.2.1.1. Rủi ro về dữ liệu của người bán Tài khoản người bán trên Oto.com.vn được chia làm 2 loại: tài khoản cá nhân và tài khoản salon. Tài khoản cá nhân là những người bán lẻ, thường là chủ sở hữu muốn bán lại ô tô. Tài khoản salon thuộc về kênh đại lý, tham gia sàn với mục đích kinh doanh chính thống. Trong đó, số người bán cá nhân chiếm tỷ trọng nhiều hơn và chính nhóm này lại hay gặp rủi ro về mặt dữ liệu. 0 200 400 600 800 1000 1200 T11/2019 T12/2019 T1/2020 T2/2020 T3/2020 T4/2020 Lưu lượng truy cập (Đvt: trăm nghìn) 37 Người bán để rao bán ô tô của mình sẽ cần công khai tên liên hệ, số điện thoại và chi tiết về chiếc xe của mình. Do đó, bất cứ ai lên sàn cũng có thể có được danh sách những người đang có nhu cầu bán xe với những thông tin cụ thể. Rủi ro của người bán lúc này là nguy cơ bị đánh cắp thông tin dữ liệu. Thứ nhất, các kẻ gian có thể sử dụng lại hình ảnh, thông tin xe của những người bán thật để đăng lại và thuyết phục những người có nhu cầu mua. Mục tiêu nhắm vào là những chiếc xe còn mới, hình chụp đẹp mắt nhưng nội dung mô tả sơ sài. Chúng sẽ đem thông tin đó về và thông qua ngòi bút phù phép, dùng những ngôn từ lôi kéo và đặt mức giá cực hời nhằm thu hút người mua liên hệ. Khi con mồi đã sập bẫy, chúng lừa đặt cọc một khoản tiền nào đó sau đó ―bốc hơi‖ khỏi cuộc giao dịch. Kết quả là người bán không bán được hàng và chính chiếc xe của mình bị đem ra làm miếng mồi cho kẻ xấu. Thứ hai, với tình hình cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các sàn thương mại điện tử, Oto.com.vn cũng như các đối thủ đều mong muốn được người dùng tìm đến thật nhiều. Việc bảo vệ thông tin của khách hàng là vô cùng quan trọng bởi nguy cơ sao chép dữ liệu từ đối thủ. 2.2.1.2. Rủi ro về dữ liệu của người mua Dữ liệu của người mua gặp rủi ro khi thông tin về tài khoản bị đánh cắp khi tham gia giao dịch thương mại điện tử. Nếu các thông tin này không được giữ bảo mật, hồ sơ khách hàng có thể bị sử dụng trái phép và đem lên các chợ mua bán dữ liệu. Đây là rủi ro bảo mật mà Oto.com.vn không bao giờ muốn gặp phải vì cơ sở dữ liệu khách hàng chiếm đến 80% giá trị của sàn. Những thông tin bị đánh cắp như dữ liệu khách hàng, thông tin cá nhân có thể được sử dụng để giả mạo danh tính, gian lận, bán trên thị trường chợ đen hoặc bán cho đối thủ. Trong thương mại điện tử, các hành vi gian lận thẻ tín dụng xảy ra đa dạng và phức tạp hơn nhiều so với thương mại truyền thống. Nếu như trong thương mại truyền thống, việc mất thẻ hoặc thẻ bị đánh cắp là mối đe doạ lớn nhất đối với khách hàng thì trong thương mại điện tử mối đe doạ lớn nhất là bị ―mất‖(hay bị lộ) các thông tin liên quan đến thẻ tín dụng hoặc các thông tin giao dịch sử dụng thẻ tín dụng trong quá trình diễn ra giao dịch. 38 Thực tế là các hệ thống, ứng dụng càng chứa nhiều thông tin quan trọng càng dễ trở thành mục tiêu cho các cuộc tấn công từ tin tặc. Nguyên nhân gây ra các rủi ro về dữ liệu thông thường đến từ chính các rủi ro về công nghệ sẽ được làm rõ ở phần sau. 2.2.2. Rủi ro bị tấn công công nghệ Xét trên góc độ công nghệ thì có ba bộ phận dễ bị tấn công và tổn thương nhất khi thực hiện giao dịch thương mại điện tử trên Oto.com.vn: Hệ thống của khách hàng (khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp); Máy chủ của công ty: ISP – nhà cung cấp dịch vụ (Internet service provider); Đường dẫn thông tin. Khi website bị hack, hackers thường chèn mã độc vào code & database để thực hiện các mục đích xấu hoặc tạo một ‗cửa hậu – backdoor‘ nhằm xâm nhập dễ dàng sau này. Môi trường giàu dữ liệu như Oto.com.vn khiến chúng trở thành mục tiêu của một loạt các mối đe dọa như mã độc tống tiền, lừa đảo qua mạng hay một cuộc tấn công từ chối dịch vụ phân tán - DDoS, nhằm mục đích ngăn chặn, tống tiền hoặc phá vỡ các hệ thống mạng. Sau đây là những rủi ro có thể gặp về công nghệ đối với Oto.com.vn: 2.2.2.1. Các chương trình máy tính nguy hiểm tự phân phối đến người dùng Các đoạn mã nguy hiểm bao gồm nhiều mối đe dọa khác nhau như các loại virus, worm, trojan, backdoor, spyware, adware, Thông qua việc cài đặt mã nguồn, giao diện, bảo mật website mà các chương trình này được truyền tải đến người dùng gây nên sự ức chế trong trải nghiệm duyệt web và chính máy tính hoặc điện thoại của người dùng có nguy cơ bị dính virus hoặc mã độc. Malware là chương trình phần mềm được đặt bí mật trên máy tính của người dùng và thực hiện các hành động trái phép, nguy hại và không theo sự mong đợi của họ. Virus là loại chương trình máy tính có thể tạo ra các nhân bản của nó, giống như các virus thực tế, chúng lây lan rất nhanh. Virus được tạo ra để gây thiệt hại cho thiết bị, hiển thị những thông điệp và các hình ảnh không mong đợi hay thậm chí là có thể phá hủy các tập tin, định dạng lại ổ cứng của người dùng gây mất dữ liệu. Một số virus còn có khả năng chiếm không gian lưu trữ và bộ nhớ khiến thiết bị trở nên chậm chạp. 39 Worm (sâu máy tính) là một chương trình khép kín có thể phát tán các bản sao của chính nó với các hệ thống máy tính khác thông qua kết nối mạng, dữ liệu đính kèm trong email, tin nhắn tức thời (thông qua tính năng chia sẻ tập tin) và bằng cách làm việc với các phần mềm độc hại khác. Worms có thể chặn truy cập vào các trang web nhất định hoặc ăn cắp giấy phép cho các ứng dụng đã cài đặt trên máy tính hay smartphone. Trojan Horse là loại chương trình thực hiện các hành động độc hại, nhưng không có khả năng nhân bản. Nó có thể xâm nhập vào máy tính dưới dạng một tập tin vô hại hoặc ứng dụng có ẩn đoạn mã độc hại nhưng khi nó được thực thi, hệ thống sẽ gặp những nguy hiểm và đôi khi người dùng sẽ bị mất thông tin được lưu trên máy tính. Spam: Loại này được thiết kế với mục đích để kiếm tiền cho người gửi, người dùng thiết bị gặp gặp những phiền phức với rất nhiều thông điệp phản cảm từ email hay tin nhắn. Phishing là các chương