Luận văn Nghiên cứu xây dựng lộ trình phát triển chính phủ điện tử ở Việt Nam và đề xuất mô hình chính phủ điện tử tại đại học Thái Nguyên

Danh mục các hình vẽ . .vi

LỜI NÓI ĐẦU . 1

Chương 1. TỔNG QUAN VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ

TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM. 3

A. TỔNG QUAN VỀ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 3

1. ĐỊNH NGHĨA VỀ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 3

1.1. Chính phủ điện tử là gì? . 3

1.2. Tầm nhìn chính phủ điện tử . 4

1.3. Những quan điểm về CPĐT . 4

1.3.1. Chính phủ với Chính phủ (G-to-G) . 4

1.3.2. Chính phủ với công chức nhà nước (G-to-E). 5

1.3.3. Chính phủ với Doanh nghiệp (G-to-B) . 5

1.3.4. Chính phủ với Công dân (G-to-C) . 5

2. MÔ HÌNH CƠ BẢN VỀ XÂY DỰNG CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 6

2.1. Cung cấp thông tin . 6

2.2. Trao đổi tương hỗ . 6

2.3. Giao dịch . 6

B. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI

VIỆT NAM . 8

1. ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC CHUYÊN GIA VỀ SỰ PHÁT TRIỂN CHÍNH PHỦ

ĐIỆN TỬ VÀ CÁC KẾT QUẢ ĐÃ ĐẠT ĐưỢC TRÊN THẾ GIỚI . 8

1.1. Chính phủ cần cải tạo, tái thiết chứ không chỉ cung cấp thông tin. . 9

1.2. Tập trung vào đối tượng sử dụng cuối cùng, bắt đầu ở quy mô nhỏ sau đó phát

triển ra diện rộng . 9

1.3. Những lợi ích hữu hình đạt được từ việc triển khai các dịch vụ có hiệu quả . 9

1.4. Tăng cường sự tham gia của các chủ thể vào Chính phủ điện tử . 10

1.5. Định hướng, tăng cường sự hợp tác giữa các cơ quan ban ngành khi triển khai

Chính phủ điện tử . 10

1.6. Triển khai các cổng thông tin . 10

2. NHỮNG ĐIỂN HÌNH TRONG TRIỂN KHAI CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 11

2.1. Công khai các thông tin (cấp độ cung cấp thông tin) . 11

2.2. Tương tác (cấp độ tương tác) . 11

2.3. Giao dịch trực tuyến (cấp độ giao dịch) . 12

3. VAI TRÕ CỦA QUẢN LÝ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 12

3.1. Quản lý chính sách . 13

3.2. Quản lý mua sắm . 13

3.3. Kiến trúc và quản lý Công nghệ thông tin . 13

3.4. Cải cách hành chính . 13

3.5. Cải cách luật pháp. 13

4. THỰC TRẠNG CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY . 15

4.1. Tình hình xây dựng Chính phủ điện tử của Việt Nam . 15

4.1.1. Tiến bộ về phát triển công nghệ thông tin truyền thông tại các cơ quan bộ

ngành của Chính phủ . 15

4.1.2. Các cổng thông tin và trang web Chính phủ . 15

4.1.3. Cơ sở hạ tầng tại các khu vực nông thôn . 15

4.1.4. Các hoạt động do Bộ thông tin và truyền thông tiến hành . 16

4.1.5. Tóm tắt . 16

4.2. Những thách thức và những vấn đề đặt ra đối với Chính phủ điện tử tại Việt

Nam . 17

4.2.1. Sự lãnh đạo và phối hợp trong thực thi Chính phủ điện tử . 17

4.2.2. Song song tiến hành phát triển Chính phủ điện tử và cải cách thủ tục hành

chính . 18

4.2.3. Khuôn khổ pháp lý hỗ trợ Chính phủ điện tử . 18

4.2.4. Xây dựng các năng lực về Chính phủ điện tử . 19

4.2.5. Công tác truyền thông nhằm thay đổi tư duy và nhận thức của các cấp lãnh

đạo, các công chức viên chức nhà nước . 20

4.2.6. Vấn đề cung cấp các thông tin đại chúng và các dịch vụ công . 20

Chương 2. ĐỀ XUẤT LỘ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN CHÍNH PHỦ

ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT NAM . 21

1. ỨNG DỤNG CNTT VÀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH . 21

1.1.Ứng dụng công nghệ thông tin . 21

1.2. Cải cách thủ tục hành chính công . 22

2. QUẢN LÝ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 22

2.1. Mục tiêu và các lĩnh vực trọng tâm của quản lý Chính phủ điện tử . 23

2.2. Những thách thức hiện tại của quản lý Chính phủ điện tử . 23

2.3. Vai trò của các cơ quan chủ chốt và cơ quan hỗ trợ cho Chính phủ điện tử . 24

2.4. Các ủy ban nhân dân . 24

2.5. Những lĩnh vực trọng tâm của chính phủ điện tử ở các Bộ và UBND . 25

2.5.1. Cung cấp các dịch vụ điện tử phục vụ người dân và doanh nghiệp (G-to-B /

G-to-C) kết hợp với mô hình một cửa của công cuộc cải cách hành chính. . 25

2.5.2. Phát triển các cơ hội cung cấp dịch vụ Chính phủ – Cơ quan nhà nước (G-to-G) để hỗ trợ khả năng vận hành chính phủ điện tử . 25

2.5.3. Chia sẻ và trao đổi dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước . 25

2.5.4. Phát triển các năng lực và chuyên môn cho chính phủ điện tử . 26

2.5.5. Đánh giá / Khuyến nghị . 26

2.6. Trách nhiệm của các Bộ trong Chính phủ . 26

2.6.1. Thành lập các Uỷ ban về Chính phủ điện tử tại các Bộ, Ngành . 26

2.6.2. Quản lý danh mục các hệ thống ICT (G-to-G) . 27

2.6.3. Phát triển kế hoạch chiến lược ICT / Chính phủ điện tử . 27

2.6.4. Xây dựng và quản lý dữ liệu . 28

2.6.5. Tạo lập chức năng của các lãnh đạo thông tin . 28

2.7. Các Uỷ ban Nhân dân có vai trò quan trọng trong việc thực hiện Chính phủ

điện tử. . 28

2.7.1. Lập các kế hoạch về Chính phủ điện tử và chiến lược phát triển về ICT . 28

2.7.2. Lập kế hoạch và cung cấp các dịch vụ thông tin qua mạng . 29

2.7.3. Thiết lập cơ sở dữ liệu trong quản lý hành chính Nhà nước (đối với các tỉnh,

thành phố phát triển) . 29

2.7.4. Tạo lập chức năng của các lãnh đạo thông tin (CIO) . 29

2.8. Vai trò của cơ quan điều phối về Chính phủ điện tử . 29

2.8.1. Tổng quan và phân tích . 29

2.8.2. Đánh giá/ Khuyến nghị . 30

2.9. Quản lý các chương trình CPĐT tại các cơ quan nhà nước cấp Trung ương . 31

2.9.1. Tổng quan và phân tích . 31

2.9.2. Đánh giá/ khuyến nghị . 32

2.10. Tổ chức ICT cho các cơ quan chức năng của Chính phủ . 32

2.10.1. Tổng quan và phân tích . 32

2.10.2. Đánh giá/ Khuyến nghị . 33

2.11. Quản lý ICT trong Chính phủ điện tử . 35

2.11.1. Tổng quan và phân tích . 35

2.11.2. Đánh giá/ khuyến nghị . 35

3 .MÔ HÌNH TRIỂN KHAI CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 38

3.1. Mục tiêu . 38

3.2. Mô hình các dịch vụ điện tử tích hợp cho công dân và doanh nghiệp . 39

3.2.1. Tổng quan và phân tích . 39

3.2.2. Đánh giá/Khuyến nghị . 40

3.3. Phát triển các ứng dụng chung cho sự liên kết và điều phối của chính phủ (G-to-G) . 42

3.3.1. Tổng quan và phân tích. . 42

3.3.2. Đánh giá/ Khuyến nghị . 42

4. NĂNG LỰC VÀ NHẬN THỨC VỀ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 43

4.1. Các mục tiêu và các vấn đề mấu chốt về năng lực và nhận thức về Chính phủ

điện tử . 43

4.2. Các thách thức hiện nay . 44

4.3. Năng lực về Chính phủ điện tử và vấn đề Giáo dục và đào tạo . 44

4.3.1. Tổng quan và phân tích . 44

4.3.2. Đánh giá/ Khuyến nghị . 45

4.4. Học trực tuyến (E-learning) đối với Chính phủ điện tử . 45

4.4.1. Tổng quan/ phân tích . 45

4.4.2. Đánh giá/ khuyến nghị . 46

4.5. Nhận thức về Chính phủ điện tử và truyền thông công cộng . 46

4.5.1. Tổng quan và phân tích . 46

4.5.2. Đánh giá/ Khuyến nghị . 46

5. LỘ TRÌNH XÂY DỰNG CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ . 47

5.1. Các chiến lược tạo tiền đề và thực thi Chính phủ điện tử . 47

5.1.1. Phát triển nền tảng của Chính phủ điện tử . 47

5.1.2. Xây dựng năng lực về Chính phủ điện tử . 48

5.1.3. Phát triển các dịch vụ điện tử trực tuyến và các ứng dụng ICT (Chính phủ –

Doanh nghiệp, Chính phủ – Công dân) . 49

5.1.4. Cải thiện cơ sở hạ tầng điện tử . 49

5.1.5. Tăng cường nhận thức về Chính phủ điện tử và ICT . 50

5.2. Quản lý thực thi lộ trình Chính phủ điện tử . 50

5.2.1. Văn phòng điều hành về Chính phủ điện tử. 51

5.2.2. Văn phòng về các ứng dụng điện tử . 51

5.2.3. Văn phòng quản lý về năng lực Chính phủ điện tử . 52

5.3. Một số cân nhắc về định hướng pháp luật cho Chính phủ điện tử ở Việt Nam 52

5.4. Những nhân tố chủ yếu đảm bảo thành công cho các kế hoạch CPĐT . 52

5.4.1. Sự lãnh đạo vững vàng. 52

5.4.2. Hợp tác chéo giữa các cơ quan nhà nước . 53

5.4.3. Sự chỉ đạo và hỗ trợ đối với các cơ quan chức năng có liên quan đến việc

thực hiện lộ trình . 53

5.4.4. Chia sẻ các kinh nghiệm thực tiễn . 53

5.4.5. Nhận thức và kỳ vọng của công dân, doanh nghiệp và giới truyền thông . 53

Chương 3: ĐỀ XUẤT XÂY DỰNG MÔ HÌNH CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ TẠI ĐẠI

HỌC THÁI NGUYÊN . 54

1. GIỚI THIỆU . 54

2. PHÂN TÍCH. 56

2.1. Thực trạng việc cải cách hành chính tại Đại học Thái Nguyên . 56

2.2. Đề xuất . 58

GIỚI THIỆU MÔ HÌNH CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ . 62

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN . 62

1. MỤC ĐÍCH . 62

2. CẤU TRÖC PORTAL . 63

2.1. Phần dành cho tất cả mọi người . 63

2.2. Phần dành cho các cán bộ viên chức trong ĐHTN . 65

2.3. Phần dành cho sinh viên . 66

2.3. Phần dành cho sinh viên . 67

2.4. Phần dành cho các cấp quản lý. 68

3. CHỨC NĂNG CỦA CÁC MODUL CHÍNH . 68

3. CHỨC NĂNG CỦA CÁC MODUL CHÍNH . 69

3.1. Giới thiệu. 69

3.2. Các hoạt động . 69

3.2.1. Thông báo . 69

3.2.2. Tin tức – sự kiện . 69

3.2.3. Lịch công tác . 69

3.2.4. Kế hoạch đào tạo . 69

3.3. Quy phạm pháp luật . 69

3.3.1. Quy phạm pháp luật Việt Nam . 69

3.3.2. Quy phạm pháp luật ĐHTN . 70

3.4. Thủ tục – biểu mẫu . 70

3.5. Dịch vụ công trực tuyến . 70

3.6. Chuyên mục hỏi đáp . 70

3.7. Góp ý . 71

3.8. Các tài nguyên . 71

3.8.1. Diễn đàn (forum) . 71

3.8.2. Thư viện ảnh . 71

3.8.3. Thư đện tử (Email) . 71

3.8.4. E-Learning (học trực tuyến) . 71

3.8.4. Học liệu mở . 72

3.9. Liên kết website . 72

4. CÔNG NGHỆ THIẾT KẾ . 72

4.1. Giới thiệu về công nghệ portal . 72

4.2. Giới thiệu về Joomla . 73

5. MÔ PHỎNG MỘT SỐ CHỨC NĂNG CHÍNH CỦA PORTAL ĐẠI HỌC THÁI

NGUYÊN . 74

5.1.Trang chủ . 74

5.2. Quy phạm pháp luật . 74

5.3. Cơ cấu tổ chức . 75

5.4. Thủ tục – Biểu mẫu . 75

KẾT LUẬN . 76

Hình 2.1. Cơ cấu tổ chức ICT áp dụng trong các cơ quan nhà nước . 82

Hình 2.2. Khuôn khổ kế hoạch ICT . 82

Hình 2.3. Mô hình triển khai Chính phủ điện tử . 82

Hình 2.4. Một số thử thách khi cung cấp dịch vụ điện tử tích hợp . 82

Hình 2.5. Vai trò của cơ quan điều phối . 82

Hình 3.1. Sơ đồ tổng thể của portal . 82

Hình 3.2. Cấu trúc phần dành cho mọi người . 82

Hình 3.3. Cấu trúc phần dành cho cán bộ viên chức ĐHTN . 82

Hình 3.4. Cấu trúc phần dành cho Sinh viên . 82

Hình 3.5. Cấu trúc phần dành cho các cấp quản lý . 82