Luận văn Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của lao động trực tiếp tại Nhà máy chế biến nông sản Sơn Long, Nghệ An

H uế 43 2.2 THỰC TRẠNG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA LAO ĐỘNG TRỰC TIẾP TẠI NHÀ MÁY CHẾ BIẾN NÔNG SẢN SƠN LONG 2.2.1 Đặc điểm của mẫu khảo sát Tổng số phiếu phát ra: 223 phiếu Tổng số phiếu thu về 220 phiếu Số phiếu hợp lệ: 216 phiếu Số phiếu không hợp lệ: 4 phiếu Đề tài tiến hành chọn mẫu toàn bộ lao động trực tiếp để khảo sát, tuy nhiên, trong quá trình khảo sát có một số công nhân nghỉ ốm và nghỉ sinh và đi công tác nên số phiếu thu về không đủ so với số phiếu phát ra nhưng số lượng không đáng kể. Trong những phiếu điều tra thu được, một số phiếu bỏ qua quá nhiều câu hỏi và một số phiếu chọn cùng lúc nhiều đáp án nên những phiếu này không hợp lệ. Một số đặc điểm của đối tượng lao động được khảo sát tóm gọn như sau: 2.2.1.1 Về giới tính Bảng 2.5: Tình hình lao động khảo sát phân theo giới tính Giới tính Số lượng(Người) Tỷ lệ (%) Nam 132 61.1 Nữ 84 38.9 Tổng 216 100 (Nguồn: số liệu điều tra) Trong 216 lao động trực tiếp được khảo sát thì có tới 132 người là nam, chiếm tỷ lệ 61,1% mẫu điều tra, bộ phận lao động nữ chỉ chiếm 38,9%. Sở dĩ lao động nam tại Nhà máy chiếm đa số là do đặc điểm của Nhà máy chủ yếu là sản xuất và chế biến nông sản, công việc nặng nhọc và đòi hỏi kỹ thuật rất nhiều. Vì vậy cần rất nhiều lao động nam để đảm đương công việc.Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 44 2.2.1.2 Về độ tuổi Đồ thị 2.1: Tình hình lao động phân theo độ tuổi Phần lớn lao động trực tiếp của nhà máy có độ tuổi từ 25-40 tuổi, chiếm 51,39% số lượng lao động được khảo sát. Đây là bộ phận lao động trẻ, nhiệt huyết, cống hiến nhiều cho hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy. Số lượng lao động từ 40-55 tuổi cũng chiếm tỷ lệ khá cao (31,94%), bộ phận lao động này có khá nhiều kinh nghiệm làm việc. Còn lại là bộ phận lao động dưới 25 tuổi và trên 55 tuổi chiếm số lượng nhỏ. 2.2.1.3 Về thu nhập Bảng2.6: Tình hình thu nhập của mẫu điều tra Thu nhập Số lượng (Người) Tỷ lệ (%) Từ 1 - 2 triệu đồng 24 11.1 Từ 2 - 3 triệu đồng 104 48.1 Từ 3 - 4 triệu đồng 67 31.0 Từ 4 - 5 triệu đồng 20 9.3 Trên 5 triệu đồng 1 0.5 Tổng 216 100.0 (Nguồn: số liệu điều tra) Thu nhập của người lao động trực tiếp tại Nhà máy chế biến nông sản Sơn Long khá cao. Trong đó, người lao động có thu nhập bình quân từ 2-3 triệu đồng chiếm đa số, lên tới 104 người, tương ứng chiếm 48,1% số lượng mẫu điều tra, thu Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 45 nhập từ 3-4 triệu đồng cũng chiếm tỷ lệ khá cao (34,38%). Thu nhập từ 3-4 triệu đồng chiếm 31% mẫu điều tra. Lao động có thu nhập thấp từ 1-2 triệu đồng chiếm 11,1% mẫu. Còn lại là lao động trực tiếp có thu nhập trên 4 triệu đồng. Đây được xem là mức thu nhập khá cao đối với mức sống của người dân nơi đây. 2.2.1.4 Về bộ phận công tác Bảng2.7: Bộ phận công tác của mẫu điều tra Thu nhập Số lượng (Người) Tỷ lệ (%) Kho 54 25.0 Kĩ thuật 43 19.9 Sản xuất 119 55.1 Tổng 216 100.0 (Nguồn: số liệu điều tra) Hầu hết lao động trực tiếp của nhà máy là ở bộ phận trực tiếp sản suất gồm 119 người, chiếm tỷ lệ 55,1%. Còn lại là bộ phận kho chiếm tỷ lệ 25% và bộ phận kĩ thuật chiếm tỷ lệ 19,9% mẫu điều tra. 2.2.1.5 Về thâm niên làm việc Đồ thị 2.2: Thâm niên công tác của mẫu điều tra Số năm làm việc của mẫu điều tra chủ yếu là lao động đã làm việc ở Nhà máy 3 năm với 73 người, chiếm tỷ lệ 33,8%. Tiếp theo đó là bộ phận làm việc 2 năm với tỷ lệ 27,78%, 3 năm với tỷ lệ 15,28%. Còn lại là lao động có thâm niên 5 năm, 6 năm và 1 năm. Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 46 2.2.2 Quy trình và giả thiết nghiên cứu 2.2.2.1 Quy trình nghiên cứu Sơ đồ 2.3: Quy trình nghiên cứu luận văn HỆ THỐNG HÓA LÝ LUẬN THIẾT LẬP MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU BAN ĐẦU THIẾT KẾ BẢNG HỎI LẦN 1 PHỎNG VẤN THỬ THEO NHÓM THIẾT LẬP LẠI MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU LẬP BẢNG HỎI CHÍNH THỨC CHỌN MẪU ĐIỀU TRA TIẾN HÀNH ĐIỀU TRA THU THẬP LẠI PHIẾU ĐIỀU TRA, SỐ LIỆU NHẬP DỮ LIỆU PHÂN TÍCH, XỬ LÝ DỮ LIỆU, SỐ LIỆU KẾT THÚC NGHIÊN CỨU Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 47 2.2.2.2 Mô hình nghiên cứu dự kiến Sơ đồ 2.4: Mô hình nghiên cứu ban đầu của luận văn 2.2.2.3 Giả thuyết nghiên cứu Luận văn thực hiện điều tra người lao động, kiểm định các giả thuyết nghiên cứu sau: H1: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “bản chất công việc” thì động lực làm việc càng tăng lên. H2: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “máy móc thiết bị” thì động lực làm việc càng tăng lên. H3: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “lương, thưởng” thì động lực làm việc càng tăng lên. H4: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “an toàn lao động” thì động lực làm việc càng tăng lên. H5: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “tình hình kinh doanh” thì động lực làm việc càng tăng lên. H6: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “đồng nghiệp” thì động lực làm việc càng tăng lên. H7: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “lãnh đạo” thì động lực làm việc càng tăng lên. BẢN CHẤT CÔNG VIỆC MÁY MÓC THIẾT BỊ LƯƠNG, THƯỞNG AN TOÀN LAO ĐỘNG TÌNH HÌNH KINH DOANH ĐỒNG NGHIỆP LÃNH ĐẠO ĐÀO TẠO VÀ THĂNG TIẾN HÀI LÒNG GIA TĂNG ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC Trư ờng Đạ học Kin h tế Hu ế 48 H8: Người lao động càng hài lòng về yếu tố “đào tạo và thăng tiến” thì động lực làm việc càng tăng lên. H9: Giới tính khác nhau thì người lao động đánh giá khác nhau về các yếu tố tạo động lực làm việc của nhà máy. H10: Độ tuổi khác nhau thì người lao động đánh giá khác nhau về các yếu tố tạo động lực làm việc của nhà máy. H11: Thu nhập khác nhau thì người lao động đánh giá khác nhau về các yếu tố tạo động lực làm việc của nhà máy. H12: Bộ phận làm việc khác nhau thì người lao động đánh giá khác nhau về các yếu tố tạo động lực làm việc của nhà máy. H13: Thâm niên công tác khác nhau thì người lao động đánh giá khác nhau về các yếu tố tạo động lực làm việc của nhà máy. 2.2.2.4 Kiểm định độ tin cậy của thang đo Likert Trong quá trình điều tra nghiên cứu, đề tài chủ yếu sử dụng thang đo Likert với 5 mức độ từ thấp đến cao với 1 là hoàn toàn không đồng ý đến 5 là hoàn toàn đồng ý. Để kiểm định về mức độ chặt chẽ của các mục hỏi trong thang đo Likert và mức độ tin cậy của thang đo này, ta sử dụng hệ số Cronbach alpha. Kết quả kiểm định như sau: Bảng 2.8: Kết quả kiểm định độ tin cậy của thang đo Thang đo Hệ số Cronbach alpha 1. Bản chất công việc 0,637 2. Lương, thưởng 0,670 3. Máy móc thiết bị 0,523 4. An toàn lao động 0,534 5. Tình hình kinh doanh của nhà máy 0,644 6. Đồng nghiệp 0,627 7. Lãnh đạo 0,684 8. Đào tạo và thăng tiến 0,586 (Nguồn: Kết quả điều tra) Trư ờng Đạ i họ Kin h tế Hu ế 49 Kết quả kiểm định trên cho thấy, hệ số Cronbach alpha khá cao, hầu hết đạt trên 0,6 cho thấy thang đo lường khá tốt. Chỉ có ba thang đo là: máy móc thiết bị, an toàn lao động và đào tạo, thăng tiến có hệ số Cronbach alpha dưới 0,6 lần lượt là 0,523 và 0,534 và 0,586 nhưng cũng có thể chấp nhận được vì tất các các nhân tố đều có hệ số Cronbach alpha lớn hơn 0,5. Như vậy, thang đo trên khá tốt để đánh giá động lực làm việc của người lao động. Bên cạnh đó, các hệ số alpha dự kiến khi bỏ đi một mục hỏi nào đó trong thang đo ở 8 nhân tố trên đều thấp hơn so với hệ số Cronbach alpha của nó, vì vậy thang đo không cần phải loại bỏ một mục hỏi nào. 2.2.3 Thực trạng tạo động lực làm việc tại nhà máy nông sản Sơn Long 2.2.3.1 Yếu tố bản chất công việc Một trong những yếu tố quan trọng giúp người lao động đam mê và hăng say với công việc chính là bản chất của công việc đó. Một công việc hấp dẫn, nhiều thách thức và phù hợp với năng lực của người lao động sẽ làm cho họ gắn bó, hăng say với công việc, và chủ động với công việc hơn, nâng cao năng suất, hiệu quả và động lực làm việc. Thông qua quá trình thực tế tại nhà máy, những công việc chính của người lao động trực tiếp tại nhà máy chế biến nông sản Sơn Long bao gồm: Bảng 2.9: Nội dung công việc của các bộ phận tại nhà máy Sơn Long Bộ phận Công việc chính Sản xuất Cung cấp nguyên vật liệu vào phễu cấp NVL Theo dõi quá trình sản xuất tại các khâu của dây chuyền Tổ chức đóng gói thành phẩm Tổ chức đóng gói phụ phẩm Kho Theo dõi việc nhập kho nguyên vật liệu Theo dõi nhập xuất tồn thành phẩm và phụ phẩm Bốc dỡ NVL và thành phẩm, phụ phẩm Kỹ thuật Phổ biến cho bộ phân công nhân trực tiếp cách thức hoạt động của máy móc thiết bị Theo dõi và xử lý kỹ thuật của dây chuyền sản xuất Theo dõi xử lý kỹ thuật của hệ thống điện tại nhà máy (Nguồn: Phòng Tổ chức hành chính) Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 50 Qua bảng trên ta thấy: bản chất công việc của bộ phận lao động trực tiếp khá đơn giản. Đối với công nhân trực tiếp sản xuất hầu hết là lao động chân tay, các công việc không đòi hỏi tay nghề cao, vì vậy hầu hết lao động ở bộ phận sản xuất là lao động phổ thông hoặc trình độ trung cấp nghề. Riêng đối với bộ phận kho, công việc phức tạp hơn ở chỗ phải theo dõi quá trình nhập, xuất tồn của hàng hóa và nguyên vật liệu. Bộ phận kỹ thuật cũng khá phức tạp khi phải xử lý các vấn đề về kĩ thuật công nghệ, kĩ thuật điện tại nhà máy. Bảng 2.10: Đánh giá của người lao động về yếu tố bản chất công việc Yếu tố bản chất công việc Mean - Trung bình Mức ý nghĩa - Sig (α=95%, µ=3) Việc làm phù hợp với năng lực 3.8009 0.000 Việc làm thú vị 2.9722 0.447 Việc làm nhiều thách thức 2.7361 0.000 Phân chia công việc hợp lý 2.4676 0.000 (Nguồn: số liệu điều tra, thang đo Likert từ 1= rất không đồng ý, đến 5 = rất đồng ý) Qua bảng kết quả ta thấy trung bình đánh giá của người lao động về yếu tố bản chất công việc còn khá thấp. Cao nhất là yếu tố “việc làm phù hợp với năng lực” với trung bình bằng 3,8009, gần mức đồng ý. Kết quả này có ý nghĩa thống kê với sig của kiểm định One sample T-Test bằng 0,000 < 0,05. Bác bỏ giả thiết H0 cho rằng trung bình yếu tố này bằng 3, có thể kết luận rằng trung bình yếu tố này có giá trị lớn hơn 3. Ba yếu tố còn lại có trung bình đều nhỏ hơn 3, nhỏ hơn mức bình thường. Trong đó người lao động ít đồng ý nhất với yếu tố “phân chia công việc trong nhà máy hợp lý” với trung bình mẫu bằng 2,4676. Và yếu tố “việc làm nhiều thách thức” có trung bình bằng 2,7361. Hai yếu tố này khi kiểm định One Sample T-Test đều có kết quả bác bỏ giả thiết 2 yếu tố này có trung bình bằng 3. Riêng yếu tố việc làm thú vị có trung bình bằng 2,9722, khi kiểm định cho ta kết quả thừa nhận H0 với trung bình yếu tố này bằng 3. Kết quả này cũng khá phù hợp với thực tế hoạt động tại nhà máy. Trư ờn Đạ i họ c K inh tế H uế 51 Giả thuyết 9, 10, 11, 12,13 đặt ra là giới tính khác nhau, thu nhập khác nhau, bộ phận làm việc, thâm niên công tác hay thu nhập khác nhau sẽ cảm nhận khác nhau về yếu tố bản chất công việc. Để trả lời cho giả thuyết này, ta tiến hành kiểm định phương sai Anova, kiểm định Independent T-Test và Kruskal Wallis. a) Về giới tính Bảng 2.11: Kết quả KĐ Independent T-Test yếu tố bản chất công việc theo giới tính Nhân tố Mean Sig Kruskal Wallis Kết luận Việc làm phù hợp với năng lực Nam 3,7879 0,137 Không khácbiệtNu 3,8214 Việc làm thú vị Nam 3,0303 0,088 Khác biệt với α= 90%Nu 2,8810 Việc làm nhiều thách thức Nam 2,8030 0,115 Không khácbiệtNu 2,6310 Phân chia công việc hợp lý Nam 2,4545 0,835 Không khácbiệtNu 2,4881 (Nguồn: số liệu điều tra) Để trả lời cho giả thuyết 9: giới tính khác nhau thì người lao động cảm nhận khác nhau về yếu tố bản chất công việc. Kết quả kiểm định Independent T-Test cho ta thấy trong 4 yếu tố thuộc về bản chất công việc thì ba yếu tố “việc làm phù hợp với năng lực”, “việc làm nhiều thách thức” và “phân chia công việc hợp lý” không có sự khác biệt giữa hai nhóm giới tính. Chỉ có yếu tố “việc làm thú vị” thì sự khác biệt có ý nghĩa thống kê, nhưng ở mức thấp là 90%. Ở yếu tố này thì lao động nam có trung bình cảm nhận cao hơn lao động nữ. Điều này là do lao động trực tiếp nữ trong nhà máy chủ yếu làm ở bộ phận kho và sản xuất. Còn lao động nam có thêm bộ phận kĩ thuật, vì vậy công việc thú vị hơn. b) Về độ tuổi Để trả lời cho giả thuyết 10: độ tuổi khác nhau thì người lao động cảm nhận khác nhau về yếu tố bản chất công việc, kiểm định Kruskal Wallis cho kết quả sau: Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế 52 Đối với tiêu thức độ tuổi thì độ tuổi khác nhau cảm nhận khác nhau về yếu tố “việc làm nhiều thách thức” và yếu tố “phân chia công việc hợp lý” với độ tin cậy lần lượt là α= 95% và 90%. Độ tuổi càng tăng thì trung bình cảm nhận về yếu tố thách thức trong công việc càng tăng. Điều này cũng khá hợp lý bởi lẽ lao động càng có độ tuổi cao, làm việc nhiều năm càng được tín nhiệm giao các nhiệm vụ quan trọng, vì vậy lúc này việc làm nhiều thách thức hơn. Bảng 2.12: Kết quả KĐ Kruskal Wallis yếu tố bản chất công việc theo độ tuổi Nhân tố Sig KruskalWallis Kết luận Việc làm phù hợp với năng lực 0,610 Không khác biệt Việc làm thú vị 0,184 Không khác biệt Việc làm nhiều thách thức 0,034 Khác biệt với α= 95% Phân chia công việc hợp lý 0,074 Khác biệt với α= 90% (Nguồn: số liệu điều tra) Với yếu tố “phân chia công việc hợp lý” thì sự khác biệt có ý nghĩa thống kê nhưng tăng giảm không theo trật tự các nhóm tuổi. Độ tuổi từ 25-55 tuổi cho rằng phân chia công việc là hợp lý hơn 2 nhóm tuổi còn lại. Đây là nhóm tuổi trong độ tuổi lao động, vì vậy họ được phân công công việc hợp lý hơn nhóm dưới 25 tuổi vì còn khá trẻ và trên 55 tuổi, khi sức khỏe giảm sút. c) Về số năm công tác Để trả lời cho giả thuyết 12: số năm làm việc khác nhau thì người lao động đánh giá khác nhau về yếu tố bản chất công việc, kết quả kiểm định như sau: Bảng 2.13: Kết quả kiểm định Anova và Kruskal Wallis yếu tố bản chất công việc phân theo số năm công tác Nhân tố Sig Anova Sig Kruskal Wallis Kết luận Việc làm phù hợp với năng lực 0.927 0.889 Không khác biệt Việc làm thú vị 0.027 0.044 Khác biệt với α= 95% Việc làm nhiều thách thức 0.004 0.015 Khác biệt với α= 95% Phân chia công việc hợp lý 0024 0.036 Khác biệt với α= 95% (Nguồn: số liệu điều tra) Trư ờng Đạ i họ c K in tế H ế 53 Phân theo tiêu thức số năm làm việc có nhóm lao động có thâm niên 6 năm gồm 10 người nên ta thực hiện đồng thời 2 kiểm định Anova và Kruskal Wallis để so sánh kết quả. Ta thấy yếu tố “việc làm phù hợp với năng lực” không có sự khác biệt giữa các nhóm lao động có thâm niên công tác khác nhau. Ba yếu tố còn lại thì sự khác biệt cảm nhận giữa các nhóm lao động có thâm niên làm việc khác nhau là khác nhau, và khác biệt này có ý nghĩa thống kê với độ tin cậy α= 95%. d) Về bộ phận làm việc Bảng 2.14: Kết quả KĐ Anova yếu tố bản chất công việc phân theo bộ phận Nhân tố Sig Anova Kết luận Việc làm phù hợp với năng lực 0,711 Không khác biệt Việc làm thú vị 0.736 Không khác biệt Việc làm nhiều thách thức 0,595 Không khác biệt Phân chia công việc hợp lý 0,002 Khác biệt với α= 99% (Nguồn: số liệu điều tra) Khi kiểm định các yếu tố bản chất công việc theo số năm làm việc thì kết quả thể hiện trong 4 yếu tố thì có ba yếu tố sự khác biệt là không đáng kể và không có ý nghĩa thống kê. Riêng đối với yếu tố “phân chia công việc hợp lý” thì sự khác biệt là có ý nghĩa thống kê. Nghĩa là các bộ phận khác nhau đánh giá việc phân chia công việc hợp lý ở các mức độ khác nhau. e) Về thu nhập Khi kiểm định Anova theo yếu tố thu nhập (bảng 2.15) thì yếu tố “việc làm phù hợp với năng lực ” không có sự khác biệt về cảm nhận giữa các nhóm thu nhập. Ba yếu tố còn lại là “” việc làm thú vị”, “việc làm nhiều thách thức” và “phân chia công việc hợp lý” đều có sự khác biệt nhau giữa cảm nhận các nhóm thu nhập. Riêng đối với 2 yếu tố “việc làm nhiều thách thức” và “việc phân chia công việc hợp lý” thì thu nhập càng tăng lên, người lao động trực tiếp càng đánh giá cao hơn yếu tố công việc. Kết quả của kiểm định Anova và Kruskal Wallis là trùng khớp với nhau, nên kết luận trên càng có ý nghĩa hơn.Trư ờng Đạ i họ c K in tế H uế 54 Bảng 2.15: Kết quả kiểm định Anova yếu tố bản chất công việc phân theo thu nhập Nhân tố Thu nhập Mean SigAnova Sig Kruskal Wallis Kết luận Việc làm phù hợp với năng lực Từ 1-2 triệu đồng 3,583 0,15163 0,156 Không khácbiệt Từ 2-3 triệu đồng 3,836 Từ 3-4 triệu đồng 3,791 Từ 4- triệu đồng 3,900 Trên 5 triệu đồng 4,000 Việc làm thú vị Từ 1-2 triệu đồng 2,708 0,00244 0,004 Khác biệt với α= 99% Từ 2-3 triệu đồng 2,903 Từ 3-4 triệu đồng 3,089 Từ 4-5 triệu đồng 3,250 Trên 5 triệu đồng 3,000 Việc làm nhiều thách thức Từ 1-2 triệu đồng 2,291 0,00013 0,001 Khác biệt với α= 99% Từ 2-3 triệu đồng 2,625 Từ 3-4 triệu đồng 2,985 Từ 4-5 triệu đồng 3,000 Trên 5 triệu đồng 3,000 Phân chia công việc hợp lý Từ 1-2 triệu đồng 1,958 0,00184 0,001 Khác biệt với α= 99% Từ 2-3 triệu đồng 2,355 Từ 3-4 triệu đồng 2,746 Từ 4-5 triệu đồng 2,700 Trên 5 triệu đồng 3,000 (Nguồn: số liệu điều tra) 2.2.3.2 Yếu tố máy móc thiết bị Máy móc thiết bị là công cụ lao động, thiết bị sản xuất mà người lao động trực tiếp sử dụng. Thông qua sử dụng máy móc thiết bị và sức lao động mà công nhân tạo nên thành phẩm cho doanh nghiệp. Vì vậy, máy móc thiết bị, các quy trình sản xuất và quản lý hiện đại, dễ sử dụng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để người lao động làm việc hiệu quả hơn, nâng cao năng suất lao động cho doanh nghiệp. Việc trang bị tài sản cố định cho lao động được đánh giá thông qua chỉ tiêu mức trang bị tài sản cố định bình quân.Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 55 Bảng 2.16: Tình hình trang bị tài sản cố định của nhà máy qua 3 năm Chỉ tiêu ĐVT Năm 2010 Năm 2011 Năm 2012 Mức trang bị TSCĐ bình quân (giá trị TSCĐ/ số LĐ) Nghìn đ/người 15.195 17.375 46.938 (Nguồn: Phòng kế toán) Qua số liệu trên ta thấy bình quân cứ 1 người lao động năm 2010 được trang bị 15,1 triệu đồng tài sản cố định, năm 2011 tăng lên 17,3 triệu đồng, năm 2012 đạt 46,9 triệu đồng/người. Việc trang bị tài sản cố định cho quá trình sản xuất được nhà máy Sơn Long rất chú trọng. Nhà máy đã xây dựng nhà xưởng, kho bãi rộng, dây chuyền chế biến tinh bột sắn hiện đại, quy trình xử lý nước thải đảm bảo sạch sẽ, an toàn cho môi trường xung quanh. Kết quả điều tra đánh giá của người lao động về yếu tố máy móc thiết bị như sau: Bảng 2.17: Đánh giá của người lao động về yếu tố máy móc thiết bị Yếu tố máy móc thiết bị Mean -Trung bình Giá trị kiểm định µ Mức ý nghĩa – sig(α=95%, µ=4) Máy móc thiết bị hiện đại 3.9306 4 0.055 Máy móc thiết bị dễ sử dụng 3.8194 4 0.000 Máy móc thiết bị ít hư hỏng 2.9074 3 0.116 (Nguồn: số liệu điều tra) Đánh giá của người lao động về yếu tố máy móc thiết bị hiện đại và dễ sử dụng khá cao, trung bình gần bằng 4, yếu tố “máy móc thiết bị ít hư hỏng” có trung bình thấp nhất, bằng 2,9074, dưới mức bình thường. Thực hiện kiểm định One sample T – Test cho các trung bình trên ta thấy: Yếu tố “máy móc thiết bị hiện đại” có mức đánh giá của người lao động trực tiếp tại nhà máy Sơn Long cao nhất với trung bình bằng 3.9306. Với mức ý nghĩa α = 0.05, ta thấy giả thiết giá trị của yếu tố này có trung bình µ=3 bị bác bỏ và với µ= 4 được thừa nhận giả thiết H0. Vậy có thể kết luận rằng người lao động cảm thấy máy móc thiết bị tại nhà máy hiện đại, đảm bảo cho quá trình sản xuất. Đối với yếu tố “máy móc thiết bị dễ sử dụng” có trung bình mẫu điều tra bằng 3.8194. Khi kiểm Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 56 định giá trị trung bình với µ=3 và µ= 4 đều bác bỏ giả thiết H0. Yếu tố này có trung bình chưa bằng 4. Giả thiết H0 đặt ra là các nhóm tuổi khác nhau, giới tính, độ tuổi, thu nhập, số năm làm việc hay bộ phận công tác tại nhà máy khác nhau sẽ cảm nhận giống nhau về yếu tố này. Thực hiện kiểm định Independent T-Test, Kruskal Wallis, Anova cho yếu tố máy móc thiết bị phân theo các tiêu thức được kết quả như sau: Bảng 2.18: Kiểm định Independent T-Test (I), Kruskal Wallis (K) và Anova (A) yếu tố máy móc thiết bị Yếu tố đánh giá Mức ý nghĩa của KĐ (sig) với α=95% Giới tính (I) Tuổi (K) Số năm LV (A) Bộ phận (A) Thu nhập (A) Máy móc thiết bị hiện đại 0.000 * 0.037 * 0.021 * 0.325 ns 0.035 * Máy móc thiết bị dễ sử dụng 0.004 * 0.737 ns 0.569 ns 0.496 ns 0.391 ns Máy móc thiết bị ít hư hỏng, SD an toàn 0.014 * 0.858 ns 0.656 ns 0.286 ns 0.076 ns (Nguồn: số liệu điều tra,ns: không có sự khác biệt, chấp nhận giả thiết HO , *: không chấp nhận giả thiết HO) Khi kiểm định giả thiết về sự phụ thuộc của đánh giá người lao động về yếu tố máy móc thiết bị với các tiêu thức giới tính, độ tuổi, số năm làm việc, thu nhập và bộ phận công tác thì hầu như kết quả kiểm định là thừa nhận giả thiết H0, sự khác biệt trong đánh giá máy móc thiết bị giữa các nhóm lao động này không có ý nghĩa thống kê. Chỉ riêng đối với yếu tố “máy móc thiết bị hiện đại” là có sự khác biệt trong đánh giá của người lao động khi phân theo các nhóm tuổi, số năm làm việc và thu nhập. Tuy nhiên, đối với các nhóm tuổi, vì các nhóm tuổi không đủ lớn (15 người) nên kết quả phân tích cần so sánh với kiểm định Kruskal Wallis. Thực hiện kiểm định này cũng cho ta kết quả tương tự.Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 57 2.2.3.3 Yếu tố lương, thưởng Đối với mỗi người lao động thì thu nhập là một trong những yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy họ làm việc. Thu nhập càng cao, đảm bảo cho chi tiêu của người lao động và gia đình họ thì sẽ làm cho họ cố gắng nỗ lực hơn trong công việc. Đồng thời sự công bằng, uy tín trong phân phối thu nhập cũng được người lao động hết sức quan tâm. Hiện nay, mức lương bình quân của toàn bộ lao động tại nhà máy là 3 triệu đồng/người/tháng, khi điều tra thì mức lương của bộ phận lao động trực tiếp cũng khá thấp, dao động từ 1,5 – 5 triệu đồng tùy bộ phận, nhưng hầu hết là ở mức thấp. Khi tìm hiểu đánh giá của bộ phận lao động trực tiếp tại nhà máy Sơn Long đến yếu tố tiền lương thì kết quả khảo sát như sau: Bảng 2.18: Đánh giá của người lao động về yếu tố lương, thưởng Yếu tố lương, thưởng Mean -Trung bình Giá trị kiểm định µ Mức ý nghĩa – Sig (α=95%) Tiền lương xứng đáng với nỗ lực làm việc 2.5370 3 0.000 Tiền lương đảm bảo cuộc sống 1.9861 2 0.834 Tiền lương được trả công bằng giữa các NV 2.9630 3 0.447 Tiền lương ngang bằng với các DN khác 3.0648 3 0.227 Trả lương đầy đủ và đúng hạn 3.6065 4 0.000 Chính sách lương thưởng minh bạch, rõ ràng 3.6528 4 0.000 (Nguồn: số liệu điều tra) Trong các yếu tố về tiền lương, người lao động trực tiếp tại nhà máy hài lòng nhất với “việc minh bạch hóa chế độ tiền lương” với mức trung bình bằng 3,6528 và việc “trả lương đầy đủ và đúng hạn” với mức trung bình bằng 3,6065, trên mức bình thường. Việc trả lương ngang với mặt bằng chung của các doanh nghiệp cùng ngành cũng như các doanh nghiệp khác tại địa phương và việc trả lương công bằng giữa các nhân viên có mức trung bình gần bằng 3. Và kết quả của kiểm định One sample Test cũng cho ta kết quả thừa nhận giả thiết H0: µ = 3. Yếu tố “tiền lương xứng đáng với nỗ lực làm việc” có trung bình bằng 2,537, dưới mức bình thường. Và thấp nhất là yếu tố “tiền lương đảm bảo cuộc sống” với trung bình xấp xỉ bằng 2, và kiểm định giá trị trung bình mẫu cũng thừa nhận kết quả này. Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế 58 Bảng 2.19: Kiểm định Independent T-Test (I), Kruskal Wallis (K) và Anova (A) yếu tố tiền lương, thưởng Yếu tố đánh giá Mức ý nghĩa của KĐ (sig) với α=95% Giới tính (I) Tuổi (K) Số năm LV (A) Bộ phận (A) Thu nhập (A) Tiền lương xứng đáng với nỗ lực làm việc 0.163 ns 0.000 * 0.000 * 0.136 * 0.000 * Tiền lương đảm bảo cuộc sống 0.254 ns 0.000 * 0.004 * 0.604 * 0.000 * Tiền lương được trả công bằng giữa các NV 0.812 ns 0.000 * 0.009 * 0.809 * 0.002 * Tiền lương ngang bằng với các DN khác 0.041 * 0.024 * 0.028 * 0.613 * 0.052 * Trả lương đầy đủ và đúng hạn 0.459 ns 0.982 ns 0.341 * 0.166 * 0.460 * Chính sách lương thưởng minh bạch, rõ ràng 0.123 ns 0.136 ns 0.002 * 0.004 * 0.102 * (Nguồn: số liệu điều tra,ns: không có sự khác biệt - chấp nhận giả thiết HO, *: không chấp nhận giả thiết HO) Khi thực hiện kiểm định Independent T-Test, Kruskal Wallis và Anova kiểm định giả thiết đánh giá về yếu tố tiền lương có phụ thuộc vào các tiêu thức phân nhóm lao động ta thấy: Các nhóm thu nhập, độ tuổi, bộ phận công tác và thâm niên công tác khác nhau thì cảm nhận khác nhau về yếu tố tiền lương và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê. Các nhóm thu nhập khác nhau thì cảm nhận khác nhau về yếu tố tiền lương là điều dễ hiểu. thu nhập càng cao, họ càng hài lòng về mức lương của mình và mức độ đồng ý các yếu tố “tiền lương đảm bảo cuộc sống”, tiền lương ngang bằng với các doanh nghiệp khác, lương xứng đáng với nỗ lực làm việc càng cao. Tương tự, độ tuổi càng lớn, thâm niên công tác càng lớn thì mức lương cũng tăng lên. Vì thế mà cảm nhận của họ về yếu tố tiền lương cũng tăng lên. Bên cạnh đó bộ phận sản xuất, bộ phận kho và bộ phận kĩ thuật có mức lương riêng. Thông thường lương của bộ phận kĩ thuật, cơ khí cao hơn lương của công nhân sản xuất và bộ Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 59 phận kho, vì vậy