Luận văn Thủ tục hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội - Từ thực tiễn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị

ơ (24,5%) được tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện, 1.932 bộ (75,5%) được tiếp nhận qua giao dịch điện tử; Năm 2017 có 65 bộ (2,3%) được tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện, 2.760 bộ (97,7%) được tiếp nhận qua giao dịch điện tử; Năm 2018 có 71 bộ (2,2%) được tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện, 3.095 bộ (75,5%) được tiếp nhận qua giao dịch điện tử; Quý 1/2019 có 32 bộ (3,4%) được tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện, 907 bộ (96,6%) được tiếp nhận qua giao dịch điện tử. 48 b. Lĩnh vực thực hiện chính sách và chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội Bảng 2.3: Kết quả TNHS lĩnh vực thực hiện chính sách và chi trả các chế độ BHXH qua các năm (Đơn vị tính: bộ) Năm Tổng số tiếp nhận Trong đó Nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH Nhận qua dịch vụ bưu chính Nhận hồ sơ qua GDĐT Tiếp nhận Tỷ lệ(%) Tiếp nhận Tỷ lệ(%) Tiếp nhận Tỷ lệ(%) 2015 296 296 100 0 0 0 0 2016 324 324 100 0 0 0 0 2017 345 345 100 0 0 0 0 2018 626 227 36,3 0 0 399 63,7 Quý 1/2019 170 57 34,5 0 0 113 65,6 Nguồn: BHXH huyện Hướng Hóa Bảng 2.3 cho thấy: Số lượng hồ sơ thực hiện chính sách và chi trả các chế độ BHXH cũng tăng qua các năm, cụ thể: Năm 2015, tiếp nhận 296 bộ; Năm 2016 tiếp nhận 324 bộ, tăng 28 bộ (9,5%) so với năm 2015; Năm 2017 tiếp nhận 345 bộ, tăng 21 bộ (6,5%) so với năm 2016; Năm 2018 tiếp nhận 626 bộ, tăng 281 bộ (84,4%) so với năm 2017; Quý 1/2019 tiếp nhận 170 bộ, đạt 27,2% so với năm 2018. Cũng giống như hồ sơ thu, cấp sổ BHXH, từ năm 2015 đến năm 2019 hồ sơ thực hiện chính sách và chi trả các chế độ BHXH chủ yếu được nhận trực tiếp tại BHXH huyện và qua GDĐT, không có hồ sơ nào được tiếp nhận qua dịch vụ bưu chính công ích. Năm 2015, 2016, 2017, thì 100 % hồ sơ tiếp nhận tại cơ quan BHXH; Năm 2018 có 227 bộ hồ sơ (36,3%) được tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện, 399 bộ (63,7%) được tiếp nhận qua GDĐT; Quý 1/2019 có 57 bộ (34,5%) được tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện, 113 bộ (65,6%) được tiếp nhận qua GDĐT. 49 2.3.1.3. Công tác giải quyết thủ tục hành chính a. Lĩnh vực thu, cấp sổ bảo hiểm xã hội Bảng 2.4: Kết quả giải quyết TTHC lĩnh vực thu, cấp sổ BHXH qua các năm Đơn vị tính: bộ Năm Tổng số giải quyết Trong đó Hồ sơ giải quyết đúng hạn Hồ sơ giải quyết chậm Giải quyết Tỷ lệ(%) Giải quyết Tỷ lệ(%) 2015 2.431 2.120 87,2 311 12,8 2016 2.553 2.239 87,7 314 12,3 2017 2.825 2.054 72,7 771 27,3 2018 3.166 1.935 61,1 1.231 38,9 Quý 1/2019 939 715 76,1 224 23,9 Nguồn: BHXH huyện Hướng Hóa Bảng 2.4 cho thấy: 100% số bộ hồ sơ lĩnh vực thu, cấp sổ BHXH tiếp nhận trong năm được giải quyết trong năm. Qua các năm còn rất nhiều bộ hồ sơ giải quyết chậm so với thời gian quy định, đặc biệt từ năm 2017 đến hết quý 1/2019 số bộ hồ sơ giải quyết chậm chiếm tỷ lệ khá cao, cụ thể: Năm 2017 giải quyết chậm là 771 bộ, chiếm 27,3% tổng số hồ sơ được giải quyết; Năm 2018 giải quyết chậm 1.231 bộ, chiếm 38,9% tổng số hồ sơ được giải quyết; Quý 1/2019 giải quyết chậm 224 bộ, chiếm 23,9% tổng số hồ sơ được giải quyết. Đa số hồ sơ giải quyết chậm là từ 1 đến 2 ngày làm việc. Sở dĩ số hồ sơ giải quyết chậm so với thời gian quy định từ năm 2017 đến nay tăng so với những năm trước đó là do kể từ tháng 01/09/2017 BHXH huyện thực hiện áp dụng thời gian giải quyết hồ sơ theo Quyết định 595/QĐ- BHXH, cụ thể: Thời hạn cấp mới sổ BHXH (cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện) tối đa là 5 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ (thay vì tối đa 20 ngày làm việc đối với BHXH bắt buộc và 7 ngày làm việc đối với BHXH tự nguyện); thời gian giải quyết hồ sơ không trừ ngày nghỉ lễ, ngày nghỉ hàng tuần; cùng với việc các bộ phận thực hiện giải quyết hồ sơ phải thường xuyên về cơ sở để hậu kiểm hồ sơ lưu tại đơn vị theo quy định và phát triển đối tượng tham 50 gia BHXH, nên ảnh hưởng đến thời gian giải quyết hồ sơ; Đây là một trở ngại lớn đối với công tác giải quyết TTHC của BHXH huyện. Mặc dù hồ sơ giải quyết chậm tiến độ chiếm tỷ lệ khá cao, nhưng thời gian chậm là không nhiều, phần lớn số hồ sơ giải quyết chậm là dưới 1 ngày. Việc số lượng TTHC giải quyết chậm khá cao, mặc dù thời gian chậm trể không nhiều, nhưng nó làm cho các cá nhân, đơn vị cảm thấy không hài lòng, vì thế đã ảnh hưởng rất lớn đến uy tín ngành BHXH. b. Lĩnh vực thực hiện chính sách và chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội Bảng 2.5: Kết quả giải quyết TTHC lĩnh vực thực hiện chính sách và chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội (Đơn vị tính: bộ) Năm Tổng số giải quyết Trong đó Hồ sơ giải quyết đúng hạn Hồ sơ giải quyết chậm Giải quyết Tỷ lệ (%) Giải quyết Tỷ lệ (%) 2015 296 265 89,5 31 10,5 2016 324 287 88,6 37 11,4 2017 345 305 88,4 40 11,6 2018 626 549 87,7 77 12,3 Quý 1/2019 170 131 77,1 39 22,9 Nguồn: BHXH huyện Hướng Hóa Bảng 2.5 cho thấy: Cũng như lĩnh vực thu, cấp sổ BHXH, 100% số bộ hồ sơ lĩnh vực thực hiện chính sách và chi trả các chế độ BHXH tiếp nhận trong năm được giải quyết trong năm. Mặc dù tỷ lệ hồ sơ giải quyết chậm so với thời gian quy định thấp hơn lĩnh vực thu, cấp sổ BHXH, nhưng với tỷ lệ giải quyết chậm các năm trên 10% là khá cao và có dấu hiệu tăng qua các năm, cụ thể: năm 2015 giải quyết chậm là 31 bộ, chiếm 10,5% trên tổng số hồ sơ được giải quyết; năm 2016 giải quyết chậm là 37 bộ, chiếm 11,4% trên tổng số hồ sơ được giải quyết; năm 2017 giải quyết chậm 40 bộ, chiếm 11,6% trên tổng số hồ sơ được giải quyết; năm 2018 giải quyết chậm 77 bộ, chiếm 12,3% trên tổng số hồ sơ giải quyết chậm; đặc biệt quý 1/2019 giải quyết chậm 39 bộ, chiếm 22,9% trên tổng số hồ sơ giải quyết chậm. 51 Trong 19 loại TTHC thuộc lĩnh vực thực hiện chính sách và chi trả các chế độ BHXH, có đến 10 loại TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của BHXH tỉnh. Những TTHC này sau khi bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC BHXH huyện tiếp nhận, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC huyện chuyển về các phòng nghiệp vụ tại BHXH tỉnh để giải quyết, sau các phòng nghiệp vụ BHXH khi giải quyết xong thì trả kết quả về lại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC BHXH huyện để trả cho cá nhân, tổ chức. Với quy trình như trên, cùng với việc huyện Hướng Hoá là huyện miền núi, cách BHXH tỉnh 70km, vì thế thời gian chuyển hồ sơ qua lại giữa hai cơ quan là rất nhiều, từ đó đã làm ảnh hưởng đến thời gian giải quyết TTHC của các cá nhân, tổ chức. 2.3.1.4. Công tác trả kết quả thủ tục hành chính trong lịch vực bảo hiểm xã hội Bảng 2.6: Kết quả trả kết quả TTHC trong lĩch vực bảo hiểm xã hội Đơn vị tính: bộ S T T Hình thức trả hồ sơ Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Q1/2019 Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) 1 Trả qua dịch vụ bưu chính công ích 621 23 750 26 901 28 1.391 37 410 37 2 Trả trực tiếp tại Bộ phận TN&TKQTTHC 654 23 607 21 493 16 298 8 79 7 3 Hồ sơ không có phát sinh trả và báo KQ xử lý qua gmail đơn vị 1.452 53 1.520 53 1.776 56 2.103 55 620 56 Cộng 2.727 100 2.877 100 3.170 100 3.792 100 1.109 100 Nguồn: BHXH huyện Hướng Hóa 52 Bảng 2.6 cho thấy: Số lượng hồ sơ không có phát sinh trả kết quả và báo kết quả xử lý qua gmail là khá cao, hàng năm chiếm hơn 50% tổng số hồ sơ phát sinh, những hồ sơ này chủ yếu là hồ sơ phát sinh trong lĩnh vực thu BHXH, như: Hồ sơ điều chỉnh tăng mức đóng, giảm nghỉ sinh, điều chỉnh chức danh không có phát sinh cấp sổ BHXH, thẻ BHYT. Tỷ lệ trả kết quả TTHC qua dịch vụ bưu chính công ích tăng qua các năm, năm 2015 là 23%, năm 2016 là 26%, năm 2017 là 28%, năm 2018 và quý 1/2019 là 37%. Còn tỷ lệ trả kết quả TTHC trực tiếp bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC thì giảm qua các năm, năm 2015 là 23%, năm 2016 là 21%, năm 2017 là 16%, năm 2018 là 8% và quý 1/2019 là 7%. Việc thực hiện trả kết quả TTHC qua dịch vụ bưu chính công ích trong lĩnh vực BHXH đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức trong thực hiện chính sách BHXH, như: giảm thời gian giao dịch; tiết kiệm chi phí Vì thế số lượng TTHC được trả qua dịch vụ bưu chính công ích tăng dần và trả trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC thì giảm dần qua các năm. Mặc dù đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức, nhưng bên cạnh đó vẫn còn nhiều tồn tại hạn chế, như tình trạng trả kết quả TTHC chậm đã xảy ra thường xuyên và rất nhiều hồ sơ bị thất lạc ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người thụ hưởng chính sách BHXH. 2.3.1.5. Ứng dụng Công nghệ thông tin trong việc giao dịch, giải quyết thủ tục hành chính BHXH huyện Hướng Hóa tập trung tối đa nguồn lực, triển khai đồng loạt các giải pháp nhằm cắt giảm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện TTHC. Triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ở hầu hết các hoạt động nghiệp vụ chủ yếu của ngành BHXH như: Giao dịch điện tử trong công tác thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN và cấp sổ BHXH, thẻ BHYT; giải quyết, chi trả các chế độ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ- 53 BNN; giám định điện tử chi phí khám chữa bệnh BHYT thông qua Hệ thống thông tin giám định BHYT; số hóa hồ sơ lưu trữ; các phần mềm phục vụ công tác tài chính - kế toán, quản lý văn bản và điều hành. Xác định một trong những yếu tố quan trọng góp phần thực hiện có hiệu quả công tác cải cách hành chính là việc ứng dụng và đẩy mạnh quá trình tin học hóa các hoạt động chuyên môn. Vì thế, những năm qua, BHXH huyện Hướng Hóa đã chú trọng đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ thông tin và áp dụng các phần mềm chuyên ngành. Đặc biệt, thực hiện Quyết định số 08/2015/QĐ-TTg ngày 09/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ về “Thí điểm giao dịch điện tử trong việc thực hiện thủ tục tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN và đề nghị cấp sổ BHXH, thẻ BHYT” và Công văn số 5472/BHXH-BT ngày 31/12/2014 của BHXH Việt Nam về “Giao dịch hồ sơ đóng BHXH, BHYT qua mạng internet”. Theo đó, BHXH huyện Hướng Hóa đã gửi công văn đến các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn tỉnh đề nghị thực hiện giao dịch hồ sơ thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN; cấp sổ BHXH, thẻ BHYT qua mạng Internet. Để triển khai được giao dịch điện tử yêu cầu người sử dụng lao động phải đáp ứng đủ các điều kiện như có chứng thư số, có khả năng truy cập và sử dụng mạng internet, có địa chỉ điện tử ổn định đăng ký với BHXH Việt Nam. Việc giao dịch điện tử qua hệ thống Internet nhằm giúp cho đơn vị sử dụng lao động, người lao động và cơ quan BHXH giảm được chi phí giấy tờ, thời gian lao động. Thông qua việc giao dịch điện tử qua mạng Internet góp phần bảo đảm sự công khai, minh bạch trong việc thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT cho tổ chức, cá nhân khi tham gia, góp phần thực hiện cải cách thủ tục hành chính. Đây là khâu đột phá chiến lược trong lĩnh vực hoạt động của ngành BHXH nhất là giai đoạn hiện đại hóa nền hành chính hiện nay. 54 Bảng 2.7: Tình hình giao dich điện từ tại bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa Đơn vị tính: đơn vị Năm Tổng số đơn vị SDLĐ tham gia BHXH Số đơn vi thực hiện giao dịch điện tử Lĩnh vực thu, cấp sổ BHXH Lĩnh vực thực hiện chính sách BHXH Số đơn vị Tỷ lệ (%) Số đơn vị Tỷ lệ (%) 2015 213 0 0 0 0 2016 247 247 100 0 0 2017 248 248 100 0 0 2018 266 266 100 266 100 Quý 1/2019 267 267 100 267 100 Nguồn: BHXH huyện Hướng Hóa Từ số liệu trên cho thấy, BHXH huyện Hướng Hoá đã triển khai GDĐT trong lĩnh vực thu và cấp sổ BHXH từ đầu năm 2016 và lĩnh vực thực hiện chính sách BHXH từ đầu năm 2018. Khi bắt đầu triển khai cũng gặp rất nhiều khó khăn, rất nhiều đơn vị ngại thay đổi cách làm mới nên không thực hiện. Nhưng với sự nỗ lực rất lớn của BHXH huyện, cùng việc bắt buộc các đơn vị sử dụng lao động phải thực hiện giao dịch bằng hồ sơ điện tử và không nhân hồ sơ giấy, vì thế trong năm đầu triển khai GDĐT thì số đơn vị đăng ký GDĐT đã đạt 100% trên tổng số đơn vị tham gia BHXH. Việc thực hiện GDĐT trong việc thực hiện chuyển hồ sơ BHXH đã tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị sử dụng lao động, đặc biệt là các đơn vị sử dụng nhiều lao động, có lượng TTHC phát sinh trong lĩnh lực BHXH hàng năm lớn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện giải quyết TTHC đã tạo thuận lợi cho viên chức, lao động BHXH huyện trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao, giảm được thời gian giải quyết TTHC, cũng như chi phí thực hiện, tránh những sai xót làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động; Không còn tình trạng một người lao động cấp nhiều sổ BHXH, đảm bảo việc một người lao động chỉ được cấp một số sổ BHXH duy nhất. 55 2.3.1.6. Áp dụng hình thức giao dịch qua dịch vụ bưu chính c ng ích Ngay sau khi Tổng giám đốc BHXH Việt Nam ban hành Quyết định số 1018/QĐ-BHXH ngày 10/10/2014 về sửa đổi một số nội dung tại các quyết định ban hành quy định quản lý thu, chi BHXH, BHYT, BHXH quy định: “BHXH tỉnh, huyện cử cán bộ thuộc Bộ phận một cửa nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại đơn vị sử dụng lao động. Trường hợp không bố trí được cán bộ thì ký hợp đồng với các đơn vị dịch vụ bưu điện để thực hiện”. Được sự chỉ đạo của BHXH tỉnh Quảng Trị, BHXH huyện Hướng Hóa đã ký hợp đồng với Bưu điện huyện Hướng Hóa về nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính về BHXH, BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động qua hệ thống bưu điện và xem đây là nội dung trọng tâm trong công tác cải cách hành chính. Theo đó, Bưu điện huyện sẽ thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục BHXH, BHYT giữa các đơn vị sử dụng lao động và cơ quan BHXH. Thay vì đi nộp hồ sơ hoặc nhận kết quả trực tiếp tại cơ quan BHXH, đơn vị sẽ phân theo từng loại hồ sơ cần nộp... và gọi Bưu điện đến nhận hồ sơ; khi giải quyết xong hồ sơ, cơ quan BHXH sẽ chuyển trả kết quả cho đơn vị qua hệ thống Bưu điện. Bảng 2.8: Tình hình thực hiện giao dịch qua dịch vụ bưu chính c ng ích tại Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa Năm Tổng số đơn vị sử dụng lao động tham gia BHXH Số đơn vi thực hiện giao dịch qua dịch vụ bƣu chính Tỷ lệ (%) 2015 213 120 56 2016 247 151 61 2017 248 193 78 2018 266 262 98 Quý 1/2019 267 265 99 Nguồn: BHXH huyện Hướng Hóa 56 Năm 2015 khi mới triển khai dịch vụ này, hồ sơ gửi qua bưu điện chiếm tỷ lệ thấp, chỉ có 56%. Tuy nhiên, số lượng đơn vị thực hiện giao dịch qua dịch vụ bưu chính công ích tăng dần qua các năm, năm 2016 là 61%, năm 2017 là 78%, năm 2018 là 98 và năm 2019 là 99%. Sở dĩ, số lượng đơn vị thực hiện giao dịch qua dịch vụ bưu chính công ích từ năm 2018 đạt tỷ lệ cao là do ngày 22/03/2018 BHXH huyện Hướng Hóa đã ban hành Công văn số 139/CV-BHXH gửi tất cả các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện, trong Công văn quy định: “BHXH huyện Hướng Hóa yêu cầu các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện Hướng Hóa phải nộp hồ sơ và nhận kết quả qua Bưu điện. Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC của BHXH huyện có quyền từ chối tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả nếu đơn vị sử dụng lao động có yêu cầu”. Việc sử dụng dịch vụ chuyển phát của bưu điện đã giảm tối đa thời gian giao dịch của các đơn vị tham gia BHXH với cơ quan BHXH, tiết kiệm chi phí đi lại cho đơn vị sử dụng lao động vì toàn bộ cước phí do cơ quan BHXH thanh toán với Bưu điện. Ngoài ra còn hạn chế tình trạng tiêu cực, phiền hà trong giải quyết TTHC. 2.3.2. Khảo sát đánh giá thủ tục hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội trên địa bàn huyện Hướng Hóa Để khách quan trong đánh giá hoạt động TTHC trong lĩnh vực BHXH. Tác giả đã sử dụng bảng hỏi để trưng cầu ý kiến của các đối tượng là người được đơn vị sử dụng lao động phân công thực hiện chính sách BHXH cho người lao động tại đơn vị. - Tổng số phiếu phát ra: 150 phiếu - Tổng số phiếu thu về: 150 phiếu - Thời gian thực hiện từ 01/04/2019 đến 31/05/2019 - Xử lý kết quả bằng công cụ toán học thô sơ. 57 Hình 2.2: Ý kiến đánh giá về thành phần hồ sơ trong lĩnh vực BHXH Nhận x t: Kết quả phân tích cho thấy trong 150 ý kiến đánh giá thì có 5% ý kiến cho rằng hồ sơ “đơn giản, dễ thực hiện”; 63% ý kiến cho rằng là “bình thường”; 32% ý kiến cho rằng “còn phức tạp, khó thực hiện”. Những đơn vị có ý kiến cho rằng “còn phức tạp, khó thực hiện” thì có 35 đơn vị sử dụng dưới 10 lao động. Sở dĩ những đơn vị này ít phát sinh hồ sơ, vì thế khi thực hiện đơn vị cảm thấy khó thực hiện. Còn những đơn vị có số lao động lớn hơn, phát sinh hồ sơ thường xuyên hơn, thì sẽ thuần thục hơn trong lập hồ sơ BHXH. 5% 63% 32% Đơn giản, dễ thực hiện Bình thường Còn phức tạp, khó thực hiện 58 Hình 2.3: Ý kiến đánh giá về sự minh bạch thông tin của TTHC trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội Nhận x t: Trong 150 đơn vị được khảo sát thì đa số cho rằng TTHC trong lĩnh vực BHXH “Rõ ràng, c ng khai, thuận tiện” chiếm 89 %, “Bình thường” chiếm 4%. Tuy nhiên vẫn còn 7% ý kiến cho rằng “Kh ng được niêm yết rõ ràng”. Từ kết quả khảo sát trên cho thấy việc công khai THHC trong lĩnh vực BHXH được đáng giá rất cao, đây được xem là sự thành công trong công cuộc cải cách TTHC trong thời gian qua của ngành BHXH, cũng như BHXH huyện Hướng Hóa. Nhưng vẫn còn một số ý kiến còn cho rằng TTHC còn thiếu công khai minh bạch, vì thế BHXH huyện Hướng Hóa cần phải nghiêm túc xem xét lại nguyên nhân dẫn đến vì sao còn một số đơn vị đánh giá không tốt về sự minh bạch thông tin của TTHC trong lĩnh vực BHXH để có những biện pháp thực hiện tốt hơn. 89% 4% 7% Rõ ràng, công khai, thuận tiện Bình thường Không được niêm yết rõ ràng 59 Hình 2.4: Ý kiến đánh giá sự hài lòng với kết quả giải quyết TTHC của bảo hiểm xã hội Nhận xét: Qua kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn (chiếm 91%) các đơn vị cho rằng họ “rất hài lòng” và “hài lòng” với kết quả giải quyết TTHC của BHXH huyện Hướng Hóa. Nhưng còn 13 đơn vị (chiếm 9%) cho rằng họ “không hài lòng” với kết quả giải quyết TTHC của BHXH huyện và tất cả đều đưa ra ý kiến là việc trả kết quả qua dịch vụ bưu chính đã ảnh hưởng đến thời gian nhận được kết quả giải quyết của đơn vị, đặc biệt là những đơn vị ở xa trung tâm huyện, việc Bưu điện huyện Hướng Hóa chỉ một tuần mới vào tiếp nhận và trả kết quả một lần nên hồ sơ thường đến chậm hơn so với quy định (Ví dụ: ngày thứ sáu tuần này bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC gửi kết quả qua Bưu điện huyện Hướng Hóa, thì đến ngày thứ 6 tuần sau nhân viên Bưu điện mới chuyển đến cho đơn vị), vì thế rất nhiều đơn vị họ có ý muốn nhận kết quả giải quyết TTHC trực tiếp tại BHXH huyện để sớm đảm bảo quyền lợi cho người lao động. 68% 23% 9% Rất hài lòng Hài lòng Không hài lòng 60 Hình 2.5: Ý kiến đánh giá về sự thay đổi TTHC (cải các TTHC) trong thời gian vừa qua Nhận x t: Với việc tăng cường công tác cải cách hành chính của ngành BHXH, trong đó cải cách TTHC là trọng tâm. Trong những năm qua ngành BHXH đã ban hành rất nhiều văn bản quy định về TTHC trong lĩnh vực BHXH, mặc dù đã đạt kết quả khá cao trong công cuộc cải cách TTHC, nhưng việc thay đổi thường xuyên về TTHC đã gây không ít trở ngại cho các đơn vị sử dụng lao động trong việc thực hiện TTHC, vì thế qua kết quả khảo sát cho thấy có đến 95 đơn vị (chiếm 63%) cho rằng TTHC trong lĩnh vực BHXH là “thay đổi quá nhiều”, 43 đơn vị (chiếm 29%) cho rằng bình thường và 12 đơn vị (chiếm 8%) cho rằng “ít thay đổi”. Tất cả đều cho rằng việc thay đổi quá nhiều về TTHC đã làm cho các đơn vị sử dụng lao động vừa mới làm quen được TTHC cũ thì lại thay đổi. Việc thay đổi quá nhiều về TTHC đã ảnh hưởng đến chất lượng hồ sơ đơn vị gửi đến (hồ sơ thường xuyên bị sai hoặc thiếu phải trả và gửi lại nhiều lần), cũng như ảnh hưởng đến thời gian giải quyết TTHC cho đơn vị của viên chức, lao động của BHHX huyện. 8% 29% 63% Ít thay đổi Bình thường Thay đổi quá nhiều 61 Hình 2.6: Ý kiến đánh giá về việc phải thực hiện GDĐT trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội Nhận x t: Việc thực hiện GDĐT trong lĩnh vực BHXH rất được Chính phủ và ngành BHXH quan tâm trong thời gian qua và đã đạt được những thành công nhất định. Mặc dù số đơn vị thực hiện GDĐT trong lĩnh vực BHXH đạt tỷ lệ 100% trên tổng số đơn vị tham gia BHXH (bảng 2.6). Nhưng qua khảo sát cho thấy, 57 % đơn vị cho rằng việc phải thực hiện GDĐT trong lĩnh vực BHXH là “thuận tiện cho đơn vị”, 13% cho rằng là “bình thường” và vẫn còn 30% số đơn vị cho rằng “khó khăn cho đơn vị”. Sở dĩ số đơn vị cho rằng việc thực hiện GDĐT trong lĩnh vực BHXH gây “khó khăn cho đơn vị” chiếm tỷ lệ khá cao (30%) là vì huyện Hướng Hóa là một huyện miền núi, vùng cao, hệ thống mạng internet, máy tính của đơn vị chưa đáp ứng được nhu cầu của công việc, nhiều đơn vị ở vùng sâu, vùng xã, việc hiểu biết về công nghệ thông tin chưa nhiều, vì thế việc phải thực hiện GDĐT đã phần nào gây khó khăn cho đơn vị trong quá trình thực hiện. Là huyện có Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo, với rất nhiều doanh nghiệp đang hoạt động kinh 57% 13% 30% Thuận tiện cho đơn vị Bình thường Khó khăn cho đơn vị 62 doanh, nhưng phần lớn các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn là những doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, chỉ có một đến hai lao động tham gia BHXH, mỗi năm đơn vị chỉ có một hoặc hai lần phát sinh thay đổi liên quan đến BHXH, thậm chí là không có, nên mỗi lần thực hiện đơn vị cảm thấy rất khó khăn. Các phần mềm thực hiện giao dịch điện tử của ngành BHXH, của các tổ chức cung cấp dịch vụ về giao dịch điện tử lĩnh vực BHXH (I-VAN) chưa đồng bộ thống nhất, cài đặt khó khăn, thường xuyên xãy ra lỗi và rất khó thực hiện. Hình 2.7: Ý kiến đánh giá về việc phải thực hiện giao dịch qua dịch vụ bưu chính công ích Nhận x t: Qua số liệu khảo sát có thể thấy mức độ thuận tiện khi sử dụng hình thức giao dịch thông qua hệ thống bưu chính công ích, cụ thể: 48% đơn vị cho rằng “thuận tiện cho đơn vị”, 23% đơn vị cho rằng “bình thường” và 29 % đơn vị cho rằng “khó khăn cho đơn vị”. Mặc dù được rất nhiều đơn vị đánh giá cao hình thức giao dịch qua hệ thống bưu chính công ích, tuy nhiên vẫn còn một tỷ lệ khá cao các đơn vị đánh giá là gây khó khăn cho đơn vị và 48% 23% 29% Thuận tiện cho đơn vị Bình thường Khó khăn cho đơn vị 63 chưa đáp ứng được yêu cầu. Họ cho rằng hồ sơ thường đến chậm hoặc thường xuyên bị trả lại dẫn đến mất nhiều thời gian, chậm trễ không hiệu quả. Đã có nhiều trường hợp Bưu điện trả kết quả TTHC không đúng người nhận dẫn đến thất lạc hồ sơ, ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người lao động. Việc chỉ có một nhà cung cấp dịch vụ này thực hiện giao dịch với đơn vị đã không tạo được tính canh tranh, nên chất lượng thực hiện dịch vụ không cao. Từ đó cho thấy ngành BHXH cần tiếp tục nghiên cứu và đưa ra những biện pháp hợp lý khi giao dịch thông qua hệ thống bưu chính công ích. Hình 2.8: Ý kiến đánh giá về thái độ phục vụ của nhân viên bảo hiểm xã hội Nhận x t: Kết quả khảo sát cho thấy qua 150 ý kiến đánh giá của đơn vị về thái độ phục vụ của nhân viên BHXH, thì có 88% ý kiến cho rằng nhân viên BHXH có thái độ “lịch sự, đúng mực”; 9% ý kiến cho rằng là “bình thường” và chỉ có 3% cho rằng thái độ của nhân viên BHXH là “kh ng lịch sự, đúng mực”. Đây là một trong những kết quả đáng ghi nhận trong công cuộc cải cách hành chính của BHXH huyện Hướng Hóa trong thời gian vừa qua. Mặc dù được đánh giá khá cao về thái độ phụ vụ, nhưng việc vẫn còn 3% 88% 9% 3% Lịch sự, đúng mực Bình thường Không lịch sự, đúng mực 64 số đơn vị đánh giá không tốt về thái độ phục vụ của nhân viên của BHXH, và đây là tỷ lệ mà BHXH huyện Hướng Hóa cần nghiêm túc xem xét, chỉ đạo, có những biện pháp khắc phục, để việc cải cách TTHC được hiệu quả hơn Hình 2.9: Ý kiến đánh giá về thái độ phục vụ của nhân viên Bảo hiểm xã hội huyện so với các ban ngành khác trên địa bàn huyện Nhận x t: So với các ban ngành khác trên địa bàn huyện Hướng Hóa thì thái độ phục vụ của nhân viên BHXH huyện Hướng Hóa được đánh giá rất cao, có đến 73% số đơn vị cho rằng “lịch sự, đúng mực hơn”; 27% số đơn vị cho rằng “bình thường” và không có đơn vị nào cho rằng “không lich sự, đúng mực bằng”. Đây là một con số đáng mừng trong việc chỉ đạo điều hành của lãnh đạo BHXH huyện Hướng Hóa trong việc chuyển đổi từ tác phong hành chính sang phục vụ, hướng tới sự an tâm, tin tưởng, hài lòng của người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong công tác thực hiện chế độ chính sách BHXH. 73% 27% 0% Lịch sự, đúng mực hợn Bình thường Không lịch sự, đúng mực bằng 65 2.4. Đánh giá thực trạng về thủ tục hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội tại huyện Hƣớng Hóa, tỉnh Quảng Trị 2.4.1. Những kết quả đạt được Đặc thù của ngành BHXH là bảo vệ quyền lợi của người lao động, giải quyết các chế độ chính sách liên quan đến quyền lợi của rất nhiều người và với nhiều loại TTHC. Nên công tác cải cách, đơn giản hóa TTHC, nâng cao chất lượng phục vụ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, phải được chú trọng thự