Luận án Tác động của du lịch sinh thái đến quản lý rừng đặc dụng tại vườn quốc gia Ba Vì

Gây ra suy giảm ĐDSH 0,2 0,16 0,2 0,32 0,12 3 4 Mất cân bằng HST 0,16 0,24 0,2 0,32 0,08 2,92 5 Mất đi nơi cư trú của nhiều loài động - thực vật 0,04 0,28 0,28 0,28 0,12 3,16 3 Sự vận hành của du khách và các phương tiện du lịch Gây ra sự di cư đối với nhiều loài động vật 0 0,36 0,4 0,2 0,04 2,92 5 Du nhập sinh vật ngoại lai 0,04 0,12 0,32 0,32 0,2 3,52 1 Gây xáo trộn đến sinh lý động - thực vật 0,04 0,32 0,32 0,24 0,08 3 4 Ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của các HST nhạy cảm 0,04 0,24 0,32 0,28 0,12 3,2 2 (Phân tích số liệu điều tra, 2016) đ) Các yếu tố Đáp ứng (R) Hầu như các giải pháp đưa để bảo vệ môi trường trong hoạt động DLST tại VQG đều được du khách đánh giá mức độ khả thi cao (wMean = 3,94 - 4,52). Giải pháp đưa ra các quy định về bảo vệ môi trường trong VQG cho du khách (wMean = 4,52). Lý do mà giải pháp này có điểm đánh giá cao nhất là do việc đưa ra các quy định sẽ giúp du khách phần nào hạn chế các hành vi gây hại cho môi trường và nó sẽ theo họ cho đến khi kết thúc chuyến tham quan của mình. Việc nâng cao trình độ chuyên môn và tăng cường công tác quản lý môi trường tại các điểm du lịch của BQL VQG (wMean = 4,4) có mức độ khả thi cao thứ hai bởi BQL là những người trực tiếp quản lý các hoạt động tại VQG. Đặc biệt hai giải pháp này rất phù hợp với tình hình thực tế tại VQG. 75 Giải pháp thứ ba là nâng cao ý thức của cộng đồng địa phương về việc bảo vệ môi trường và khuyến khích người dân tham gia bảo vệ môi trường trong hoạt động sinh thái tại VQG cũng có mức khả thi cao (wMean = 4,2), cộng đồng địa phương là một nhân tố không thể thiếu trong việc quản lý và phát triển, bởi cộng đồng địa phương chính là những người mang lại những bản sắc riêng thu hút du khách, và khi cộng đồng địa phương có ý thức trong việc bảo vệ môi trường thì nó sẽ tác động rất lớn tới ý thức của du khách khi đến với VQG Ba Vì. Bảng 3.15. Phân tích thống kê mô tả các giải pháp bảo vệ môi trường (R) trong hoạt động du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Ba Vì Giải pháp Điểm lựa chọn theo thang Likert 5 wMean Xếp hạng mức độ ảnh hưởng 1 2 3 4 5 BQL VQG Nâng cao trình độ chuyên môn 0 0 0,12 0,32 0,56 4,44 2 Xây dựng mô hình quản lý môi trường dựa vào cộng đồng 0 0,08 0,12 0,32 0,48 4,20 3 Tăng cường công tác quản lý môi trường tại các điểm du lịch 0 0,04 0,12 0,24 0,60 4,40 2 Thường xuyên tổ chức các chương trình về giáo dục môi trường cho người dân và du khách 0,04 0,04 0,24 0,20 0,48 4,04 6 Khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nhãn sinh thái, năng lượng tái tạo, 0,12 0,12 0,20 0,12 0,44 3,64 7 Doanh nghiệp Có hệ thống xử lý nguồn thải tại các nhà hàng, khách sạn. 0,16 0,08 0,20 0,24 0,32 3,48 8 Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường 0 0 0,28 0,36 0,36 4,08 5 Tái chế hoặc tái sử dụng các vật dụng cũ 0 0 0,28 0,32 0,40 4,12 4 Sử dụng năng lượng tái tạo 0,20 0,28 0,32 0,12 0,08 2,60 10 Du khách Đưa ra các quy định về bảo vệ môi trường trong VQG 0 0 0,04 0,40 0,56 4,52 1 76 (Phân tích số liệu điều tra, 2016) 3.2.3.2. Ý kiến của Ban quản lý Vườn quốc gia Ba Vì về vấn đề quản lý môi trường Để làm rõ hơn hiệu quả công tác quản lý môi trường từ BQL VQG Ba Vì, đề tài đã tiến hành phỏng vấn sâu đối với Phó Giám đốc VQG và Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ của VQG Ba Vì. Tổng hợp kết quả phỏng vấn sâu và đánh giá xếp hạng mức độ hiệu quả của các giải pháp theo ý kiến của 2 cán bộ quản lý được lựa chọn phỏng vấn. Bảng 3.16. Bảng các giải pháp quản lý môi trường và đánh giá hiệu quả quản lý STT Giải pháp quản lý môi trường Ý kiến đánh giá hiệu quả quản lý Xếp hạng mức độ hiệu quả 1 Tăng cường đội ngũ nhân viên vệ sinh môi trường “Giải pháp này là hợp lý và có hiệu quả cao, vì VQG Ba Vì có ít nhân viên chuyên trách về vệ sinh môi trường và phải đi thuê lao động theo thời vụ” 3 2 Nâng cao trình độ hiểu biết, ý thức của du khách “Đây là một giải pháp hay, tuy nhiên rất khó có thể thay đổi ngay được ý thức của du khách mà phải cần một thời gian dài. Cần nhiều nỗ lực và sự kiên trì của BQL Vườn” 4 3 Thu gom và vận chuyển chất thải ra khỏi rừng qua các công ty để xử lý khoa học và hiệu quả hơn (Do một số doanh nghiệp xử dụng phương pháp đốt gây ảnh hưởng “Đây là giải pháp dễ thực hiện và mang lại hiệu quả cao” 1 Phạt hành chính đối với hành vi bị cấm trong VQG 0,20 0,16 0,12 0,20 0,32 3,28 9 Giáo dục môi trường cho du khách 0 0,08 0,20 0,32 0,40 4,04 6 Cộng đồng địa phương Nâng cao ý thức của cộng đồng địa phương về việc bảo vệ môi trường 0 0,08 0,16 0,24 0,52 4,20 3 Khuyến khích người dân tham gia bảo vệ môi trường trong hoạt động DLST tại VQG 0 0 0,24 0,32 0,44 4,20 3 77 STT Giải pháp quản lý môi trường Ý kiến đánh giá hiệu quả quản lý Xếp hạng mức độ hiệu quả tới môi trường và HST rừng) 4 Tăng thêm số lần thu gom rác nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của rác đến môi trường (Tần suất thu gom hiện tại 1 lần/tháng) “Giải pháp có tính hiệu quả cao khi đưa vào thực hiện và cần được triển khai ngay để giải quyết vấn đề rác thải trong VQG” 2 5 Phạt hành chính đối với các hành vi gây hại đến môi trường “Giải pháp này rất khó để thực hiện, bởi chưa có một khung hình phạt cố định nào cho những hành vi gây hại môi trường trong hoạt động du lịch, và rất khó có thể kiểm soát được du khách trong một không gian rộng như VQG, cùng với số lượng nhân viên không nhiều” 5 (Kết quả phỏng vấn sâu cán bộ quản lý VQG Ba Vì, năm 2019) 3.2.4. Đánh giá tác động của du lịch sinh thái tới bảo tồn đa dạng sinh học Để đánh giá tác động của DLST tới ĐDSH, luận án đã tiến hành phỏng vấn các cán bộ kiểm lâm thuộc Hạt Kiểm lâm VQG Ba Vì. Tổng hợp các kết quả phỏng vấn sâu cho thấy: - Các mối đe doạ đến động vật rừng: hai mối đe doạ đến động vật rừng là mất rừng và săn bắt động vật rừng. Nhìn chung, động vật rừng có bị suy giảm trong những năm trước đây khi chưa được quản lý bảo vệ tốt. - Các điểm, tuyến DLST tại VQG Ba Vì có ít nhiều ảnh hưởng tới việc di chuyển của một số loài động vật do hình thành các tuyến sẽ làm chia cắt đường đi hoặc ô nhiễm tiếng ồn cũng ảnh hưởng tới các loài động vật. Đối với các loài thực vật, thường là các loài có tác dụng làm thuốc, người dân vào rừng lấy dược liệu để làm thuốc cung cấp cho du khách, vì các đồng bào dân tộc ở đây có nghề thuốc truyền thống phát triển. - Thực trạng bảo vệ động vật rừng: do địa hình vùng Ba Vì độc lập nên việc di cư của các thú rừng từ nơi khác tới là rất hạn chế, dễ bị săn bắt. Có loài bị tiêu diệt hoàn toàn như Hươu sao, Gấu chó, Hiện tại, nhiều loài đang có nguy cơ bị tiêu diệt như Sơn dương, Sóc bay, Gà lôi trắng, 78 Cần phải kiểm soát chặt chẽ việc săn bắt, đồng thời tạo môi trường tốt để gây dựng và phát triển một số loài chim, thú; quy hoạch các đồng cỏ để bảo vệ các loài móng guốc và tạo không gian cho các loài chim, thú di thực; quy hoạch xây dựng các công trình phục vụ DLST dựa vào HST tự nhiên, giảm thiểu tác động tiêu cực làm thay đổi cảnh quan tự nhiên. Về thực vật, cần có cơ chế quản lý, chia sẻ lợi ích từ rừng với người dân địa phương để khai thác bền vững các loài dược liệu, vừa bảo tồn và phát triển kinh tế xã hội địa phương. 3.3. Tác động của hoạt động du lịch sinh thái đến lĩnh vực quản lý phát triển hạ tầng du lịch sinh thái Trong phần này, mô hình đánh giá tác động của hình ảnh điểm đến đến lòng trung thành của du khách được sử dụng để phân tích tác động của DLST đến lĩnh vực quản lý phát triển hạ tầng DLST tại VQG Ba Vì. 3.3.1. Kết quả phân tích bảng khảo sát Kết quả phân tích thống kê mô tả cho thấy, tỷ lệ các đối tượng tham gia khảo sát là tương đối đồng đều (53,6% nam và 46,4% nữ). Về độ tuổi đối tượng được điều tra từ 18 đến trên 45, trong đó đối tượng từ 18 đến 25 tuổi chiếm 65,8%. Đây là độ tuổi phổ biến của du khách thích khám phá du lịch, có nhiều thời gian và cơ hội trải nghiệm. Số lần tham gia du lịch chủ yếu vẫn là du khách lần đầu, chiếm tới 49,4%, phản ánh VQG Ba Vì là một điểm đến tiềm năng. Tỷ lệ du khách quay trở lại từ 2 lần trở lên chiếm hơn 50%, trong đó tỷ lệ quay trở lại đến 3 lần chiếm tới 26,2%, phản ánh sự hấp dẫn của điểm đến VQG đối với du khách. Bảng 3.17. Kết quả phân tích bảng khảo sát Biến n % 1. Giới tính Nam 127 53,6 Nữ 110 46,4 2. Độ tuổi Dưới 18 10 4,2 Từ 18 đến 25 156 65,8 Trên 25 đến 35 49 20,7 Trên 35 đến 45 13 5,5 Trên 45 9 3,8 3. Số lần tham quan tại VQG Ba Vì 79 Biến n % Lần đầu 117 49,4 2 lần 20 8,4 3 lần 62 26,2 Trên 3 lần 38 16 3.3.2. Kiểm định sự tin cậy của thang đo Hệ số Cronbach’s Alpha được sử dụng để kiểm định sự tin cậy của thang đo. Kết quả cho thấy các yếu tố kiểm định có hệ số a Cronbach’s Alpha đều lớn hơn 0,5 nên kết quả là phù hợp, được chấp nhận. Bảng 3.18. Kết quả của kiểm định hệ số Cronbach’s Alpha Nhân tố Số biến Cronbach’s Alpha Sức hấp dẫn điểm đến (SHD) 6 0,824 Cơ sở hạ tầng (CSHT) 4 0,840 Khả năng tiếp cận (KNTC) 5 0,816 Hợp túi tiền (HTT) 4 0,779 Hình ảnh cảm xúc (HACX) 4 0,844 Sự hài lòng (SHL) 3 0,832 Lòng trung thành (LTT) 6 0,896 3.3.3. Kết quả phân tích nhân tố khám phá (EFA) Kết quả xoay các nhân tố xác định được 4 nhân tố. Chỉ số KMO là 0,891 nằm trong phạm vi cho phép của mô hình là 0,5 < KMO < 1. Kiểm định Barlett với giá trị Sig. = 0,000 < 0,05, do vậy kết quả tính toán cho thấy các biến quan sát có tương quan tuyến tính với nhân tố đại diện với độ tin cậy 100%. - Nhân tố 1 tương quan chặt với 7 biến: Cảm thấy hứng thú, muốn khám phá (HACX2), Cảm giác tự do (HACX3), Cảm giác thoải mái (HACX1), Hài lòng khi du lịch trong VQG Ba Vì (SHL1), Thích thú khi du lịch VQG Ba Vì (SHL2), Tích cực tham gia chuyến đi trong tương lai (SHL3), Cảm giác thấy yên tâm (HACX4). Do đó, nhân tố 1 được đặt tên là nhân tố “Hình ảnh cảm xúc”. - Nhân tố 2 tương quan chặt với 7 biến: Các cửa hàng bán hàng lưu niệm tốt, giá cả hợp lý (CSHT4), Hệ thống nhà hàng chất lượng tốt để lựa chọn (CSHT2), Giá thực phẩm, đồ uống và dịch vụ nhà hàng hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp và mức chi tiêu cho ăn uống phù hợp (HTT2), Giá phòng nghỉ và dịch vụ kèm theo hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp (HTT1), Cung cấp sản phẩm địa 80 phương tốt (CSHT3), Nhiều khách sạn, nhà nghỉ, homestay chất lượng để lựa chọn (CSHT1), Giá các dịch vụ du lịch hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp (HTT3). Do đó, nhân tố 2 được đặt tên là nhân tố “Cơ sở hạ tầng”. - Nhân tố 3 tương quan chặt với 6 biến: Danh lam thắng cảnh tự nhiên đẹp (SHD1), Môi trường không bị tàn phá, ít ô nhiễm, trong lành (SHD2), Vẻ đẹp hoang sơ và lôi cuốn (SHD3), Các di tích văn hóa lịch sử có giá trị (SHD4), Điểm an toàn và an ninh (SHD5), Người dân thân thiện, mến khách (SHD6). Do đó, nhân tố 3 được đặt tên là nhân tố “Sức hấp dẫn”. - Nhân tố 4 tương quan chặt với 3 biến: Đường tới VQG Ba Vì thuận tiện (KNTC2), Dễ di chuyển tham quan du lịch trong VQG Ba Vì (KNTC3), Dễ dàng tham quan các điểm du lịch trong VQG Ba Vì (KNTC4). Do đó, nhân tố 4 được đặt tên là nhân tố “Khả năng tiếp cận”. Bảng 3.19. Kết quả phân tích nhân tố khám phá EFA Số biến Nhân tố 1 2 3 4 HACX2 Cảm thấy hứng thú, muốn khám phá 0,833 HACX3 Cảm giác tự do 0,815 HACX1 Cảm giác thoải mái 0,766 SHL1 Hài lòng khi du lịch trong VQG Ba Vì 0,728 SHL2 Thích thú khi du lịch VQG Ba Vì 0,661 SHL3 Tích cực tham gia chuyến đi trong tương lai 0,615 HACX4 Cảm giác thấy yên tâm 0,517 CSHT4 Các cửa hàng bán hàng lưu niệm tốt, giá cả hợp lý 0,815 HTT2 Giá thực phẩm, đồ uống và dịch vụ nhà hàng hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp và mức chi tiêu cho ăn uống phù hợp 0,716 CSHT2 Hệ thống nhà hàng chất lượng tốt để lựa chọn 0,703 HTT1 Giá phòng nghỉ và dịch vụ kèm theo hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp 0,684 CSHT3 Cung cấp sản phẩm địa phương tốt 0,644 CSHT1 Nhiều khách sạn, nhà nghỉ, homestay chất lượng để lựa chọn 0,622 81 Số biến Nhân tố 1 2 3 4 HTT3 Giá các dịch vụ du lịch hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp 0,599 SHD4 Các di tích văn hóa lịch sử có giá trị 0,696 SHD2 Môi trường không bị tàn phá, ít ô nhiễm, trong lành 0,674 SHD5 Điểm an toàn và an ninh 0,639 SHD1 Danh lam thắng cảnh tự nhiên đẹp 0,590 SHD6 Người dân thân thiện, mến khách 0,588 SHD3 Vẻ đẹp hoang sơ và lôi cuốn 0,519 KNTC3 Dễ di chuyển tham quan du lịch trong VQG Ba Vì 0,931 KNTC4 Dễ dàng tham quan các điểm du lịch trong VQG Ba Vì 0,618 KNTC2 Đường tới VQG Ba Vì thuận tiện 0,601 3.3.4. Kết quả phân tích nhân tố khẳng định (CFA) Phân tích nhân tố khẳng định nhằm xác định sự phù hợp của số liệu nghiên cứu với mô hình nghiên cứu. Để đo lường mức độ phù hợp của mô hình CFA, Hệ số Chi- square điều chỉnh bậc tự do (Chi-square/df) được sử dụng. Nếu một mô hình nhận được các giá trị GFI, TLI, CFI ≥ 0,9 (Bentler và Bonett, 1980); CMIN/df ≤ 2, một số trường hợp CMIN/df có thể ≤ 3 (Carmines và McIver, 1981); RMSEA ≤ 0,08, RMSEA ≤ 0,05 được xem là rất tốt (Steiger, 1990) thì mô hình được xem là phù hợp. Kết quả phân tích cho thấy, giá trị Chi-square/df = 1,868 ≤ 2; GFI = 0,874 ≥ 0,8; TLI = 0,919; CFI = 0,931 ≥ 0,9; RMSEA = 0,061 ≤ 0,08. Với các kết quả trên mô hình được xem là phù hợp. 82 Hình 3.2. Kết quả phân tích nhân tố khẳng định Sau khi thực hiện khẳng định lại mô hình CFA, các nhân tố được chấp nhận gồm: Hình ảnh cảm xúc, cơ sở hạ tầng, sức hấp dẫn và khả năng tiếp cận. Bốn giả thiết được đề xuất để kiểm định: - Giả thuyết H1: “Sức hấp dẫn ảnh hưởng tích cực tới lòng trung thành của du khách tham quan VQG Ba Vì”. - Giả thuyết H2: “Cơ sở hạ tầng ảnh hưởng tích cực tới lòng trung thành của du khách tham quan VQG Ba Vì”. - Giả thuyết H3: “Khả năng tiếp cận ảnh hưởng tích cực tới lòng trung thành của du khách tham quan VQG Ba Vì”. - Giả thuyết H4: “Hình ảnh cảm xúc ảnh hưởng tích cực tới lòng trung thành của du khách tham quan VQG Ba Vì”. 3.3.5. Kết quả xây dựng mô hình cấu trúc mạng (SEM) Kết quả của mô hình SEM cho thấy nhân tố lòng trung thành (LTT) có R2 = 65% phản ánh các nhân tố trong mô hình được giải thích 65% bao gồm: cơ sở hạ tầng, sức hấp dẫn, khả năng tiếp cận, hình ảnh cảm xúc. Bốn nhân tố này đều ảnh hưởng tích cực đến lòng trung thành của du khách tới tham quan VQG Ba Vì. 83 - Kết quả kiểm định giả thuyết H1: Sức hấp dẫn của VQG Ba Vì giúp cho du khách sẽ muốn quay lại điểm đến hơn. Sức hấp dẫn của điểm đến du lịch ảnh hưởng 9% tới lòng trung thành của du khách tại VQG Ba Vì. - Kết quả kiểm định giả thuyết H2: Cơ sở hạ tầng đầy đủ và đẹp đẽ giúp du khách muốn quay lại tham quan VQG Ba Vì hơn. Cơ sở hạ tầng quyết định 6% tới lòng trung thành của du khách khi thăm viếng VQG Ba Vì. - Kết quả kiểm định giải thuyết H3: Khả năng tiếp cận thông tin giúp cho du khách trung thành hơn với điểm đến. Khả năng tiếp cận ảnh hưởng 3% tới lòng trung thành của du khách tới VQG Ba Vì. - Kết quả kiểm định giả thuyết H4: Hình ảnh cảm xúc tốt giúp du khách muốn quay lại điểm du lịch hơn. Hình ảnh cảm xúc ảnh hưởng 82% tới lòng trung thành của du khách tham quan VQG Ba Vì. Hình 3.3. Kết quả chạy mô hình SEM Như vậy, kết quả SEM phản ánh hình ảnh cảm xúc ảnh hưởng mạnh nhất tới lòng trung thành của du khách tại VQG Ba Vì. Điều này cho thấy, lòng trung thành của du khách phụ thuộc chặt chẽ vào cảm xúc chủ quan từ phía cầu (du khách). Đối với các yếu tố từ phía cung, kết quả mô hình chỉ ra nhân tố sức hấp dẫn (SHD = 9%) và cơ sở hạ tầng (CSHT = 6%) đóng vai trò quan trọng nhất. Các yếu tố ảnh hưởng 84 cụ thể từ phía cung (công tác quản lý của VQG) bao gồm: Các cửa hàng bán hàng lưu niệm tốt, giá cả hợp lý; Giá thực phẩm, đồ uống và dịch vụ nhà hàng hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp và mức chi tiêu cho ăn uống phù hợp; Hệ thống nhà hàng chất lượng tốt để lựa chọn; Giá phòng nghỉ và dịch vụ kèm theo hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp; Cung cấp sản phẩm địa phương tốt; Nhiều khách sạn, nhà nghỉ, homestay chất lượng để lựa chọn; Giá các dịch vụ du lịch hợp lý với chất lượng dịch vụ được cung cấp; Các di tích văn hóa lịch sử có giá trị; Môi trường không bị tàn phá, ít ô nhiễm, trong lành; Điểm an toàn và an ninh; Danh lam thắng cảnh tự nhiên đẹp; Người dân thân thiện, mến khách; Vẻ đẹp hoang sơ và lôi cuốn. Đây là yếu tố cần được lưu ý quản lý chất lượng để thu hút du khách, nâng cao hiệu quả công tác quản lý DLST của VQG Ba Vì. 3.4. Đánh giá tác động của du lịch sinh thái đối với lĩnh vực quản lý tài chính và công tác tự chủ tài chính 3.4.1. Tác động đối với nguồn thu trực tiếp a) Hoạt động sự nghiệp kinh tế lâm nghiệp Năm 2018, 2019 và 2020, Vườn được giao kế hoạch, dự toán và triển khai cụ thể theo các nội dung sau: * Nguồn tài chính chi nhiệm vụ kinh phí thường xuyên (Loại 010-017- Sự nghiệp kinh tế lâm nghiệp): - Chi lương, phụ cấp, các khoản đóng góp và hoạt động bộ máy (Nhiệm vụ nhà nước đặt hàng) qua các năm 2018, 2019 và 2020. - Chi hoạt động nghiệp vụ: công tác theo dõi diễn biến tài nguyên rừng và ĐDSH, mang tính thường xuyên, hàng năm và may đo trang phục ngành (trang phục kiểm lâm). * Nguồn tài chính chi nhiệm vụ không thường xuyên: - Chương trình mục tiêu phát triển Lâm nghiệp bên vững: Thực hiện theo Quyết đinh số 24/2012/QĐ-TTg ngày 01/6/2012 của Thủ tướng chính phủ về chính sách đầu tư phát triển RĐD giai đoạn 2011-2020 và Thông tư 62/2018/TT-BTC ngày 30/7/2018 và Dự toán chi tiết hàng năm đều có Quyết định của cơ quan quản lý cấp trên (Tổng cục Lâm nghiệp) phê duyệt kế hoạch, dự toán kinh phí thực hiện chương 85 trình mục tiêu phát triển bền vững. Tổng kinh phí được phê duyệt hàng năm từ 2018- 2020 ở mức thực hiện là 2.356 triệu đồng, bao gồm: Kinh phí Bảo vệ rừng (1.081 triệu đồng); Kinh phí hỗ trợ thôn/bản (1.200 triệu đồng); Kinh phí khoanh nuôi tái sinh rừng (750 triệu đồng). - Nhiệm vụ đặc thù công tác (Bảo tàng và trưng bày tiêu bản): năm 2018 được cấp 812 triệu đồng. Năm 2019 và năm 2020 không được cấp kinh phí cho hoạt động này. - Nhiệm vụ duy tu bảo dưỡng các công trình sau đầu tư: năm 2018 và năm 2019 không được cấp kinh phí. Năm 2020 Vườn được phân bổ 2.400 triệu đồng. Bảng 3.20. Kế hoạch, dự toán thu, chi từ nguồn ngân sách nhà nước cấp chi thường xuyên, ngoài thường xuyên giai đoạn 2018-2020 (triệu đồng) STT Nội dung Thực hiện kế hoạch, dự toán thu, chi các năm Năm 2018 Năm 2019 Năm 2020 I Kinh phí thường xuyên (Loại 010-017- Sự nghiệp kinh tế lâm nghiệp) 8.760 2.118 3.086 1 Lương, phụ cấp, các khoản đóng góp và hoạt động bộ máy (Nhiệm vụ nhà nước đặt hàng) 8.210 1.568 3.000 2 Hoạt động nghiệp vụ 550 550 86 II Kinh phí ngoài thường xuyên 3.168 2.356 4.756 1 Nhiệm vụ mới (Theo Quyết định 24/2012/QĐ- TTg và QĐ 57/QĐ-TTg) 2.356 2.356 2.356 1.1 Khoán quản lý bảo vệ, mua sắm trang thiết bị 1.081 1.081 1.081 1.2 Hỗ trợ thôn bản vùng đệm 1.200 1.200 1.200 1.3 Khoanh nuôi TSR 75 75 75 2 Nhiệm vụ đặc thù công tác (Bảo tàng và trưng bày tiêu bản) 812 0 0 3 Nhiệm vụ duy tu bảo dưỡng các công trình sau đầu tư 0 0 2.400 Tổng cộng 11.928 4.474 7.842 (Nguồn: BQL VQG Ba Vì, 2021) b) Hoạt động thu phí, lệ phí và dịch vụ khác 86 Năm 2018, 2019 và 2020, Vườn triển khai các hoạt động thu phí, lệ phí và các hoạt động dịch vụ khác: - Về mức thu các khoản phí, lệ phí; thu dịch vụ theo quy định của cấp có thẩm quyền: + Vườn thu phí tham quan các năm 2018, 2019 và 2020 trên cơ sở số thu năm trước liền kề, mức thu theo quy định tại Thông tư số 206/2012/TT-BTC ngày 09/11/2016 của Bộ Tài chính Quy định mức thu, chế độ thu, nộp và quản lý sử dụng phí tham quan các VQG Bạch Mã, Cúc Phương, Ba Vì, Tam Đảo, Yok Đôn, Cát Tiên. Các mức thu cụ thể: 60.000 đồng/vé người lớn, 30.000 đồng/vé đối tượng ưu tiên, 20.000 đồng/vé đối với sinh viên và 10.000 đồng/vé đối với học sinh. + Các khoản thu khác theo: Quyết định số 44/2017/QĐ-UBND ngày 15/12/2017 của UBND thành phố Hà Nội về việc thu phí trông giữ xe đạp (kể cả xe đạp điện, xe máy điện), xe máy, ôtô trên địa bàn thành phố Hà Nội. + Các hợp đồng thuê môi trường rừng và một số hợp đồng dịch vụ khác theo quy định hiện hành. + Năm 2018 và 2019, BQL VQG thu các khoản phí, lệ phí; dịch vụ trông giữ ô tô, xe máy và một số hoạt động dịch vụ khác các chỉ tiêu đều đạt kế hoạch. Năm 2020 dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động thu phí của đơn vị. Vì vậy, VQG phải điều chỉnh hoạt động thu phí từ 20,6 tỷ đồng xuống 15 tỷ đồng. - Kết quả thu, chi; thực hiện nghĩa vụ với NSNN; trích lập 25% theo Quyết định số 24-TTg của Thủ tướng Chính phủ và các quỹ từ hoạt động thu phí, dịch vụ từ 2018-2020, cụ thể: sau khi có các khoản thu được, đơn vị tính toán số nộp ngân sách; các khoản chi phí trực tiếp phục vụ thu; các khoản chi phí tiền lương, các khoản theo lương; chi phí hoạt động bộ máy, Số còn lại được trích bổ sung 25% nguồn kinh phí theo Quyết định số 24/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, số còn lại được bổ sung các quỹ của đơn vị. Các nội dung trên được thực hiện theo các quy định của Nhà nước: Thông tư số 145/2017/TT-BTC ngày 29/12/2017 của Bộ Tài chính hướng dẫn cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị định số 141/2016/NĐ-CP ngày 10/10/2016 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác. Các khoản 87 chi thường xuyên, trích quỹ, sử dụng các quỹ theo Quy chế chi tiêu nội bộ của VQG Ba Vì hàng năm được ban hành. Năm 2018-2020, các khoản thu, chi trích các quỹ, sử dụng các quỹ cụ thể như sau: + Thu phí và các dịch vụ khác: năm 2018: 21,434 tỷ đồng; năm 2019: 22,404 tỷ đồng; năm 2020 dự kiến thu ước đạt: 18,100 tỷ đồng. + Số chi phục vụ thu, nộp NSNN, bổ sung nguồn còn thiếu: năm 2018: 4,470 tỷ đồng; năm 2019: 15,290 tỷ đồng; năm 2020 dự kiến chi ước đạt: 11,204 tỷ đồng. + Số chênh lệnh (thu - chi) trích lập 25% theo Quyết định số 24-TTg và các quỹ: năm 2018: 16,964 tỷ đồng; năm 2019: 7,375 tỷ đồng; năm 2020 dự kiến ước đạt: 6,897 tỷ đồng. + Trích lập 25% theo Quyết định số 24-TTg: năm 2018: 4,241 tỷ đồng; năm 2019: 1,634 tỷ đồng; năm 2020 dự kiến mức trích ước đạt: 1,685 tỷ đồng. + Số chênh lệnh (thu - chi) trích lập các quỹ: năm 2018: 12,723 tỷ đồng; năm 2019: 5,762 tỷ đồng; năm 2020 dự kiến ước đạt: 5,212 tỷ đồng. - Về phân bổ, sử dụng các quỹ của đơn vị: qua kết quả trích lập các quỹ của đơn vị từ năm 2018 đến 2020, BQL VQG đã thực hiện việc chi lương tăng thêm cho cán bộ, viên chức và người lao động hàng năm với mức: năm 2018 là 0,7 lần lương bình quân với số tiền 5 triệu đồng/người/tháng (người có thu nhập cao nhất 8 triệu đồng/người/tháng; người có thu nhập thấp nhất 3 triệu đồng/người/tháng); năm 2019 là 0,6 lần lương bình quân với số tiền 4 triệu đồng/người/tháng (người có thu nhập cao nhất 7,5 triệu đồng/người/tháng; người có thu nhập thấp nhất 2,7 triệu đồng/người/tháng) và năm 2020 là 0,3 lần lương bình quân với số tiền 2 triệu đồng/người/tháng (người có thu nhập cao nhất 4 triệu đồng/người/tháng; người có thu nhập thấp nhất 1 triệu đồng/người/tháng). Tuy nhiên, mức thu trên cho cả giai đoạn là chưa ổn định và có xu hướng đi xuống do ngân sách nhà nước năm 2019 cấp cho nhiệm vụ đặt hàng rất thấp, chỉ có 1,568 tỷ đồng (cho cả VQG) và năm 2020 do dịch bệnh COVID-19 lượng khách đến tham quan giảm mạnh, ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu và hoạt động tự chủ của đơn vị. Bảng 3.21. Tổng hợp thu, chi phí, lệ phí và dịch vụ giai đoạn 2018-2020 (triệu đồng) 88 STT Chỉ tiêu Thực hiện KH, DT thu, chi qua các năm Ghi chú Năm 2018 Năm 2019 Năm 2020 I TỔNG SỐ THU PHÍ, LỆ PHÍ VÀ DỊCH VỤ KHÁC 21.434 22.404 18.100 1 Thu phí, lệ phí (vé thu phí tham quan): 19.050 19.472 15.000 T h eo T T s ố 2 0 6 /2 0 1 6 /T T -B T C , Q Đ số 4 4 /Q Đ U B v à cá c h ợ p đ ồ n g D V 2 Thu dịch vụ gửi xe 1.373 1.789 1.800 3 Cho thuê môi trường rừng và liên kết phát triển DLST 796 764 1.000 4 Thu khác 216 379 300 II DỰ TOÁN CHI 4.470 15.029 11.204 III CHÊNH LỆCH TỪ CÁC HOẠT ĐỘNG THU, CHI 16.964 7.375 6.897 IV TRÍCH 25% THEO QĐ 24/TTg 4.241 1.614 1.685 V TRÍCH LẬP CÁC QUỸ 12.723 5.762 5.212 (Nguồn: BQL VQG Ba Vì, 2021) 3.4.2. Nguồn thu tiềm năng từ vốn tự nhiên Các phương pháp lượng giá giá trị cảnh quan du lịch được sử dụng để ước tính nguồn thu tiềm năng từ tài nguyên du lịch của VQG Ba Vì. 3.4.2.1. Lượng giá giá trị cảnh quan du lịch trên cơ sở phương pháp chi phí du lịch vùng (ZTCM) a) Xây dựng mô hình * Phân chia