MỞ ĐẦU .1
1. Lý do chọn đề tài.1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.8
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .9
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn .9
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn.10
7. Kết cấu của luận văn .11
CHưƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LưỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ
NGưỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ .12
1.1. Công chức, công chức cấp xã và công chức cấp xã người dân tộc thiểu số.12
1.1.1. Khái niệm về công chức .12
1.1.2. Công chức cấp xã .14
1.1.3. Công chức cấp xã người dân tộc thiểu số.18
1.2. Chất lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu số.22
1.2.1. Khái niệm về chất lượng và chất lượng công chức cấp xã người dân tộc
thiểu số.22
1.2.2. Các yếu tố cấu thành chất lượng công chức người dân tộc thiểu số .24
1.2.3. Các tiêu chí đánh giá chất lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu
số.25
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu
số.30
1.3.1. Đào tạo, bồi dưỡng công chức người dân tộc thiểu số.30
1.3.2. Cơ chế tuyển dụng và sử dụng công chức người dân tộc thiểu số .32
1.3.3. Công tác đánh giá, kiểm tra, giám sát đối với công chức cấp xã người
dân tộc thiểu số.34
1.3.4. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - văn hoá xã hội .34
TIỂU KẾT CHưƠNG 1 .37
122 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 17/03/2022 | Lượt xem: 449 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Chất lượng công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
đói nghèo, kém phát triển, dẫn tới sự nhận thức chưa đầy dủ và thiếu hiểu biết
về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Về trình độ lý luận chính trị: chủ yếu trình độ trung cấp và sơ cấp, không
có công chức nào đạt trình độ cao cấp và chưa qua đào tạo chiếm tỷ lệ khá
cao. Chủ trương chung của công chức cấp xã người DTTS là phải có trình độ
lý trung cấp lý luận chính trị, bởi những kiến thức lý luận về hệ thống chính
trị, đảng phái, quản lý nhà nước, công tác dân vận, quốc phòng an ninh
trang bị cho công chức cấp xã khả năng lập luận, nhìn nhận đánh giá sự việc
một cách khoa học có tính hệ thống, thông qua đó cũng cố lập trường tư
tưởng vững vàng trong quản lý và thực thi công vụ. Công chức cấp xã nói
chung và công chức là người DTTS nói riêng là đối tượng thường xuyên tiếp
xúc và trực tiếp giải quyết mối quan hệ phát sinh của nhân dân, công việc
không mang tính chuyên sâu mà bao hàm diện rộng, do đó rất cần thiết phải
có kiến thức lý luận đảm bảo hành động đúng đắn.
48
Bảng 2.4: Trình độ lý luận chính trị và quản lý nhà nƣớc của công chức
cấp xã ngƣời DTTS huyện Hƣớng Hóa
TT Chức danh
Số
lƣợng
Trình độ LLCT Trình độ QLNN
Chƣa
đào
tạo
Sơ
cấp
Trung
cấp
Cao
cấp
Sơ
cấp
Trung
cấp
Đại
học
1 Trưởng công an xã 10 0 04 06 0 0 10 0
2
Chỉ huy trưởng
quân sự
09 0 04 05 0 0 09 0
3
Văn phòng-thống
kê
17 06 05 06 0 12 05 0
4
Địa chính – NN -
XD – MT
17 04 13 0 0 10 07 0
5 Tài chính-kế toán 11 06 04 01 0 08 03 0
6 Tư pháp-hộ tịch 10 02 07 01 0 08 02 0
7 Văn hóa-xã hội 15 05 07 03 0 12 03 0
Tổng cộng 89 23 44 22 0 50 39 0
(Nguồn: Phòng Nội vụ - huyện Hướng Hóa, 2018)
Về trình độ quản lý nhà nước: hiện nay công chức cấp xã người DTTS
của huyện hầu như đã qua đào tạo và chủ yếu trình độ sơ cấp do đó kiến thức,
kỹ năng quản lý hành chính nhà nước, quản lý kinh tế trong đội ngũ công
chức cấp xã còn rất yếu, rất thiếu. Ở nhiều nơi đạo đức công chức, trách
nhiệm công vụ, ý thức kỷ luật, kỷ cương chưa cao. Vai trò, trách nhiệm của
người công chức, đặc trưng, nguyên tắc tổ chức và hoạt động trong nền hành
chính, trong công sở chưa được nhận thức đầy đủ, rõ ràng. Lề lối, tác phong
làm việc chậm được cải tiến. Công tác soạn thảo văn bản ở các xã vùng cao
rất yếu kém làm ảnh hưởng tới công việc nói chung.
49
0 20 40 60 80 100
Năm 2014
Năm 2015
Năm 2016
Năm 2017
Năm 2018
Chưa qua đào tạo Sơ cấp Trung cấp Cao cấp
Biểu đồ 2.3: Trình độ lý luận chính trị của công chức cấp xã người DTTS
trên địa bàn huyện Hướng Hóa từ năm 2014 đến năm 2018
(Nguồn: Phòng Nội vụ - huyện Hướng Hóa, 2018)
Biểu đồ 2.4: Trình độ quản lý nhà nước của công chức cấp xã người DTTS
trên địa bàn huyện Hướng Hóa từ năm 2014 đến năm 2018
(Nguồn: Phòng Nội vụ - huyện Hướng Hóa, 2018)
Trong thời gian qua, trình độ lý luận chính trị cũng như trình độ QLNN của
công chức cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện Hướng Hóa đã có sự thay đổi
rõ rệt. Số lượng công chức đạt trình độ trung cấp về lý luận chính trị là 25%, và
trình độ QLNN đã đạt được 44%. Như vậy, có thể thấy khả năng tư duy của
công chức cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện đã được nâng lên rõ rệt, đã
50
vận dụng có hiệu quả những kiến thức tích lũy được qua học tập và hoạt động,
giải quyết tốt những vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Tuy nhiên, số lượng công
chức cấp xã người DTTS có trình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý
luận chính trị tuy đã được nâng lên, nhưng vẫn còn thấp so với mặt bằng chung,
nhiều công chức tại một số xã chưa được bố trí phù hợp chuyên môn đào tạo.
Về trình độ tin học: Hiện nay, yêu cầu về QLNN cũng như nhu cầu công
việc của người dân là rất đa dạng, trải rộng trên nhiều lĩnh vực. Do đó, khi
giải quyết công việc cho dân, đòi hỏi công chức cấp xã phải thường xuyên tra
cứu, cập nhật các quy định của pháp luật, nghiên cứu thêm tài liệu mới có thể
kịp thời nắm bắt được đầy đủ về thông tin. Chính vì vậy, nếu công chức cấp
xã nói chung và công chức cấp xã người DTTS nói riêng trên địa bàn huyện
Hướng Hóa không có trình độ về tin học, không biết sử dụng máy vi tính thì
việc tra cứu thông tin, cập nhập quy định mới sẽ gặp rất nhiều khó khăn, mất
thời gian và có khi còn dẫn đến việc thực hiện sai quy định trong quá trình
giải quyết công việc cho dân.
Biểu đồ 2.5: Số lượng công chức cấp xã người DTTS được đào tạo trình độ
tin học văn phòng tại huyện Hướng Hóa từ năm 2014 đến năm 2018
(Nguồn: Phòng Nội vụ - huyện Hướng Hóa, 2018)
51
Nhìn vào bảng số liệu, tác giả nhận thấy số lượng công chức cấp xã
người DTTS có chứng chỉ về trình độ tin học ngày càng tăng, đến năm 2018
đã đạt 90%. Tuy nhiên, trên thực tế, một phần do cơ sở vật chất còn nhiều
thiếu thốn, một phần do trình độ tin học của công chức cấp xã người DTTS
còn yếu, số lượng không tương ứng với chất lượng, nên người công chức chỉ
khai thác sử dụng các thiết bị công nghệ thông tin với mức độ cầm chừng,
thậm chí có nhiều công chức còn chưa biết sử dụng phần mềm cơ bản dung để
soạn thảo văn bản hoặc không biết sử dụng thư điện tử để gửi thư từ, tài liệu.
Tóm lại, đối với tiêu chí kiến thức, công chức cấp xã người DTTS tại
huyện Hướng Hóa mới đạt được trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, trình
độ lý luận chính trị và QLNN ở mức cơ bản. Do đó, các chức danh công chức
xã người DTTS tại huyện Hướng Hóa thì vẫn tồn tại một số hạn chế trong
thực thi công vụ:
- Công chức Trưởng công an xã tổ chức phòng ngừa, phòng chống các tệ
nạn xã hội và các vi phạm pháp luật trên địa bàn còn hạn chế, chưa làm tốt
công tác bảo vệ hiện trường, bảo vệ mục tiêu quan trọng ở địa bàn. Nghiệp vụ
của công an xã còn nhiều hạn chế, chính vì vậy công tác nắm bắt, chỉ đạo
thực hiện nhiệm vụ được cấp trên giao thường không hiệu quả. Các vụ việc vi
phạm pháp luật, tội phạm trên địa bàn quản lý không phát hiện kịp thời.
- Công chức Chỉ huy trưởng quân sự công tác tổ chức khắc phục thiên
tai, sơ tán cứu hộ, cứu nạn làm chưa tốt.
- Công chức Văn phòng - Thống kê công tác soạn thảo văn bản quản lý
làm chưa tốt, giải quyết các thủ tục còn phiền hà, sách nhiễu nhân dân khi
lãnh đạo bận công việc đột xuất, chưa kịp thời điều chỉnh bổ sung việc làm
cho phù hợp. Nhiều công chức văn phòng việc xây dựng kế hoạch làm việc
cho cơ quan, cho lãnh đạo còn gặp nhiều khó khăn, công tác tổ chức các kỳ
họp, hội nghị, công tác văn thư lưu trữ làm không đúng quy trình, thủ tục.
52
- Công chức Tài chính - Kế toán xây dựng, thực hiện dự toán thu chi
ngân sách, quyết toán ngân sách, ghi sổ sách kế toán, quản lý các dự án xây
dựng cơ bản, tham mưu cho UBND trong khai thác nguồn thu đang còn yếu
kém. Nhất là công tác lập các dự toán, quyết toán dự án, công trình xây dựng
do cấp xã là chủ đầu tư.
- Công chức Địa chính - Xây dựng lập và quản lý hồ sơ địa chính làm
chưa tốt, tham mưu giúp UBND hoà giải tranh chấp đất đai chưa thuyết phục
dẫn đến tranh chấp kéo dài, vượt cấp còn nhiều, tham gia xây dựng quy hoạch
kế hoạch sử dụng đất ở cấp xã chưa khoa học, chưa mang tầm chiến lược,
chưa khai thác được tiềm năng của đất; phối hợp giải phóng mặt bằng chưa
kịp thời còn để lãng phí thời gian sử dụng đất, khiếu nại, hoà giải tranh chấp
chưa tốt, tuyên truyền, phổ biến pháp luật chưa sâu rộng trong nhân dân.
- Công chức Tư pháp - Hộ tịch: Việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật,
phục vụ nhân dân nghiên cứu pháp luật đang còn hạn chế, thực hiện trợ giúp
pháp lý cho người nghèo, đối tượng chính sách chưa nhiều, chất lượng chưa
cao; chưa thực hiện tốt việc thi hành án theo sự phân cấp. Công tác hộ tịch
của công chức này ở nhiều nơi chưa tốt, tình trạng nể nang, cẩu thả dẫn đến
việc thực hiện pháp luật về Hôn nhân gia đình, đăng ký khai sinh, khai tử, kết
hôn, nuôi con nuôi chưa tốt.
- Công chức Văn hoá- Xã hôi công tác nắm bắt thông tin và tình hình
môi trường văn hoá ở địa phương chưa nhạy bén. Công tác tuyên truyền, giáo
dục đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tình hình kinh tế
- xã hội chưa tốt. Việc tổ chức các đội văn nghệ nghiệp dư ở cấp xã chưa tốt,
công tác tham mưa cho UBND về các hình thức hiện tuyên truyền, vận động
nhân dân còn nghèo nàn.
53
2.2.2.2. Về kỹ năng nghề nghiệp
Như tác giả đã phân tích, kỹ năng nghề nghiệp là một yêu tố không thể
thiếu được của công chức hành chính nhà nước nói chung và công chức cấp
xã người DTTS huyện Hướng Hóa nói riêng. Kỹ năng sẽ giúp cho công chức
xử lý thành thạo các nhiệm vụ của mình. Thực tế hiện nay yếu tố kỹ năng của
công chức cấp xã nói chung và công chức người DTTS nói riêng còn hạn chế
do chúng ta quá coi trọng bằng cấp và chưa quan tâm đúng mức tới khả năng
thực tế của từng con người cụ thể để tuyển chọn và bổ nhiệm. Qua kết quả
điều tra những kỹ năng cần thiết của công chức cấp xã người DTTS huyện
Hướng Hóa cho ta kết quả như sau:
Biểu đồ 2.6: Đánh giá của người dân đối với kỹ năng nghề nghiệp của công
chức cấp xã người DTTS huyện Hướng Hóa
Nguồn: kết quả điều tra của tác giả
Qua kết quả điều tra cho thấy kỹ năng của công chức cấp xã người
DTTS chưa đáp ứng yêu cầu hiện tại. Kỹ năng được đánh giá cao nhất là kỹ
năng giao tiếp ứng xử; kỹ năng được đánh giá thấp nhất là kỹ năng phân tích,
tham mưu, đề xuất công việc. Điều đó chứng tỏ khả năng thực hiện kế hoạch
công tác, phân tích và đề xuất tham mưu của công chức cấp xã người DTTS
54
còn hạn chế. Đây không phải là một việc khó mà do công chức vẫn làm việc
theo nếp làm việc truyền thống cứ đến cơ quan lãnh đạo giao việc thì làm việc
đó mà chưa xây dựng cho mình một kế hoạch làm việc khoa học, chưa có
được kiến thức bao quát, tổng hợp của các lĩnh vực văn hóa, kinh tế, xã
hộiđể có thể phân tích, tham mưu công việc.
- Về kỹ năng soạn thảo văn bản: đây là một trong những kỹ năng được
người dân đánh giá ở mức “yếu” và “trung bình”. Yêu cầu công việc đòi hỏi
công chức cấp xã người DTTS phải biết xây dựng các phương án, kế hoạch,
các thể loại văn bản đảm bảo chất lượng. Tuy nhiên, trong thực tế, thẩm
quyền ban hành văn bản cả về nội dung lẫn hình thức của một số văn bản còn
chưa thống nhất; trong quá trình soạn thảo và ban hành văn bản có nhiều
trường hợp đáng lẽ nên ban hành bằng công văn thì lại ban hành bằng tờ
trình; còn một số văn bản do quá trình xây dựng chưa thực tế nên tính khả thi
còn bị hạn chế; một số văn bản sử dụng từ không đảm bảo tính chất văn
phong hành chính, sử dụng từ đa nghĩa, hành văn không được rõ ràng
Như vậy có thể nhân thấy rằng, năng lực, trình độ của công chức cấp xã
nói chung và công chức người DTTS tại huyện Hướng Hóa nói riêng chưa
đáp ứng được yêu cầu trong công tác soạn thảo, thẩm định, kiểm tra và xử lý
văn bản. Hệ thống thuật ngữ, các nghiên cứu về văn phong trong văn bản
hành chính của đội ngũ công chức cấp xã người DTTS chưa được nâng cao,
ảnh hưởng đến việc sử dụng từ ngữ, văn phong tùy tiện, khó hiểu, không được
giải thích rõ ràng, làm cho văn bản hạn chế tính khả thi.
Chủ tịch UBND xã Tân Long, ông Trương Đình Tùng đã nhận thấy thực
trạng trên: “Việc quản lý văn bản còn chưa chặt chẽ, hệ thống tổ chức các bộ
phận quản lý lưu trữ văn bản, chưa phát huy vai trò và nhận thức rõ trách
nhiệm của bộ phận văn thư trong việc cải tiến công tác lưu trữ. Cơ quan chưa
quan tâm xây dựng quy chế về công tác văn thư phù hợp với thực tế trong giai
55
đoạn ứng dụng rõ ràng các phương tiện kỹ thuật hiện đại vào các khâu
nghiệp vụ của công tác văn thư. Ngoài ra, số lượng công chức của văn phòng
còn ít dẫn đến công việc quá tải, chưa đầu tư thời gian cho việc nghiên cứu
sâu về các ngành và lĩnh vực được giao.
Do vậy, cán bộ lãnh đạo, quản lý tại địa phương đánh giá rằng các cá
nhân công chức cấp xã nói chung và đặc biệt là công chức người DTTS nói
riêng khi được giao soạn thảo hoặc chủ trì soạn thảo văn bản chưa đảm bảo về
hồ sơ trình dự thảo, các dự thảo khi trình lãnh đạo không có tờ trình để thuyết
minh về sự cần thiết ban hành văn bản, cơ sở pháp lý và những nội dung chủ
yếu của dự thảo hoặc nếu có thì rất sơ sài, không thể hiện được những nội
dung cần trình nên có lúc yêu cầu góp ý gặp khó khăn vì công chức cấp xã
người DTTS không nắm bắt hết được những cơ sở pháp lý, những yêu cầu
trong công việc cần giải quyết.
Ngoài ra, tại các xã, thị trấn, công chức nói chung và công chức người
DTTS nói riêng khi chủ trì soạn thảo có lúc chưa quan tâm đúng mức hoặc
chưa thể hiện hết tinh thần trách nhiệm đối với dự thảo được giao soạn thảo,
cụ thể:Thiếu sự tổng kết, đánh giá thực tiễn nên chưa đúc kết được những nội
dung cần điều chỉnh, từ đó dẫn đến việc nhiều dự thảo văn bản không rõ,
thậm chí không xác định được đối tượng, phạm vi điều chỉnh; Việc tổ chức
lấy ý kiến trong đơn vị chưa hiệu quả do công chức cấp xã người DTTS còn
thiếu quan tâm trong việc góp ý dự thảo văn bản; hoặc gửi dự thảo gấp không
đủ thời gian để nghiên cứu góp ý; Sự tham gia của các đơn vị đối với các dự
thảo văn bản chưa tích cực, còn tâm lý coi đó là việc của đơn vị soạn thảo.
Thực tế rất nhiều các ý kiến đóng góp chỉ quan tâm đến nội dung có liên quan
đến đơn vị mình, chưa chú trọng đến toàn bộ nội dung của dự thảo văn bản.
Và một số chủ tịch UBND xã đánh giá rằng: có sự chồng chéo về nội
dung trong cùng một văn bản và thiếu sự thống nhất trên nhiều phương diện
56
về tên loại văn bản và chức năng thực tế của chúng trong quản lý; về cách xử
lý thông tin ngôn ngữ trong văn bản; về thể thức văn bản nên có văn bản
thiếu sự phù hợp giữa tên gọi và yêu cầu sử dụng chúng hoặc có văn bản cùng
điều chỉnh về một chủ đề nhưng giữa chúng không thống nhất với nhau hoặc
có những văn bản nội dung chưa phù hợp với tình hình thực tế.
- Về kỹ năng phối hợp làm việc giữa các nhóm và giữa các công chức
trong nhóm: đối tượng làm việc của các cơ quan hành chính nhà nước là rất
nhiều, mỗi đối tượng có một cá tính khác nhau, đòi hỏi mỗi công chức cấp xã
người DTTS cần phải có kỹ năng làm việc tốt với nhiều người có cá tính khác
nhau để phát huy được kỹ năng của đối tượng và đem lại hiệu quả trong quá
trình làm việc. Kết quả điều tra cho thấy có 43% người dân đánh giá công
chức ở mức “trung bình”, 25% ở mức “khá” và có 15% ở mức “tốt”. Như vậy
cho thấy kỹ năng này của công chức cấp xã người DTTS đạt yêu cầu hiện tại
nhưng cần phải tiếp tục trau dồi và bồi dưỡng để đáp ứng yêu cầu của công
cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế.
Ngoài ra, công chức cấp xã người DTTS cần phải biết chia sẻ kinh
nghiệm và nghiệp vụ chuyên môn với đồng nghiệp. Bởi lẽ, một đơn vị có
hoàn thành tốt nhiệm vụ thì từng cá nhân trong đơn vị đó phải hoàn thành tốt
nhiệm vụ. Tuy nhiên trong một tập thể, mỗi người có một tính cách, kỹ năng,
trình độ khác nhau, vì vậy trong quá trình làm việc cần có sự hỗ trợ, chia sẻ
kinh nghiệm và nghiệp vụ chuyên môn của mỗi người để giúp nhau hoàn
thành tốt nhiệm vụ chung của đơn vị. Đây là một kỹ năng rất cần có của mỗi
công chức cấp xã người DTTS.
- Về kỹ năng xây dựng và thực hiện kế hoạch công tác: trước hết công
chức cấp xã người DTTS phải xác định được các công việc cần làm trong
ngày/tuần/tháng/năm xây dựng lịch làm việc, kế hoach công tác. Kỹ năng xác
định các công việc để xây dựng lịch làm việc, kế hoạch công tác là nhiệm vụ
57
quan trọng của công chức quản lý, tuy nhiên đối với công chức chuyên môn
cấp xã người DTTS cũng cần phải xây dựng lịch làm việc, kế hoạch công tác
để thực hiện khoa học và nâng cao hiệu quả, hiệu suất làm việc. Song đây
cũng là một kỹ năng còn rất hạn chế của công chức cấp xã người DTTS. Kết
quả điều tra cho thấy, 37 % người dân đánh giá kỹ năng này của công chức
cấp xã là trung bình, 32% ở mức khá, 18% đánh giá yếu, Điều đó cũng phản
ánh một thực trạng rằng công chức cấp xã người DTTS không muốn lập kế
hoạch công tác để chủ động và nâng cao hiệu suất làm việc mà chỉ chờ lãnh
đạo giao việc gì thì sẽ làm việc đó. Đây là một nếp làm việc thụ động cần phải
thay đổi để đáp ứng công cuộc cải cách hành chính, nâng cao trách nhiệm và
chất lượng của công chức cấp xã người DTTS tại huyện Hướng Hóa.
Biểu đồ 2.7: Đánh giá của người dân về kỹ năng xây dựng và thực hiện kế
hoạch công tác của công chức cấp xã người DTTS huyện Hướng Hóa
Nguồn: kết quả điều tra của tác giả
- Về kỹ năng phân tích, tham mưu đề xuất công việc: căn cứ nhiệm vụ
được phân công, sau khi tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu và các văn bản pháp luật
liên quan, công chức cấp xã người DTTS phải phát hiện được vấn đề và tham
mưu đề xuất giải quyết vấn đề một cách tự tin, sáng tạo, đúng pháp luật. Kỹ
58
năng này đòi hỏi tính tự giác, sự chủ động, nhiệt tình của mỗi công chức để
đem lại hiệu quả, chất lượng công việc. Và đây là kỹ năng mà công chức cấp
xã người DTTS huyện Hướng Hóa được đánh giá thấp nhất.
Ông Đàm Xuân Đêu (dân tộc Cơ Ho), một cán bộ trưởng thành trong cách
mạng chia sẻ: "Trong kháng chiến, những chiến sĩ cách mạng con em đồng
bào, dân tộc chỉ cần sự trung kiên, dũng cảm, mưu trí để chiến thắng kẻ thù.
Thời hội nhập, những phẩm chất đó chưa đủ, cán bộ cần được trang bị một hệ
thống lý luận, tri thức và kỹ năng hoạt động thực tiễn tốt. Hiện nay, nhiều cán
bộ người DTTS chưa mạnh dạn đổi mới cách nghĩ, cách làm, hoạt động chủ
yếu dựa trên kinh nghiệm". Như vậy có thể thấy người lãnh đạo, quản lý đặt ra
yêu cầu đối với người công chức cấp xã nói chung và công chức cấp xã người
DTTS nói riêng cần phải xác định nhiệm vụ tham mưu không chỉ là đề xuất các
chủ trương, giải pháp giúp lãnh đạo quản lý điều hành nhiệm vụ phát triển kinh
tế - văn hóa xã hội - quốc phòng an ninh ở địa phương mà đòi hỏi dành cho
người công chức cấp xã là phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có chuyên môn
nghiệp vụ và có năng lực công tác, có tư duy tốt. Đặc biệt phải là người công
chức chịu khó, cần cù, tỉ mỉ, thận trọng trong tham mưu xử lý công việc. Vì
vậy, công chức cấp xã người DTTS khi thực hiện nhiệm vụ tham mưu không
đơn thuần là giúp việc “bảo gì làm nấy” mà đòi hỏi phải có tính nguyên tắc cao
và phải là người có tư duy biện chứng, không định kiến, hẹp hòi, không bảo
thủ, không cảm tính, vụ lợi; dám đề xuất, dám chịu trách nhiệm, dám đấu tranh
bảo vệ cái đúng, không sợ cấp trên trù dập, còn tham mưu “mà làm việc theo
kiểu dĩ hòa vi quý, cố làm đẹp lòng cấp trên bằng bất cứ giá nào thì chỉ có hại
cho quốc kế dân sinh”(trích câu nói của Bác Hồ).
Tuy nhiên thực tế lại cho thấy, một bộ phận lớn công chức cấp xã người
DTTS huyện Hướng Hóa có trình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp
vụ, lý luận chính trị tuy đã được nâng lên, nhưng vẫn còn thấp so với mặt
59
bằng chung. Nhiều người chưa được bố trí phù hợp chuyên môn đào tạo. Một
số đồng chí thụ động, tự ti, ỷ lại, khả năng độc lập và tính quyết đoán chưa
cao trong giải quyết công việc. Vì vậy, kỹ năng phân tích và tham mưu công
việc của công chức cấp xã người DTTS đã không được đánh giá cao.
- Về kỹ năng tiếp nhận và xử lý thông tin trong công tác: đây cũng là một
trong các kỹ năng bắt buộc công chức cấp xã cũng như công chức cấp xã người
DTTS phải biết và thực hiện một cách thuần thục. Vì đối với các phòng chuyên
môn của cấp xã thông tin chính xác (hay còn gọi là thông tin sạch) được xem là
cơ sở, là nền tảng, là căn cứ vững chắc giúp lãnh đạo trong chỉ đạo, điều hành
thực hiện tròn nhiệm vụ QLNN đối với ngành, lĩnh vực và là tài sản quý báu
nhất giúp công chức thực hiện hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó,
khả năng tổng hợp xây dựng báo cáo là việc làm đòi hỏi công chức cấp xã
phải biết tổng hợp, nhận định tình hình. Việc xây dựng báo cáo là công việc
đòi hỏi trí tuệ và là công việc mà nhiều công chức rất ngại. Kết quả điều tra
cho thấy đã có 17 % người dân đánh giá “tốt”, 32% đánh giá “khá”.
Như vậy, có thể nhận thấy vai trò của công chức cấp xã người DTTS
thông qua kỹ năng này. Công chức cấp xã người DTTS tại huyện Hướng
Hóa chính là những người nắm bắt những vấn đề phát sinh, những bất ổn
về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội tại địa phương. Họ là người
am hiểu đời sống cư dân bản địa; họ sinh ra từ buôn làng, gắn bó mật thiết
với đời sống đồng bào, có nhiều cơ hội nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của
quần chúng. Do đó, công chức cấp xã người DTTS nếu phát huy được bản
lĩnh, tri thức, sẽ là nhịp cầu quan trọng để tuyên truyền, vận động, triển
khai vào thực tiễn đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước đến với nhân dân. Họ là người tổ chức, dẫn dắt đồng bào
trong công cuộc phát triển quê hương.
60
- Về kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong công việc, chia sẻ và động viên thu
hút người khác: Công chức cấp xã là người trực tiếp thực thi các chính sách
pháp luật của nhà nước, là người trực tiếp thực hiện giao tiếp giữa các cơ
quan quản lý của nhà nước với người dân, xã hội. Vì vậy đòi hỏi công chức
phải có kỹ năng giao tiếp và trình bày. Kết quả đánh giá của nhóm kỹ năng
này có tỷ lệ được đánh giá “tốt” khá cao, cho thấy kỹ năng giao tiếp, trình bày
vấn đề rõ ràng, logic của công chức cấp xã người DTTS của huyện Hướng
Hóa đã đáp ứng yêu cầu hiện tại, tuy nhiên cần phải tiếp tục bồi dưỡng để đáp
ứng yêu cầu chiến lược đến năm 2025.
Để hiểu được mong đợi của đối tác, của nhân dân công chức phải linh
hoạt lựa chọn cách giao tiếp phù hợp để biết lắng nghe và từ đó thấy hiểu
được các mong đợi của đối tác, của người dân. Điều này không phải công
chức nào cũng có thể làm được và nhất là trước yêu cầu của công cuộc cải
cách hành chính và thực trạng thái độ phục vụ của công chức đối với người
dân thì kỹ năng này càng cần được quan tâm để nâng cao chất lượng phục vụ
của công chức cấp xã.
Tuy nhiên, tỷ lệ đánh giá của người dân vẫn có 13% là “yếu”. Có thể lý
giải về điều này là do công chức cấp xã người DTTS tại huyện Hướng Hóa
vẫn còn bị ảnh hưởng bởi đặc điểm quan liêu và phong cách làm việc của
công chức, mới chỉ dừng lại ở công việc chuyên môn mà chưa biết lắng nghe
để thấu hiểu mong đợi của đối tác, của nhân dân.
Ngoài ra, công chức cấp xã người DTTS cần phải có khả năng thuyết
phục cấp trên, đồng nghiệp và nhân dân. Khi có một chính sách hoặc một vụ
việc liên quan tới người dân mà khả năng vận động, thuyết phục của công
chức thấp thì hiệu quả của việc triển khai thực hiện cũng bị ảnh hưởng hoặc
trong quá trình tham mưu công việc, công chức có đề xuất nội dung và giải
pháp thực hiện mà không thuyết phục được lãnh đạo thì sẽ không nhận được
sự ủng hộ của cấp trên cho dù đề xuất đó là phù hợp và đem lại hiệu quả.
61
- Về kỹ năng tin học: Thực tế cho thấy rằng, đối với các xã miền núi,
vùng đặc biệt khó khăn, cơ sở vật chất và điều kiện, môi trường làm việc tại
UBND xã luôn trong tình trạng thiếu thốn. Do đó, kỹ năng tin học của công
chức cấp xã người DTTS huyện Hướng Hóa còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân
dẫn tới thực trạng trên là do cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền
thông chưa được xây dựng đầy đủ và đáp ứng được yêu cầu, gây hạn chế khả
năng tiếp cận, truy cập và khai thác thông tin trên internet của các xã miền
núi, thuộc diện khó khăn. Thậm chí một số nơi chưa có điện lưới, không có
sóng điện thoại, địa hình phức tạp... nên ở các chương trình, dự án, kinh phí
đầu tư chủ yếu tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng, kinh phí cho ứng dụng
công nghệ thông tin chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức.
Thông qua sự đánh giá của người dân cho thấy, hầu hết công chức cấp
xã người DTTS tại huyện Hướng Hóa đều cơ bản vận dụng một số kỹ năng
cần có của người công chức. Người công chức cấp xã càng có kỹ năng tốt thì
khi kết hợp với kiến thức chuyên môn sẵn có, sẽ dễ dàng giải quyết công việc
công việc thuận lợi, đạt kết quả tốt. Ở một số kỹ năng như: kỹ năng soạn thảo
văn bản, kỹ năng tiếp nhận và xử lý thông tin có số lượng người dân đánh giá
yếu nhiều nhất, nhất là ở kỹ năng phân tích và tham mưu công việc, đây là kỹ
năng đòi hỏi người cán bộ phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, cũng trình
độ QLNN và các kỹ năng khác để có thể đưa ra những phán đoán, tham mưu
chính xác. Theo như đánh giá của người dân, cũng như những nhận xét của
cấp trên, tại huyện Hướng Hóa vẫn tồn tại một số công chức cấp xã người
DTTS có thể giải quyết công việc nhưng ở mức độ thấp, tiến độ chậm hơn
một chút so với các công chức đã thành thạo và rất thành thạo.
Các kỹ năng này có mối tương quan với nhau, đòi hỏi người công chức
cấp xã DTTS luôn quan tâm, rèn luyện từng ngày, rút ra những thiếu sót trong
những tình huống công việc mà mình đã giải quyết, để từ đó có những
62
phương án, những thay đổi trong cách xử sự nếu như tình huống đó lặp lại,
cũng như có thể lường trước được các tình huống khác xảy ra trong tương lai.
Bên cạnh đó, người công chức cấp xã DTTS cũng cần có sự khéo léo trong
việc giải quyết các mối quan hệ trong hệ thống chính trị của mình, cũng như
cần tạo ra sự hứng thú, thuyết phục đối với người nghe khi người
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_chat_luong_cong_chuc_cap_xa_la_nguoi_dan_toc_thieu.pdf