Tóm tắt Luận văn Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phạm tội chưa đạt theo luật hình sự Việt Nam

ới tr-ờng hợp phạm tội ch-a đạt 63 2.2.3. Cấu thành tội phạm của hành vi phạm tội ch-a hoàn thành 77 Ch-ơng 3: Thực tiễn á p dụng và việc hoàn thiện các quy định của bộ luật hình sự việt nam năm 1999 về phạm tội ch-a đạt 80 3.1. Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về phạm tội ch-a đạt 80 3.1.1. Những tồn tại, v-ớng mắc trong thực tiễn 84 3.1.2. V-ớng mắc trong quy định của Bộ luật hình sự 103 3.2. Việc hoàn thiện các quy định của bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 hiện hành về phạm tội ch-a đạt 109 3.2.1. Sự cần thiết của việc hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 hiện hành về phạm tội ch-a đạt 109 3.2.2. Nội dung sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật hình sự 111 5 Việt Nam năm 1999 hiện hành về phạm tội ch-a đạt Kết luận 118 Danh mục Tài liệu tham khảo 121 6 Danh mục các bảng Số hiệu bảng Tên bảng Trang 3.1 Tổng số vụ án đã xét xử trên toàn quốc và tổng số vụ án đã xét xử của Tòa á n nhân dân thành phố Hà Nội các năm 2005-2009 80 3.2 Tổng số bị cáo đã xét xử trên toàn quốc và tổng số bị cáo đã xét xử của Tòa á n nhân dân thành phố Hà Nội các năm 2005-2009 81 3.3 Tỷ lệ bản án có phạm tội ch-a đạt trong tổng số các bản án hình sự sơ thẩm và các quyết định giám đốc thẩm hình sự của Tòa án nhân dân 81 3.4 Tội danh, số vụ, số bị cáo và tỷ lệ số vụ á n trên các bản á n hình sự sơ thẩm và các quyết định giám đốc thẩm hình sự của Tòa án nhân dân 82 7 Danh mục các sơ đồ Số hiệu sơ đồ Tên sơ đồ Trang 2.1 Cấu thành tội phạm của hành vi phạm tội ch-a đạt tồn tại trong thực tiễn 79 8 Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài Các giai đoạn phạm tội là những b-ớc trong quá trình thực hiện tội phạm do cố ý. Các giai đoạn phạm tội khác nhau chính là ở những yếu tố khách quan của hành vi phạm tội - tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi, thời điểm chấm dứt của những hành vi đó, cũng nh- mức độ thực hiện ý định phạm tội của chủ thể. Tội phạm là một hiện t-ợng tiêu cực trong xã hội, xuất hiện cùng với sự ra đời của Nhà n-ớc và pháp luật, cũng nh- khi xã hội phân chia thành giai cấp đối kháng [13, tr. 287]. Cho nên, để bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị, Nhà n-ớc đã quy định những hành vi nguy hiểm cho xã hội nào là tội phạm và áp dụng trách nhiệm hình sự (và hình phạt) đối với những ng-ời đã thực hiện các hành vi đó. Do đó, tội phạm lại mang bản chất là một hiện t-ợng pháp lý. Là hiện t-ợng tiêu cực mang thuộc tính xã hội - pháp lý, "tội phạm luôn chứa đựng trong nó đặc tính chống đối lại Nhà n-ớc, chống đối lại xã hội, đi ng-ợc lại lợi ích chung của cộng đồng, trật tự xã hội, xâm phạm đến quyền, tự do và các lợi ích hợp pháp của con ng-ời" [78, tr. 7]. Tội phạm đ-ợc quy định trong Bộ luật hình sự là do có tính chất nguy hiểm đáng kể cho xã hội. Tính nguy hiểm cho xã hội của tội phạm không những là một đặc điểm (dấu hiệu) cơ bản, mà còn là thuộc tính khách quan, tất yếu và thể hiện bản chất xã hội - pháp lý của từng hành vi phạm tội cụ thể. Ngoài ra, tội phạm có tính chất nguy hiểm cho xã hội, bởi vì tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra những thiệt hại đáng kể cho các quan hệ xã hội đ-ợc luật hình sự xác lập và bảo vệ, do ng-ời có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thực hiện với hình thức lỗi cố ý và vô ý. Còn đối với những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm, nh-ng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm, thì luật quy định, ng-ời thực hiện hành vi đó sẽ bị xử lý bằng biện pháp khác. 9 Tội phạm diễn ra ở các giai đoạn khác nhau thì mức độ nguy hiểm cho xã hội cũng khác nhau, việc thực hiện tội phạm do cố ý trong nhiều tr-ờng hợp nó là một quá trình thỏa mãn dần các dấu hiệu cơ bản của cấu thành tội phạm cụ thể. Bởi vì, để thực hiện một tội phạm trong nhiều tr-ờng hợp ng-ời phạm tội phải tiến hành từng b-ớc, từng b-ớc một, chẳng hạn nh-: chuẩn bị công cụ, ph-ơng tiện phạm tội, chuẩn bị thực hiện hành vi liền kề và dần tiến đến thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, trong quá trình tiến hành từng b-ớc để thực hiện hành vi phạm tội, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau không phụ thuộc vào ý chí của ng-ời phạm tội mà họ phải dừng lại khi mới chuẩn bị điều kiện để thực hiện tội phạm hoặc khi ch-a thực hiện hoàn thành tội phạm. Theo đó, về mặt chủ quan hành vi phạm tội bị dừng lại nh-ng ng-ời phạm tội đã cố ý thực hiện hành vi đó và vẫn muốn cố ý thực hiện tiếp hành vi phạm tội của mình, vì trong suy nghĩ, t- t-ởng của họ bao giờ cũng mong muốn thực hiện toàn bộ quá trình đó để đạt đ-ợc kết quả mong muốn đã đ-ợc đặt ra. Mặc dù vậy, thực tiễn đấu tranh phòng và chống tội phạm cho thấy, có không ít tr-ờng hợp ng-ời phạm tội không thực hiện đ-ợc đầy đủ dự định của mình hay không tiến hành thực hiện tội phạm đ-ợc đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của họ, mà phải dừng lại ở những thời điểm khác nhau. Nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm là một trong những công việc quan trọng của Nhà n-ớc, của các cơ quan chuyên trách bảo vệ pháp luật và toàn thể xã hội. Để thực hiện nhiệm vụ đó, pháp luật hình sự Việt Nam không những trừng trị những hành vi nguy hiểm cho xã hội là hành vi thực hiện hoàn thành một tội phạm mà cả điều chỉnh xử lý các hành vi phạm tội ch-a đạt - hành vi ch-a hoàn thành. Việc phát hiện, trừng trị những hành vi phạm tội ch-a hoàn thành không chỉ để ngăn chặn tội phạm, mà còn nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại cho xã hội do hành vi phạm tội có thể gây ra cho xã hội, cho Nhà n-ớc và cho công dân. Điều này còn thể hiện đ-ờng lối xử lý trong chính sách hình sự - không để cho tội phạm gây ra nguy hiểm cho xã hội thì tốt hơn để cho tội phạm xảy ra mới tìm cách khắc phục, 10 phòng chống, đồng thời điều này cũng đã đ-ợc cụ thể hóa trong Điều 1 về nhiệm vụ của Bộ luật hình sự. Tuy nhiên, trong diễn biến thực hiện tội phạm, việc xác định những hành vi nào đã đến mức gây ra hoặc đe dọa gây ra nguy hiểm cho xã hội là tội phạm, quyết định hình phạt đối với những ng-ời thực hiện hành vi ấy giúp cho cơ quan điều tra, truy tố, xét xử nhằm xử lý đúng ng-ời, đúng tội, đúng pháp luật, không để lọt tội phạm và ng-ời phạm tội, tránh làm oan ng-ời vô tội không phải bao giờ cũng đơn giản và dễ dàng. Mặt khác, để quyết định một hình phạt đ-ợc chính xác và công bằng th-ờng gặp một số khó khăn nhất định hay còn có nhiều sai sót, đặc biệt khi đánh giá tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội và thời điểm dừng lại của hành vi phạm tội trong thực tế khách quan với ý nghĩ, mong muốn chủ quan của ng-ời phạm tội. Thời gian vừa qua, d-ới góc độ khoa học luật hình sự xung quanh những vấn đề lý luận về phạm tội ch-a đạt vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau, việc phân định ranh giới giữa chuẩn bị phạm tội, phạm tội ch-a đạt, tội phạm hoàn thành và tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội còn có nhiều quan điểm khác nhau, có một số tr-ờng hợp do phân biệt không chính xác sẽ dẫn tới nhiều tr-ờng hợp xử oan, sai hoặc không đúng pháp luật. Bên cạnh đó, d-ới góc độ thực tiễn á p dụng, có nhiều tr-ờng hợp đánh giá ch-a đúng khi thực tế là chuẩn bị phạm tội nh-ng ng-ời phạm tội lại phải chịu trách nhiệm hình sự về phạm tội ch-a đạt, có tr-ờng hợp ng-ời phạm tội đáng lẽ phải chịu trách nhiệm hình sự lại không phải chịu hoặc ở giai đoạn phạm tội ch-a đạt, nh-ng lại cho là tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội hoặc chuẩn bị phạm tội dẫn đến họ đ-ợc miễn trách nhiệm hình sự; v.v... Vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu về phạm tội ch-a đạt trong khoa học và việc áp dụng nó trong thực tiễn để trên cơ sở đó đ-a ra những kiến giải lập pháp hoàn thiện phục vụ yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và ngăn chặn, hạn chế tới mức thấp nhất hậu quả của tội phạm gây ra có ý nghĩa lý luận và thực tiễn quan trọng. Đây là lý do chúng tôi lựa chọn để nghiên cứu đề 11 tài "Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phạm tội ch-a đạt theo luật hình sự Việt Nam" làm luận văn thạc sĩ luật học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Phạm tội ch-a đạt là một vấn đề hẹp và thuộc chế định các giai đoạn phạm tội, đồng thời nó cũng có liên hệ mật thiết đến nhiều quy phạm và chế định khác trong luật hình sự nh-: tội phạm, hình phạt, trách nhiệm hình sự, chuẩn bị phạm tội, tội phạm hoàn thành, tội phạm kết thúc, tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội; v.v... Ngoài ra, mặc dù Bộ luật hình sự năm 1999 đã có những quy định thay đổi đáng kể về tội phạm và về phạm tội ch-a đạt nh- tách khoản 2 Điều 15 Bộ luật hình sự năm 1985 thành Điều 18 Bộ luật hình sự năm 1999, khoản 3 Điều 15 Bộ luật hình sự năm 1985 (về quyết định hình phạt) đ-ợc tách thành Điều 52 Bộ luật hình sự năm 1999 với ba khoản cụ thể t-ơng ứng với từng hành vi phạm tội ở các giai đoạn phạm tội khác nhau - chuẩn bị phạm tội và phạm tội ch-a đạt nh-ng xung quanh chế định này còn nhiều vấn đề cần nghiên cứu và đòi hỏi có quan điểm thống nhất. Sau khi Bộ luật hình sự năm 1999 ban hành, vấn đề phạm tội ch-a đạt cũng đ-ợc đề cập trong một số giáo trình, sách tham khảo do các tác giả khác nhau biên soạn nh-: 1) Ch-ơng XII - Các giai đoạn phạm tội của TS. Nguyễn Ngọc Chí, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung). Tập thể tác giả do TSKH. Lê Cảm chủ biên, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2001 (tái bản năm 2003, 2007); 2) Ch-ơng IX - Các giai đoạn phạm tội của GS.TS. Nguyễn Ngọc Hòa, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, Tập I, Tập thể tác giả do PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hòa chủ biên, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2007; 3) Ch-ơng XII - Các giai đoạn phạm tội của GS.TS. Võ Khánh Vinh, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, Tập thể tác giả do PGS.TS. Võ Khánh Vinh chủ biên, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2005; 4) Ch-ơng VII - Các giai đoạn cố ý thực hiện tội phạm, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam - Phần chung, Học viện Cảnh sát nhân dân, Hà Nội, 1995; 5) Lâm Minh Hạnh. Ch-ơng III - Các giai đoạn phạm tội, trong sách: 12 Những vấn đề lý luận cơ bản về tội phạm trong luật hình sự Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 1986; v.v... Một số nhà khoa học - luật gia hình sự Việt Nam cũng đã dành không ít công sức cho việc nghiên cứu về đề tài này, đáng chú ý là các công trình nghiên cứu của GS.TSKH. Lê Văn Cảm: 1) Mục V - Chế định về các giai đoạn thực hiện tội phạm, Ch-ơng thứ t-, trong Những vấn đề cơ bản trong khoa học luật hình sự (Phần chung), (Sách chuyên khảo Sau đại học), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2005; 2) Chế định các giai đoạn thực hiện tội phạm và mô hình lý luận của nó trong luật hình sự Việt Nam, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 2/2002; v.v... Ngoài ra, còn có một số bài đăng trên tạp chí khoa học pháp lý nh-: 1) Hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự về giai đoạn thực hiện tội phạm, Tạp chí Tòa á n nhân dân, số 5/1999, của PGS.TS. Trần Văn Độ; 2) Một số vấn đề về giai đoạn thực hiện tội phạm, Tạp chí Luật học, số 6/1995; 3) Về trách nhiệm hình sự của hành vi chuẩn bị phạm tội và phạm tội ch-a đạt, Tạp chí Luật học, số 4/2002, của PGS.TS. Lê Thị Sơn; 4) Hoàn thiện hình phạt tử hình, tù có thời hạn và phạt tiền theo yêu cầu cải cách t- pháp , Tạp chí Tòa án nhân dân, số 9, 5/2008 5) Một số vấn đề về giai đoạn phạm tội ch-a đạt, Tạp chí Khoa học, (chuyên san Kinh tế - Luật), số 4/2002, của TS. Trịnh Quốc Toản; 6) Quyết định hình phạt trong tr-ờng hợp chuẩn bị phạm tội và phạm tội ch-a đạt, Tạp chí Luật học, số 4/2002, của TS. D-ơng Tuyết Miên; 7) Về tr-ờng hợp miễn trách nhiệm hình sự cho ng-ời tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội, Tạp chí Khoa học, chuyên san Kinh tế - Luật, số 2/2006; 8) Về phạm tội ch-a đạt và các hình thức phạm tội khác trong quá trình thực hiện tội phạm, Tạp chí Khoa học, (chuyên san Luật học), số 2/2009, của TS. Trịnh Tiến Việt; 9) Chuẩn bị phạm tội hay phạm tội ch-a đạt, Tạp chí Tòa án nhân dân, số 3/1993, của tác giả Nguyễn Thị Mai; v.v... Các công trình nghiên cứu nói trên đã đề cập đến vấn đề phạm tội ch-a đạt nh-ng chỉ dừng lại ở một khía cạnh nào đó hoặc chừng mực xem xét qua các tr-ờng hợp phạm tội cụ thể hay kiến nghị sửa đổi, bổ sung Bộ luật hình sự. Tuy nhiên, về ph-ơng diện nghiên 13 cứu lý luận chuyên sâu và có hệ thống vấn đề phạm tội ch-a đạt vẫn ch-a đ-ợc quan tâm một cách đúng mức, mặc dù đây là một giai đoạn quan trọng, có ý nghĩa rất lớn trong quá trình đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt nếu việc phát hiện và ngăn chặn sớm hành vi phạm tội ch-a đạt sẽ làm giảm khả năng gây ra thiệt hại về nhiều hậu quả nh-: chính trị, vật chất, thể chất và tinh thần, cũng nh- tài sản của Nhà n-ớc và toàn xã hội. Do vậy, nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn xung quanh vấn đề phạm tội ch-a đạt cũng đòi hỏi cần phải đ-ợc tiếp tục nghiên cứu một cách toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn. 3. Phạm vi nghiên cứu Phạm tội ch-a đạt là một nội dung t-ơng đối hẹp và phức tạp, nghiên cứu về chế định này đã có nhiều nghiên cứu chung trong các giai đoạn phạm tội do cố ý mà ít có nghiên cứu chuyên sâu và riêng rẽ về từng tr-ờng hợp cụ thể của vấn đề phạm tội ch-a đạt, nên việc hiểu trong lý luận và vận dụng trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn và v-ớng mắc. Do đó, phạm vi nghiên cứu của luận văn sẽ xem xét và giải quyết một số vấn đề cơ bản xung quanh chế định phạm tội ch-a đạt nh- sau: 1) Khái niệm và cơ sở phân chia các giai đoạn phạm tội do cố ý; 2) Khái niệm, các đặc điểm và phân loại phạm tội ch-a đạt; 3) Các căn cứ quyết định hình phạt trong tr-ờng hợp phạm tội ch-a đạt; 4) Nghiên cứu so sánh các quy định về phạm tội ch-a đạt trong pháp luật hình sự một số n-ớc trên thế giới; 5) Các quy định về phạm tội ch-a đạt trong pháp luật hình sự Việt Nam; 6) Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về phạm tội ch-a đạt; 7) Hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 về phạm tội ch-a đạt. 14 4. Đối t-ợng và mục đích nghiên cứu Đối t-ợng nghiên cứu của luận văn đúng nh- tên gọi của nó - Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phạm tội ch-a đạt theo luật hình sự Việt Nam. Trên cơ sở này, mục đích nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu những vấn đề lý luận về phạm tội ch-a đạt theo luật hình sự Việt Nam, so sánh hành vi phạm tội ch-a đạt với các hành vi khác trong quá trình thực hiện tội phạm, cũng nh- so sánh vấn đề này với một số n-ớc trên thế giới. Ngoài ra, luận văn còn phân tích và đánh giá những v-ớng mắc trong thực tiễn áp dụng và tồn tại trong các quy định của pháp luật hình sự về phạm tội ch-a đạt để từ đó, đ-a ra giải pháp hoàn thiện sửa đổi, bổ sung chế định này trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 hiện hành. 5. Các ph-ơng pháp nghiên cứu của luận văn Trong quá trình hoàn thành, tác giả luận văn đã sử dụng tổng hợp và đồng bộ các ph-ơng pháp nghiên cứu có độ tin cậy cao của khoa học luật hình sự và một số ngành khoa học khác nh-: ph-ơng pháp phân tích, tổng hợp, lịch sử, so sánh, nghiên cứu (điều tra) án điển hình... để tổng hợp các tri thức khoa học luật hình sự và luận chứng các vấn đề t-ơng ứng đ-ợc nghiên cứu trong luận văn. 6. Cơ sở khoa học và thực tiễn của luận văn Cơ sở khoa học của luận văn là quan điểm chính thống của các nhà làm luật đ-ợc thể hiện trong Bộ luật hình sự và các văn bản h-ớng dẫn thi hành về phạm tội ch-a đạt, cũng nh- hệ thống lý luận trong các công trình khoa học, sách báo pháp lý của các tác giả trong và ngoài n-ớc có liên quan đến chế định này. Bên cạnh đó, cơ sở thực tiễn của luận văn là thực tiễn áp dụng việc áp dụng các bản á n của Tòa án nhân dân các cấp trên toàn quốc về phạm tội ch-a đạt theo luật hình sự Việt Nam trong phạm vi khoảng 10 năm gần đây (2000- 2009) và qua đó để rút ra những nhận xét, đánh giá. 15 7. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ý nghĩa lý luận và thực tiễn quan trọng của luận văn là ở chỗ tác giả đã làm rõ khái niệm, cơ sở phân chia các giai đoạn phạm tội, khái niệm, bản chất pháp lý của phạm tội ch-a đạt, quyết định hình phạt trong tr-ờng hợp phạm tội ch-a đạt, nội dung và các căn cứ của các tr-ờng hợp phạm tội ch-a đạt trên cơ sở xem xét các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành, đồng thời đ-a ra các kiến nghị hoàn thiện các quy định t-ơng ứng đó ở khía cạnh lập pháp và việc áp dụng chúng trong thực tiễn. Ngoài ra, luận văn còn có ý nghĩa làm tài liệu tham khảo lý luận cần thiết cho các nhà khoa học - luật gia, cán bộ thực tiễn và các sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh chuyên ngành t- pháp hình sự, cũng nh- phục vụ cho công tác lập pháp và hoạt động thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự trong việc đấu tranh phòng và chống tội phạm, cũng nh- công tác giáo dục, cải tạo ng-ời phạm tội hiện nay ở n-ớc ta. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 ch-ơng: Ch-ơng 1: Những vấn đề chung về phạm tội ch-a đạt trong luật hình sự. Ch-ơng 2: Các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về phạm tội ch-a đạt. Ch-ơng 3: Thực tiễn áp dụng và việc hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 về phạm tội ch-a đạt. 16 danh mục Tài liệu tham khảo 1. X. A-lếch-xây-ép (1986), Pháp luật trong cuộc sống của chúng ta, (Ng-ời dịch: Đồng ánh Quang), Nxb Pháp lý, Hà Nội. 2. Nguyễn Ngọc Anh, Đỗ Khắc H-ởng (2010), Bình luận Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự năm 1999 , Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 3. Phạm Văn Beo (2009), Luật hình sự Việt Nam, (Quyển I - Phần chung), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 4. Bộ hình luật Việt Nam (1962), Nguyễn Văn Hào xuất bản do sự bảo trợ của Bộ T- pháp, Sài Gòn. 5. Bộ T- pháp (1997), Bộ luật hình sự Cộng hòa Liên bang Đức, (Tài liệu tham khảo - bản dịch, Hà Nội. 6. Bộ T- pháp (1997), Bộ luật hình sự Liên bang Nga, (Tài liệu tham khảo - bản dịch, Hà Nội. 7. Bộ T- pháp (1997), Bộ luật hình sự Cộng hòa Pháp, (Tài liệu tham khảo - bản dịch, Hà Nội. 8. Lê Cảm (2000), Các nghiên cứu chuyên khảo về Phần chung luật hình sự, Tập III, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 9. Lê Cảm (chủ biên) (2001), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, tái bản 2003, 2007. 10. Lê Cảm (2002), Các nghiên cứu chuyên khảo về Phần chung luật hình sự, Tập IV, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 11. Lê Cảm (Chủ biên) (2003), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 12. Lê Cảm (2005), "Nghiên cứu so sánh luật hình sự của một số n-ớc Châu Âu", Tòa án nhân dân, (19). 17 13. Lê Văn Cảm (2005), Những vấn đề cơ bản trong khoa học luật hình sự (Phần chung), Sách chuyên khảo Sau đại học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 14. Lê Cảm (2007), Nghiên cứu so sánh các quy định về Phần chung luật hình sự, Chuyên đề giảng dạy Sau đại học, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. 15. Lê Cảm, Trịnh Quốc Toản (2004), Định tội danh, lý luận h-ớng dẫn mẫu và 350 bài thực hành, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 16. Nguyễn Ngọc Chí (2007), "Ch-ơng XII, Các giai đoạn phạm tội", Trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), do TSKH. Lê Cảm chủ biên, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 17. Đại Việt Sử ký toàn th- (1998), Tập II, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 18. Trần Văn Đ-ợm (1995), "Ch-ơng VII, Phần thứ hai", Trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), Tr-ờng Đại học Cảnh sát nhân dân, Hà Nội. 19. Trần Văn Độ (1999), "Hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự về giai đoạn thực hiện tội phạm", Tòa án nhân dân, (5). 20. Đinh Bích Hà (2007), Bộ luật hình sự Cộng hòa dân chủ nhân dân Trung Hoa, Nxb T- pháp, Hà Nội. 21. Đỗ Đức Hồng Hà (Chủ biên) (2010), Bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành: Câu hỏi, tình huống thực tiễn và gợi ý trả lời, Nxb Hồng Đức, Thanh Hóa. 22. Phạm Hồng Hải (2003), Mô hình lý luận Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 23. Lâm Minh Hạnh (1986), "Ch-ơng III - Các giai đoạn phạm tội", Trong sách: Những vấn đề lý luận cơ bản về tội phạm trong luật hình sự Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 24. Hệ thống hóa các văn bản pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự (1994), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 18 25. Nguyễn Văn Hiện (2001), "Tiêu chuẩn thẩm phán - thực trạng và những yêu cầu đặt ra trong thời kỳ đổi mới", Tòa án nhân dân, (4). 26. Hình phạt tử hình trong luật quốc tế (2008), Nxb Hồng Đức, Thanh Hóa. 27. Nguyễn Ngọc Hòa (1991), Tội phạm trong luật hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 28. Nguyễn Ngọc Hòa (Chủ biên) (1997), Luật hình sự Việt Nam - Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 29. Nguyễn Ngọc Hòa (Chủ biên) (2000), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 30. Nguyễn Ngọc Hòa (2006), Tội phạm và cấu thành tội phạm, (In lần thứ hai có bổ sung), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 31. Nguyễn Ngọc Hòa, Lê Thị Sơn (2006), Từ điển pháp luật hình sự, Nxb T- pháp, Hà Nội. 32. Phùng Ngọc H-ng (2009), "Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội hay phạm tội ch-a đạt", Tòa án nhân dân, (3). 33. Trần Minh H-ởng (chủ biên) (2010), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự (đã đ-ợc sửa đổi, bổ sung năm 2009), Tập I, Nxb Lao động, Hà Nội. 34. Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội (1997), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), Hà Nội. 35. Nguyễn Văn Lam (2006), "N. phạm tội giết ng-ời (ở giai đoạn chuẩn bị)", Tòa án nhân dân, 17(9). 36. Nguyễn Duy Lãm (Chủ biên) (1996), Sổ tay thuật ngữ pháp lý thông dụng, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 37. Phan Huy Lê (1961), Lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam, Tập 2, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 38. Bùi Đức Lợi (2005), Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội trong luật hình sự Việt Nam, Luận văn thạc sĩ Luật học, Tr-ờng Đại học Luật Hà Nội. 19 39. "Luật hình sự của một số n-ớc trên thế giới" (1998), Dân chủ và pháp luật, (Số chuyên đề). 40. Uông Chu L-u (2004), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999, Tập I (Phần chung), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 41. Uông Chu L-u (Chủ biên) (2008), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999, tái bản có sửa chữa, bổ sung , Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 42. C. Mác - Ph. ăngghen (1978), Toàn tập, Tập 1, Nxb Sự thật, Hà Nội. 43. Nguyễn Thị Mai (1993), "Chuẩn bị phạm tội hay phạm tội ch-a đạt", Tòa án nhân dân, (3). 44. D-ơng Tuyết Miên (2001), "Quyết định hình phạt trong tr-ờng hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội ch-a đạt", Luật học, (4). 45. D-ơng Tuyết Miên (2007), Định tội danh và quyết định hình phạt, Nxb Lao động - Xã hội, Hà Nội. 46. Công Tôn Nhân (2004), "Đình chỉ bị can sai luật", Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 19/11. 47. Những vấn đề lý luận cơ bản về tội phạm trong luật hình sự Việt Nam (1986), Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội. 48. Đinh Văn Quế (2000), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự năm 1999 - Phần chung, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh. 49. Đinh Văn Quế (2000), Tìm hiểu về hình phạt và quyết định hình phạt trong luật hình sự Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 50. Quốc hội (1985), Bộ luật hình sự, Hà Nội. 51. Quốc hội (1999), Bộ luật hình sự, Hà Nội. 52. Quốc hội (2009), Bộ luật hình sự (sửa đổi, bổ sung), Hà Nội. 53. Quốc hội (2002), Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Hà Nội. 54. Quốc triều Hình luật (1995), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 20 55. Quốc triều Hình luật (2003), Nxb thành phố Hồ Chí Minh. 56. Lê Thị Sơn (1995), "Một số vấn đề về giai đoạn thực hiện tội phạm", Luật học, (6). 57. Lê Thị Sơn (1997), "Bài 4: Một số vấn đề về các giai đoạn thực hiện tội phạm", Trong sách: Luật hình sự Việt Nam - Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 58. Nguyễn Thị Thảo (2008), Phạm tội ch-a đạt theo luật hình sự Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Khóa luận tốt nghiệp cử nhân Luật học, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. 59. Kiều Đình Thụ (1996), Tìm hiểu Luật hình sự Việt Nam, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh. 60. Hà Văn Th-, Trần Hồng Đức (1996), Tóm tắt niên biểu lịch sử Việt Nam, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội. 61. Trần Quang Tiệp (2003), Lịch sử luật hình sự Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 62. Trần Quang Tiệp (2007), Đồng phạm trong Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), Nxb T- pháp, Hà Nội. 63. Tòa á n nhân dân tối cao (1976), Hệ thống hóa luật lệ hình sự, tập 1 (1945 - 1975), Hà Nội. 64. Tòa á n nhân dân tối cao (1986), Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 05/01 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao h-ớng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật hình sự, Hà Nội. 65. Tòa á n nhân dân tối cao (1990), Các văn bản hình sự, dân sự, tố tụng hình sự, Hà Nội. 66. Trịnh Quốc Toản (2002), "Một số vấn đề về giai đoạn phạm tội ch-a đạt", Khoa học, (Chuyên san Kinh tế - Luật), (4). 67. Trịnh Quốc Toản (2008), "Hoàn thiện hình phạt tử hình, tù có thời hạn và p