Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 21 - Trường THCS Thạnh Đông

iaû ñaõ taû aán töôïng ban ñaàu bao truøm veà soâng nöôùc vuøng Caø Mau. AÁn töôïng aáy nhö theá naøo vaø ñöôïc miêu tả qua nhöõng giaùc quan naøo? ˜ Taùc giaû ñaõ taäp trung mieâu taû khung caûnh thieân nhieân qua söï caûm nhaän cuûa thò giaùc vaø thính giaùc (ñaëc bieät laø caûm giaùc veà maøu xanh bao truøm vaø tieáng rì raøo baát taän cuûa röøng caây, soùng, gioù). Hai cô quan coù khaû naêng naém baét nhanh nhaïy nhaát caùc ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng.  Khi mieâu taû taùc giaû ñaõ duøng ngheä thuaät gì ở đoạn văn này? Nêu tác dụng của chúng? Em caûm nhaän ñöôïc thieân nhieân nôi ñaây nhö theá naøo? Cho hoïc sinh xem tranh veà soâng ngoøi, keânh raïch ôû Caø Mau. Soâng ngoøi, keânh raïch ôû Caø Mau nhö theá naøo chuùng ta ñi vaøo tìm hieåu phaàn 2.  Em coù nhaän xeùt gì veà caùch ñaët teân cho caùc doøng soâng, con keânh ôû vuøng Caø Mau? ˜ Daân daõ, moäc maïc theo loái daân gian: ñaët teân cho caùc vuøng ñaát con soâng “khoâng phaûi baèng nhöõng danh töø mó leä maø cöù theo ñaëc ñieåm rieâng bieät cuûa noù maø goïi thaønh teân”.  Nhöõng ñòa danh naøy gôïi ra nhöõng ñaëc ñieåm gì veà thieân nhieân vuøng Caø Mau? ˜ Thieân nhieân ôû ñaây coøn raát töï nhieân, hoang daõ, phong phú.  Moâi tröôøng thiên nhiên naøy coù lôïi ích gì cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta? ˜ Giuùp caân baèng sinh thaùi, khoâng khí trong laønh, cung caáp nguoàn oâ xi quùy giaù Theo em tröôùc nhöõng caûnh thieân nhieân hoang daõ nhö vaäy chuùng ta phaûi laøm gì? Phaûi coù yù thöùc baûo veä moâi tröôøng töï nhieân, bôûi vì baûo veä moâi tröôøng laø baûo veä chính cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Coù theå noùi thieân nhieân ngaøy caøng khaéc nghieät, thieân tai lieân tieáp xaûy ra cuõng laø do con ngöôøi chuùng ta khoâng coù yù thöùc baûo veä thieân nhieân, moâi tröôøng ˜GD HS yù thöùc baûo veä moâi tröôøng töï nhieân, baûo veä thieân nhieân hoang daõ. ÔÛ ñoaïn trích naøy taùc giaû khoâng chæ mieâu taû veà caûnh soâng nöôùc Caø mau maø coøn thuyeát minh, giaûi thích veà nhöõng ñòa danh.Ví duï:”goïi raïch Maùi Giaàm vì hai beân bôølaù xanh hình chieác bôi cheøo nhoû” thuyeát minh, giaûi thích leân lôùp 8, 9 caùc em seõ ñöôïc hoïc kó hôn. ˜ Ñoïc laïi ñoaïn “Thuyeàn chuùng toâi bai mai”.  Tìm nhöõng chi tieát theå hieän söï roäng lôùn huøng vó cuûa doøng soâng vaø röøng ñöôùc? Taùc giaû thaønh coâng vôùi nhöõng ngheä thuaät gì? ˜HS thaûo luaän 5’, trình baøy. ˜GV nhaän xeùt, choát yù. - Caù nöôùc bôi haøng ñaøn ñen truõi nhoâ leân huïp xuoáng nhö ngöôøi bôi ếch ....cho thấy thiên nhiên rất giàu có cá rất nhiều..... ˜Giaùo duïc hoïc sinh yù thöùc löïa choïn töø ngöõ vaø söû duïng bieän phaùp tu töøø phuø hôïp khi vieát vaên Trong caâu “thuyeàn chuùng toâi xuoâi veà Naêm Caên” coù nhöõng ñoäng töø naøo chæ cuøng moät haønh ñoäng cuûa con thuyeàn. ˜ Chèo thoaùt qua, ñoå ra, xuoâi veà. Có thể thay đổi trình tự của các động từ ấy được không, Vì sao? ˜ Khoâng. Vì caùc ñoäng töø ñoù ñaõ ñöôïc saép xeáp theo moät trình töï hôïp lí Thoaùt qua: con thuyeàn vöôït qua moät nôi nguy hieåm. Ñoå ra: con thuyeàn töø con keânh nhoû ra doøng soâng lôùn. Xuoâi veà: con thuyeàn nheï nhaøng xuoâi theo doøng nöôùc veà Naêm Caên. Tìm trong ñoaïn vaên nhöõng töø mieâu taû maøu saéc cuûa röøng ñöôùc vaø nhaän xeùt veà caùch mieâu taû maøu saéc cuûa taùc giaû. ˜ Taùc giaû ñaõ dieãn taû maøu xanh cuûa röøng ñöôùc vôùi ba möùc ñoä saéc thaùi: maøu xanh laù maï, maøu xanh reâu, maøu xanh chai loïà moät maøu xanh mieâu taû caùc lôùp caây ñöôùc töø non ñeán giaø noái tieáp nhau.  Cho biêt các tính từ trên thuộc loại tính từ nào? ˜ Tính từ tuyệt đối.  Em coù nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû? ˜ Raát hay vaø ñaëc saéc Giaùo duïc hoïc sinh yù thöùc hoïc taäp caùch mieâu taû cuûa taùc giaû. Qua nhöõng chi tieát treân em coù theå caûm nhaän ñöôïc thieân nhieân vuøng Caø Mau nhö theá naøo?  Theo trình tự hãy cho biết con thuyền của người miêu tả đã đi đến đâu? Giaùo vieân cho hoïc sinh xem tranh veà chôï noåi Naêm Caên. Giaùo vieân giôùi thieäu sô löôïc vaøi neùt ñoäc ñaùo cuûa chôï noåi.  Em thấy chợ Năm Căn như thế nào?  Nhöõng chi tieát hình aûnh naøo veà caûnh chôï Naêm Caên theå hieän ñöôïc söï taáp naäp, ñoâng vui, truø phuù vaø ñoäc ñaùo cuûa chôï vuøng Caø Mau. ˜ Nhöõng ñoáng goã cao nhö nuùi, nhöõng beán vaän haø nhoän nhòp doïc daøi theo soâng, nhöõng ngoâi nhaø  Sự độc đáo của chợ Năm Căn thể hiện ở chỗ nào? ˜ Ở vùng sông nước Nam Bộ không chỉ ở Năm Căn mới có ngôi chợ như thế mà còn có những ngôi chợ nổi như: chợ nổi Cái Răng, Phụng Hiệp ở Cần Thơ. Đó chính là nét sinh hoạt độc đáo của vùng sông nước.  Qua baøi vaên naøy, em caûm nhaän ñöôïc gì veà vuøng Caø Mau cöïc Nam cuûa Toå quoác? ˜ Thieân nhieân roäng lôùn, huøng vó, hoïp chôï treân soâng thaät ñoäc ñaùo Neâu caûm nghó chung cuûa em veà thieân nhieân soâng nöôùc Caø Mau Ñeïp, neân thô, ñoäc ñaùo, khieán ta caûm thaáy töï haøo vaø theâm yeâu queâ höông , ñaát nöôùc Vieät Nam cuûa chuùng ta. Ñeå giuùp chuùng ta caûm nhaän roõ veà soâng nöôùc Caø Mau nhö vaäy theo em, ngöôøi vieát phaûi hieåu nhö theá naøo veà vuøng ñaát aáy? Hieåu bieát roäng, phong phuù. ó Giaùo duïc hoïc sinh veà loøng yeâu maûnh ñaát cöïc Nam, yeâu queâ höông, yeâu Toå quoác.  Ñoaïn trích coù neùt gì ñaëc saéc veà ngheä thuaät?  Neâu yù nghóa cuûa vaên baûn? Goïi hoïc sinh ñoïc ghi nhôù SGK/23. à Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn luyeän taäp.(3phút) ˜Höôùng daãn hoïc sinh veà nhaø laøm baøi taäp 1 ˜Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 2.  Ôû Taây Ninh chuùng ta coù nhöõng con soâng naøo? Em coù nhöõng hieåu bieát gì veà con soâng aáy? ˜ Cho HS về nhà laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. I. Ñoïc –hieåu vaên baûn: 1. Ñoïc: 2. Chuù thích: SGK/20 a) Tác giả: b) Tác phẩm: II Phaân tích vaên baûn: 1. AÁn töôïng ban ñaàu veà toaøn caûnh soâng nöôùc Caø Mau: - Soâng ngoøi keânh raïch chi chít nhö maïng nheän. - Trôøi, nöôùc, caây toaøn moät saéc xanh. - Tieáng rì raøo baát taän cuûa röøng caây cuûa soùng, gioù. Ngheä thuaät: so saùnh, duøng tính töø, töø laùy ñeå mieâu taû ->tạo ấn tượng sâu sắc. à Moäât thieân nhieân coøn hoang sô, ñaày haáp daãn vaø bí aån. 2. Caûnh soâng ngoøi, keânh raïch Caø Mau: - Doøng soâng roäng hôn ngaøn thöôùc. - Nöôùc aàm aàm ñoå ra bieån ngaøy ñeâm nhö thaùc. - Caù nöôùc bôi haøng ñaøn ñen truõi nhoâ leân huïp xuoáng nhö ngöôøi bôi eách giöõa nhöõng ñaàu soùng traéng. - Röøng ñöôùc döïng leân cao ngaát nhö hai daõy tröôøng thaønh voâ taän. Ngheä thuaät: duøng töø laùy, hình aûnh so saùnh-> gôïi hình, gôïi caûm, taïo aán töôïng. à Thieân nhieân vuøng Caø Mau mang veû ñeïp roäng lôùn, huøng vó, ñaày söùc soáng, hoang sô. 3. Caûnh chôï Naêm Caên: - Ồn ào, đông vui, tấp nập. - Chôï hoïp ngay treân soâng nöôùc. - Ña daïng veà maøu saéc, trang phuïc, tieáng noùi cuûa ngöôøi baùn haøng thuoäc nhieàu daân toäc. àThiên nhiên truø phuù, sinh hoạt ñoäc ñaùo. 4. Ngheä thuaät: - Mieâu taû töø bao quaùt ñeán cuï theå. - Löïa choïn töø ngöõ gôïi hình, chính xaùc, keát hôïp vôùi vieäc söû duïng caùc bieän phaùp tu töø. - Söû duïng ngoân ngöõ ñòa phöông. - Keát hôïp mieâu taû vaø thuyeát minh. 5. YÙ nghóa: Soâng nöôùc Caø Mau laø moät ñoaïn trích ñoäc ñaùo vaø haáp daãn theå hieän söï am hieåu, taám loøng gaén boù cuûa nhaø vaên Ñoaøn Gioûi vôùi thieân nhieân vaø con ngöôøi vuøng ñaát Caø Mau. III. Luyeän taäp: Baøi 2: - Soâng Vaøm Coû Ñoâng, soâng Cẩm Giang. 4.4. Tổng kết: .(5phút)  Neâu noäi dung chính cuûa ñoaïn trích? ˜ Caûønh soâng nöôùc Caø Mau coù veû ñeïp roäng lôùn, huøng vó, ñaày söùc soáng hoang daõ. Chôï Naêm Caên laø hình aûnh cuoäc soáng taáp naäp, truø phuù, ñoäc ñaùo ôû vuøng ñaát taän cuøng phía Nam Toå quoác  Qua baøi vaên, em học tập ñöôïc ñieàu gì về nghệ thuật tả cảnh của nhà văn? ˜ Quan sát kĩ, tả kết hợp với kể vừa cụ thể vừa bao quát, dùng từ ngữ chính xác, chọn lọc. 4.5. Höôùng daãn học tập: 5 phuùt à Ñoái vôùi baøi hoïc tieát naøy: - Hoïc thuoäc phaàn baøi ghi. Laøm hoaøn chænh caùc baøi taäp trong vôû baøi taäp. - Nhôù nhöõng chi tieát tieâu bieåu, ñaëc saéc, caùc chi tieát söû duïng pheùp so saùnh. - Hieåu yù nghóa cuûa caùc chi tieát coù söû duïng caùc bieän phaùp tu töø. à Ñoái vôùi baøi hoïc tieát sau: - Đọc kĩ phần I, II bài so sánh. - Soaïn baøi “Böùc tranh cuûa em gaùi toâi”: Ñoïc vaên baûn, traû lôøi caâu hoûi SGK. Tìm hieåu neùt chính veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa truyeän. 5. PHỤ LỤC: - Sách giáo viên văn 6.( Nhà xuất bản Giáo dục) - Thiết kế bài giảng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản Hà Nội) - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức kỹ năng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản GD Việt Nam) ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tuần : 21 Tiết :78 ND:8/1/2019 SO SAÙNH. 1. MỤC TIÊU: 1.1 Kieán thöùc : - Hoaït ñoäng 1, 2: + Học sinh biết: Khái niệm so sánh. + Học sinh hieåu: Cấu tạo của phép tu từ so sánh. - Hoaït ñoäng 3: + Học sinh hiểu: Cách làm bài tập. 1.2 Kó naêng: - Học sinh thực hiện được: Nhận diện được phép so sánh. - Học sinh thưc hiện thành thạo: Nhận biết và phân tích được các kiểu so sánh đã dùng trong văn bản, chỉ ra được tác dụng của các kiểu so sánh đó. 1.3 Thaùi ñoä: -Thói quen: Biết sử dụng phép so sánh. - Tính cách: Giaùo duïc yù thöùc söû duïng so saùnh ñuùng luùc, ñuùng choã. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Cấu tạo của phép so sánh. 3. CHUẨN BỊ: 3.1 Giaùo vieân: Baûng phuï ghi ví duï muïc I. 3.2 Hoïc sinh: Xem laïi baøi vaên töï söï. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän:1 phuùt 6A1: 6A2: 6A3: 4.2. Kieåm tra miệng: (5phút)  Theá naøo laø phoù töø? Phoù töø goàm maáy loaïi lôùn? Keå ra? Cho VD ở mỗi loại. (8ñ) ˜ Phoù töø laø nhöõng töø chuyeân ñi keøm ñoäng töø, tính töø ñeå boå sung yù nghóa cho ñoäng töø, tính töø. Hai loaïi lôùn: Phoù töø ñöùng tröôùc ñoäng töø, tính töø. Phoù töø ñöùng sau ñoäng töø, tính töø . VD: Đã đi, chóng lớn lắm.  Nội dung bài học hôm nay gồm có mấy phần? Đó là những phần nào? (2đ) ˜ Hai phần: so sánh là gì. Cấu tạo của phép so sánh. ó Nhaän xeùt, chaám ñieåm. 4.3. Tiến trình bài hoïc: Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc. àHoaït ñoäng 1: Vaøo baøi: Trong vaên baûn”Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñaàu tieân” vaø “Soâng nöôùc Caø Mau” taùc giaû söû duïng raát nhieàu ngheä thuaät so saùnh. Vaäy so saùnh laø gì? Coù caáu taïo nhö theá naøo Ñeå hieåu roõ hôn ñieàu naøy hoâm nay, coâ cuøng caùc em cuøng ñi vaøo tìm hieåu baøi”So saùnh. 1 phuùt à Hoaït ñoäng 2 : Hướng dẫn HS tìm hiểu: So saùnh laø gì? (8phút) ˜ GV treo baûng phuï ghi VD. Ví duï 1: Treû em nhölaø ngoan. Ví duï 2: Caùi anh chaøng Deá Choaét ngöôøi gaày goø vaø daøi leâu ngheâu nhö moät gaõ nghieän thuoác phieän. Ví duï3:troâng hai beân bôø, röøng ñöôùc döïng leân cao ngaát nhö hai daõy tröôøng thaønh voâ taän. Ví duï 4:..nhöõng ñoáng goã cao nhö nuùi chaát döïa bô.ø Ví duï 2, 3, 4 ñöôïc trích töø vaên baûn naøo? Taùc giaû laø ai? “Baøi hoïctieân”(Toâ Hoaøi); “SoângMau”(Ñoaøn Gioûi). Tìm nhöõng taäp hôïp töø chöùa hình aûnh so saùnh trong caùc ví duï treân? Trong moãi pheùp so saùnh treân, nhöõng söï vaät, söï vieäc naøo so saùnh vôùi nhau? treû emà buùp treân caønh Deá Choaétà gaõ nghieän thuoác phieän röøng ñöôùcàhai daõy tröôøng thaønh voâ taän. nhöõng ñoáng goã à nuùi Vì sao coù theå so saùnh nhö vaäy? Vì giöõa chuùng coù nhöõng neùt töông ñoàng (ñieåm gioáng nhau) nhaát ñònh. So saùnh caùc söï vaät, söï vieäc vôùi nhau nhö vaäy ñeå laøm gì? Laøm noåi baät ñöôïc caûm nhaän cuûa ngöôøi vieát, ngöôøi noùi veà nhöõng söï vaät ñöôïc noùi ñeán, laøm taêng tính hình aûnh vaø gôïi caûm cho caâu vaên, caâu thô. Qua tìm hieåu ví duï em hieåu so saùnh laø gì? Coù taùc duïng nhö theá naøo? Hoïc sinh traû lôøi. Giaùo vieân nhaän xeùt, choát yù. Goïi hoïc sinh ñoïc ghi nhôù saùch giaùo khoa/ 24. Giaùo duïc hoïc sinh yù thöùc söû duïng pheùp so saùnh phuø hôïp khi noùi vaø vieát vaên mieâu taû laøm cho baøi vaên gôïi hình, gôïi caûm, taïo aán töôïng hôn. ˜ GV treo baûng phuï ghi VD 3 trong SGK. Söï so saùnh trong nhöõng caâu ôû VD1 coù gì khaùc vôùi söï so saùnh trong caâu VD3? Chæ ra söï töông phaûn tính chaát cuûa söï vaät cuï theå laø con meøo. Qua phaàn naøy ta coù theå hieåu coù hai kieåu so saùnh: ngang baèng vaø khoâng ngang baèng, noäi dung naøy ñöôïc theå hieän nhö theá naøo chuùng ta seõ tìm hieåu ôû tieát 87 baøi so saùnh tieáp theo. Chỉ ra phép so sánh trong câu sau: Nhìn lên bản đồ nước ta, mạch than Đông Bắc phân bố như dáng một chiếc lưỡi hái khổng lồ đặt ngang châu thổ Bắc Bộ. ( Thi Sảnh). àHoaït ñoäng 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu veà caáu taïo cuûa pheùp so saùnh. (8phút) Ñieàn nhöõng taäp hôïp töø chöùa hình aûnh so saùnh trong caùc caâu ñaõ daãn ôû phaàn I vaøo moâ hình pheùp so saùnh? ˜GV treo baûng phuï. HS leân ñieàn. Veá A (söï vaät ñöôïc so saùnh) Phöông dieän so saùnh Töø so saùnh Veá B (söï vaät duøng ñeå so saùnh) Treû em. nhö buùp treân caønh. Röøng ñöôùc. döïng leân cao ngaát nhö hai daõy tröôøng thaønh voâ taän anh chaøng Deá Choaét ngöôøi gaày goø vaø daøi leâu ngheâu nhö gaõ nghieän thuoác phieän Những đống gỗ cao như núi Nhìn vaøo moâ hình treân em thaáy pheùp so saùnh coù caáu taïo nhö theá naøo? ˜ Coù 4 noäi dung: Veá A (söï vaät ñöôïc so saùnh); Phöông dieän so saùnh; Töø so saùnh; Veá B (söï vaät duøng ñeå so saùnh), coù tröôøng hôïp thieáu phöông dieän so saùnh. Neâu theâm caùc töø so saùnh maø em bieát? ˜ Laø, nhö laø, y nhö, gioáng nhö, töïa nhö, töïa nhö laø, bao nhieâu, baáy nhieâu, hôn, keùm,... ˜GV treo baûng phuï, ghi VD3 SGK. Caáu taïo cuûa pheùp so saùnh trong nhöõng caâu VD3 coù gì ñaëc bieät? ˜ a. Vắng mặt từ ngữ chỉ phương diện so sánh, từ so sánh. b. Từ so sánh và vế B được đảo lên trước vế A. Việc vắng mặt từ ngữ chỉ phương diện so sánh có thể làm cho người đọc có khả năng liên tưởng ở nhiều phương diện.VD: Trẻ em như búp trên cành ( vắng mặt phương diện so sánh làm cho người đọc có khả năng liên tưởng ở nhiều phương diện: tươi non, đầy sức sống, chứa chan hi vọng.)  Qua tìm hiểu cho biết moâ hình caáu taïo cuûa pheùp so saùnh? ˜ HS traû lôøi, GV nhaän xeùt, choát yù. ˜ Goïi HS ñoïc ghi nhôù trong SGK.  Đặt một câu có sử dụng phép so sánh? ˜ Giaùo duïc HS yù thöùc söû duïng pheùp so saùnh phuø hôïp trong giao tieáp. àHoaït ñoäng 4: Höôùng daãn luyeän taäp. (20phút): ˜ Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 1. ˜Cho HS thaûo luaän theo nhoùm. Moãi nhoùm laøm 1 caâu (laøm trong baûng con cuûa nhoùm). Tìm theâm ví duï veà so saùnh caùc maãu trong baøi taäp. So saùnh: ngöôøi vôùi ngöôøi: Thaày thuoác (coâ giaùo) nhö meï hieàn; vaät vôùi vaät: soâng ngoøi, keânh raïch chaèng chòt nhö maïng nheän; ngöôøi vôùi vaät: ta ñaây nhö caây giöõa ñoàng, meï giaø nhö chuoái chín caây. Cụ thể với trừu tượng: Công cha như núi ngất trời. ˜Nhaän xeùt baøi laøm cuûa caùc nhoùm. ˜ Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. ˜Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 2. Döïa vaøo nhöõng thaønh ngöõ ñaõ bieát, haõy vieát vaøo veà B nhöõng choã troáng coøn thieáu ñeå taïo thaønh pheùp so saùnh. ˜GV vieát saün caùc thaønh ngöõ trong baûng phuï roài treo baûng. Goïi HS leân baûng laøm baøi. Caùc HS khaùc laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. ˜ Khoûe nhö: voi, traâu, Tröông Phi, Ñen nhö: boà hoùng, coät nhaø chaùy, Traéng nhö: boâng, cöôùc, ngaø, Cao nhö: saøo, nuùi, ˜ Söûa chöõa, chaám ñieåm baøi laøm treân baûng. Em coù theå neâu theâm moät soá thaønh ngöõ khaùc chæ söï so saùnh?. Ñaët caâu vôùi thaønh ngöõ ñoù. ˜ Ñeïp nhö tieân; xaáu nhö ma; dai nhö ñæa; baäp beï nhö treû leân ba Nhaän xeùt veà taùc duïng cuûa vieäc söû duïng hình aûnh so saùnh. Lieân heä giaùo duïc hoïc sinh. Höôùng daãn hoïc sinh veà nhaø tìm theâm. I. So saùnh laø gì? VD1: Treû em nhö buùp treân caønh. Anh chaøng Deá Choaét nhö moät gaõ nghieän thuoác phieän. Röøng ñöôùc döïng leân cao ngaát nhö hai daõy töôøng thaønh voâ taän. Nhöõng ñoáng goã cao nhö nuùi. à So saùnh. - Laø ñoái chieáu söï vaät, söï vieäc naøy vôùi söï vaät, söï vieäc khaùc coù neùt töông ñoàng ñeå laøm taêng söùc gôïi hình, gôïi caûm cho söï dieãn ñaït. II. Caáu taïo cuûa pheùp so saùnh: - Caáu taïo cuûa pheùùp tu töø so saùnh goàm boán yeáu toá: + Söï vaät ñöôïc so saùnh + Phöông dieän so saùnh + Töø so saùnh + Söï vaät ñöôïc so saùnh III. Luyeän taäp: Baøi 1: - So saùnh cuøng loaïi. - So saùnh khaùc loaïi. Baøi 2: - voi - coät nhaø chaùy - tuyeát - seáu 4.4. Tổng kết: (5phút)  So saùnh laø gì? So sánh có cấu tạo như thế nào? ˜ Laø ñoái chieáu söï vaät, söï vieäc naøy vôùi söï vaät, söï vieäc khaùc coù neùt töông ñoàng ñeå taêng söùc gôïi hình, gôïi caûm. Vế A; phương diện so sánh; từ so sánh; vế B. ˜ GV treo baûng phuï giôùi thieäu baøi taäp traéc nghieäm:  So saùnh lieân töôûng naøo sao ñaây khoâng phuø hôïp ñeå taû maët traêng ñeâm raèm? A. Maët traêng to nhö chieác maâm con. B. Vaàng traêng troøn nhö moät quaû boùng ai ñeå queân giöõa trôøi. C. Traêng khuya saùng toû hôn ñeøn. D.Traêng môø môø saùng nhö aùnh saùng cuûa ngoïn ñeøn daàu. Caáu taïo cuûa caâu thô so saùnh sau coù maáy yeáu toá? “Tieáng suoái trong nhö tieáng haùt xa” A.1 B.2 C.3 D.4 4.5. Höôùng daãn học tập:5 phuùt à Ñoái vôùi baøi hoïc tieát naøy: - Hoïc thuoäc phaàn baøi ghi. Laøm baøi taäp 3 vaøo vôû baøi taäp. - Nhaän dieän pheùp so saùnh trong caùc vaên baûn ñaõ hoïc. à Ñoái vôùi baøi hoïc tieát sau: - Soaïn baøi “So saùnh” (tt): traû lôøi caâu hoûi SGK. Tìm hieåu veà caùc kieåu so saùnh. Xem tröôùc caùc baøi taäp trong SGK trang26. - Đọc các đoạn văn 1, 2, 3 trả lời các câu hỏi a, b, c trong bài “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”. 5. PHỤ LỤC: - Sách giáo viên văn 6.( Nhà xuất bản Giáo dục) - Thiết kế bài giảng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản Hà Nội) - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức kỹ năng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản GD Việt Nam) .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tuần : 21 Tiết :79, 80 ND: 14/1/2019 QUAN SAÙT, TÖÔÛNG TÖÔÏNG, SO SAÙNH VAØ NHAÄN XEÙT TRONG VAÊN MIEÂU TAÛ. 1. MỤC TIÊU: 1.1 Kieán thöùc : - Hoaït ñoäng 1: + Học sinh bieát: Vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. + Học sinh hieåu: Mối quan hệ trực tiếp của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Hoaït ñoäng 2: + Học sinh hiểu: Cách làm bài tập 1.2 Kó naêng: - Học sinh thực hiện được: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miêu tả. - Học sinh thực hiện thành thạo: Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản: quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong đọc và viết văn miêu tả. 1.3 Thaùi ñoä: - Thói quen: Saùng taïo, naêng ñoäng khi quan saùt, töôûng töôïng so saùnh. - Tính cách: Nghiêm túc, cẩn thận khi làm bài văn miêu tả. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: -Tiết 1: Mối quan hệ, vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. - Tiết 2: Luyeän taäp. 3. CHUẨN BỊ: 3.1 Giaùo vieân: Baûng phuï ghi ví duï muïc I. 3.2 Hoïc sinh: Tìm hieåu caùc yeáu toá: quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh, nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän : 1phuùt 6A1: 6A2: 6A3: 4.2. Kieåm tra miệng: (5 phút)  Theá naøo laø vaên mieâu taû? (7ñ) ˜ Laø loaïi vaên nhaèm giuùp ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe hình dung nhöõng ñaëc ñieåm, tính chaát noåi baät cuûa moät söï vaät, söï vieäc, con ngöôøi, phong caûnh laøm cho nhöõng caùi ñoù nhö hieän leân tröôùc maét ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe. ˜ GV treo baûng phuï giôùi thieäu baøi taäp traéc nghieäm:  Khi vieát moät ñoaïn vaên taû caûnh muøa ñoâng ñeán, em seõ khoâng löïa choïn chi tieát naøo sau ñaây? (2ñ) A. Ñeâm daøi, ngaøy ngaén. B. Baàu trôøi coù maøu xaùm. C. Caây coái trô troïi khaúng khiu. D. Naéng vaøng töôi, röïc rôõ.  Ñoái vôùi baøi học hoâm nay, em ñaõ chuaån bò ñöôïc nhöõng gì? l Tìm hieåu caùc yeáu toá: quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh, nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. ó Nhaän xeùt, chaám ñieåm. 4.3. Tiến trình bài mới: Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc àHoaït ñoäng 1 : Vaøo baøi: Ñeå giuùp caùc em coù kieán thöùc ñeå laøm toát baøi vaên mieâu taû, tieát naøy, coâ seõ höôùng daãn caùc em tìm hieåu baøi “Quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû”. 1 phuùt. àHoaït ñoäng 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu: Quan saùt, töôûng töôïng so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. ( 35 phút) ˜ Goïi HS ñoïc caùc ñoaïn vaên SGK/27.  Moãi ñoaïn vaên treân giuùp em hình dung ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm noåi baät gì cuûa söï vaät vaø phong caûnh ñöôïc mieâu taû? ˜ HS thaûo luaän nhoùm 5’, trình baøy. ˜ GV nhaän xeùt, choát yù. Nhöõng ñaëc ñieåm noåi baät ñoù theå hieän ôû nhöõng töø ngöõ vaø hình aûnh naøo? ˜ Ñoaïn 1: gaày goø, leâu ngheâu, beø beø, naëng neà, ngaån ngaån ngô ngô - Ñoaïn 2: Giaêng chi chít nhö maïng nheän, trôøi xanh, nöôùc xanh, röøng xanh, rì raøo, baát taän, meânh moâng, aàm aàm nhö thaùc. - Ñoaïn 3: Chim ríu rít, caây gaïo, thaùp ñeøn khoång loà, ngaøn hoa löûa, buùp noõân, ngaøn ngoïn neán trong xanh Ñeå vieát ñöôïc caùc ñoaïn vaên treân, ngöôøi vieát caàn coù naêng löïc gì? ˜ Quan saùt, töôûng töôïng, nhaän xeùt, so saùnh, Haõy tìm nhöõng caâu vaên coù söï lieân töôûng vaø so saùnh trong moãi ñoaïn, söï töôûng töôïng vaø so saùnh aáy coù gì ñoäc ñaùo? ˜Nhö gaõ nghieän thuoác phieän, nhö ngöôøi côûi traàn maëc aùo gileâ - Nhö maïng nheän, nhö thaùc, nhö ngöôøi bôi eách, nhö tröôøng thaønh voâ taän - Nhö thaùp ñeøn, nhö ngoïn löûa, nhö neán xanh à Caùc hình aûnh so saùnh töôûng töôïng, lieân töôûng ñaëc saéc vì noù theå hieän ñuùng, roõ hôn, cuï theå hôn veà ñoái töôïng vaø gaây baát ngôø, lí thuù cho ngöôøi ñoïc. ˜ GV phân tích giúp HS thấy được sự độc đáo: ˜So sánh: Nhö gaõ nghieän thuoác phieän -> gợi cho người đọc hình ảnh một chú dế đi đứng xiêu vẹo, lờ đờ, ngật ngưỡng trông rất bệ rạc. ˜ So sánh: nhö ngöôøi côûi traàn maët aùo gileâ-> gợi cho người đọc đôi cánh vừa ngắn, vùa xấu của chú dế ( GV có thể giải thíchcho HS hiểu áo ghi lê và cách mặc áo.. -> từ đó nhận thấy sự chính xác trong cách so sánh) ˜ GV treo baûng phuï, ghi VD3 SGK.  Em haõy so saùnh vôùi ñoaïn nguyeân vaên ôû treân (muïc 1 ñoaïn 2) ñeå chæ ra ñoaïn naøy ñaõ boû ñi nhöõng chöõ gì? ˜ AÀm aàm, nhö thaùc, nhoâ leân huïp xuoáng nhö ngöôøi bôi eách, nhö hai daõy tröôøng thaønh voâ taän.  Nhöõng chöõ ñaõ boû ñoù dùng để làm gì? Đaõ aûnh höôûng ñeán ñoaïn vaên mieâu taû naøy nhö theá naøo? ˜ Ñoù laø nhöõng ñoäng töø, tính töø, dùng so saùnh, lieân töôûng, töôûng töôïng . Boû ñi laøm cho ñoaïn vaên trôû neân chung chung vaø khoâ khan, không gợi được trí tưởng tượng cho người đọc.  Quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt coù taùc duïng gì trong vieäc laøm vaên mieâu taû?  Vậy muốn tả được hay, sống động ta cần phải làm gì? ˜HS traû lôøi, GV nhaän xeùt, choát yù . ˜Goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK – 28. ˜ GD HS yù thöùc quan saùt töôûng töôïng vaø söû duïng caùc bieän phaùp tu töø khi mieâu taû. Tiết 2: àHoaït ñoäng 3: Höôùng daãn luyeän taäp. ( 37 phút) ˜Goïi HS ñoïc ñoaïn vaên cuûa Ngoâ Quaân Mieän, 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp. Haõy löïa choïn töø ngöõ cho saün thích hôïp ñeå ñieàn vaøo choã troáng trong ñoaïn vaên. ˜Goïi HS leân baûng laøm baøi, caùc HS khaùc laøm baøi trong vôû baøi taäp. ˜Nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS treân baûng. Ñoaïn vaên treân mieâu taû caûnh gì?  Taùc giaû ñaõ quan saùt vaø löïa choïn nhöõng hình aûnh ñaëc saéc vaø tieâu bieåu naøo ñeå taû? ˜Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. ˜GD HS veà kó naêng quan saùt, löïa choïn vaø loøng yeâu caûnh vaät queâ höông. ˜Goïi HS ñoïc baøi taäp 2 vaø ñoaïn vaên cuûa Toâ Hoaøi. ˜Cho HS thaûo luaän trong 3’. Tìm nhöõng hình aûnh chi tieát taû Deá Meøn ñeïp, khoûe nhö moät thanh nieân cöôøng traùnh nhöng kieâu caêng, hôïm hónh? ˜Nhaän xeùt baøi laøm cuûa caùc nhoùm. ˜Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp.  Muoán mieâu taû nhaân vaät ñöôïc hay vaø chính xaùc em phaûi laøm gì? ˜ Phaûi löïa choïn nhöõng hình aûnh tieâu bieåâu, quan troïng; quan saùt kó nhöõng ñaëc ñieåm veà hình daùng, hoaït ñoäng, tính caùch, cuûa nhaän vaät ñeå taû. ˜GD tö töôûng cho HS. ˜Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 3. Em haõy quan saùt vaø ghi laïi nhöõng ñaëc ñieåm ngoâi nhaø hoaëc phoøng cuûa em ôû. Trong nhöõng ñaëc ñieåm ñoù ñieåm naøo laø noåi baät nhaát? ˜Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. ˜Goïi HS ñoïc